ETORKIZUNEKO ENERGIARI BURUZKO EZTABAIDA PIL-PILEAN
- zentral nuklear berririk ez da eraikitzen. Baina, egia esan, etorkizunari begira, energia nuklearrak eduki dezakeen egitekoari buruzko eztabaidak aurrera jarraitzen du.
segurtasun maila handi batez garatu da
1998an 437 erreaktore zeuden munduan; hauek erabiltzen den energia guztiaren % 18 sortzen dute (Lituania, Frantzia eta Belgikan % 60tik gora, eta Ukrania, Suedia, Suitza, Eslovenia, Hungaria eta Bulgarian % 40tik gora). Gas turbinen arloan aurrerapen teknologiko handiak izan dira eta elektrizitatea modu merkean sortzeko aukera ematen du. Ez dago, gainera, energia nuklearrak eskatzen dituen inbertsio erraldoiak egin beharrik. «
Beraz –
– onuragarriagoa izango da dirua epe nahiko laburrean berreskuratzeko aukera ematen duten teknologietan inbertitzea (gas naturalaren bidezko ziklo konbinatua, kasu), 10 edo 20 urte behar dituzten energia nuklearraren moduko teknologietan baino
Horretan oinarriturik, Kindelanen ustetan, datozen urteetan ez da proiektu nuklear berri handirik izango, Asiako salbuespenen bat izan ezik. Baina, bestalde, ez du uste jardunean ari den zentralik itxiko denik, baldin eta bere jarraipenerako inbertsio ikaragarriren bat behar ez bada.
Zer nolako etorkizuna izan dezake energia nuklearrak epe luzera? Kindelanek gogorarazten du, Lopez Bravok, bere garaian, fuel-oliozko zentraletan erruz inbertitzeko bidetik jo zuela, eta gero programa nuklearraren eromena etorri zela; ondoren, PSOEk ikatzezko zentralak eraikitzeari ekin ziola, eta azkenik, gas naturalaren garaian gaudela eta ikusi beharko dela zein izango den 2020. urtean nagusitzen den lehengaia. Bere ustez, «
hala ere, ez da alternatiba handirik geratzen. Epe luzera, ikatza eta energia nuklearra izango dira erreserba eskuragarriak, gasaren erreserbak huts egiten hasten direnean (oraindik, oso luze iraun badezakete ere)
Energia berriztagarrien bidea, Kindelanen ustez, «
bultzatu beharreko aukera da, I+G arloko ahaleginak indartuz, baina ez zait iruditzen 20 edo 30 urteko epean egongo den eskaera bete ahal izango duenik, eskaera horrek, mundu ez garatuko biztanleriaren eta bizitza mailaren gorakadaren ondorioz, ezinbestean oso gora egingo baitu
txarrena hemendik 30 urte ingurura berriro energia nuklearreko inbertsioak egiten hasi beharra izango dela, eta bitarte horretan lortua dugun teknologi gaitasun sofistikatua galdu izana, arlo horretan proiektu berririk ez garatzeagatik
Ramon Folch Biologian doktorea da eta hainbat kargu ditu garapen jasangarriarekin eta ingurugiroaren kudeaketarekin zerikusia duten gaietan. Energia nuklearra ez erabiltzearen aldeko ageri da «
duen kostua, duen balioa baino handiagoa delako
Gauzak horrela, Folchek zera dio: «
Frantzian izan ezik, erreaktore bat bera ere ez dira eraikitzen ari Europako Batasunean, EEBBetan, Kanadan edo Errusian. Bestalde, egun jardunean ari diren erreaktore gehienak 70eko eta 80ko hamarkadetan eraiki ziren eta, beraz, 2010 eta 2020 inguruan utziko diote erabilgarri izateari. Itxura denez ez dira ordezkatuak izango
Hogei urte barru zertan geldituko da fisio bidezko energia nuklearraren industria indartsua?
Ezer gutxitan. Hobeto esanda, bai, hondakinen oinordekotza astuna utziko du, kudeatzen zaila izango dena eta, beraz, beldur naiz ez ote duen madarikazio ugari eragingo
Folchen ustetan, energia nuklearraren aldekoen okerra, berak zalantzan jartzen dituen bi irizpideren ondorio da: fakturazioaren igoera ezinbestekoa da garapenerako eta nuklearizazio masiboaren ondorioak teknikoki eramangarriak dira. Irakasle honen ustez, bi irizpide horietako batek berak ere ez du zentzuzko azterketarik gainditzen. Biek akats sakon batean huts egiten dute, hain zuzen ere gaur egungo eredu sozioekonomikoa kolokan jartzen duen berberan, hau da, disfuntzioak, eraginkortasun ezak, arriskuak eta bidegabekeriak betiko eta sistematikoki kanporatzeko «
atzealdeko patioren bat
Folchek dio
«eskaintza energetikoa ziurtatzen saiatu ordez, haren eskaera kudeatzen ahaleginduz gero, premiak orain ezinbestekotzat jotzen direnak baino txikiagoak izango liratekeela. Ongizate gizarte gaizki hezia da eskaerari gora eragiten diona, baina bera da baita ere arriskuak okerren eramaten dituena. Azken batean, irizpide ekonomikoak beraiek dira energia nuklearra zalantzan jartzen duten lehenengoak. Eta horrek min ematen die industri garapenzale amorratuei, izan ere, hain ondo ateratzen zaizkie beren kontuak disfuntzioak kanporatuz, kostuen erdiak bere gain hartu gabe...
Espainiako Gobernuko Ministroen Kontseiluak mahai gainean du dagoeneko Garoñako zentralaren bizia beste hamar urtez luzatzeko Segurtasun Nuklearreko Kontseiluaren aldeko txostena. Uztailaren 6a baino lehen, egun horretan bukatzen baita duen ustiapen baimena, Ministroen Kontseiluak erabaki bat hartu beharra dauka. Eta badirudi, nahiz eta herritarrak eta hainbat erakunde aurka egon, zentralak jardunean jarraituko duela 2009. urtea arte. Euskal Herriko talde ekologistak berehala erantzun dute erabaki horren arduragabekeria eta larritasuna salatuz eta deialdi bat egin diete eragindako erakunde guztiei, Espainiako Ministroen Kontseiluak zentral nuklear horren bizia beste hamar urtez luzatzearen aldeko erabakia hartu ez dezan saia daitezen. Garoña (Gasteiztik 40 km. baino gutxiagora eta Bizkaiko Enkarterrietatik 60 km. ingurura) eta Zurita (Guadalajara) zentralak Espainiako bi zaharrenak dira, lehen belaunaldiko deitzen zaien horietakoak.
Harrigarria gertatzen da, zentral nuklearren bizialdia erabakitzerako garaian munduan zehar nola jokatzen den ikustea. Munduan lanean jarri zen lehen zentral nuklearra, Shippingport-ekoa (EEBBetako Pittsburg-etik hurbil), 1982an itxi zuten, 25 urtez aritu ondoren. Eta, noski, istripuren bat gertatzen denean, iraupen hori are gehiago laburtzen da. Hor daude, adibide gisa, Txernobil Ukranian, Vandellos Katalunian, 1986 eta 1989az geroztik itxita, hurrenez hurren. Baina Garoñakoak, dirudienez, nahiz eta 25 urteak duela hiru urte beterik izan eta azken urte hauetan hainbat matxura gertatu, jardunean jarraituko du.
Zentral nuklearren jabeak banketxe handiak eta familia gutxi baina boteretsu (batzuk Negurikoak) batzuk dira. Hauek, beti baldintzatzen dituzte erabaki politiko handiak eta euren negozioei kosta ahala kosta eutsi nahi dietenez, Espainiako Gobernuan indarra egiten jarraituko dute. Iberdrolak, besteak beste Garoñako zentralaren nagusi denak, 110.676 milioi pezetako (4.427 milioi libera) mozkin garbia lortu zuen 1998an. Garoñak 4.000 milioiko mozkina eman zion. Espainiako sektore elektrikoko lau enpresa handiek 1998an 336.582 milioi pezetako etekinak lortu zituzten, iazkoekin alderatuz % 10eko igoera izanik
Askotariko edoskitze ereduak ikusarazten ditu Todas las lactancias (Txalaparta) liburuak. Erakundeek bularra ematea gomendatzen dute, baina ez dituzte nahikoa baliabide eskaintzen eskubide hori bermatzeko. Ondorioz, edoskitzea nahi dutenek zein biberoia ematea erabakitzen... [+]
Ostegun honetan lau indar politiko horiek ezezkoa eman zioten enpresa energetiko handiei behin-behinean jarritako zerga luzatzeari. Ukrainako gerraren ondoren energiaren multinazionalek izandako irabazi handiei jarri zien zerga berezia Espainiako Gobernuak.
Lanartea elkarteak Euskal Artisten Lan eta Bizi Baldintzen I. Inkesta argitaratu berri du. Inkesta bete dutenen %40k du jarduera artistikoa lanbide. Batez beste, hilean, 1.027,5 euro irabazi zituzten 2023an. Inkestatuen %33,8k erantzun du azken urtebetean jarduera uztea pentsatu... [+]
Ztandap
Nork: Mirari Martiarenak eta Idoia Torrealdaik.
Noiz: abenduaren 6an.
Non: Durangoko San Agustin kultur gunean.
-------------------------------------------------
Laugarren pareta hautsi eta zuzenean, zutik eta beldurrik gabe interpelatzen du publikoa stand... [+]
Badatoz urteko asterik magikoenak, edo hobe esanda, kontsumistenak. Askori gustatuko litzaieke opariak Olentzeroren zakutik jasotzea, zerutik erorita bezala, baina errealitatea da Gabonetan gure zakutxoak direla gehien sufritzen dutenak, poltsikoak hustuta hasten dugula urtea... [+]
TU-K
Non: Ahotsenean (Plateruena, Durango)
Noiz: Abenduaren 8an
-----------------------------------------
Bufandak, aterkiak eta begi-zuloak ditu abenduaren 8ak Durangon. Azokaren azken egunari igande eguerdia eta negu giro sarkorra gehitu zaizkio eta erdi hutsik daude... [+]
Nobedadea izan ohi da Durangoko Azokari lotzen zaion hitz entzunenetako bat. Nobedadea han, eta nobedadea hemen. Zenbaitetan, ordea, lehengokoari beste itxura ematea aski izaten da etiketa hori itsasteko. Talentu berriztagarriz birmasterizatutako CDek eta berrargitalpenek badute... [+]
Euskara txikitasunean handia den ur emaria dugu. Bertako tanta bakoitzak gure kultura ureztatzen eta biziberritzen du. Egarri den hari itsaso bete ur eskaini. Euskara putzu sakon eta ilun batetik etorri izan bada ere, guztiok atera dugu gure ur-gazi lagina, eta guztiok bilakatu... [+]
Fernanda Callejasek, Tatiana Romerok, Leo Bueriberik eta Vanessa Uyiguosak parte hartu dute Pikara Magazinek antolatutako "Emakume migratuen lana eta egoera ekonomikoa" eztabaida-mahaian.
Gazteak gero eta lehenago hasten dira pornografia kontsumitzen; izan ere, bere sexu heziketa bakarra da pornoa. Nola demontre heldu gara honaino?
Gaur egun, onartu behar da Interneti esker pornografia ikustea askoz errazagoa dela. Tamalez, klik baten bidez 7-9 urte arteko... [+]
Eraikin osoan zehar egin dituzte margoketa faxistak. Erasoa salatzeko, protesta bat antolatu dute larunbaterako.
France 3 Euskal Herri telebista katea apalduz doa. Kate horretako kazetari eta langileek jakin berri dute berriz ere programazio eta finantzaketa apaltze bat pairatuko dutela. Egun oroz, zazpi minutuko berriak eman izan dituzte, baina iragan udatik bi minutuz murriztu zieten... [+]
Bideoak erakusten du nola CNN telebista kateko nazioarteko buru Clarissa Ward kazetaria ari den sartzen Siriako kartzela sekretu batean, eta nola grabatzen den preso bat askatzen duten unea.