Donejakue bidetik higituz


2017ko azaroaren 28an
Aste honetako ibilbidean arteaz gozatzeko aukera dugu. Txango hau zailtasun gutxikoa eta sobera luzea ez izanik, entrenatu gabeko bizikletazalearentzat ere aproposa izan daiteke. Hau kontuan harturik, Donejakue bidearen ataltxoan arkitektura erromanikoak eskaintzen dizkigun eredu dotoreak lasaitasunez bisitatzea gomendatzen dizuet. Bidearen lehenengo kilometroetan garai bateko sinesmenek zuten garrantzia ageri da; aro horretako bizilagunen mundua hobe ulertzeko aukera dugu. Bigarren atalean berriz, nekazari munduko laborarien lanez gain, gizakiek bere boterea eta ideiak zabaldu eta nagusitzeko eraiki ohi dituzten gotorlekuen aztarnak topatuko ditugu.
Eunate, Erdi Aroko Onat edo Unat izeneko soildutako herrixkaren ondarea dugu (toponimo honek ez du «ehun ate» esan nahi). Eliza honek oin oktogonala du, Torres del Rion dagoenaren antzera. Oin honek Jerusalemgo Hilobi Santuaren antza dauka eta ikerlari batzuen ustez, eliza hilerria izan zen. Beste batzuk aldiz, erromesentzako osasun etxea zela diote. Dena den, Nafarroako bi eredu hauek tenplarioek eraikitakoak izan daitezke. 1170 inguruan eraikita, eredu musulmanaren eragina du; nerbioz osatutako ganga dotorea eta arkodun klaustro oktogonal batez inguraturik dago. Bi ate ditu, bata iparraldera eta bestea sartaldera, aparkatoki aldera, hots, gure ibilbidearen abiapuntu eta norabidean.
Abiapuntuan, batzutan irekita egoten den aterpea dago, hor bertan iturri bat ere bada eta handik 200 metrora askaldegi bat. Gares arteko bideak ez du inolako galbiderik, arrasto edo ikur horiak jarraitzea besterik ez dago-eta. Hasieran eskuineko aldapatxoa igo behar da beste iturri batera arte; handik behera pista hobe bati helduz, errepidera iritsiko zarete. Hau gurutzatu eta aurrerago ezkerrera joz, hilerrira zuzenduko gara, hemendik aurrera asfaltoa dago eta Muruzabalera doan errepideak zeharkatzen duenez, kontu izan. Aldaparen bukaeran Obanos hiribildua dago; jauntxoen egoitza gotikoen ereduak nonahi topatuko ditugu. Herriko eliza neogotikoa da eta antzinakoaren atari bat besterik ez da gelditzen. Baina apika herri honetako berezitasuna, Erdi Aroko infanzoien biltzarraren egoitza dela da; XIII. mendeko agiri dotore batek honen guztien zigiluak zintzilik kontserbatzen ditu.
Ibai terrazatik jaitsi eta errepidea zeharkatu, bide estu batzuetatik Gareseko sarreran diren ostatuetara iritsi arte. Aurrerago ezkerraldetik errepidea utziz erromes aterpea eta Gurutzefika elizara arte, eliza honen berezitasuna aldameneko monastegiarekin elkartzen duen ganga da. Honen azpian XIII. mendeko xake itxurako zutabeak. Kale nagusitik eraikin zibileko eredu ederrak ageri dira, baina ezinbestekoa da Santiagoko parrokia bisitatzea, besteren artean, atari nagusia bost arkiboltaz eratuta dago. Kalearen bukaeran hiribilduari izena ematen dion zubi galanta zeharkatuko dugu. Antso Handiaren garaian eraikia, bere emazteak aginduta.
Zubiaren beste aldean, ezkerrera joango gara, metalezko zubi berrira arte; honela Donejakue bidetik urrunduko gara. Berriz Arga ibaia zeharkatu eta zubi honen bukaeran eskuineko kalea hartuko dugu (5,8 Km), Robo ibaiaren gaineko beste antzinako zubia pasatzeko. Hemendik aurrera ibai ertzetik joanen gara, eta egia esanda, badira toki batzuk nahiko deserosoak; gainera ibaia asko hazi bada, hobe dugu ezkerretik errepidera igo eta Mendigorriara zuzentzea.
(8,1 Km). Pista hobe batekin topo egiterakoan, ezkerretik itzuliko gara errepidera iristeko. Behin asfaltoaren gainean gaudela, eskuinetik segi 10,4 kilometrora arte, ezkerretik irteten den pista hartuz Nekeasko sakanean barneratuz. Hau zeharkatuko dugu, errepide batekin topo egin arte (15km), non Morales baserria eta iturri bat aurki daitezkeen. Zati honetan hainbat bidegurutze gaindituko dugu, baina zuzen jarraituko dugu, nahiz eta 13,2 kilometroan ezkerretik abiatzen dena laburbide bat izan.
Errepidea (17,4 km) utziz, ezkerretik abiatzen den pista batetik abiatuko gara, igoera txiki baten ondoren beste pista bati aurre egin arte. Ibilbidearen ezkerretik Arnotegiko baselizara igotzen da, lurralde honetako gune estrategikora arte. Baseliza bisitatuta eta paisajea ikusi eta gero, nahi duenak jaitsieran eskuinetik abiatzen den beste bidea hartu lezake, Karlistaden garaiko gotorlekuaren aztarnak bisitatzeko. Bide beretik itzuliz, eta zuzen jarraituz, errepidea hartuko dugu mendate batean, handik behera bidegurutzeraino jaitsiz (22km). Eskuineko aldetik helduz, hasierako pista segiko dugu erromesen bidearekin topo egin arte, handik bukaerara ezer gutxi dago eta

Azkenak
Donostiako kaleratzeak Stop plataformak iruzurrezko alokairuen aurkako kanpaina bat abiatu du

Plataformak gida bat aurkeztu du maizterrek iruzurrezko kontratuak dituzten ala ez egiaztatu dezaten.


2024-10-21 | Bertsozale.eus
Alaia Martin Etxebestek irabazi du Eibarko lehen final-laurdena
Lehen final-laurdena izan da larunbatekoa. Saioa irabaztearekin batera, finalaurrekoetara sailkatu da Martin. Igandean izango da hurrengo saioa, Errenterian.

2024-10-21 | Behe Banda
Barra warroak |
Eutsi, banarama eta

Ez galdetu zergatik, baina sarritan pentsatu izan dut kalte egiten diguna onartzeko erraztasun handia dugula. Erraztasuna, edo agian, beharra. Azken batean, dikotomia nabarmena planteatzen duen auzia da beharrarena: bere kausaren aurka egin dezakezu, ala hezur eta guzti irentsi... [+]


Txaro Marquínez, Zaintza Araba-ko kidea
“Alarma soziala sortzea leporatu digute; ez, alarma egon badago, ez dugu guk sortu”

Arabako zahar egoitzen egoera lehen planora pasa da berriz ere azken asteetan. Zaintza Araba elkarteak Gasteizko Arabarren eta Laudioko San Roque erresidentzietako egoiliarrei ematen zaien tratua salatu dute, hainbat senideren testigantzak jaso ondoren. Langileen lan-baldintza... [+]


Euskal Herriko tomate agroekologikoek %38,6 CO2 gutxiago isurtzen dute Almeriako tomateek baino

EHNE Bizkaiak bultzatutako azterketaren emaitzek baieztatu dute eredu agroekologikoan ekoiztuak diren tomateek berotegi efektuko gasen isurketan, eta batez ere energia kontsumoan, inpaktu txikiagoa dutela eredu agroindustrialean ekoiztuak diren tomateekin alderatuta. Honetan,... [+]


Une baten eternitatea

Atal honetan behin baino gehiagotan aipatu izan dugu izaki txikien munduan (gurean bezalaxe) itxurak okerrera eramaten gaituela, sarritan. Eta gaur dakarkigun laguna horren adibide garbia da, animalia gutxi izango baita Lurrean itxura ahulagoa edo kalteberagoa duenik. Horrez... [+]


2024-10-21 | Garazi Zabaleta
"Haziak" liburua
“Liburuarekin jendea animatu nahi dugu haziak ekoizten hastera”

Hazien munduan buru-belarri ari dira urte askotatik Miguel Arribas Kelo eta Marc Badal, Haziak liburuaren egileak. Hazien ugalketari buruzko azalpen praktikoez gain, elementu historiko, ekonomiko, politiko eta kulturalak jaso dituzte; beraz, baratzerik ez dutenentzat ere... [+]


2024-10-18 | ARGIA
Langile bat hil da Lizarran, biltegi batek eztanda egin ondoren

56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.


Beldurra espazio komun gisa

Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]


Puig Antich, Estatuak ez du inoiz barkamena eskatzen

Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]


Sinwarren hilketaren ondoren, gerrak bere horretan jarraitzen du

Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]


2024-10-18 | Ahotsa.info
Azken hiru urteetan altueratik erorita Nafarroan 10 langile hil direla salatu dute

LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.


Marcos Maceira, A Mesa pola Normalización Lingüísticaren presidentea
“Oso zaila izango da galiziera leheneratzea PPren hizkuntza politika ez bada zuzentzen”

Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]


Eguneraketa berriak daude