STALLONEK EUSKARAZ KALE

  • Film komertzialak eman! Halaxe, bikoizketa hobetu eta tiradizoko filmak jartzen hasi badira ere, ezer gutxi aldatu da. ETB 2an berriz, kontrakoa: filmek audientzia altua lortzen dute.

2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
CIESek emandako datuen arabera 30.000 ikusle gehiago omen ditu ETBk. Inoiz ez bezalako joera gorantz. Bada ordea, arantza bat programatzaileei loa galarazten diena: zinea euskaraz. Azkenaldian ETB 1ean emandako filmak ezin komertzialagoak diren arren, emaitza kaskarra ari dira ematen; denek %10etik beherako audientzia baitute. Izenburuen sona ikustea baino ez dago: «Hiltzaile jaioak», «Bronxeko istorio bat» ez dira % 4tik pasa. «Alien»ek % 2,6. Stalloneren «Dredd epailea»k % 4,1 eta «Arrisku bizian» arranditsuak % 4,3 baino ez. Audientzia gehien lortu duena «Iluntzetik egunsentira arte» izan da: % 8,1, alegia. Eta hori jakina, huskeria bat ETB-2an eman lezaketenaren ondoan. Hain zuzen, aise ikusteko moduko filmak ditugu, ikusgarriak entzungarriak baino. Stalloneren dialogo sakonak bereziki; haren bi esaldi jarraian kristoren diskurtso bihurtzen dira eta.


HIKA ETA JURAMENDUKA.

Lehen, euskara enkorsetatua erabiltzen zen, ez zen sinesgarria batere. Bikoizlarien dramatizazioa ere izotza baino hotzagoa zen. Orain ordea, bistan da gauzak aldatu egin direla, ez ikusteko aitzakiarik egon ez dadin, bederen.

«Batetik bikoizlarien teknika aldatu egin da, gehiago trebatu dira. Bestetik, hizkuntzaren trataera lehen baino askoz naturalagoa da. Gidoia itzultzea ez da liburu bat itzultzea, testua entzutekoa delako; oso kontutan hartzen dugu hori»
azaltzen digu Asier Larrinaga EITBko Euskara saileko arduradunak.

«Erabiltzen diren egiturak, denek ulertzeko modukoak izan daitezela saiatzen gara. Filmaren barruan lagunartean badaude hika nagusitu da. Gertutasun bat ematen dio hikan aritzeak. Bestalde, irainak eta biraoak direla, hizkuntzaren naturaltasunari egiten diogu leku, `kabroi', `izor hadi' edo `putakume' esan behar bada, gordinkeria esaten da. Akzio filmetan ez da inolako arazorik egoten. Benetako lana berba etengabe egiten duten filmetan egoten da; esaterako, Woody Allenen `Broadway balapean', `Rosetarren gerra' edo oraindik ematekoa den `Gaixo ingelesa'n. Bikoizlarientzat ere hori da benetako erronka».

OHITURA SORTU ARTE.

Arestian esan bezala, ahalegin hori ez da tamalez audientzian nabaritu. Nahiz eta film komertzialak programatu, bikoizketa biziki zaindu, euskara gertua erabili eta berebiziko promozioa egin, jendeak «zapping» egiten jarraitzen du euskarazko film baten aurrean. Zer egin? Hor dago koxka. Jarraitu ohitura sortu arte? edo utzi, alferrik baita saiatzea. Josu Bilbao ETB 1eko filmen arduradunak garbi dauka:

«Hamaika faktore daude ikusleen ohiturak finkatzeko. Bada, guk beste bat daukagu: ez dugu zinema euskaraz ikusteko ohiturarik. Hori da oztoporik handiena. Igande gaueko ordutegia ona izanda ere, txikitatik fikziozko erreferentzia guztiak gazteleraz jasotzen ditugu. Eskerrak belaunaldi berriak gu baino ohituagoak dauden. Hala ere, okerrena emisio eskubideak lortzea garestia dela da, ez da errentagarria. Baina tira, zailtasunen gainetik segituko dugu, harik eta ohitura sortu arte. Badakit hasieran arrotza egiten zaigula; baina lehenengo bost minutuak pasata erabat murgiltzen zara filman».
Jendeak erreferentzia hurbilak nahi ditu nonbait. Nola liteke bestela, «Segoviako ihesa» edo «Behiak» filmek, ehun aldiz emanda ere, «Arrisku bizian»ek baino audientzia hobea izatea? Hor ikusten da hurbiltasunak ze eragina duen. Orain arteko sorpresa bakarra «Iluntzetik egunsentira arte» izan da, gazte jendearekin konektatu baitu.
Euskarazko audientzia potentziala gehienera % 25ekoa izanik, Josu tematua dago,

«espero dezagun laster emango ditugun filmek harrera hobea izatea. Armendarizen `Bihotzaren Sekretuak', Ibarretxe anaien `Solo se muere dos veces' delakoa edota `Perdita Durango' Alex de la Iglesiarena».

TXANPONAREN BESTE ALDEA.

ETB 2an aldiz, alderantzizkoa gertatzen ari da. Konparazioa egin «La noche de» hasi zenetik, telebistan gehien ikusi diren hamar filmen zerrenda bat egin eta horietako bost ETB 2an emandakoak dira. Berriki ikusi ditugun «Como Conquistar Hollywood»ek % 10.1 eta «Luna de miel para tres»k % 9.9 eman dute. Hori ordea, ez da jendeak uste bezain samurra izaten, estrategia lanaren ondorena baizik. Lehenik, FORTA telebista autonomikoen artean «Major»ei, film multzo zabal bat erosten zaie (Estatu Batuetako banaketa etxe erraldoiei, alegia). Film sorta horretan film onak, halamoduzkoak eta txarrak daude. Erdia baino gehiago film «baztertuak» izan arren, horiek ere derrigor eman behar dira, ordu txikietan gehienetan.

«Kudeatzen jakitean dago koska, estratega lanak film bati ahalik eta etekinik handiena atera diezaiogun. Bizpahiru urteko baimena duzu, hiru emanaldi egiteko. Halaxe, programazioa osatzerakoan, `prime time'en (gaueko 10etatik goizeko 1ak arte) erakargarrienak sartzen ditugu; ostegun gauetan `La noche de'n eta asteartetan aldiz, film ez hain komertzialak, baina gure audientziaren gustuekin bat datozenak»
argitzen digu Jose Luis Blanco ETB 2-ko filmen programatzaileak.
Larunbat gauean futbola dagoelarik, «TV movie» bat jarri ohi dute. Joan den astekoak adibidez, % 16,1 lortu zuen. Futbol ondorengoa berriz, %20 inguruan ibiltzen da. Ez dago batere gaizki. Iaz arte, asteburuko bazkalosteetan hutsune galanta zeukaten. Horren kariaz, igande arratsaldeko «Siempre cine» saioa abiarazi zuten, gainontzeko kanaletan nekez ikusten ahal diren film klasikoak eskaintzeko. Bada, joan den astean ere % 19,5 erdietsi zuen, TVE-tik oso gertu.
Dena den, nahiz eta filmak FORTAren bidez erosi, ez da erraza film multzo mamitsu bat lortzea, are gehiago jakinki kanal bakoitzak irizpide ezberdinak dituela.

«Hemen filmak purrustaka ikusten diren bitartean, Andaluzian berriz, ez dira zinezaleak, barietate eta lehiaketak nahiago dituzte nonbait. Galizan beste hainbeste gertatzen da. Katalunia eta Madrilen dexente ikusten dute zinema telebistan. Valentzian aldiz, barne produkzio eskasa izan arren, film gutxiago ikusten dira, «Tombola» saio arrosa-hori-beltzean joaten baitzaie sos guztia. Ikustekotan, beldurrezkoak gura dituzte»

Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Ane Ablanedo Larrion
#3
Arkaitz Zarraga Azumendi
#4
Haizea Isasa
Azoka
Azkenak
Mazónek ez du lortu bere misioa: Valentziako gurasoek katalanaren alde egin dute

“Askatasunaren” izenean, ikastetxean zein oinarrizko hizkuntza nahi duten galdetu diete guraso valentziarrei. Helburua katalana zokoratzea zen. PPren eta Voxen gobernuak ez du lortu. 33 eskualdeetatik 22tan katalana gailendu da. Emaitzarekin oso pozik agertu dira... [+]


800.000 euro gastatuko ditu EBk errusiar inbasioaren mamuari aurre egiteko

Europar Kontseiluak onartu du Ursula Von der Leyenek gastu militarrean proposatu duen 800.000 milioi euroko gastuarekin aurrera egitea. Horretarako bi arrazoi nagusi argudiatu ditu: Errusiari aurrea egitea eta Europar Batasunak aurrerantzean bere burua AEBen babes militarrik... [+]


Gizakunde
Badator, esnatu da

Gizakunde (Inauteriak)
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Arizkun eta Erratzun. plazan.

------------------------------------------------

Amaitu dira inauteriak, sutan erre ditugu gaiztoak, gaizkiak, sardinak eta panpinak. Baina xomorroak esnatu dira eta badator... [+]


Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


Bizi testamentua: aurretiazko borondateen agiriaren gakoak

Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.


2025-03-07 | Uriola.eus
Iker Egiraun, Etxebarrieta Memoria Elkartea
“Bizi dugun testuingurua urteetan emandako borroken ondorioa dela sinbolizatu nahi dugu”

Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.


2025-03-07 | Aiaraldea
Ferosca I zentral eolikoaren kontrako alegazioak zabaldu ditu Aiaraldeko Mendiak Bizirik plataformak

Laudion, Aiaran eta Okondon izango du eragina energia azpiegiturak eta plataformaren aburuz, proiektuak eta ingurumen-inpaktuaren azterketak gabezia garrantzitsuak dituzte.


2025-03-07 | Euskal Irratiak
Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak bere 90 urteak ospatuko ditu

"Entseatzen gira arnas gune bat sortzen Donibane Lohizunen, hain turistikoa den herri honetan". 250 kiderekin Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak 90 urte bete ditu aurten. Lau emaztek sortu zuten talde hauetan eramaile izan zen Madeleine de Jauregiberri... [+]


“Topaketa antiinperialistak” egingo ditu Askapenak martxoaren 15 eta 16an Bilbon

Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]


Legebiltzarrak 1936ko biktimen legea aldatu du, Erorien Monumentua birmoldatzeko

33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]


Bi eskumen berri bere gain hartu ditu Jaurlaritzak: atzerritarren lan-baimena eta meteorologia-zerbitzua

2025 amaitu baino lehen Gernikako Estatutuan jasotzen diren eskumen guztiak izatea espero du Jaurlaritzak. Oraindik 25 eskumen falta dira. Transferentzia Batzordea aurreko astean biltzekoa zen baina "agenda arazoak" zirela eta atzeratu zuten. 


Duplak egin du aurtengo Herri Urratseko abestia

Elgarrekin izena du Duplak egin duen aurtengo abestiak eta Senpereko lakuan grabatu zuten bideoklipa. Dantzari, guraso zein umeen artean azaldu ziren Pantxoa eta Peio ere. Bideoklipa laugarrengo saiakeran egin zen. 


2025-03-06 | Haizea Isasa
Kasu, ez gitxu lo!

“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.

Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]


Eskuin muturrarekin lotura duen alemaniar batek egin zuen Manheim hiriko auto harrapaketa, ez etorkin batek

Alemaniako Poliziak asteleheneko gertakariaren arrazoiak "politikoak" zirela baztertu duen arren, 35 urteko Alexander Scheuermann Ring Bund talde neonaziko kide zen. Bi hildako eta hamar zauritu utzi dituen atentatuaren egileak sare sozialetan "gorroto mezuak"... [+]


Eguneraketa berriak daude