LARRUAREN DISTIRA


2007ko otsailaren 21ean
Sasi-akaziaren lorealdi gozoaren ondoren nora-nora joanda ere intxusaren lore laruaren kiratsa aditzeko aukera berezia dugu aurtengoan. San Juan lilia deitzen zaio intxusaren loreari eta sekula ezagutu dudan lorealdi oparoena da, bai! maiatz honetakoa. Ea uda amaian eta udazken hasieran heltzen den fruituarena, sorgin-mahatsa, ere ugari-ugaria den.
Amona eta sorginek dioten mirespenaz kanpo intxusa (

Sambucus nigra
) landare baztertua da. Loreak izugarrizko kiratsa du baina aztikeriekin lotu izan da beti eta katuaren mugarrien barruan ia etxeero aurki daiteke. Mirakuluek baino erabilera ugariago dituzten sendagaiak egiten dituzte gure sorginek intxusarekin. Azal bikoitza du intxusaren egurrak. Barrukoa berdea distiratsua da eta gure larruazalaren edozein arazo konpondu eta diz-diz ederra berreskuratzeko erabiltzen den berarekin moldatutako ukendua nonahi ezaguna da. Hauxe izan daiteke euskaraz dituen izen mordoaren arrazoia. Nik ezagutzen ditudanak saguka, sabukitze, sauko, sauku, sauka, sakuta, sakute, sabuka, sabiko, saretsa, plausta, txotxika, txikutxa, intxusa, lintxusa, akaramailua, akamailua, akamelua, akamallua, ziorria eta zaminka. Azalaren hotzikara baino diz-diza garrantzitsuagoa da garai hauetan. Erakusketaren urte-sasoia iritsi da eta zuldar eta erreak garbitu eta sendatzeko ukendua eman potor-potor kalera irten aurretik. Hotzikararen gozamena aditu nahi duenak, udazkenean fruituarekin egindako dultzea edo mermelada dastatu, baina, kontuz! hitzik gabe gelditu


Azkenak
2024-09-28 | Eneko Atxa Landa
Donostia Zinemaldia. 8.eguna
Ez dut sekula pelikulekin negar egiten

Ez dut sekula pelikulekin negar egiten. Pelikula gogorrak ikusi ditut, istorio tristeak, heriotzaz beteak, gizakiaren alderik zatarrena erakusten dutenak? Barkamenik eskatu gabe, gainera? Pelikula ederrak ikusi ditut, dotoreak, monumentalak, mirarien gainean hitz egiten dutenak,... [+]


Sail Ofiziala. 8.eguna
Sinets nazazu


Elon Muskek bilatzen ditu Trumpen botoak AEBetako estatu giltzarrietan

Munduko gizon aberatsenetakoa den Elon Muskek bultzatzen du America Pac ekimen politikorako batzordea, The Guardian-ek jakinarazi duen arabera. Bere zeregina da AEBetako hainbat estatu giltzarritan Donald Trump-entzat botoak biltzea.


700 hildakotik gora Libanon eta Israelen lurreko erasoa gero eta gertuago

Israelek jarraitzen du Libanoko hegoaldeari eta Beiruteko hainbat auzori airez eraso egiten eta, nazioarteko eragileen deiak gero eta handiagoak badira ere, oraingoz ez da su-etenerako aukerarik ikusten.


2024-09-27 | Gedar
Palestinako Agintaritzak erresistentziaren kontra betetzen duen lana salatu dute berriz milizianoek

Palestinako Agintaritzaren segurtasun-indarrek rol aktiboa dute erresistentziako kideen kontra: jazarpena, lapurretak, boikotak eta abar aipatu dituzte, beste behin ere.


Anglosaxoi hitza arrazista da?

Nottinghameko Unibertsitateak Anglosaxoiei eta Vikingoei buruzko Ikasketak masterrari izena aldatu dio: Ingalaterrako Goi Erdi Aroko Ikasketak. Cambridgeko Unibertsitateko Anglo-Saxon England Journal aldizkariari ere izen aldatu zioten lehenago: Early Medieval England Journal... [+]


Victoria Woodhull, lehen hautagaia

New York, 1970eko apirilaren 2a. New York Herald egunkariak Victoria Woodhull (1838-1927) ekintzaile eta brokerraren eskutitz bat argitaratu zuen, 1872ko AEBetako presidente hauteskundeetarako hautagaitzaren berri emanez. Inoizko hautagai gazteena zen; 34 urte izango zituen... [+]


2024-09-27 | Ahotsa.info
Urtarrilaren 11n izanen da presoen etxeratzeko ohiko hitzordu nazionala Bilbon

Datorren urtarrilaren 11n Bilbon Sare Herritarrak deitutako mobilizazioaren leloa “Behin betiko konponbidea” izanen da, eta urtero bezala milaka lagunen babesa espero du Sarek.


2024-09-27 | Eneko Atxa Landa
Donostia Zinemaldia 7.eguna
Bikaintasun esplikagaitza, berriz


Zaintza eta euskara: “Korapilo handia” askatzeko tresnak bilatzen

Euskalgintzaren Kontseiluak Zaintza eta euskara. Sareak eraikitzen jardunaldiak egin ditu irailaren 26an, Donostian. Idurre Eskisabelek, Kontseiluaren idazkari nagusiak, lehen hitzaldian adierazi du “urgentziazkoa” dela gaiari heltzea. Jardunaldien helburua ez da... [+]


2024-09-27 | Euskal Irratiak
Amaia Fontang
“Hau da etorkinen geroa gobernu berriarekin: kontrola, kanporaketak eta kriminalizazioa”

"Segurtasun gehiago, inmigrazio gutxiago". Bruno Retailleau barne ministro frantsesa argi mintzatu da, kargua hartu berritan. Etorkinen gaineko kontrola azkartu nahi du Michel Barnier lehen ministro eskuindar-kontserbadorearen gobernuak, eta jada Retailleauk aitzinatu... [+]


Eguneraketa berriak daude