EAJ-EA-EH AKORDIOAREN ITZALPEKO HAUTESKUNDEAK

  • dira. Udal hauteskundeak, Batzar Nagusiak, Nafarroako Legebiltzarra eta Europako Legebiltzarra. Guztia EAJ, EA eta EHk sinatutako akordioaren itzalpean.

2021eko uztailaren 21ean
Euskal Herriko hauteskundeek gehientsuenetan izan ohi dute pipermina arrazoi askorengatik: ea HBk gora ala behera egiten zuen; ea EAJk –garai batean– gehiengo absolutua lortzen zuen; EAJ eta EAren banaketaren ondoren, Carlos Garaikoetxeak gidatzen duen alderdia ea noraino iristen zen; popularren apurkako gorakada; Ezker Batuaren lorpen arrakastatsuak; UAren sorrera eta gainbehera; CDNren agerpena. Baina iazko urriko Eusko Autonomi Erkidegoko autonomikoek eta oraingo hauteskunde hirukoitzek marka guztiak hausten dituzte, arreta eta gogortasunari dagokionez.
Urriko EAEko hauteskunde autonomikoak, ETAk iazko irailaren 13an iragarritako su-etena eta Lizarra-Garaziko akordioaren itzalean hazi ziren. PPk eta PSE-EEk armairu zaharretatik ateratako maleten diskurtsoaren inguruan egituratu zen kanpaina. Abertzale eta ez abertzaleen arteko banaketa bultzatzen zuten mezuetan oinarritu ziren popular eta sozialistak. Hautesleek, nolabait bada ere, banaketa horren azpian egiazko errealitate bat ere badagoela erakutsi zuten beren botoekin. Bere burua hauteskundeetara aurkezten zuen indar berri bat ere bazen: Euskal Herritarrok, ezker abertzalearen marka elektoral berria, arrakastatsu agertu izan zena eta askoz urrutiago ere iritsi daitekeela erakutsi duena.
Denbora ziztu bizian abiatzen da Euskal Herrian; oraingoan hauteskunde hauei benetako itzala emango diena, EHk EAJ eta EAren gobernua sostengatzeko maiatzaren 17an sinatu zen akordioa izango da. Horrek eta horren inguruan sortutako ika-mikek daramate ostiralean hasi zen kanpainaren haria.
Aurreko hauteskundeetan maleten metaforak joko handia eskaini bazien batzuei, oraingoan Balkanetako Gerrak, serbiarrak eta Milosevic bera izaten ari dira konparazioetarako aktualitateko osagaiak. Irudi luke EHk izan beharko lukeela PP eta PSE-EEren mamu beltza, baina ez, EAJ da: Xabier Arzalluz bera eta Ibarretxe lehendakaria. Lehena, EAJren nazionalismo moderatua muturrera eramaten ari omen delako egurtzen dute. Bere gobernua

«ETAk zuzentzen duelako»
astintzen dute Jaurlaritzako burua. Tentsio uneak goia jo zuen Enrique Villar EAErako Gobernu Ordezkariak EH, EA eta EAJ «erahiletzat» jo zituenean; baina tenperaturak behera egin beharrean, Arzalluzek igoarazi zituen, EAJk Jaime Mayor Oreja Espainiako Barne Ministroarekin harremanak apurtzen zituela iragarri zuenean. EHk presoak zerrendetan sartu izanak ere –HBren ohiko jarrera da– sukarra eragin du PPn. Teatro ugari eginez, popularrek EAJ eta EAri bizkarreratu diote EHren jarrera hori ere.
Udal hauteskundeak, Batzar Nagusietarako hauteskundeak, Nafarroako Legebiltzarrerakoak eta Europako Parlamenturakoak. Herritarrak hiru papertxo sartu beharko ditu hautesontzian. Kualitatiboki zein kuantitatiboki dira, beraz, garrantzitsuak hauteskundeok.
Inkestek era guztietako emaitzak iragartzen dituzte eta gainera hiru hauteskunde mota desberdin izatean emaitzak korapilatu egiten dira. Baina, oro har, ez bide da egundoko aldaketarik izango. Hori bai, orain arte euskal politikagintzan koalizioak mugatuagoak izan badira, aurrerantzean asko zabaldu daitezke bata edo bestearekin gobernua osatzeko aukerak. Gainetik begiratuta, EAJ-EA-EH ententeak bereak eta bi egingo dituela dirudi, gutxienez EAEko udaletxe gehienak hartuz. Laguntza behar dutenean IU-EBren sostengua ere lor dezake. Beste blokea PPk eta PSE-EEk osatuko lukete –Araban UAren laguntzarekin–, hauteskundeen aurretik akordiorik lotu ez badute ere, ondorengorako oso posible dela iragarri baitute. Maiatzaren bukaeran, PSOEko Politika Autonomikorako Idazkari Ramon Jauregik bat egin zuen Mercedes de la Merced PPko Formazio arduradunarekin:

«gure alderdiek bat egin behar dute fronte nazionalistaren aurrean».
Egungo egoera politikoan joera nagusi horiek ari dira indartzen baina emaitzek gauza asko alda dezakete. PP sozialistekin helduko da akordioren batera, baina PSE-EEk hartu berri duen norabideak –abertzaleenganako zubiak irekiz– zer eskaintzen duen ikusteko dago. Sozialistak aspaldi konturatu dira euskal kontuetan PPren segidismoa egiteak dakarkionaz. Baina alderdiaren egoera ez da bide berriei ekiteko onena. Arnaldo Otegik elkarrizketa batean zioenez, bide berri hori pertsona berberekin egitea aski zaila da, eta ez zaio arrazoirik falta.


EAJ-EA KOALIZIOA.

Urrian EH izan bazen hauteskundeetako kume berria, oraingoan EAJ eta EAk osatutako koalizioa izango da, ezagun zaharren artean osatutako bilgunea. Banaketaren hamairu urtera, bi alderdien batuketa baino gehiago lortzeko gai diren erakutsi beharko dute. Zauri zahar baten itxieraren hasiera ikusten du askok koalizioan. Beste askok, EAren amaieraren hasiera antzematen du.
Akordio parlamentarioa sinatu berri, EH indarrez dator hautesontzien plazara, urriko emaitzak hobetzeko esperantzan. Aurreikuspenek, gainera, hori iragartzen diote. Erantzukizunez betea dakar motxila, era guztietako instituzioetan –gobernuak barne– partehartzeko ateak zabalik dauzka eta. Alkatetza asko ere galdu dezake EAJ-EAk bildu ditzakeen botoen ondorioz. Gipuzkoako Diputazioan gobernukide izatea ere ezin da baztertu.
PPk bere politika gogorrarekin jarraitzen du, Euskal Herriko lubakiak Espainian boto ugari eman diezaiokeelakoan. Inkestek iragartzen dutenaren arabera, hala izango da Espainian. EAEn, PSE-EEren jarrera desberdinak zer lehia egingo dion ikusi behar, azkeneko hauteskunde guztietan popularrek sozialisten hauteslegotik eraman izan baitituzte botoak.
Txikitasunean kide izatera behartuta dirudite UAk eta IU-EBk, emaitzek ez baitiete aldaketa handirik iragartzen. UAren kasua gaitzagoa da, PPk egin ahalak egingo baititu Mosqueraren taldekoak irensteko.
Ezker Batuari dagokionez, urriko astinduaren ondoren berean jarraitu du eta ez dirudi gehiago galduko duenik, nahiz eta lehengo emaitzetara itzultzea ere gaitz ikusten den. Espainiar Estatuaren inmobilismoa mugiarazi gura duten ez abertzale eta ezkertiarren artean izan dezake bazkarik; aurreko batzuetan gertatu legez EHren askatik jatea, ostera, gaitzagoa izango zaio.


NAFARROAN UPN.

Arabara eta Nafarroara begira egongo dira soegile eta herritar asko ekainaren 13ko gauean. Arabara, estatalista eta abertzaleen arteko lehia gogorra izango delako. Nafarroara, besteak beste, abertzaletasunak zein emaitza izango duen ikustera, apustu berriak egin baititu. Batetik EH Nafarroako hauteskunde batzuetara aurkezten den lehenengo aldia da. HBren 1995eko ia 24.000 botoak eta Batzarreren 6.000 paseak baino gehiago lortuko dituztelakoan dira nafar ezker abertzalekoak. 79an HBk lortutako 40.000 botoak gainditu nahi dituzte. Inkesta gehienek emaitza onak ematen dizkiote EHri baina bada 95ean HBk lortutakotik gertu uzten duena ere, adibidez «El Mundo» egunkariak.
Abertzaleen beste berrikuntza Nafarroan EA-EAJ koalizioaren eskutik dator. Jeltzaleen banaketa nonbaiten gogorra izan bazen, Nafarroan izan zen. Zauri zaharrak akaso itxi barik egon arren ere, indarrak batzeko gai izan dira, lehendakaritzarako hautagaien artean, emakume bakarra aurkeztuz: Begoña Errasti. 20.000 botora iritsiko ote?
Baina Nafarroak badu garailea: UPN. Inkesten arabera zalantza bakarra, ea 20tik gora zenbat parlamentari lortzen dituen (95ean 17). PPrik ez da Nafarroan baina azken boladan ez dira gutxi izan Nafarroatik pasatu diren PPko buruzagiak, UPN sostengatzera: Jose Mari Aznar, Loyola de Palacio, Javier Arenas, Jaime Mayor Oreja, Angel Acebes, Mariano Rajoy... Nafarroak Estatu arazoa izaten jarraitzen du.
Gero gobernua nola osatzen duen ikusi behar, baina sozialistekin egindako aurreko legealdi akordioak errepika daitezke berriro. Juan Cruz Alliren Convergencia Democraticarekin ere errepika daiteke gobernu koalizioa, nahiz eta

nafar azeriak
ondoratzea ezagutuko bide duen. PSNk Juan Jose Lizarberekin du erronka; aurreko ustelkeria kontuak gainditzea lortu duen ikusiko da baina zailtasunik ez zaio falta, orain arteko bere ibilbideak erakutsi duen legez. Gobernuak eskuintiar jarraituko du ala, ezustekoa emanez, koalizio zabalik sortuko da? Erantzuna 13an


Azkenak
Joxe Mari Esparza: “Txikitik handira borrokatu behar dugu, egunerokoan gertu ditugun gauzak aldatuz”

Tafallan, nekazal giroko etxe batean sortu zen 1951. urtean. “Neolitikoan bezala bizi ginen, animaliez eta soroez inguratuta”. Nerabe zelarik, 'Luzuriaga’ lantegian hasi zen lanean. Bertan, hogei urtez aritu zen. Lantegian ekintzaile sindikala izan zen;... [+]


2025-01-20 | dantzan.eus
Martxora arte kalez kale eta etxez etxe ibiliko dira kaskarotak Lapurdin

Bi asteburu direla atera dira lehen kaskarotak: Beskoitzekoak. Eta martxora arte larunbatez eta igandez astero ibiliko dira herriko auzoetan etxez etxe dantzan eta festan. Goiztiarrenak eta irteera gehiena egiten dituztenak dira Beskoitzeko kaskarotak, baina ez bakarrak... [+]


2025-01-20 | Bertsozale.eus
Gasteizen aurkeztu da 2025eko Arabako Bertso Kuadrilla artekoa
Gasteizko Amaia Zentroan elkartu dira larunbatean Arabako Bertso Kuadrilla artekoan parte hartuko duten 14 taldeetako ordezkariak. Kuadrillartekoaren zortzigarren edizioa izango da aurtengoa.

2025-01-20 | Euskal Irratiak
%221ko gainpopulatzea, Baionako presondegian

Alarma jo du, beste urte batez, OIP Presondegien Nazioarteko Behatokiak. Abenduaren lehenean marka berri bat hautsi zen frantses estatuan, 80.792 pertsona atxiloturekin. Espetxe-administrazioaren aitzinikuspenen arabera, gainera, 86.000 baino gehiago izan litezke 2027an egungo... [+]


‘Goazen lagunok’: sare sozial toxikoetatik fedibertsora trantsizio kolektiboa

Trumpek AEBetako presidentetza hartuko duen eguna baliatuta, Goazen lagunok lelopean, multinazionalen jabetzako sare sozial "toxikoak" utzi eta fedibertsora trantsizio kolektiboa bultzatzeko kanpaina egiten ari dira eragile ugari. “Internet gizatiarrago batean... [+]


Aurtengorako irakurgaiak

Urte berriaren hasieran asmo berritu egiten gara dirudienez, eta egin beharreko zereginen zerrendak egiten ditugu gutako batzuk. Egiteko horien artean irakurtzeko ditudan liburuen zerrenda izaten da bat, gero eta zerrenda gizenagoa. Zuetako ez gutxik zer irakurtzen dudan galdetu... [+]


2025-01-20 | Iñaki Sanz-Azkue
Hotza maite duen igela

Arboletako hostoak eroriak dira eta basoko lurra estalia dute. Lurraren eta hosto gorrituen artean, alabaina, sortzen da geruza fin bat, arreta gutxi jasotzen duena, baina espezie askoren biziraupenerako garrantzi handia izan dezakeena. Hezetasuna mantentzen du, zomorroak... [+]


2025-01-20 | Jakoba Errekondo
Euskal Herria banana errepublika

Sekula bananarik jan ez duten bi lagun ezagutzen ditut; nerau bat. Bananazalea da, ordea, jendea. Afrika eta Asia aldean sortutako landare generoa da banana (Musa x paradisiaca), baina gaur egun Ameriketan ere asko egiten da. Ekoizlerik handiena India da, eta esportatzaile... [+]


2025-01-20 | Garazi Zabaleta
Aleko
“Nekazaritza birsortzailerako eta proiektu kolektiboetarako test gunea da gurea”

Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]


2025-01-19 | Urtzi Ugalde
Agur, amatxu

Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.

Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]


Amatasunaren giltzarik gabe

AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea:  Elena Diaz.
Zuzendaritza:  Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]


Bayrouren aurkako zentsura mozioak porrot egin ondoren, Herritar Fronte Berria zatituta dago

Ostegun arratsaldean egin dute bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.


2025-01-17 | ARGIA
Hasi da denboraldia, Saizarren eta Alorrenenean txotxa irekita

Asteazkenean egin zuten ekitaldia Astigarragako Alorrenean, Sagardoaren Lurraldeak hala erabakita. Ostegunean egin du txotx hasierako festa propioa Usurbilgo Saizarrek.


Iruñeko Erorien Monumentuaren eraispena eskatzeko manifestazioa egingo dute larunbat honetan Iruñean

Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]


Eguneraketa berriak daude