MENDIZALEEN DIAMANTEZKO KORDADA
«Anaiarteko Eguna» izango da igandean Elgetan, «Goazen Mendirik Mendi» egitarauari amaiera emango dion festa. Hauxe izan zen iragan abenduaren 20an 75. urteurreneko ekitaldien abiapuntu; Aralarreko santutegian bost makilak bedeinkatu zituzten eta urtarrilaren 31etik aurrera, asteburuz asteburu eta mendiz mendi (15 astetan, 75 gailur), talde batek besteari pasa dio makila. Azken makil-trukea iragan asteburuan izan da, Palomares (Araba), Odoriaga (Bizkaia), Txindoki (Gipuzkoa), Auñamendi (Iparralde) eta Hiru Errege Mahaian (Nafarroa).
Bost makilok igandean elkartuko dira berriro. Lau ibilbide desberdin egingo dute, guztiek Elgeta izanik helmuga. Arabako Gurutz Urdiña mendi taldeak Arrasatetik eramango du berea, Ipar Euskal Herriko Xogori taldeak eta Nafarroako Oberenak Bergaratik, Gipuzkoako C.D. Eibarrek Eibar bertatik eta Bizkaiko Bilbao Alpinok berriz, Elorrio izango du irteerapuntu. Asentzion bilduko dira mendigoizale guztiak, 11:30tan meza entzun ahal izateko. Ondoren Elgetako Mendizaleen Plazara abiatuko dira, udal agintarien harrera jaso, eta segidan bost makilen entrega egingo da. Oroimenezko plaka inauguratu ostean, Sebastian Lizaso, Andoni Egaña eta Ainhoa Agirreazaldegi bertsolariek hartuko dute hitza. Dantzari eta trikitilariek festa girotuko dute eta arratsaldeko ordubiak pasatxotan, Anaiarteko bazkaria izango da frontoian. Honen ondotik, eta jaia amaitzeko, erromeria.
Martxoan burututako mendiko berriemale eta informatzaileen III. Batzarra, pasa den asteburuan Eibarko Klub Deportiboak antolatutako haurrentzako ibilaldia, 75 urte hauetan euskal mendizaletasuna zer izan den biltzen duen erakusketa mugikorra, Euskal Herri osoko, eta belaunaldi ezberdinetako, eskalatzaileen bilkura (Atxarten), GR 12 Euskal Herriko xenda edo bidearen aurkezpena, urrian izango diren senderismoari buruzko jardunaldiak eta beteranoen martxa, urria eta azarorako aurreikusita dauden mendiko segurtasun eta osasunari buruzko eztabaidak, eta irailaren 19an mendian hil direnen omenez antolatutako Besaideko Eguna dira beste ekitaldi esanguratsuenetako batzuk. Honekin batera, ezin ahaztu, igande honetako festa handian aurkezteko asmoa dagoen liburua ere. Euskal mendizaletasunaren historia bilduko duen liburu honek formato handia, 300 bat orrialde eta 3.000 ale inguruko edizioa izango du.
Federakundearen sorrerak ordurarte maila lokalean aritutako hainbat mendi talderen antolakuntza ahalbidetu zuen. Hauen kirol interesak bultzatu eta kudeatzeko helburuz jaio zen; hala zioen erakunde berria garatzeko egin araudiaren lehen artikuluak: «
Hiru Probintzia Vascongadoetako eta Nafarroako mendi eta txangozaletasun elkarteen gaindi dagoen erakunde amankomuna da, lurralde honetan mendi eta txangozaletasunarekin harremana duten interes orokorreko kontu guztiak kudeatu eta antolatuko dituena
Ez da sorreran sinatu zuten taldeen zerrenda zehatzik, baina bi urteren buruan, II. Batzarra burutu zenean, 69 ziren jada federakundeari atxikitako mendi taldeak. Gaur egun horietako bostek baino ez dute mendiarekin lotutako ekintzarik antolatzen: C.D. Bilbao, Baskonia, Bilbao Alpino Club, C.D. Eibar eta C.D. Fortunak. Alabaina, federakundearen baitan dauden talde eta bazkideak ugalduz joan dira eta egun 240 eta 22.000 daude, hurrenez hurren, berari atxikiak.
1926ko urte hura oparoa izan zen, inondik ere. Lehen mendi txapelketak antolatu ziren, 100 gailur egitea lortu zuten mendigoizaleak ere baziren (beren jardueragatik omenaldia jaso zuen hainbatek II. Batzar horretan), eta hiruhilero karrikaratzen den «Pyrenaica» agerkaria sortu zen. Gaur lehendakari den Paco Iriondok aldizkari honen garrantzia azpimarratzen du, duela hamar bat urte koloretan argitaratzea lortu izana nabarmentzen duen eran: «
oraingoarekin alderatuta, lehengoak orrialde erdiak-edo izango zituen, baina hori sortzea oso garrantzitsua izan zen, egiten ziren gauzez informatzeko...
Aterpetxe ugari eraiki zen gerra aurreko urte horietan, baina krisiak ere harrapatu zuen federakundea; horren adierazgarri da 36ko biltzarreko deialdiak izan zuen erantzuna. Hilabete gutxira gerra abiatuko zen eta Elgetak mendizaletasunarekin zuen lotura errotik etengo zen; Plaza del Alpinismo, Plaza de España bilakatu zen. Federakundea bera ere Espainiako Federazioaren delegazio bihurtu zen.
Frankismoaren lehen 25 urteetan ez zen aparteko ekintzarik izan, baina Paco Iriondok gogoan du 1953an Mont Blancera antolatutako lehen espedizioa –«
orduan frantsesak Annapurnara joaten ziren
Bi aldiz igo dut; bigarrenean, orduan emaztegai eta orain emazte dudanarekin igo nuen. Cervino, Diente del Gigante eta Chamonixeko zenbait orratz ere igo nituen
San Martin berak umorez dakartza gogora eskaladan hasi zireneko urte haiek: «
Behin, lau lagun eskalatzen eta beste bost bat begira geundela, lau hauek larri agertu ziren. Haiek larri ikusirik, gu ere larritu egin ginen eta ni, pentsatu gabe, paretan gora sartu nintzen, ez soka, ez ezer; goraino igo nuen eta lagundu egin nien. Miguel Etxeberria eta biok atera genuen taldea gora. `Nola egin duzu hau? Ez duzu bertigorik sentitu?' galdetu zidaten, eta nik, `Bada, ez'. Niretzat deskubrimentu bat izan zen
Zaharrek ez zuten ondo ikusten gure jokabidea; arriskutsua zela, deskuidoren bat edukitzen bagenuen, klubarentzat erantzukizun handia izango zela... Federaziokoak hori ere bazekiten, baina animatu egiten gintuzten
Pirinioetako zeinbat pasabide eurek ireki zituzten, ez du horratik Juan San Martinek mendizaletasuna lehiaketari lotua behin ere ikusi. Honen haritik, Eibarko Klub Deportiboko ohorezko lehendakari zen Julián Guimóni txikitan irakurritako artikulu bat dugu gogoan: «
Hark esaten zuen osasunarentzat kirolik egokiena mendizaletasuna zela. Batetik, bakoitzak bere neurriaren arabera egin zezakeelako, eta bestetik naturarekiko harreman hori eta oxigenazioa oso ondo zetoztelako. Bera ez zen konpetizioko kirolaren aldekoa. Mendizaletasunak haurtzarotik zahartzarora ibili ahal izateko ahalmena zuela zioen. Hori beti izan dut gogoan
1967an Peruko Andeetara espedizioa antolatu zuen Federakundeak. Bertara joandako mendizaleek, ordea, larrutik ordaindu behar izan zuten han ikurriña erakutsi izana. Preso sartu zituzten, bai haiek, bai federakundeko delegatua ere. Protesta gisa, federakundeak bazkideen karnetak itzuli zituen.
Aurretik lehen `zazpimilakoa' (Shakhaur) eta `zortzimilakoa' (Dhaulagiri) erdietsi ziren, baina mugarri honen ondotik etorri zen himalayismoaren eztanda. Hamaika espedizio antolatu da orduz geroztik Himalayara. Eta orduz geroztik ezagutu ditugu Alberto eta Felix Iñurrategi, Juanito Oiartzabal, Kike de Pablo, Juanjo San Sebastian eta beste hainbaten balentriak, bidean hil direnak ahaztu barik. «
Duela 25 urte ez zen ezagutzen mundu mailan euskal mendizaletasuna. Orduz geroztik, mundu osoan hitz egiten da gure espedizioez, eskaladaz... Honek ematen didan poza... Munduaz hitz egiten ari gara, mundu osoan gara ezagunak
Berriki, apirilaren 29an, Juanito Oiartzabalek, Juan Vallejorekin batera, bere hamalaugarren `zortzimilakoa' lortu du, eta hau, 74ko Everesterako lehen espedizioa bezala (urrezko ezteiak), urteurren esanguratsuarekin batera gertatu da. Hala eskatu zion Paco Iriondo berak Juanito Oiartzabali: «
Nik Juanitori esan nion ez zela gauza zatarra izango diamantezko ezteiekin batera gertatzea, historikoa izango zelako, eta ea atzera zezakeen. Berak, badakizu nolakoa den, `ya me estás jodiendo...', baina ondo hartu zuen, eta azkenean lortu du
Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.
Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.
Arizona
Aktoreak: Aitziber Garmendia eta Jon Plazaola..
NOIZ: urtarrilaren 26an.
NON: Berrizko Kultur Etxean. plazan.
-------------------------------------------
Arizona eta Mexiko banatzen dituen muga zaintzera abiatu da Idahotik Margaret (Aitziber Garmendia) eta George (Jon... [+]
'Tristan und Isolde' opera
Bilbao Orkestra Sinfonikoa. Zuzendaria: Erik Nielsen.
Bilboko Operaren Abesbatza. Zuzendaria: Boris Dujin.
Eszena zuzendaria: Allex Aguilera.
Bakarlariak: R. Nicholls, G. Hughes Jones, M. Mimika, E. Silins, C. Daza, D. Barcellona, J... [+]
Usurbilgo Atxega Jauregian, urtarrilaren 31n, hedabideetako, kulturgintzako eta erakunde publikoetako ehun lagun inguru bilduko dira. Bazkariaren ondoren, 16:00etan egingo da sari banaketa. Antton Mendizabalek egingo dituen azken garaikurrak jasoko dituzte saridunek... [+]
Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.
Zestoan (Gipuzkoa), 2024ko irailaz geroztik, baliabide ekonomiko urriko haur eta gazteak bost kultur eta kirol ekintzen artean bat aukeratu, eta horretan doan aritu daitezke. Udalak dirulaguntzen araudia berritu du, haurren aisialdia eskubide bat dela argudiatuta. Aldaketarako... [+]
Lehen itzulitik bigarrenera, auzapezgotzara jauzi egin zuen Ramuntxo Labat-Aramendi abertzalearen zerrendak. Erdiespena "xinaurri lanari esker" egin zela uste du Labat-Aramendik. Ahetzen zerrendak bozen %44,39 lortu zuen urtarrilaren 12an eginiko behin betiko bozketan... [+]
Modu horretan, euskara eta euskal kultura hiriaren bihotzera eraman duen proiektuari egonkortasuna eta sendotasuna emanen diote.
Ehundaka langile elkartu ostegunean Bilbon egin den giza katean “Lan baldintzak hobetu, hemen eta orain erabakita” lelopean.
52 urteko altsasuar bat hil da ostegunean Arbizun lan istripua izan ostean, Nafarroako Foruzaingoak jakinarazi duenez. Urtea hasi zenetik Euskal Herrian lan istripu batean hildako laugarren langilea da. Ezbeharra herriko erdigunean dagoen etxebizitza bat zaharberritzeko lanetan... [+]
.jpg)
Ikasturtea hasi denetik hirugarren greba eguna izan da ostegunekoa Nafarroako Hezkuntza Publikoan eta goizeko mobilizazioen ondoren, LAB, Steilas, ELA eta CCOO –protestaren deitzaileak– pozik agertu dira. Euri jasak eta hotzak lagundu ditu etengabe irakasleak... [+]
Urtarrilaren 30 honetan abian jarri du Israelek Jerusalem ekialderako UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoaren debekua. Urtarrilaren 15ean adosturiko su-etenari segi, bahituen eta presoen hirugarren trukea dute ostegun honetan.
Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze gogoratzeko eta hondamendiaren erantzukizunak eskatzeko elkarretaratzea egingo dute igandean Zaldibarko Eitzaga auzoan. Luizia “enpresarien diru goseak” eragin zuela, eta Eusko Jaurlaritzak “ardura txikiena ere ez duela... [+]
EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiak ez duela "zirrikiturik utzi" dio SOS Talaimendi plataformak, eta "oraindik merezi duten legezko zehapena jaso ez duten zenbait erabaki arbitrario eta ia delituzko" geratzen direla adierazi du. Besteak beste, Zarauzko Udalak... [+]