Autza, han baduk gauza...
Pista jarraituko dugu maldan gora, eta behin Hoharreko Kaskoa eta Koskoroi banatzen dituen lepo txikira abiaturik, eskuinera joko dugu, bidezidorretik basoan barna sartuz. Dena patarra, trepa sendoak topatuko ditugu bidean. Berriro pistara aterako gara, Kaikuenea baserri aldera abiatzeko. Erdi galdutako bidezidor batetik, zonalde garbira aterako gara, Koskoroi Ekialdeko isurialdera, hain zuzen. Igotzen jarraituko dugu, baina gailurrera igo gabe, eskuinetik zeharkatuko dugu tontorra eta, 612 kotako lepo mehea iragan ondoren, Apia lepora iritsiko gara. Azken pauso honetan, Autzako gailur garbala altxatuko zaigu mendebal aldera, Bihuntzegiko erreka menperatuz eta Elorriko Lepoa eskubian begiztatzen dugun bitartean.
Gatuliko lepotik berriro gorako bidea segituz, Apia lepora doan pistarekin topo eginen dugu. Hura eskuinaldera jarraituz, seinaleak ikusiko ditugu; batak Baigorri aldera igortzen gaitu eta besteak, hartuko dugunak, Antxola aldera.
Lepeder gainditzen duen pista zabal honek Antxola zeharkatuko du hego isurialdetik, eta zuzen eramango gaitu Iztauzko lepora. Bertako baratza xume bezain ederraren alboan kokatu ondoren, mugarrien lerroan jarraituko dugu. Orain Erratzuko Iñarbegi bailaratxo osoa menperatzen dugu, Baztan. Aurki iritsiko gara Autzaren oinetara.
Begien aurrean ikai itzela daukagu, baina gogoz igoko dugu gailurrean altxorren bat kausitzeko aizinean. Kondairak dioenez, Autza mendian bada inguruko herrien artean arras ezaguna den kobazuloa. Bertan urrezko altxorra omen dago, baina alboetan herensuge handia eta akerra zaindari. Orain arte inork ez omen du altxorra ukitzerik izan, herensugea saihesteko erabide aunitz erabili izan badira ere. Hargatik esaten da: «
Autza, han baduk gauza; baina neok ezin ar».
Harrigorriko Lepoan, lurrean abantzu ageri ez den baratz baten aztarna atzematen dugu. Futxo! Bospasei metroko diametroa duen baratza aurkitu dugu eta, guk dakigunez, katalogaturik ez dagoena gainera. IMko aldean hobekiago ageri dira harrespila osatzen duten harriak. Kokapena, neurriak eta oharrak hartu ondoren, Harrigorriko Haitzak zeharkatzen dituen bidetik jarraituko dugu jaisten, biziki uros aurkikuntzarengatik. Beno, Autzak beste altxor txiki handi bat eskaini digu.
Elorrietako lepoan, historiaurreko baratz multzoarekin topo eginen dugu, Elorrietako harrespilak, harri arre-txuriak oraindik harro upatzen dituztenak. Hemen konturatuko gara zenbat maite zuten gure arbasoek paisaje ireki hau.
Elorrietako lepotik Hego Ekialdera jaisten den artzain bidea harturik, Bihuntzegiko erreka jarraituko dugu gainetik. 1,4 kilometro aitzinatu ondoren, pista lagako dugu eta maldan behera sigi-saga doan bidea segituz, Ahuntzainenea izeneko baserrira iritsiko gara. Bide bitxi batetik Bihuntzegiko errekara jaitsiko gara, bera izanik Errobi ibaiari Alduden batzen zaion errekarik handiena. Hura zeharkatu eta Othalepora iritsiko gara.
Itzuleran Banka bisita dezakegu. Behiala herri honek Ithurbigorri edo Ithurrigorri izena zuen; geroxeago La Fonderie deitu zuten, han paratua zegoelako kobre eta oligistoaren galda zahar bat. Azkenik, 1873an, gaur egungo izena hartu zuen. Banka ezaguna da «akeita» hitza eman diolako euskarari. Gaur egun txarki erabiltzen bada ere, egia da Bankako emakumeek «akeita» hitza erabiltzen zutela, kafea hartzera ezkutuan zihoazenean. Orduan, emakumeentzat kafea debekatua zenez, «akeita» kontrazeinu antzekoa zen, benetako akeita infusio bat besterik ez baitzen
78 urterekin hil da ibilbide oparoa izan duen euskaltzalea. Euskal Filologian doktore izateaz gain, hamarnaka lan argitaratu zituen, poesian, nobelan zein saiakeran, baita biografiak eta bertso bildumak ere. Lan handia egin zuen antzerkigintza ikertzen.
Frantziako Gobernuak Espainiakoari baieztatu dionez, Abiadura Handiko Trena ez da Hego Euskal Herrira iritsiko (Irungo loturara) gutxienez 2042 urtera arte. Ez dago Parisen lehentasunen artean.
20 urte zituela, Alberto Flores-Uranga Mutrikutik Idahora (AEB) joan zen artzain. Bakardadean, mendietan galduta, maiz koiote eta hartzak begira zituela."Berriro egingo nuke, zalantzarik gabe", dio, garai haiek gogoratuta.
Aldi baterako erregulazio espedienteak aerosorgailu konpainiak Asteasun eta Zamudion dituen lantegietako langileei eragingo lieke eta batzarrean bozkatuko da aurreakordioa.
Gabonen erroa kristaua dela jakinda ere, erreferentzia katolikorik ez duten kantuak abestea erabakia du (edo eztabaida horretan dihardu) gero eta ikastetxe gehiagok, eskolaren printzipioetako bat laikotasuna dela oinarri hartuta.
.jpg)
Sortu berri duten organoaren eginkizun nagusien artean daude, besteak beste, diskriminazioaren aurkako politikak sortzea, migratzaileen eta gutxiengo etnikoen elkarteen parte hartzea sustatzea, Nafarroako arrazakeriaren egoera globala aztertzea, eta Arrazakeriaren eta... [+]
Alemaniatik etorritako goi kargu batek eman die 655 langileei enpresaren itxieraren berria, ohar bat "hoztasunez" irakurrita, eta langileei “lehiakortasun falta” egotzi die. Langileek presazko bilera eskatu diote BSHko operazio arduradun Pepe Justeri, eta... [+]
“Jaurlaritzak esateko zeukan dena esanda dago txosten horretan” adierazi du asteartean Maria Ubarretxena bozeramaileak, Jaurlaritzak 2019an egindako txostenari erreferentzia eginez. Txosten horretan egiten den kontakizuna “faltsua eta interesatua”... [+]
.jpg)
Atentatua astearte goizean izan da, Kieveko auzitegi batek Kirillovi Ukrainako tropen aurka arma kimiko debekatuak erabiltzea leporatu eta hurrengo egunean. 300 gramo TNTko karga zuen lehergailuak, eta Errusiak jazotakoa argitzeko ikerketa bat jarri du abian.
Palestinatik aberriratu eta urtebetera, Espainiako Gobernuak jakinarazi du familien harrera programa ez duela gehiago finantzatuko eta aterpetxe eta hostaletako egonaldia abenduaren 31n etengo diela. Urtarriletik aurrera Gasteizko Udalak Gazako bost familien ostatuaren gastuak... [+]
Hego Koreako presidente Yoon Suk Yeol-ek abenduaren 3ko arratsean gerra-legea ezarriz sutu zuen krisi politikoa itzaltzetik oso urruti dago oraindik. Nahiko argi badago ere kolpea sustatu zutenak ez direla irabazten ari. Oraingoz.
.jpg)
Bilboko ikastolako ikasle eta ikasle ohien talde batek zentroko irakasle baten partetik jasandako sexu abusuak zerrendatu ditu, eta komunikatu baten bidez salatu du ikastetxeak gizona babestu duela. Gertakariak azalera atera direnean ikastolak “beren burua zuritu besterik... [+]
Urriaren 19an, Xiberoko Batzorde Sindikalak bozketa egin eta adostu zuen lurraldea "babesteko zaila den eremu gisa" (ZBD) izendatzeko eskaera abiatzea, otsoaren "arriskuari" aurre egitea helburu. Artaldeei eraso egin ez badie ere, artzainek otsoari tiro... [+]