EGITEAR DEN JAUREGIA, ALDE ZAHAR ETA BERRIAREN LOTURA

  • Antzerki Eskola edota Planetariuma hainbat ikuskizunen egoitza bihurtu dira. Egitasmo erraldoi bat du ordea hiriak datozen urteetarako: Biltzar eta Auditorium Jauregia.

2021eko uztailaren 19an
Hiri baten kulturaren arrastoan ibiltzeak bide aunitzen barrena aztertzea esan nahi du; Iruñekoan ere antzeko zerbait gertatzen da. Museoak bagenitu mintzagai, Nafarroako Museoa izanen genuke derrigorrezko aipamena. Santo Domingo karrika aldapatsuan kokatua, entzierro entzutetsua bera hasten den tarte berdinean, bakarra da Iruñean erakuslehio iraunkorrei dagokienez. Herrialdearen aitzinhistoriaren aztarnak pilatzen ditu, zutabe zein margoak, aurretik Misericordia eritetxea izandako honek. 1990 urtean moldatu zuen bere aurpegia, ateak berriz ere zabalduz, eta 30.000 lagun inguru izaten ditu urtero, batez bertze. Behin-behineko erakusketak ere izan ohi dira bertan. 2001 urtean euroa gailenduko dela gainontzeko europar monetekiko... bada txanponaren eboluzioa agertuko duen erakusketa erraldoia prest dute hurrengo urterako, diru hotsaren lehendabiziko xuxurlatik, hil zorian dagoen pezetaraino. Alta, arte garaikidearen adierazgarriak inguratuko dituen bertze pinakoteka beharrezkoa dela gero eta zurrunago aditzen den kontua da Iruñean.
Musika, zinea, antzerkia; kulturaren ibilian bertze hiru ubide ditugu. Hirugarrenean eginen dugu geldialdia, antzerkiaren baitan Iruñeak duen aukera ez baita makala, inolaz ere. Auzoetako kultur etxe ezberdinetan antolatzen den agerraldi saila aipamenik utzi gabe, Gaiarre Antzokia eta Nafarroako Antzerki Eskolaren taula nabarmentzen dira. Urteak 365 egun baldin baditu, iazko 272 egunetan ikuskizun bat bazegoen dastatzeko, batean ala bertzean, Karlos III.a karrikan ala San Agustin kalearen bazterrean.
Datuak datu, 1998 urteko abuztua bitarte Gaiarre Antzokia esku pribatuetan egon zen, orduan erabaki baitzuen Udalak bere gain hartzea. Orduz geroztik, bertan taularatu diren 116 ikuskizunetara 40.986 lagun bildu dira. Ur Teatro, La Fura dels Baus edota Els Joglars bezalako taldeak izan dira. Bertako muntaiei ere lekua egin zaie, Jose Maria Ansin antzezle iruindarraren «El Misterio Bufo» bakarsolasa kasurako. Zarrapastra taldeak ere bertan erakutsi zuen «Zorongo» antzezlana.
Nafarroako Antzerki Eskolari dagokionez, 106 deialdi luzatu zituen eta 33.152 ikuslek erantzun zuten. Betiko moduan, euskarazko antzezlanen inguruko saioaldi bereziak antolatu zituzten bertan. Horrela, Ados Teatroren «Desperrados» eta Ttanttaka taldearen «Dakota» euskarazko emanaldiak ikusteko aukera izan zen. Berez eskola izaki, eskaintza berezia egin ohi diete etxeko ekoizpenei.


Biltzar eta Auditorium Jauregia

Milurteko berria atarian dagoela, Biltzar eta Auditorium Jauregia izan daiteke egistasmo garrantzitsuena, oraindik paper eta zirriborroetan soilik egon arren. Politikariek zin egin dute, dena den, urte berriarekin paratuko dutela eraikinaren lehendabiziko harria Moret karrikaren zolan. Egun horretatik aitzina hiru urte luzatuko omen dira lanak. Guztira 6.000 milioi pezetako aurrekontua dago horretarako.
Parte Zaharraren eta zonalde berriaren arteko lotura izan nahi du eraikin erraldoiak. Eta asmo hau hobekien biltzeagatik, Patxi Mangado, Alfontso Altzugarai eta Juan Miguel Otxotorenaren ideia izanen da gauzatuko dena. Izan ere, `L' baten itxura du edifizioak eta hizki honek irudikatzen duen sabela antzekoan espazio zabaleko lorategia izanen da, karrika zaharrei so. Sarasate pasalekuarekin lotuko da hau kasik eta Gotorlekua ere hurbil ukanen du, hiriaren bihotzean hortaz.
`L' hizkiaren barrualdean aurkituko denari dagokionez, hiru eremutan zatitu dute nagusiki arkitektoek espazioa. Batetik, 1.500 lagunentzako auditoriuma; bigarrenik, 500 pertsonendako biltzar aretoa eta azkeneko eremua erakusketa gela ezberdinetan pentsatuz moldatu da. Guztira, 3.000 metro karratu izango ditu. 24 metroko altuera edukiko du puntu gorenean eta 11 laburrenean. Gainera, 1.000 autorentzako aparkalekua zabaldu nahi dute jauregiaren azpialdean.


Planetarium

Bortz urte igaro dira jada Iruñeko Planetariuma, Espainiako handiena dena, martxan paratu zutenetik. Bere kupulak 20 metrotako diametroa du eta bertatik 8.600 izar baino gehiago ikusi daitezke. Espainian Madril, Bartzelona, A Coruña eta Castellon dira horrelako zerbitzu bat eskaintzen duten bakarrak.
Halaber, hezkuntza du bertze helburuetariko bat Planetariumak. Hartara, deialdi bereziak egiten dira bertatik Euskal Herriko eskola eta ikastola guztietara. Euskarazko emanaldiak asteartetan izan ohi dira. Dena den, muga egiten duten herrialdeetako mutil eta neskak ere etorri ohi dira ausarki. Urtero batez bertze 100.000 lagunek bisitatzen dute izarren paradisu hau.
Guztira 4.000 metro karratutan hedatzen da eraikina. Hiru solairu ditu: erakusketa gela dago lehendabizikoan; bigarrenean, 250 lagunentzako gela berezi bat, kupula nagusiak hartzen duenaz gozatzeko; eta hirugarrenean, azkenekoz, material teknikoa biltzen duen gunea


Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
Urtarrila, intxaurrondoaren loaldia

Kolore morez margotu dut urteko lehen hilabetea, sormena, irudimena, jakintza eta espiritualitatearen kolorez.


2025-01-06 | Jakoba Errekondo
Elkarren beharra bizitzeko

Lagun txiletar batek bere herriko istorio bat kontatu dit, eta ahoa bete inplante utzi nau. Han “quintral” esaten dioten landare batena da, Tristerix corimbosus. Txile eta Argentina hegoaldeko baso epeletan bizi da, eta gure lurralde epeletan hazten den mihuraren... [+]


2025-01-06 | Garazi Zabaleta
Trebatu elkartea
Lehen sektoreko erreleboa bultzatzeko egitasmoa Gipuzkoan

Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]


2025-01-06 | Nagore Zaldua
Itsas-bare kantauriarra
Ohartarazpenaren artelanak

Koloretsuak, distiratsuak, forma xelebre bezain ederrekoak diren heinean, nudibrankioek beste planeta batetik iritsitako izakiak dirudite. Itsas hondoko izaki biluzi hauek 1980ko hamarkadako gandorretako kolore biziak eta Parisko joskintzako izen handien moda arkitektonikoa... [+]


LAB: “Klase elkartasunaren oinarrizko printzipioa da langile migranteei harrera egitea”

Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]


2025-01-03 | Leire Ibar
Etxegabetzeko arriskuan daude bi familia Burlatan

Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]


WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms plugina euskaratu du Iametzak

WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.


Analisia
2025ean etxebizitza zer?

Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]


Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra

Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.


2025-01-03 | Leire Ibar
2025etik aurrera, Hego Euskal Herrian alokairuak gehienez %2,2 igoko dira berritzean

Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]


2025-01-03 | Gedar
Pertsona afroamerikar bat kolpeka erail dute kartzelariek AEBetako espetxe batean

Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.


2025-01-03 | ARGIA
Surf irakasle batentzat 85 urteko kartzela zigor-eskaera, adin txikikoei sexu gehiegikeriak egiteagatik

Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.


2025-01-03 | Jon Torner Zabala
Espainiako Pilota Federazioa
“Eskura dauzkagun lege-erreminta guztiak baliatuko ditugu Espainiaren eskubideak babesteko”

Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]


Eguneraketa berriak daude