EZ DA GIRO INGURUNEKO INGURUGIROAN

  • 1972. urtean Stockholm-em Nazio Batuen Giza Inguruneari buruzko konferentziakaldarrikatu zuen egun hau eta urtero ekainaren 5ean ospatzen da.

2021eko uztailaren 19an
Ingurugiroaren arazoak ezagutzera eman eta bere defentsan diharduten talde eta erakundeek Ingurugiro eguna dela-eta hainbat ekintza eta jardunaldi sinboliko antolatu ohi dituzte. Ahotik ahora darabilgu hitz hau ezpain artean, baina benetan zer ote da ingurugiroa, guztiok gauza bera ulertzen ote dugu hitz hau entzutean?
Nahikoa dugu edozein albiste edo prentsa-oharri erreparatzea hitz honen adiera ezberdinez jabetzeko. Askotan, ingurugiro arazoak ikuspuntu naturzale eta ekologista batetik soilik ulertu izan dira eta ingurugiroa hori baino askoz gehiago da. Ingurugiroa bizitzaren ingurune edo esparru osoa dela esan izan da, horrek esan nahi duen guztiarekin. Elementu asko azpimarratu daitezke ingurugiroaren bueltan, esate baterako klimari loturiko guztiak (tenperatura, prezipitazioa eta abar), ezaugarri fisiko nahiz kimikoak (pH-a, mineralen kontzentrazioa eta abar); mota guztietako bizidunen arteko elkarrekintzak ere ingurugiro dira eta noski, gizakiak sorturiko ingurune guztiak ere, ingurugiroaren parte dira, hala nola, ondare historikoa, ingurune soziokulturala...
Ingurugiroa ulertzeko garaian ere bilakaera bat egon da azken urteetan. Izan ere, duela urte gutxi arte ingurugiro arazoak mundu mailakoak soilik izaten ziren, ozono geruza dela, berotegi-efektua, klima aldaketa eta gisa horretakoak. Arazo global hauek betetzen zituzten aldizkari eta egunkariak, eta askotan etxe aurreko arazoei ez zitzaien erreparatzen.
Testuinguru honetan kokatu beharko genituzke 1972. urtean Stockholmen burutu zen Giza Inguruneari buruzko biltzarra eta hogei urte beranduago, 1992an, Rio de Janeiron burutu zen Lurraren gailurra. Bai batak nahiz besteak indarra galdua dute dagoeneko, bertan sinatu ziren akordio eta printzipio deklarazioak aplikatzea gaitza bihurtu baita. Esate baterako, Rio de Janeiroko biltzarraren inguruan sortu zen garapen jasangarriaren kontzeptua praktikara nola eraman behar den ez da asmatu erakunde desberdinetan eta gainera, duela urte batzuk, zenbaitek egin zituen aurreikuspen katastrofistak ez direla bete ikusi da. Hori dela eta, azken urte hauetako joerek beste bide batzuk hartu dituzte.
Gero eta arreta handiagoa jasotzen dute gure gertuko ingurunean ditugun arazoek. Arnasten dugun airearen kalitatea, edaten dugun uraren garbitasuna, jaten ditugun jakien jatorria, gure industriaren ingurugiro eragina, gure paisaia eta ingurune naturalen kontserbazioa... dira orain gehien kezkatzen gaituzten gaiak, etxetik «gertuagokoak». Nabarmena izan da, esate baterako, enpresa eta erakunde desberdinetan burutzen diren ingurugiro-ikuskaritzek izan duten gorakada. Gaur egun, ISO, UNE eta gisa horretako ziurtagiriak lortzeko lehian dabiltza enpresak. Ziurtagiri hauek lortzeko, ingurugiro baldintza zorrotzak bete behar izaten dituzte, baina gisa honetako ziurtagiriek izen ona eta ospea eskaintzen diete enpresei.
Ingurugiroarekiko sentsibilizazioak Euskal Herrian izan duen bilakaera hau beste ikuspegi batetik ere aztertu daiteke; hasieran, gure herrian, ingurugiroaren aldeko defentsan aritu zirenak mendizaletasunari loturiko talde eta pertsonak izan ziren; beranduago, garapen industriala zela eta, ingurugiroaren aldeko mugimendua gizarte industrial honi lotuta egongo zen. Gaur egun, mugimendu hau bizirik dago, baina orain, helburu desberdinak dituzten taldeetan antolatua aurkitu dugu

Ingurugiro arazoekin elkarbizi behar?

Edozein tokitako ingurugiro egoera aztertzerako garaian, ingurugiroa definitzerakoan kontuan izan ditugun elementu guztiak izan behar dira aztergai, eta ondoren beraien artean dagoen elkarrekintza aztertu. Ez gara hasiko hemen gure herriko ingurugiro azterketa zehatz bat egiten, baina ikus ditzagun labur-labur zeintzuk diren arazo larrienak. Izan ere, ingurugiro arazo hauekin bizi gara eta egunero ikusten ditugunez ezagunak zaizkigu, baina inoiz ez dago soberan arazo direla azpimarratzea. Hau da, ikertu eta konpondu beharreko arazoak direla eta ez gure bizitzako partaide.

Aireko kutsadura eta atmosferako arazoak hirigune handietan antzematen dira gehien; mota guztietako industriak eta kaleetako autoak dira kutsatzaile nagusiak. Gas kutsatzaileak, errautsak, hautsa eta zarata izaten dira arazo larrienak eta eraginak ugariak dira, hala nola: ikuskortasuna murrizten dute, osasun arazoak sortzen dituzte, kliman eragina izan dezakete, hainbat materiale hondatu ditzakete, kate trofikoak kutsatu daitezke...

Lurtzoruaren kutsadura ere arazo larri bihurtu da gure herriko zenbait gunetan. Lindanoaren kasua izan da sonatuena eta agian larriena. Kutsadura mota hau ere, neurri handi batean, industrien hondakinetatik eratorritakoa da. Neurri txikiago batean, nekazaritza intentsibo batek ere gisa honetako kutsadura sor dezake. Kutsadura honen ondorioz, lurtzoruan konposatu kutsagarriak azaltzen dira, materia organiko gehiegi edo gutxiegi egon daiteke, erosio arriskua aldatu egiten da...

Uraren kudeaketak aurrerapen handiak izan ditu azken urte hauetan, eta duela urte batzuk baino hobeto gaudela esateko moduan egongo ginateke. Kutsadura iturri nagusia industria eta hiriguneak dira eta neurri txikiago batean nekazal ustiakuntzak. Eraginak desberdinak dira kasuz kasu aztertuz gero, baina uretako oxigeno kontzentrazioa murriztu egiten da gehienetan eta elementu berriak azaltzen dira uretan.

Elementu honen inguruan sortu diren ingurugiro arazo larrienak, suteek, gaitzek eta kanpoko espezieek eragin dituzte. Ondorioz, lurtzoruaren kalitatea murriztu daiteke, zenbait espeziek bizirauteko arazoak izan ditzakete edo bertako hainbat espezie kanporatua izan daiteke espezie arrotzen zabalkuntza dela medio.

Arazo larrienak lurraren erabilpenak izan dituen aldaketen ondorioz etorri dira. Giza ustiaketek zenbait espezieren ugaritzea eta beste batzuen murrizketa eragin dute, ekosistematan desorekak sortuz.

Askotan aipatzea ahaztu egiten zaigun arren, osasun-arazoak, istripuak, langabezia, delinkuentzia, zaratak, ekonomi-politika txarrak, krisi sektorialak, hezkuntza falta, trafikoa... ingurugiro arazo dira eta gure bizi-kalitatean eragin zuzena dute


Azkenak
LAB: “Klase elkartasunaren oinarrizko printzipioa da langile migranteei harrera egitea”

Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]


2025-01-03 | Leire Ibar
Etxegabetzeko arriskuan daude bi familia Burlatan

Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]


WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms plugina euskaratu du Iametzak

WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.


Analisia
2025ean etxebizitza zer?

Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]


Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra

Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.


2025-01-03 | Leire Ibar
2025etik aurrera, Hego Euskal Herrian alokairuak gehienez %2,2 igoko dira berritzean

Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]


2025-01-03 | Gedar
Pertsona afroamerikar bat kolpeka erail dute kartzelariek AEBetako espetxe batean

Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.


2025-01-03 | ARGIA
Surf irakasle batentzat 85 urteko kartzela zigor-eskaera, adin txikikoei sexu gehiegikeriak egiteagatik

Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.


2025-01-03 | Jon Torner Zabala
Espainiako Pilota Federazioa
“Eskura dauzkagun lege-erreminta guztiak baliatuko ditugu Espainiaren eskubideak babesteko”

Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]


Euskararen kontrako oldarraldia salatzeko pintaketak egin dituzte epaitegietan eta CCOO eta UGTren egoitzetan

Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]


Segi dezala akelarre antifaxistak

FERMIN MUGURUZA  40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.

-------------------------------------------

Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]


Zunda bat Eguzkitik inoizko gertuen igaro da, arrakastaz

NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]


Kultur transmisioa feminismotik zikloa izanen dute asteburuan Beran

Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).


Eguneraketa berriak daude