ARGA GARBITZEKO APUSTUA
- araztegia izan da. Bertara heltzen da 260.000 biztanleren ur zikina eta, duela bi hilabete martxan jarritako fase biologikoari esker, kasik garbi isurtzen da Arga ibaira.
1960. hamarkadan, hazkunde demografiko eta industrialarekin batera, joera hori areagotu egin zen eta Arga ibaiak eta eskualdeko isurkideetako ondorio larriak pairatu behar izan zituzten. Zenbait kasutan ibaian eta erreketan gune anoxikoak sortu ziren, hau da, oxigeno gabeko guneak. Errekek ur-azpiko bizitza galdu zuten eta berreskuratzeko asmoz, 1982an Mankomunitateak Eskualdeko Saneamendurako Osoko Plana onartu zuen eta urtebete geroago martxan zegoen.
Plana gauzatzeko 100 kilometroko kolektore eta interzeptoreen sarea ezarri zuten kondar-urak batzeko eta Arazuriko araztegian garbitzeko. Araztegia 1990ko abuztuan abiarazi zuten hiru helbururekin: Arga ibaia eta eskualdeko isurkideetako kutsadura saihestea; hondakin-urak berriro ibairatzerakoan arazkatuta joatea; eta arazketan sortzen diren produktuak ustiatzea: lohiak nekazaritzan erabiltzeko eta gasak elektraindar bihurtzeko.
Araztegiak, inauguratu zutenetik duela hilabete gutxi batzuk arte, ez zion zikina zetorren urari kutsadura guztia kentzen eta lehen fasea, hau da, tratamendu fisiko-kimikoa baino ez zitzaion egiten urari. Fase honen bitartez, urari hainbat elementu, hala nola, solidoak, hareak eta koipeak kentzen zitzaizkion baina ura bere garbitasunaren % 50 inguru bakarrik berreskuratuta isurtzen zen Arga ibaira.
Tratamendu biologikoan, lehendabiziko fasea igaro ondoren, ikusten ez den zaborra kentzeko bakteria batzuk botatzen dira uretara, daraman gorotza jan eta amoniakoa ken diezaioten. Bakteria horiek hain zuzen ere, zikinkeria nitrogeno gaseosoa bihurtzen dute eta nitrogeno hori atmosferan sakabanatzen da.
Uretatik ateratzen duten zikinkeria erre eta elektraindarra eta argindar termikoa egiteko erabiltzen dute, araztegian bertan dauden motor turbosoplante deritzonak eta motogeneradoreak funtzionamenduan mantentzeko. Lohiak ere aprobetxatzen dituzte eta nekazaritza eta lorazaintzako zenbait arlotan erabiltzen dira. Egunero bataz beste 35 tona lohi ateratzen dute araztegian kondar-uretatik.
Bigarren fasea 48 metroko diametroa duten sei dekantategietan burutzen da. Guztira, Arazuriko Araztegiak hamabi dekantategi ditu, sei lehendabiziko fasea egiteko eta gainontzekoak urari tratamendu biologikoa emateko.
Bigarren faseko lanak burutzeko 3.812 milioi pezetako inbertsioa behar izan da. Finantzaketaren % 80 Europar Kohesio Fondoen bitartez egin da eta gainontzekoa Nafarroako Gobernuak jarri du. Etorkizunean Arga ibaiak eta eskualdetako errekek zein isurkidek ur-azpiko bizitza errekuperatu egingo dute
16 urteren ostean, Eusko Jaurlaritzak eta Haurreskolak Partzuergoak akordioa erdietsi dute astelehen iluntzean lan-hitzarmena berritzeko. Greba deituta zegoen asteazken eta ostegun honetarako, eta LABek eta Steilasek indarrik gabe utzi dituzte bi deialdiak. Asteartean mintzatuko... [+]
Inkesta gehienen faboritoa Daniel Noboa egungo presidente eskuindarra izan arren, aurreikusitakoa baino tarte txikiagoa atera dio Luisa Gonzalez hautagai correistari. Apirilaren 13an egingo da bigarren itzulia.
Gasteizko protestak Trebiñu eta Araba elkarteek deitu dituzte, Tafallakoak Semilla y Belarra elkarteak eta Baionakoak 'Pirinio mendikateko laborariek’. Denek salatu dute Mercosur merkataritza akordioaren ondoriozko konpetentzia, eta erregaien zerga gehiegizkoak.
Euskal herritar ugari saritu ditu Espainiako zine akademiak pasa den asteburuan banatu diren Goya sarietan. Artikuluaren bigarren partean, zeresana eman duten hainbat kontu aletuko ditugu.
AEB inportatzen dituen altzairu eta aluminioari %25eko muga zergak ezarriko dizkiola iragarri du Donald Trumpek. Ez du zehaztu noiz sartuko den neurria indarrean.
Bien arteko su-etena indarrean sartu zenetik hiru aste bete direnean, Hamasek guztira 21 bahitu askatu ditu eta Israelek, berriz, 730. Bahitu israeldarren irudiak "gizateriaren aurkako krimen baten adibidea" direla salatu du Israelgo presidente Isaac Herzogek.
Gizarte palestinarrarekin elkartasunean luzatutako Boikota, Desinbertsioak eta Zigorrak kanpainak "baterajotze nazionalera" deitu du otsailaren 15erako Carrefourrek Hego Euskal Herrian dituen bost merkataritza zentrotan.
"Gaia argitu arte, irakaslea ez da campusera itzuliko", adierazi du Joxerramon Bengoetxea errektoreak, eta gehitu du "bitartekaritza" bat abiatu dutela zer gertatu den ikertzeko eta horren aurrean zer egin ikusteko. EHUko Ikasle Kontseiluko lehendakari... [+]
"Adostasun zabaleko gutxieneko programa amankomun bat" oinarrian izatea posible da, EH Bilduren esanetan. Zerrenda bateratuak osatzea lehenetsiko du Espainiako eta Europako hauteskundeetan, Frantziako Estatuko Fronte Herritar Berriaren tankera hartuta.
Bizkaiko Foru Aldundiak abiatutako proiektuak "herritarren benetako beharrei" erantzuten ez diela salatu dute, Subflubiala EZ! plataformak deituta. Autobideak eraiki ordez, instituzioek garraio publikoa sustatu behar dutela adierazi dute.
Bi langileak oroitzeaz gain erantzukizunak eskatu dituzte, Zaldibar Argituk igandean Eitzagan eginiko ekitaldian. Justiziaren mantsotasuna salatu dute, sumarioa oraindik instrukzio fasean dagoelako.
Erroldarik gabe izaterik ez ekimenak Gasteizko Udalaren bi barne dokumentu eman zituen argitara urtarrilaren 30ean. Udalerrian erroldatzeko irizpide murriztaileak jasotzen dira bertan, “bidegabeak eta ilegalak”, eragilearen esanetan, herritar baztertuenen kaltetan... [+]
Batzuetan ez dakit gehiegi ez ote den. Pipa janean gaudela, beste edozer gauzaz hitz egiten gaudela, gaia ateratzea. Ozen hitz egitea gustatzen zaigu guri, ia isilunerik ez uztea, ahotsak teilakatzea, zeinek handiagoa botatzea. Hitz egitea bakoitzak bereaz, bakoitzak... [+]