MARTXAN DA LAB-EN BARNE EUSKALDUNTZE PROZESUA


2021eko uztailaren 19an
Azken urte hauetan gero eta gehiago dira bere jarduna gazteleratik euskarara aldatzeko egitasmo bereziak martxan jartzen dituzten enpresak, baina oraingoan erakunde bat da bide honi ekin diona, LAB sindikatua hain zuzen ere.
Sindikatuko kideek beti izan dute gogoan euskararen gaia, eta hala azaldu da behin eta berriz beren bilera, mintegi eta abarretan. Honetarako saiakerak egin izan dira baina uste bezalako emaitzarik lortzen ez zenez, ondo pentsatu eta antolatutako egitasmo baten beharra ikusi zuten. Honela, lan hauetan aritzen den Iñaki Markorekin jarri ziren harrremanetan iazko udaberrian.
Aurreko saiakerak ikusita, askotan egin izan dena egin zela ikusi zuen Iñaki Markok, euskaraz ez zekiena euskara ikastera bidaltzea alegia, baina bere iritziz «

beharrezkoa den arren ez da nahikoa, pertsonak euskaldunak izateak ez baitu ziurtatzen egiturak euskaraz funtzionatzea. Pertsona bat euskaraz komunikatzeko gai izan daiteke, baina erakundeak gazteleraz funtzionatzen badu, erakundera moldatzen da eta berak euskaraz jakin arren gazteleraz funtzionatzen jarraitzen du
».
Ezertan hasi aurretik egoeraren azterketa bat egin zuten irailean hasi eta abendura bitarte. Honetarako sindikatuko zenbait pertsonarekin elkarrizketak izan zituen eta zuzendaritzako kideei inkesta labur bat egin zitzaien. Egoera honen berri izan zuenean hasi zen Iñaki Marko «EUSLAB, euskararen normalizaziorako I. egitasmo estrategikoa» deitu dutena diseinatzen. Hasiera batean 4 urteko epea duen arren, sindikatua bera izango da hurrengo kongresuetan egitasmoaren iraupena eta norabidea erabakiko duena.
Egitasmoaren diseinua amaitu, LAB- eko kideei aurkeztu eta eztabaidatu ondoren, planteamendua onartu zuten.
Sindikatuko militanteen jarrera positiboak, indarrak eta oinarri ideologiko sendoak egitasmoa gauzatu ahal izateko aukera ematen dute, baina honen ondoan dago hizkuntza ohitura aldatzeko zailtasuna eta aurreko saiakerek utzi duten etsipen giroa.


PROIEKTUAREN NONDIK NORAKOAK.

Proiektuan, kanpora begirako helburuez gain, sindikatu barrura begira, bi atal nagusi antzeman daitezke: batetik,«Hobelan» deitu dutena eta LABen euskararen normalizazio prozesua bideratuko duena, eta bestetik «Trebalan» programa, sindikatuak euskaraz funtzionatu ahal izateko kideen hizkuntz gaitasuna areagotzen lagunduko duena.
Proiektuari buruzko eztabaida epea pasa eta Aste Santu ondoren osatu zen proiektuan «hobemahaia» deitzen dena. «Hobemahai» hauek «hobelan» programaren zati bat dira eta sindikatuak berak dituen talde edo egiturek osatzen dituzte; eta lehenengoa Idazkaritza Tekniko Ekonomikoak osatu du. Mahai hau osatzeko taldeko kideek ados egon behar dute. Mahaia osatuta dagoenean, hizkuntza zertan erabiltzen duten eta euskararen presentzia zertan hobetu dezaketen aztertzen dute, lortu nahi duten helburua zehazten dute eta horretara iristeko egin beharreko bidea nondik nora joan daitekeen ikusi.
Hala ere, metodo partehartzailea eta irekia denez, bideak ibilbide ezberdinak egin ditzake helburura iristeko.
Bide horretan zehar talde edo mahaia bera izango da sindikatuaren atal horri dagokionez egitasmoaren kudeaketa egingo duena. Beraiek hartuko dituzte beren jardunean euskararen egoera hobetzeko hartu beharreko erabakiak. Erabakiak bertan hartuko direnez eta sindikatuko kide diren neurrian erabakietan hitza dutenez, euskaraz ez dakitenek ere hobemahaietan parte hartzen dute.


KIDEEN ARTEAN EUSKARA NAGUSI.

Sindikatuaren lan hizkuntza euskara izan dadin, ezinbestekoa da bertako kideek hizkuntza ezagutzea. Eta hizkuntza ezagutzea, ez bakarrik eguneroko bizitzan erabiltzeko, baita lanerako beharrezkoa den hizkuntza berezian erabiltzeko moduan ere. Honetarako «trebalan» programa prestatua dute. Hori da hain zuzen ere programaren helburua, LABeko kideen ezagutza maila hobetzea. Ezagutza maila hobetzeko maila guztietako ohiko eskolez gain, «mintzatratuak» eta «mintzaguneak» antolatzen dituzte.
«Mintzatratua» eskolak jasotzen dituen pertsonak lankideekin egiten duen tratua da. Tratu hauetan beraiek zehazten dute euskara noiz, zenbat eta nola erabiliko duten. Tratu hauek euskara maila hobetzen laguntzeaz gain, ohituren aldaketarako lagungarri dira.
«Mintzatratua» edozein izan daiteke, eta trebagaiak duen hizkuntz gaitasunaren arabera aldatzen da. Maila baxuko ikasleekin irratia euskaraz entzutea edo bileretarako bidean kotxean doazela euskaraz aritzea izan daitezke. Maila altuagoa duten ikasleek, berriz, ekonomia gaietan edo prentsako berriei buruz euskaraz egiten saiatzea bezalako tratuak egiten dituzte.
«Mintzatratua» duten kideen artean «mintzaguneak» deitu dietenak eratzen dira. «Mintzagune» hauetan hizkuntza sindikatuaren zereginetan erabiltzeko lantzen dute.
«Trebalan» programa bideratzeko AEKrekin hitzarmen bat egin dute eta koordinakunde honek proiektuaren ardura daraman koordinatzaile bat izendatu du. Honetaz gain, bertako irakasleak dira LABeko kideei eskolak eman eta mintzaguneetan hizkuntzaren lanketa dinamizatzen dutenak.
Euskararen normalizaziorako I. egitasmo estrategiko honek Hegoaldeko lau herrialdeetako ia 50 pertsona biltzen ditu bere baitan eta ia 12 milioi pezetako (48 mila libera) aurrekontua izan du lehenengo urte honetan. Dena dela hurrengo urteetan, eta egitasmoa era progresibo batean egin nahi denez, jende gehiago eta aurrekontu handiagoa izango duela espero da


Azkenak
Euskara: makila guztien zahagia

Hizkuntzakeriatik edo glotofobiatik eta, zer esanik ez, euskararen aurkako gorrototik, askotan ikusi izan dugu gure euskara makila guztien zahagi bihurturik. Azkena, Anton Arriola Kutxabankeko presidentea ibili zaigu makilakari lanetan gure hizkuntzari astindu eta makilakada... [+]


2025-04-02 | Mara Altuna Díaz
Arberoa ikastolaren suteak elkartasuna piztu du Ibarran

Nafarroa Behereako Arberoa ikastola erre zen pasa den urrian. Administraziotik laguntzarik jaso ez duten arren, herritarrek berehala erantzun dute. Astelehenean, hain zuzen, elkartasuna eta berotasuna jaso dute Gipuzkoako Ibarran. Elkartasunak eraikitako sarea da gakoa.


Okupazioaren kontrako epaiketa azkarrak indarrean sartuko dira ostegunetik aurrera

Azaroaren 19an Justiziaren Eraginkortasunari buruzko Legea eta Prozedura Kirminalaren Legea aldatu zituen Espainiako Kongresuak, beste lege sorta batzuk onartzearekin batera. Horrek epaiketa azkarrak egitea, pisu turistikoen erregulazioa aldatzea edo kaleratze zehatz batzuen... [+]


2025-04-02 | Hala Bedi
Haizea eta Mikelsa (Euskal Udalekuak):
“Adin baten ematen du gauza guaiak ezin direla euskaraz egin”

Hemen da "uda bete abentura bizitzeko aukera." Zabalik dago aurtengo Euskal Udalekuetan izena emateko epea. 6 urtetatik 17 urtera arteko haur eta gazteentzako hamaika txanda antolatu dituzte Bernedo, Abaigar eta Goñi herrietan.


Bridgestonek 335 langile kaleratu nahi ditu Basauriko plantatik

Japoniako multinazionalak egin nahi duen erregulazio txostenak plantako langileen herenari baino gehiagori eragingo die. Enpresa batzordeko kide Luis Escalonak adierazi du "langileen aurkako eraso bat" dela, eta lanuzteak egingo dituztela iragarri du.


2025-04-01 | Axier Lopez
Eskuindar nahiz progre, 10 urtez mozalarekin

Duela hamar urteko martxoaren 31an Espainiako Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratu zuten denok Mozal Legea gisa ezagutzen dugun araudia. Espainiako Estatuan ez ezik, nazioartean parekorik gabeko aurkakotasuna eragin zuen lege makurra. Hamarkada pasa da eta jaio zenean bezain... [+]


Badago lotura Euskal Yaren eta AHTren artean Nafarroan

Ez dezazuela lotura hau Ezkiotik bilatu, ez eta Altsasutik ere, are gutxiago Ebro ibaia Castejonetik zeharkatuz. Euskal Yaren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura, edo hobeto esanda, loturak, dagoeneko errealitate bat dira. Pluralean dauden lotura horiexek dira kezkatu beharko... [+]


Apirilak 6, justizia euskararentzat

Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]


Espainiako polizia bat bi urtez infiltratu zen Lleidako mugimendu politiko eta sozialetan

Directa hedabideak ikertu eta argitaratu du poliziaren infiltrazioa. 2019ko irailean hurbildu zen lehen aldiz Lleidako Ateneu Cooperatiu taldera, Joan Llobet García izenpean, eta 2021eko azaroan utzi zuen militantzia, Bartzelonan lana aurkitu zuela eta amonaren... [+]


Migratzaileen kontrako makro-operazioa: 135 pertsona atxiki ditu Poliziak Irun-Hendaia artean

350 poliziako "Force Frontière" dispositiboa baliatu dute Gipuzkoako eta Lapurdiko mugetan migratzaileen kontra egiteko martxoaren 26 eta 27an. Aurrez "terrorismo islamistaren" aurka egiteko aitzakiaz erabiltzen zituzten dispositiboak, orain "migrazio... [+]


Asteazkenean ere kanpaldia egingo dute irakasleek Lakuan, Jaurlaritzak ez baitu negoziatuko “mobilizazioak amaitu arte”

ARGIAri jakinarazi diotenez, 40-50 irakasle inguruk Eusko Jaurlaritzaren Lakuako egoitzaren pareko belardian igaro dute gaua. Dozena bat kide identifikatu ditu gauerdian Udaltzaingoak.

Gaurko greba deialdiak %75eko jarraipena izan du sindikatu deitzaileen arabera... [+]


EAEko espetxeetako kultur emanaldiei Jaurlaritzak ezarri nahi dien “zentsura”-ren aurkako manifestua sinatu dute 51 kulturgilek

'Espetxeak libre' manifestuan adierazi dute Eusko Jaurlaritzak "ataka txarrean" jarri dituela kulturgileak, espetxeetara kultur emanaldiak egitera sartu nahi dutenei dokumentu bat sinatzea eskatzen baitie, eta salatu dute ezin dutela sartu ez sinatuz gero. Kultur... [+]


Laborantza lur sail bati buruzko eztabaida piztu da berriz Arbonan

Kriztian Borda hautetsi ohia eta Lurzaindia elkarteko kideak sare sozialetan zabaldu duen bideo baten harira piztu da ika-mika. Arbonan laborantza lurrak "arriskuan" daudela salatu du Bordak, eta jakinarazi du Arbonako Herriko Etxeak bere kirol zelaia Baionako promotore... [+]


Eguneraketa berriak daude