MENDIZALEEN DIAMANTEZKO KORDADA
«Anaiarteko Eguna» izango da igandean Elgetan, «Goazen Mendirik Mendi» egitarauari amaiera emango dion festa. Hauxe izan zen iragan abenduaren 20an 75. urteurreneko ekitaldien abiapuntu; Aralarreko santutegian bost makilak bedeinkatu zituzten eta urtarrilaren 31etik aurrera, asteburuz asteburu eta mendiz mendi (15 astetan, 75 gailur), talde batek besteari pasa dio makila. Azken makil-trukea iragan asteburuan izan da, Palomares (Araba), Odoriaga (Bizkaia), Txindoki (Gipuzkoa), Auñamendi (Iparralde) eta Hiru Errege Mahaian (Nafarroa).
Bost makilok igandean elkartuko dira berriro. Lau ibilbide desberdin egingo dute, guztiek Elgeta izanik helmuga. Arabako Gurutz Urdiña mendi taldeak Arrasatetik eramango du berea, Ipar Euskal Herriko Xogori taldeak eta Nafarroako Oberenak Bergaratik, Gipuzkoako C.D. Eibarrek Eibar bertatik eta Bizkaiko Bilbao Alpinok berriz, Elorrio izango du irteerapuntu. Asentzion bilduko dira mendigoizale guztiak, 11:30tan meza entzun ahal izateko. Ondoren Elgetako Mendizaleen Plazara abiatuko dira, udal agintarien harrera jaso, eta segidan bost makilen entrega egingo da. Oroimenezko plaka inauguratu ostean, Sebastian Lizaso, Andoni Egaña eta Ainhoa Agirreazaldegi bertsolariek hartuko dute hitza. Dantzari eta trikitilariek festa girotuko dute eta arratsaldeko ordubiak pasatxotan, Anaiarteko bazkaria izango da frontoian. Honen ondotik, eta jaia amaitzeko, erromeria.
Martxoan burututako mendiko berriemale eta informatzaileen III. Batzarra, pasa den asteburuan Eibarko Klub Deportiboak antolatutako haurrentzako ibilaldia, 75 urte hauetan euskal mendizaletasuna zer izan den biltzen duen erakusketa mugikorra, Euskal Herri osoko, eta belaunaldi ezberdinetako, eskalatzaileen bilkura (Atxarten), GR 12 Euskal Herriko xenda edo bidearen aurkezpena, urrian izango diren senderismoari buruzko jardunaldiak eta beteranoen martxa, urria eta azarorako aurreikusita dauden mendiko segurtasun eta osasunari buruzko eztabaidak, eta irailaren 19an mendian hil direnen omenez antolatutako Besaideko Eguna dira beste ekitaldi esanguratsuenetako batzuk. Honekin batera, ezin ahaztu, igande honetako festa handian aurkezteko asmoa dagoen liburua ere. Euskal mendizaletasunaren historia bilduko duen liburu honek formato handia, 300 bat orrialde eta 3.000 ale inguruko edizioa izango du.
Federakundearen sorrerak ordurarte maila lokalean aritutako hainbat mendi talderen antolakuntza ahalbidetu zuen. Hauen kirol interesak bultzatu eta kudeatzeko helburuz jaio zen; hala zioen erakunde berria garatzeko egin araudiaren lehen artikuluak: «
Hiru Probintzia Vascongadoetako eta Nafarroako mendi eta txangozaletasun elkarteen gaindi dagoen erakunde amankomuna da, lurralde honetan mendi eta txangozaletasunarekin harremana duten interes orokorreko kontu guztiak kudeatu eta antolatuko dituena
Ez da sorreran sinatu zuten taldeen zerrenda zehatzik, baina bi urteren buruan, II. Batzarra burutu zenean, 69 ziren jada federakundeari atxikitako mendi taldeak. Gaur egun horietako bostek baino ez dute mendiarekin lotutako ekintzarik antolatzen: C.D. Bilbao, Baskonia, Bilbao Alpino Club, C.D. Eibar eta C.D. Fortunak. Alabaina, federakundearen baitan dauden talde eta bazkideak ugalduz joan dira eta egun 240 eta 22.000 daude, hurrenez hurren, berari atxikiak.
1926ko urte hura oparoa izan zen, inondik ere. Lehen mendi txapelketak antolatu ziren, 100 gailur egitea lortu zuten mendigoizaleak ere baziren (beren jardueragatik omenaldia jaso zuen hainbatek II. Batzar horretan), eta hiruhilero karrikaratzen den «Pyrenaica» agerkaria sortu zen. Gaur lehendakari den Paco Iriondok aldizkari honen garrantzia azpimarratzen du, duela hamar bat urte koloretan argitaratzea lortu izana nabarmentzen duen eran: «
oraingoarekin alderatuta, lehengoak orrialde erdiak-edo izango zituen, baina hori sortzea oso garrantzitsua izan zen, egiten ziren gauzez informatzeko...
Aterpetxe ugari eraiki zen gerra aurreko urte horietan, baina krisiak ere harrapatu zuen federakundea; horren adierazgarri da 36ko biltzarreko deialdiak izan zuen erantzuna. Hilabete gutxira gerra abiatuko zen eta Elgetak mendizaletasunarekin zuen lotura errotik etengo zen; Plaza del Alpinismo, Plaza de España bilakatu zen. Federakundea bera ere Espainiako Federazioaren delegazio bihurtu zen.
Frankismoaren lehen 25 urteetan ez zen aparteko ekintzarik izan, baina Paco Iriondok gogoan du 1953an Mont Blancera antolatutako lehen espedizioa –«
orduan frantsesak Annapurnara joaten ziren
Bi aldiz igo dut; bigarrenean, orduan emaztegai eta orain emazte dudanarekin igo nuen. Cervino, Diente del Gigante eta Chamonixeko zenbait orratz ere igo nituen
San Martin berak umorez dakartza gogora eskaladan hasi zireneko urte haiek: «
Behin, lau lagun eskalatzen eta beste bost bat begira geundela, lau hauek larri agertu ziren. Haiek larri ikusirik, gu ere larritu egin ginen eta ni, pentsatu gabe, paretan gora sartu nintzen, ez soka, ez ezer; goraino igo nuen eta lagundu egin nien. Miguel Etxeberria eta biok atera genuen taldea gora. `Nola egin duzu hau? Ez duzu bertigorik sentitu?' galdetu zidaten, eta nik, `Bada, ez'. Niretzat deskubrimentu bat izan zen
Zaharrek ez zuten ondo ikusten gure jokabidea; arriskutsua zela, deskuidoren bat edukitzen bagenuen, klubarentzat erantzukizun handia izango zela... Federaziokoak hori ere bazekiten, baina animatu egiten gintuzten
Pirinioetako zeinbat pasabide eurek ireki zituzten, ez du horratik Juan San Martinek mendizaletasuna lehiaketari lotua behin ere ikusi. Honen haritik, Eibarko Klub Deportiboko ohorezko lehendakari zen Julián Guimóni txikitan irakurritako artikulu bat dugu gogoan: «
Hark esaten zuen osasunarentzat kirolik egokiena mendizaletasuna zela. Batetik, bakoitzak bere neurriaren arabera egin zezakeelako, eta bestetik naturarekiko harreman hori eta oxigenazioa oso ondo zetoztelako. Bera ez zen konpetizioko kirolaren aldekoa. Mendizaletasunak haurtzarotik zahartzarora ibili ahal izateko ahalmena zuela zioen. Hori beti izan dut gogoan
1967an Peruko Andeetara espedizioa antolatu zuen Federakundeak. Bertara joandako mendizaleek, ordea, larrutik ordaindu behar izan zuten han ikurriña erakutsi izana. Preso sartu zituzten, bai haiek, bai federakundeko delegatua ere. Protesta gisa, federakundeak bazkideen karnetak itzuli zituen.
Aurretik lehen `zazpimilakoa' (Shakhaur) eta `zortzimilakoa' (Dhaulagiri) erdietsi ziren, baina mugarri honen ondotik etorri zen himalayismoaren eztanda. Hamaika espedizio antolatu da orduz geroztik Himalayara. Eta orduz geroztik ezagutu ditugu Alberto eta Felix Iñurrategi, Juanito Oiartzabal, Kike de Pablo, Juanjo San Sebastian eta beste hainbaten balentriak, bidean hil direnak ahaztu barik. «
Duela 25 urte ez zen ezagutzen mundu mailan euskal mendizaletasuna. Orduz geroztik, mundu osoan hitz egiten da gure espedizioez, eskaladaz... Honek ematen didan poza... Munduaz hitz egiten ari gara, mundu osoan gara ezagunak
Berriki, apirilaren 29an, Juanito Oiartzabalek, Juan Vallejorekin batera, bere hamalaugarren `zortzimilakoa' lortu du, eta hau, 74ko Everesterako lehen espedizioa bezala (urrezko ezteiak), urteurren esanguratsuarekin batera gertatu da. Hala eskatu zion Paco Iriondo berak Juanito Oiartzabali: «
Nik Juanitori esan nion ez zela gauza zatarra izango diamantezko ezteiekin batera gertatzea, historikoa izango zelako, eta ea atzera zezakeen. Berak, badakizu nolakoa den, `ya me estás jodiendo...', baina ondo hartu zuen, eta azkenean lortu du
Gizateriaren aurkako krimenak eta gerra krimenak egotzi dizkie Hagako auzitegiak bi sionistei. Erabakia "antisemitismotzat" jo du Netanyahuk, eta Hamasek, aldiz, "Justiziarako urrats garrantzitsutzat".
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Polizia etxegabetzea geratu nahi zituzten herritarren aurka oldartu da eta hainbat lagun zauritu ditu. Azkenean, etxegabetzea atzeratu duela jakinarazi du epaitegiak.
Gaur, azaroak 21, Mastodon.eus komunitateak sei urte bete ditu. Urteurrena ospatzeko Gure aukera, sare libreak kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Izan ere, azken asteetan “eXodoa” ematen ari da: erabiltzaile asko X-tik ihes egiten ari dira, sare... [+]
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
.jpg)
Abenduaren 5ean Ikasle Goizarekin hasiko dute azoka. Hurrengo egunean Gazte Eztanda eguna egingo dute, eta gazteei zuzendutako hamaika jarduera egongo da. Egun berean, iazko Sormen Beka irabazi zuen Argizagi. Zubiak adiskidetasunerantz telesailaren aurkezpena egingo du Marramiau... [+]
ARGIAko lantaldeak bat egin du Mastodon.eus-ek bere seigarren urtemugan abiatutako Gure aukera, sare libreak atxikimendu kanpainarekin.
Mastodon.eus euskal fedibertsoko instantzia agian nagusiak sei urte bete ditu gaur. Urteurrena ospatzeko "Gure aukera, sare libreak" kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Efemeridea une interesgarri batean dator: Elon Musk-ek, X/Twitterren jabeak,... [+]
Gipuzkoako Lurralde Auzitegiaren ustez, bideo bateko irudietan ikusten denak "talka" egiten du Ertzaintzaren atestatuarekin, eta Amaia Zabarte foam bala batekin zauritua izan zenaren "ebidentzia erakusten" du, Noticias de Gipuzkoa-k jaso duenez.
Arma nuklearrarekin erantzuteko aukera dakarren dekretua izenpetu du Vladimir Putin presidenteak. Hegazkinekin, gurutzaldi misilekin zein droneekin "eraso masibo bat" pairatzeak ondorioztatu dezake arma horren erabilpena.
Bere Telegram kanalaren bidez jakinarazi du ez dituela deialdi erreakzionario gehiago egingo oraingoz. Aurreko larunbatean, nabarmen egin zuen porrot Eason antolatu zuen kontzentrazioak, eta agerian geratu da kontramobilizazioen eraginkortasuna.
Azaroaren 20an Donostiako Le Bukowski tabernan abiatuko dute elkarlanean egindako jaialdia. 40 artista, aktibista, pentsalari eta kolektibok hartuko dute parte. Amaiera Gasteizen izango da, ZAS espazioan.