Dena ontsa atera dadin, ostiralero entseguak ari dira egiten. Altzai-Lakarrin eman azken pastorala «Zumalakarregi» izan zen 1989an. Oraingoan ere, herri osoak hartzen du parte, baina ez denak pastoralean xuxenka. Badira laurogei bat arizale «on» eta «gaizto»ak, Jean Pierre Rekalt errienta delarik. Gainerako herritarrek ere lan handia egiten dute, jantziak egiten eta antolakuntzan. Musika aldiz, Niko Etxart eta Jean Louis «Bidenabe» Aranburuk egina da.
Pastoralek normalki Erdi Aroko misterioa gorde ohi badute, are gehiago «Agota» honek, giza talde ilun honen bizitza baitu kontagai. Junes Casenave-Harigile Altzaiko erretorea dugu egilea. Santagrazitarrak Euskaltzaindiaren Toribio Altzaga saria irabazi zuen 1992an «Agota» pastoralari esker. Aurretik ere, «Santa Grazi», «Ibañeta», «Pette Basaburu», «Santa Kruz» eta «San Mixel Garikoitz» pastoralak idatzi eta zuzendu ditu Mauleko Sü Azia elkarteko lehendakari izandakoak.
«Bilo hori, larru xuri eta begi nabarra». Agoten jatorria hagitz iluna da eta zenbait teoria daude.

azaltzen digu Junesek.
Bere pastoral guztietan bezala, ikerketa sakona egin du Junesek, liburu zaharretan buru-belarri murgilduz. Agotak Zuberotik kanpo ere bizi ziren, Biarno eta Pirinioetan. Agot talde handi bat Arizkungo Bozate auzoan bizi zen. Nafarroako foruetan XIII. mendean aipatzen dira lehenaldikotz.

.

Antzina, mitologiak erlijioak bezainbat agintzen zuen. XVI. eta XVII. mendean begizko eta sorginkeria sinesle itsuak ziren.

diosku Junesek.
Halaxe, agoten eta herritarren arteko harremanak eta kalapitak irudikatzen dira pastoralean:

Nahiz eta gaur egun zaila izan, pastoral honetan arizale guztiek dakite euskaraz.

argitzen digu Junesek.
Pastorala dela eta, Junesek ere badu beste kezka bat:

Aurten hogei urte dira Pierre Bordazarre «Etxahun-Iruri» herri-poeta eta idazlea zendu zela. Horren kariaz, duela hogei urte egin bezala, Urdiñarbe herriak Etxahunek idatzi «Iparragirre» pastorala berriro emanen du irailaren 26an eta urriaren 3an. Berrogeita hamar herritarrek esku hartzen dute. Jean Mixel Bedaxagar musikaria laguntzen ari da oraingo hau apailatzen:

. Halaber, Bedaxagar Etxahuni buruzko pastorala ari da prestatzen, heldu den udaberri aldera edo ikusi ahal izango dena.

Musikari gisa jadanik ezaguna da Pierre-Paul Berzaitz. Azkenaldian ordea, pastoralgile lanetan hasia da. «Elkanoren Semeak» bere aurreko pastoralak arrakasta handia lortu zuen, molde berriak erantsiz. Izan ere, puristen harridurarako pastoral bati sintetizadorea sartzen ausartu den lehena da Berzaitz. Orain, esperimentazioari jarraiki, «Euskal Spiritu» lan berria aurkeztu du Komany Beritza taldea ondoan duela. Gizakiaren bidea, haren esperantzak, duda-mudak eta pasioneak dira obraren ardatza. Oholtza gainean hirurogei aktore izanen dira, hogeitasei koruetan, zortzi bakarlari gisa, hogeita hamar dantzari eta hamar musikari. Gehienak zuberotarrak diren arren, Baionako Agnalys baleta eta Karlos Jimenez musikaria ere hor izanen dira. Testuak Itxaro Borda, Jean Louis Davant eta Berzaitzek berak idatziak dira. Jean Marie Broucaret eta Frantxoa Cousteau ibili dira zuzendari lanetan. Uztailean hiru emanaldi eginen dira; estreinaldia Berrogainen hilaren 10ean, 17an Behaskanen eta 25ean aldiz, Donibane-Lohitzunen. Sartzea aitzinetik har daiteke Atarratze, Maule, Donapaleu eta Donibane-Lohizuneko turismo bulegoetan