ARGA GARBITZEKO APUSTUA
- araztegia izan da. Bertara heltzen da 260.000 biztanleren ur zikina eta, duela bi hilabete martxan jarritako fase biologikoari esker, kasik garbi isurtzen da Arga ibaira.
1960. hamarkadan, hazkunde demografiko eta industrialarekin batera, joera hori areagotu egin zen eta Arga ibaiak eta eskualdeko isurkideetako ondorio larriak pairatu behar izan zituzten. Zenbait kasutan ibaian eta erreketan gune anoxikoak sortu ziren, hau da, oxigeno gabeko guneak. Errekek ur-azpiko bizitza galdu zuten eta berreskuratzeko asmoz, 1982an Mankomunitateak Eskualdeko Saneamendurako Osoko Plana onartu zuen eta urtebete geroago martxan zegoen.
Plana gauzatzeko 100 kilometroko kolektore eta interzeptoreen sarea ezarri zuten kondar-urak batzeko eta Arazuriko araztegian garbitzeko. Araztegia 1990ko abuztuan abiarazi zuten hiru helbururekin: Arga ibaia eta eskualdeko isurkideetako kutsadura saihestea; hondakin-urak berriro ibairatzerakoan arazkatuta joatea; eta arazketan sortzen diren produktuak ustiatzea: lohiak nekazaritzan erabiltzeko eta gasak elektraindar bihurtzeko.
Araztegiak, inauguratu zutenetik duela hilabete gutxi batzuk arte, ez zion zikina zetorren urari kutsadura guztia kentzen eta lehen fasea, hau da, tratamendu fisiko-kimikoa baino ez zitzaion egiten urari. Fase honen bitartez, urari hainbat elementu, hala nola, solidoak, hareak eta koipeak kentzen zitzaizkion baina ura bere garbitasunaren % 50 inguru bakarrik berreskuratuta isurtzen zen Arga ibaira.
Tratamendu biologikoan, lehendabiziko fasea igaro ondoren, ikusten ez den zaborra kentzeko bakteria batzuk botatzen dira uretara, daraman gorotza jan eta amoniakoa ken diezaioten. Bakteria horiek hain zuzen ere, zikinkeria nitrogeno gaseosoa bihurtzen dute eta nitrogeno hori atmosferan sakabanatzen da.
Uretatik ateratzen duten zikinkeria erre eta elektraindarra eta argindar termikoa egiteko erabiltzen dute, araztegian bertan dauden motor turbosoplante deritzonak eta motogeneradoreak funtzionamenduan mantentzeko. Lohiak ere aprobetxatzen dituzte eta nekazaritza eta lorazaintzako zenbait arlotan erabiltzen dira. Egunero bataz beste 35 tona lohi ateratzen dute araztegian kondar-uretatik.
Bigarren fasea 48 metroko diametroa duten sei dekantategietan burutzen da. Guztira, Arazuriko Araztegiak hamabi dekantategi ditu, sei lehendabiziko fasea egiteko eta gainontzekoak urari tratamendu biologikoa emateko.
Bigarren faseko lanak burutzeko 3.812 milioi pezetako inbertsioa behar izan da. Finantzaketaren % 80 Europar Kohesio Fondoen bitartez egin da eta gainontzekoa Nafarroako Gobernuak jarri du. Etorkizunean Arga ibaiak eta eskualdetako errekek zein isurkidek ur-azpiko bizitza errekuperatu egingo dute
Kolore morez margotu dut urteko lehen hilabetea, sormena, irudimena, jakintza eta espiritualitatearen kolorez.
Lagun txiletar batek bere herriko istorio bat kontatu dit, eta ahoa bete inplante utzi nau. Han “quintral” esaten dioten landare batena da, Tristerix corimbosus. Txile eta Argentina hegoaldeko baso epeletan bizi da, eta gure lurralde epeletan hazten den mihuraren... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Koloretsuak, distiratsuak, forma xelebre bezain ederrekoak diren heinean, nudibrankioek beste planeta batetik iritsitako izakiak dirudite. Itsas hondoko izaki biluzi hauek 1980ko hamarkadako gandorretako kolore biziak eta Parisko joskintzako izen handien moda arkitektonikoa... [+]
Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]
Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]
WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.
Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]
Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.
.jpg)
Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]
Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.
Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.
Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]