MENDIZ INGURATUTAKO HARRIZKO HERRIA

  • presentzia handia baitu eraikinetan eta baita zoruan ere. Arkitektura aldetik erakargarritasuna izateaz gain, kulturak ere badu indarrik herrian. Eta baita umoreak ere, elorriotarrak alaiak direnaren hotsa bada, eta «Txantxibiri» abestiak hala adierazten du.

2021eko uztailaren 19an
Tello Konteak XIV.mendean sortutako herria dugu Elorrio. Alde zaharretik ostera bat eginez konturatzen gara etxeek ez dituztela 3-4 pisu baino gehiago, eta honek beste hiri handiagoek ez duten xarma ematen dio herriari. Hori gutxi bada, harrizko hiria deritzo, etxeak eta zolak harrizkoak dituelako. Paradoxikoa bada ere, harrizkoa da herri honen bihotza, hiriaren alde zaharra harrizkoa baita. Hiria jauregiz beteta dago eta Bizkaiko herrietatik armarri gehien dituena bera da. 69 armarri inguru daude etxeetako hormetan.


Harrizko 23 hilobi

Herria harriz josita dagoela esan berri dugu, kaleak zein eraikinak. Harkaitzak ere ez daude urruti Elorriotik; Mendiz inguratuta baitago Bizkaiko herri hau. Honela, Intxorta, Udalaitz, Memaia, Amitar, Santa Mariñazar eta Erdeilla mendiek babesten dute. Elorrioko beste altxor historiko bat Argiñetako Nekropolisa da. Herriko nagusiek kontatzen dutenez, antzina jentilen hilerri izandakoa da. Bertan, IX. mendeko harrizko 23 hilobi daude eta hauen artean zaharragoak diren 5 hilarri.
XIX. mende hasieran berriz, famatua izan zen Elorrio zituen bainuetxeengatik. Garai hartako dirudunak herrira hurbiltzen ziren uhatsetara osatzera. Gaur ere badago sufredun ur hau herriko zenbait etxetan eta baita Zenita auzoko iturri batean ere. Bertakoek diotenez uhats hau ona da azalerako eta baita urdaileko gaitzak osatzeko ere.


Elorriotarren humorea

Elorrioko herritarrak betidanik oso alaiak izan dira eta beti festarako prest daude. Hori baieztatzeko herriko jaietara irailean hurbildu eta Erreka deritzon kalean begirada bat bota baino ez da egin behar. Edo bestela Lepantoko itsas gerra gogoratuz urriaren lehenengo igandean "Errebonbiloak" izeneko ospakizuna ere ikusgai izaten da. Badago abesti zahar bat (dirudienez Erdi Arokoa) elorriotarren humorearen adierazle eta herriko aiton-amonetatik bilobetara belaunaldiz-belaunaldi igaro dena:
«Txantxibiri, txantxibiri/ gabiltzanian Elorrixoko kalian/ hamalau atso tronpeta jotzen/ zazpi astoren gainian./ Astoak ziran txiki txikiak/ atsoak berriz kristonak,/ nola demontre konpontzen ziren zazpi astoren gainian...».


Gaztetxea

Kultur mugimendu handia duen hiria da Elorrio eta herritar gehienak bolondres gisa aritzen dira kulturgintzan. Gaztetxean adibidez 150-200 pertsona inguru daude eta gehienak kultur elkarteetan sartuta daude. AEKrekin batera udako euskara barnetegi bat prestatzeko asmoa dute. Gaztetxeko partaideek adierazitakoaren arabera, giro euskaldunagoa sustatu nahi dute: «

Gaztetxean gabiltzanok ez dugu euskaraz hitz egiteko ohiturarik nahiz eta denok ulertu
». Ez dute udaleko diru laguntzarik eta beraien egitasmoak aurrera eramateko dirua kontzertu eta txosnetatik ateratzen dute. Gaztetxekoen esanetan txosnetan ateratako diru hori barnetegiko matrikulak ordaintzeko erabiliko dute.


Arriola Kultur Aretoa

Arriola Kultur Aretoa dagoen tokian 50eko hamarkadan zine pribatu bat egoten zen baina halako batean itxi egin zen. Urteak igaro ahala, herriko kultur elkarteak konturatu ziren ekitaldietarako lokal faltan zeudela eta Udalari eskatu zioten garai batean zinema zegoen toki hura erostea. Udalak azkenean lokala erosi eta Arriola Kultur Elkarteak hartu zuen bere ardura duela 11 urte. Udalarekin akordio batera heldu zen. Ordutik Udalak 6 milioi pezeta ematen dizkio urtero eta mantenimendu lanetarako beste 10 milioi pezeta. Bestalde, Bizkaiko Foru Aldunditik 3 milioi pezeta jasotzen dituzte. Dena den, diru laguntza hauek ez dituzte betetzen Kultur Elkarte honen gastuak, beraien urteko aurrekontua 28 milioitakoa izaten baita. Falta den dirua leihatilako salmentetatik eta bazkideetatik eskuratzen dute.
Herrian Kulturgintzan bolondres asko dago. Arriola Kultur Elkartean 25 ari dira lanean eta horietatik 5 liberatu baino ez daude. «

Gauzak egiteko gogo handia dago herrian baina Udaletik ez dago kultur planteamendu argi bat
» azaltzen du Iñaki Larrañaga Arriola Kultur Aretoko zuzendariak. Larrañagaren arabera kultur mailan «giro polita» nabari da Elorrion eta astebururo gutxienez ekintza bat antolatzen da. Larrañagak azaldutakoaren arabera hiru dira herriko kultur gune nagusiak: Gaztetxea, La Parra taberna eta Arriola bera. Arriola Kultur Elkarteak bere aldetik ekitaldi ezberdinak programatu eta burutzen ditu bai herriko jaietan eta baita urtean zehar ere: zine komertziala, zine kluba, antzerkia, musika, erakusketak, hitzaldiak...
Aurrera begira, Arriola Kultur Elkarteak turismo plangintza bat egiteko asmoa du Elorrioko ondareak aztertu eta ezagutarazteko. «

Elorrio oso polita da, horregatik, bertako historia landu, ikerketak egin eta liburutan argitaratzeko asmoa dugu
» azaldu du Larrañagak.


Herriko pertsonaia esanguratsuak

Ondareak ezagutarazteaz gain, kultura, arte eta musika arloan pertsonaia garrantzitsuak edo neurri batean bederen ezagunak badituzte, eta horien izenak jakinarazi nahi dituzte. Denak aipatu ezinean, hona hemen izen batzuk. Idazleen artean aipagarriak dira Juan Jose Pujana, Iñigo Agirre (orain Deustuko Unibertsitatean irakasle eta herriko historiaren inguruan asko idatzi duena) eta Igor Basterretxea (Elorrioko Sorkunde Garbiaren Basilikari buruzko liburu bat idatzi berri duen 29 urteko elorriotarra)... Argazkigintzan iaioak diren artistak ere ezagunak dira: Luis Madina, Patxi Granados eta Segundo Lazkano. Margolari ospetsuak dira berriz, Jesus Mari Agirre Kerexeta eta Etxebarria, besteak beste. Musika alorrak ere eman du fruturik: Agustin Garatamendi organista eta Juanito Gallastegi.
Zendutako pertsonaien artean ditugu adibidez: joan den urtean hil zen Jaime Kerejeta (idazle, konpositore, historiagilea), Juan Anbrosio Arriola (konpositore honen omenez jarri diote Kultur Aretoari Arriola izena) eta herriko zaindari den Berrio-Otxoa-tar Balendin Santua.


Kultura eta euskara uhinetatik ere bai

Elorriotarren humorearen lekuko gisa "Txantxibiri" abestia azaldu dugu. Herriko gazte batzuek izen bera hartu dute herriko irrati librea izendatzeko. Duela 14 urte sortu zen eta FMko 105 zenbakian dago. Elorrio eta inguruko auzunetara heltzen da irrati seinalea. Ez dute egun osoko emisiorik eta programazioaren % 90 euskaraz ematen dute. Iñaki Herrero bertako partaideak azaldutakoaren arabera «

betidanik herriko gazteak aritu izan gara irratian
». Udaletik urtean 100.000 pezetako diru laguntza dute eta zozketen bitartez ere laguntzaren bat eskuratzen dute. «

Dugun baliabide ekonomiko urriaz pixkanaka hobetzen saiatzen gara
» dio Txantxibiri Irratiko partaideak. Egunotan eskuratu berri dute kontrol mahai berri bat. Emisioak astean zehar arratsaldez eta asteburutan goizez izaten dira. Astearteetan ikastolako haurrek irratsaio bat egiten dute eta gainontzeko programek bestelako edukiak jorratzen dituzte. Dena den, musikari tarte handia eskaintzen diote. Asteko gertakarien berri ematen duen irratsaioa ere igortzen dute


Azkenak
LAB: “Klase elkartasunaren oinarrizko printzipioa da langile migranteei harrera egitea”

Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]


2025-01-03 | Leire Ibar
Etxegabetzeko arriskuan daude bi familia Burlatan

Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]


WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms plugina euskaratu du Iametzak

WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.


Analisia
2025ean etxebizitza zer?

Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]


Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra

Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.


2025-01-03 | Leire Ibar
2025etik aurrera, Hego Euskal Herrian alokairuak gehienez %2,2 igoko dira berritzean

Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]


2025-01-03 | Gedar
Pertsona afroamerikar bat kolpeka erail dute kartzelariek AEBetako espetxe batean

Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.


2025-01-03 | ARGIA
Surf irakasle batentzat 85 urteko kartzela zigor-eskaera, adin txikikoei sexu gehiegikeriak egiteagatik

Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.


2025-01-03 | Jon Torner Zabala
Espainiako Pilota Federazioa
“Eskura dauzkagun lege-erreminta guztiak baliatuko ditugu Espainiaren eskubideak babesteko”

Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]


Euskararen kontrako oldarraldia salatzeko pintaketak egin dituzte epaitegietan eta CCOO eta UGTren egoitzetan

Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]


Segi dezala akelarre antifaxistak

FERMIN MUGURUZA  40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.

-------------------------------------------

Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]


Zunda bat Eguzkitik inoizko gertuen igaro da, arrakastaz

NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]


Kultur transmisioa feminismotik zikloa izanen dute asteburuan Beran

Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).


Eguneraketa berriak daude