MUNDUAREN BIHOTZERAINO

  • egin dezake, baina bada beste aukerarik: Madrilen Tel Aviv-erako hegazkina hartu eta, Tel Aviv-eko Ben Gurion aireportuan, Jerusalemerako taxia. Antzinako mapak eraman, eta munduaren erdi-erdian topatuko duzu Jerusalem.

2021eko uztailaren 21ean
Mapa modernoak eramanez gero munduaren bazter batean dagoela irudituko zaio bidaiariari –Ekialde Hurbilean, hain zuzen–, baina Jerusalemgo Hiri Zaharreko gotorlekuan barrena sartuz gero, antzinako mapek oraindik ere egia handiak esaten dituztela ohartuko da bisitaria. Minareteak, eliza kristauak eta bandera israeldarrak elkarren ondoan ikusiko ditu harresiz inguratutako Hiri Zaharrean. Juduen Tenplu Sakratuaren eraistea aieneka madarikatu Mendebaldeko Harresian, Mahoma zerurantz abiatu zen Haitzaren aldamenean Korana irakurri eta, egurrezko gurutzea bizkarrean hartuta Via Dolorosan gora joan ondoren Aita Gure bat errezatu Sepulkro Sainduan; hiruak egin ditzake, bata bestearen atzetik, goiz batean.
Juduen gune sakratuena da Mendebaldeko Harresia, duela bi mila urte bigarren tenplua eraitsi zutenean zutik gelditu zen horma bakarra, musulmanen hirugarren gune saindua osatzen dute, Meca eta Medinaren ondoren, alde-alde dauden Haitzaren Domoak (Omar-en Meskita izenez ere ezaguna) eta Al Aqsa meskitak; eta Jesukristoren hilobia dago Sepulkro Sainduaren elizan. Elkar ukitzen daude hiru gune gurtuak, harresietako zortzi ateek inguratuta.
Bi ate nagusi ditu Jerusalem Zaharrak. Eki Jerusalem arabiarrerako irteera da Damasco atea, eta Mendebal Jerusalem judurako bidea ematen du Jaffa ateak. Bi mundu, munduaren erdigunetik abiatuta. Europako hiriburu baten traza du Mendebal Jerusalemek: hiri berria, zaindua, turismorako prestatua. Patila luze kiribildudun ultraortodoxoen presentziak ukitu berezia ematen dio, hala ere, hiri moderno eta kosmopolitari: XXI. mendeko hirian, Ertaroa. Damasco atetik irtenda zapaltzen den Jerusalemek, ekialdekoak, hiri arabiarraren usaina (eta soinua) du. Mendebaldean baino turista gutxiago, baina saltzaile-erosleak ez dira faltako. Taxistak ere ez.


Juduetatik palestinarretara

Sheerut izeneko taxi kolektiboen geltokietan, nora doazen oihukatzen ariko dira gidariak, bidaiariak erakarri nahian. Lurralde Okupatuetara joateko garraiobide onenak, eta merkeenak, dira sheerut-ak. Furgoneta bete arte itxaroten du gidariak eta, hamar-hamabi lagun sartu direnean, martxa Ramallara, edo Jerikora, edo Hebronera, edo Belenera. Ordutegirik gabeko autobusak dira, azken batean.
Txikia da Israel, bere osoan, eta txikiagoak, oraindik, Lurralde Okupatuak. Egun pasa joan daiteke Jerusalemetik Lurralde Okupatuetako edozein hirira. Berta-bertan dago Ramalla, hiri palestinar irekiena. Hurbil Belen ere, hiri palestinar kristauena –baina musulmana, hala ere–. Ordu eta erdi eskasean egin daiteke munduko hiri zaharrenerako bidaia: Jeriko. Eta handik kilometro asko ez dira egin behar Itsaso Hileko ur gazi itxuraz koipetsuan bainua hartzeko.
Hebron urrutixeago dago (ordu pare bat baino gehiago ez), baina merezi du Lurralde Okupatuetako hiri tradizionalena –eta juduen asentamendu bitxiena– ezagutzea. Hiri autonomoa da Hebron, Arafaten gobernu palestinarren agintaritzapekoa, baina erdi-erdian Israelgo Estatuaren legearen babesa –soldadu israeldar ugariren babesa, alegia– duten laurehun bat kolono armatu bizi dira, ingurune arabiarrari etengabeko desafioan. Kokagune nagusia hiritik kanpora, tontor batean, dute Hebrongo juduek: Kiryat Arba, lau mila juduren herria. 1967ko Sei Eguneko gerran Israelek Gaza eta Zisjordania okupatu zituen arte, judu bakar bat ere ez zen bizi lurralde hauetan. Geroztik, 300.000 bizi dira propio eraikitako 200 asentamenduetan. Merezi du asentamenduak ere ezagutzea, Hebrongo biak esaterako.
Damasco atean sheerut taxia hartuta Gazaraino joatea ez da erraza. Israel ekialdetik mendebaldera zeharkatu ondoren Eretz-eko muga pasa behar da. Jerusalemdik Ramallara joatean ere Israel eta Palestina autonomoaren arteko muga gainditu behar da, baina arazo handirik ez da, giro politikoa barea baldin bada. Baina Eretz-ekoa, gerran dauden bi herrialdeen arteko muga da. Israeletik datorren taxiak, esate baterako, ezin du Gazara sartu. Taxia mugan utzi, muga eta kontrol gune ugariak oinez pasa (500 metroko pasagunea) eta, behin lurralde palestinarrean, taxi palestinarra hartu behar Gazako lurralde batzuetan miresgarri bestetan negargarrira sartzeko. Eta Gaza ezagutu duenak, Palestina ezagutu duela esan dezake. Besteek, ez


Azkenak
LAB: “Klase elkartasunaren oinarrizko printzipioa da langile migranteei harrera egitea”

Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]


2025-01-03 | Leire Ibar
Etxegabetzeko arriskuan daude bi familia Burlatan

Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]


WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms plugina euskaratu du Iametzak

WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.


Analisia
2025ean etxebizitza zer?

Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]


Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra

Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.


2025-01-03 | Leire Ibar
2025etik aurrera, Hego Euskal Herrian alokairuak gehienez %2,2 igoko dira berritzean

Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]


2025-01-03 | Gedar
Pertsona afroamerikar bat kolpeka erail dute kartzelariek AEBetako espetxe batean

Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.


2025-01-03 | ARGIA
Surf irakasle batentzat 85 urteko kartzela zigor-eskaera, adin txikikoei sexu gehiegikeriak egiteagatik

Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.


2025-01-03 | Jon Torner Zabala
Espainiako Pilota Federazioa
“Eskura dauzkagun lege-erreminta guztiak baliatuko ditugu Espainiaren eskubideak babesteko”

Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]


Euskararen kontrako oldarraldia salatzeko pintaketak egin dituzte epaitegietan eta CCOO eta UGTren egoitzetan

Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]


Segi dezala akelarre antifaxistak

FERMIN MUGURUZA  40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.

-------------------------------------------

Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]


Zunda bat Eguzkitik inoizko gertuen igaro da, arrakastaz

NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]


Kultur transmisioa feminismotik zikloa izanen dute asteburuan Beran

Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).


Eguneraketa berriak daude