ZUBEROAREN EKONOMIA BIHURGUNE GARAIAN


2021eko uztailaren 21ean
Zuberoako industrialgintza Maulen ausarki ezarri zen mende honen hastapenean, eta 1960. urtera bitartean beraldiko hazkunde azkarra ezagutu zuen. Espartina eta oinetakoen mozkinetan 2.000 enplegu sortu ziren Maule hiriburuan. 1975. urtean krisialdia iritsi zen –ekialdeko merkatuak hartu zion aitzina–, eta gaur egun 300 lanpostu besterik ez dira geratzen espartingintza arloan.
Azken hogei urteetan krisiari aitzi egiteko burubelarri dihardute Maule eta, oro har, Zuberoako ekonomia eragileek. Egun 1.000 pertsonak dihardu zuberotar industrian. Lanpostuok nekazal elikagaiaren eradaltzean, baita kautxoa eta teknologiaren ekoizpen berrien arian sortu dira. Zuberoan 14.000 biztanle dira eta horietatik 4.000 Maulen bizi.


Baionari atxikia

1.990a urtemuga izan zen Zuberoako ekonomiaren kudeakuntzan. Paueko Merkataritza Ganbararen menpe izatetik Baionako Merkatal Ganbarara pasa ziren bertako enpresak. Baionako CCI-MIGk (Merkataritza eta Industria Ganbara), GIS-ZIEk (Zuberoako Industria Elkargoa) eta ADES-ZEGEk (Zuberoako Ekonomiaren Garapenerako Elkartea) ODACE-GEEEB sortu zuten 1.995ean. Erakunde hau arduratzen da bertako ekonomiaren sustapenaz. Jean Jacques Manterola talde eragile honen burua izaki: «

Mauleko industria biziki dibertsifikatua da egun. Hautetsi eta enpresarien arteko harremanak sendotzea eta animazio ekonomiko kolektiboa sustatzea dira gure zereginak. Enpresa sortzaileek beren proiektuak ekartzen dituzte gurera eta guk berauek bideratzen laguntzen ditugu
». ODACE izeneko mindegia (Pépinière d'entreprises edo vivero de empresas) zabaldu da berriki Maulen; lantegien sorrerako ekimen sortu berria –eta aurreko atalean eskania–.


Lizeoarekin elkarlanean

Lehen sektorean ari diren laborariez gain, eragile ekonomiko berriak bilatzen ditu ODACE-GEEEBk. Industria, artesautza, komertzioa eta zerbitzu alorretan eragile ekonomiko berriak sortzeko asmoz, bertako SIC-ZHS (Zuberoako Herriarteko Sindikatua), eta Maule eta Atharratzeko SIVOM (Bertako haranetako kudeaketa ekonomikoaz arduratzen den sindikatua) deitu sindikatuekin eskuz esku dihardu. Bertako enpresen mindegi edo haztegiaren arieran Lizeo teknikoarekin elkarlanean proiektuak garatzea du xede: «

Lizeo teknikotik jalgitzen diren teknikari berriak –BTS-GTA (Goi mailako Teknikari Agiria) titulua eskuratu ondoren– eskualdeko proiektu berrietan bildu daitezen ahalegintzen gara. Zuberotik landa joan ordez, bertan jarri daitezen
».
Arrazoiak arrazoi, Maule hiria abandonatua izan da azken hogei urteotan. Egun, Baiona eta Paue artean, hiruki moduko bat osatzeko bidean, hirugarren hirigune industriala bihurtzea xerkatzen dute zuberotarrek. Horretarako –finantz ekimen pribatuak ahulak oraingoz–, diru laguntza publikoei esker birmoldatzen ari da zuberotar ekonomia indargea. Departamenduaren ekarpen ekonomikoa sinbolikoa da funtsean. Bertako Kontseilu Nagusia kudeaketaz arduratzen den bitartean, Europa, Estatu eta Akitaniako Eskualdeko diru publikoekin sustatzen dira bertako lantegiak.


Etorki, Idiart, Emac...

Une honetan 35 enpresa ari dira funtzionatzen Zuberoan; 5 eta 20 arteko langilek osatuak gehienak. Groupement des industries de Soule edota Zuberoako Industria Elkargoan biltzen dira. Badira 100en bat langilez osaturiko hiru enpresa edonola ere: Etorki –gazta ekoizlea-, bere ekoizpenaren % 40 frantses nahiz europar merkatuan saltzen du. Idiart zerrategia, frantses merkatuaz beste, espainolean hala nola afrikarrean ere lekua irabazia du.
EMAC lantegia, kautxo eta plastikoan espezializatua, automobil sektorerako ari da. Maule inguruan diharduten enpresok, aspaldi sortuak batzuk edota berriki besteak, antzinako ospea berreskuratzeko lanean dihardute gogor


Azkenak
Urtarrila, intxaurrondoaren loaldia

Kolore morez margotu dut urteko lehen hilabetea, sormena, irudimena, jakintza eta espiritualitatearen kolorez.


2025-01-06 | Jakoba Errekondo
Elkarren beharra bizitzeko

Lagun txiletar batek bere herriko istorio bat kontatu dit, eta ahoa bete inplante utzi nau. Han “quintral” esaten dioten landare batena da, Tristerix corimbosus. Txile eta Argentina hegoaldeko baso epeletan bizi da, eta gure lurralde epeletan hazten den mihuraren... [+]


2025-01-06 | Garazi Zabaleta
Trebatu elkartea
Lehen sektoreko erreleboa bultzatzeko egitasmoa Gipuzkoan

Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]


2025-01-06 | Nagore Zaldua
Itsas-bare kantauriarra
Ohartarazpenaren artelanak

Koloretsuak, distiratsuak, forma xelebre bezain ederrekoak diren heinean, nudibrankioek beste planeta batetik iritsitako izakiak dirudite. Itsas hondoko izaki biluzi hauek 1980ko hamarkadako gandorretako kolore biziak eta Parisko joskintzako izen handien moda arkitektonikoa... [+]


LAB: “Klase elkartasunaren oinarrizko printzipioa da langile migranteei harrera egitea”

Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]


2025-01-03 | Leire Ibar
Etxegabetzeko arriskuan daude bi familia Burlatan

Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]


WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms plugina euskaratu du Iametzak

WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.


Analisia
2025ean etxebizitza zer?

Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]


Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra

Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.


2025-01-03 | Leire Ibar
2025etik aurrera, Hego Euskal Herrian alokairuak gehienez %2,2 igoko dira berritzean

Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]


2025-01-03 | Gedar
Pertsona afroamerikar bat kolpeka erail dute kartzelariek AEBetako espetxe batean

Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.


2025-01-03 | ARGIA
Surf irakasle batentzat 85 urteko kartzela zigor-eskaera, adin txikikoei sexu gehiegikeriak egiteagatik

Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.


2025-01-03 | Jon Torner Zabala
Espainiako Pilota Federazioa
“Eskura dauzkagun lege-erreminta guztiak baliatuko ditugu Espainiaren eskubideak babesteko”

Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]


Eguneraketa berriak daude