«LA VOZ DE LA MERINDAD», TAFALLALDEKO AHOTSA


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Herri aldizkarien afera azken urteotako kontua da. Nonbait, informazioa zabaldu den heinean, eta edozein muturretan edonongo berri ukaiterik badagoen denbora hauetan, informazioaren globalizazioa aipatzen dela horrenbertzez, leku jakinekoek bertako berriak izateko eskubidea aldarrikatu dute.
Erriberriko merindadean eta Tafallaldeko ordokietan etzanik dauden herri koskorretako gizon eta emakumeek gauza bera egin dutela erran daiteke. Izan ere, hiru zenbaki jadanik, eta hemendik gutxira maiatzari dagokiona kaleratuko dutela, «La voz de la Merindad» hilabetekaria ibilian jarri dute, argitara eman, gaurkotasunezko notizi eta berrietaz landara eskualdeko historiari eta kulturari orrialde franko eskainiaz.


ARRAZOIAK.

Otsailean agertu zuten estraineko zenbakia. Horretan, Rosa Barasoain eskualdeko historialariak aipatzen zuenari lotuta, aldizkari bat ateratzea, erditzea nahi bada, ez dela guztietan gauzarik zailena zioen. Lehendabizikotik bigarren zenbakira ailegatzea, hirugarrenera gero, eta horrela aitzina segi, hauxe dela benetazko erronka. Noski, honek ez du eztabaidarako tarteterik uzten.
Hala eta guztiz ere, eta laugarren bat jadanik labean dagoela, hilabetekariko zuzendari den Maite Lopezengana jo dugu, azal ditzala zeintzuk diren aldizkariaren helburu eta zergatiak: «

Horrelakoetan gertatzen den lez, informazioari dagokionez, eskualdean hutsune bat zegoela pentsatu genuen, gertuko berrien beharra erran nahi baldin bada. Horrela, eskualdean distantziak txikiak izan arren herri batetik bestera, modu batean edo bestean, hauek laburtu nahi ditugu. Amankomunean dugun guztia islatu nahi dugu. Guztiagatik bada, berriz ere `La Voz da la Merindad' argitaratzea pentsatu genuen
».
Berriz, bai. Izan ere bi aurrekari nagusi ditu aldizkari honek historian. Batetik, 1929tik 1937.urtera bitarte karrikaratu izen berdineko argitalpena. Bigarrenik, Merindad moduan ezagurutikoa dago. 1976 eta 1987 urte bitartean agertu zen astekari hau. Azken urte hauetan, aldiz, urtekaria zen, Tafallak abuztua aldera ospatzen dituen jaiekin karrikaratzen zutena. «

Kazetaritzaren tradizioa nabarmena da Tafalla aldean. Merindad astekariaren kasuan oso harrera ona izan du oraino eskualdean. Apika, hau dela eta, gure aldizkari berrirako aitzineko izena berreskuratu dugu, merindade hitza nabarmentzen dela. Bertako jendeak oso gustokoa zuen
».


HISTORIARI ARRETA.

Merindad Kultur Elkarteak argitaratzen duen aldizkari honek eskualdeko historia eta kultura jendeari ezagutaraztea du helburu nagusitzat. Dagoeneko karrikaratu dituzten hiru zenbakietan, horrela, merindadeko kazetaritzaren tradizioa mintzagai duen erreportaje zabala eskaintzen du Rosa Barasoainek.
Martxoari zegokion bigarren zenbakia eta bertan, Iruñean ospatu zen Euskal Herriko Udal Hautetsien Biltzarraren haritik, 1931. urtean Lizarran ospatu zen Udal Batzarraren ingurukoa biltzen du Luis Miguel Escuderok, bertan Erriberrik izandako jokaera aztertzen duela. Apirileko zenbakian berriz, orain dela hogei urte Tafallako udaletxean egin ziren hauteskundeak hautsez garbitzen ditu Maite Lopez zuzendariak berak, demokratikoki aukeratu zen lehendabizikoa izanagatik. Ukitu honetan kokatzen du Lopezek aldizkariaren bereizitasuna: «

Bai, gure herrietako historia berreskuratzea da erronketako bat. Eskualdeko beste aldizkarietatik ezberdintzen gaituen puntua da, nolabait. Honexegatik, zenbaki guztietan tratamendu zabala emanen diegu historiako gaiei. Honetarako zonaldeko historialarien ekarpena dugu. Luis Miguel Escudero, Pedro Mari Flamarique, Jose Mari Esparza, Rosa Barasoain... Aipatuko dut gainera, bide honetan, gure ekarpenak grafikoa ere izan gura duela. Izan ere, aldizkari bakoitzean aitzinako argazki bat tartekatzen dugu. Batetik, aktualitateari begira egonen da aldizkaria, eta hilero hilero, pil-pilean dauden gaiak jorratuko ditu, baina historiak eta kulturak txoko garrantzitsua izanen du
».
Halaber, eta herri aldizkaria den heinean, berriemaleen sarea eratuta dute ia kasik, izatez, zabala baita Erriberri eta Tafalla arteko merindadeak bazterreratzen dituen herrien zerrenda: hegoalderantz Peraltaraino, Baldorba muga izanik iparrean, Artaxona eta Mendigorria ekialdean eta, azkenik, Uxueko San Martin mendialderako abixu. 20 herri koxkor inguru: «

Noski, hurbileko kontuak bildu behar ditugu. Eskualde modura amankomunean ditugun gaiak ere arras garrantzitsuak dira aldizkarirako
».


EUSKARA

Gaztelaniazko hitzak dira nagusi eta arro aldizkariaren orrialdeetan. Jakina, Euskal Herriari buruz mintzo eta hainbatetan atzentzen zaion aurpegia baitu merindade honek. Batzuk, nahikoa erdaldun, bertze batzuk euskaldunagoak izan arren; Nafarroako zatikela linguistikoan mistoan bilduak erdiak, eta gainontzekoak erdaldunduta. «

Linguistikoki gure egoeraren jakitun gara
», azaltzen du aldizkariko zuzendariak. «

Baina, egia da, alderdi honetan euskararen berreskurapena gero eta nabariagoa dela. Gure aldetik, zenbaki bakoitzeko euskarazko bi erreportaje edo sartuko ditugu. Berriemaileetan gainera aunitz gara euskaldunak garenak. Hizkuntzaren berreskuratze prozesu honetan aldizkariak beste elementu bat izan nahi du. Herrien deiturak, keinu gisa bada ere, elebidun paratzen ditugu. Zonaldeko euskaldunei ere zutabe bat eskaini behar zaie hurrengo zenbakitik aitzina. Kontua da guztiengana iritsi nahi badugu, gehiena gaztelaniaz izan behar duela derrigorrez, betiere aintzat harturik euskararekin zerikusia duten gai guztiak
». Karrikaratu dituzten hiru zenbakietan horrela, Korrikaren inguruko idazlana agerian dago batean, Tafallako liburutegiaren inguruko berri bat euskaraz bildua bertzean, eta gehiago ere bada.
Doan jendaurreratu zuten estraineko zenbakia. Harpidetza kanpaina paratu zuten ibilian hurrengoetarako eta 1000 pertsona inguru bereganatu nahi dituzte egitasmo honen bitarte. Gainera, eskualdekoak izanagatik ere kanpoan bizi arren, ahaleginak egiten dituzte aldizkaria haiei igortzeko. Bertzela, 300 pezetatan eskura daiteke «La Voz de La Merindad» en labealdi berri honen zenbakia

Aurrekariak

Aurrekari nagusi bi ditu berriz ere argitara eman duten «La Voz de la Merindad» hilabetekariak. Aitzinekoak, eta izen berdinarekin, 1929tik 1937. urte bitartean iraun zuen. Espainiako Gerrate Zibilak antzutu zuen aldizkaria. Kaleetan bizirik egon zen garai hura, alta, bereziak izan zen oso. Alfontso XIII.aren erregetza, Primo de Riveraren diktadura, Berenguerren `diktablanda' moduan ezagututakoa eta 1931an aldarrikatu zen Errepublika, guztiak zeharkatu zituen izkiriaturiko orrialdeak medio. Abertzale kutsua omen zuen gainera ordukoak, PNVren ukitua. Rosa Barasoain historialariaren aburuz, dena den, moderatua zen gehiago, eta edukinek nozpait zalaparta sortu bazuten politikariengan, gehiago izan zen Udaletxearen inguruko kontuengatik, herriko afera soilak zirela eta.
Hartara, 36ko gerra piztu eta urte batean itzali zen «La Voz de la Merindad». Papera falta aipatu zuten arduradunek. Barasoainek udal errepublikarraren eta aldizkariko arduradunen tirabirak aipatzen ditu. Batzuen zentsura batetik, baina baita aldizkariko autozentsura ere. Hondarrekoz, bada, zortzi urteko bideari etena eman zioten.
Bigarren saiakera 1973ko Uztailaren 28an agertu zen, Merindad izenarekin. Eskualdeko berriak bilduz astekaria izan zen hamaika urtez. Haatik, ia kasik itota, urtekaria izatera behartu zutela publizitate ofial ezak, iragarleen presioak... bustidurak zituelako politikarekin, aipatzen du Rosa Barasoainek.
Hirugarren saiakera da oraingoa, labealdi berri batena hortaz,«La Voz de la Merindad» izena atxikituz, merindadea aintzat hartzeko bere osotasunean


Azkenak
2025-03-28 | Sustatu
La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko du Puntueus-ek

Azken aldian, asteburuetan, Internet ez dabil ondo. Hasieran, zaila zen webguneei ezarritako blokeoen zergatia ulertzea; orain, badakigu Espainiako La Ligak agindu zituela, futbola modu ilegalean emititzea saihesteko. La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien... [+]


Abenduaren 27an Bilbao Arenan milaka euskaltzale batzeko dei egin du Kontseiluak

Bilbon eginiko aurkezpenean iragarri dute ekitaldia, euskarari "arnas berri bat emateko eta behar duen indarraldia gorpuzten hasteko" lehen urratsa izango dela nabarmenduta. Euskaltzale guztiei, baina, oro har, "justizia sozialean eta gizarte kohesioan aurre... [+]


“Ez genuen komunik, ez urik, ez argindarrik... eta hori ere kendu digute!”

Aljeriatik datoz Mohamed eta Said [izenak asmatuak dira], herri beretik. “Txiki-txikitatik ezagutzen dugu elkar, eskolatik”. Ibilbide ezberdinak egin arren, egun, elkarrekin bizi dira Donostian, kale egoeran. Manteoko etxoletan bizi ziren, joan den astean Poliziak... [+]


Olatz Salvador
Konfort gunea

Olatz Salvador
Noiz: martxoaren 15ean.
Non: Deustuko jaietan.

------------------------------------------------

Martxoak beti du deustuarrontzat kolore berezia; urtero ospatzen ditugu jaiak, San Jose egunaren bueltan. Bi asteburu bete festa, eta urtetik urtera Deustuko... [+]


Intza Gurrutxaga Loidi, EHE-ko kidea
“Oldarraldiaren aurrean, hainbat administraziotatik, adibidez, koldarraldia dator”

Euskal Herrian Euskarazek manifestazioa deitu du apirilaren 6rako, 11n EHEko bi kide epaituko dituztelako. Hiriburuetatik autobusak antolatzen ari dira. Bi helburu bete nahi dituzte, batetik, epaituak izango diren bi kideei babesa erakustea, eta bestetik, euskararentzat justizia... [+]


Bidasoako haur eta gazteen psikiatriako kontsultaren itxierak haserrea piztu du

Pazienteek Donostiara joan behar dute arreta jasotzeko. Osasun Bidasoa plataforma herritarrak salatu du itxierak “are gehiago hondatuko” duela eskualdeko osasun publikoa.


2025-03-28 | Irutxuloko Hitza
Metroaren lanetako gainkostua 33,3 milioi eurokoa dela adierazi du Eusko Jaurlaritzak

EH Bilduk galdera sorta bat erregistratu zuen Eusko Legebiltzarrean Donostiako Metroaren igarobideko lanen gainkostua argitzeko. Informazio hori atzo jakinarazi zuen Susana Garcia Chueca Mugikortasun sailburu sozialistak.


Ezkabako ihesaldia gogoratzeko, La Fuga mendi-martxa

Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.


2025-03-28 | ARGIA
200.000 euro lortzeko kanpaina abiatu du Integrazio Batzordeak

Seaska Sarean inklusio egoeran dauden 165 ikasleei laguntza bermatzeko hasi dute kanpaina, antolaketa propioa eratuta. Frantziako Hezkuntza Ministerioaren jarrera salatu dute kanpaina aurkezteko prentsaurrekoan, behar bereziak dituzten haurren inklusiorako baliabide... [+]


Atzera bota dute Zaragoza eta Araba arteko goi tentsioko linearen proiektua

Martxoaren 19an amaitu zen proiektua aurkezteko epea, baina Errioxako PSOEk adierazi du Forestalia enpresak "interesa baztertu" duela. Enpresak bi parke eoliko eraiki nahi zituen Aragoiko lurretan, baina oraindik ez ditu lortu baimenak eta hori dute egitasmoa... [+]


AEBn ekoizten ez diren autoei %25eko muga-zergak ezarriko dizkiela iragarri du Trumpek

Muga-zergak apirilaren 2tik aurrera ezarriko dira eta altzairuari eta aluminioari ezarritakoei batuko zaizkie. "Gurekin negozioa egiten duten eta gure aberastasuna eskuratzen duten herrialdeei ezarriko dizkiegu", AEBetako presidenteak adierazi duenez. 


2025-03-27 | Arabako Alea
Greba mugagabea hasi dute Gasteizko lorezainek

%90eko jarraipen "ia erabatekoa" izan du grebak, sindikatuen arabera. Gasteizko parkeak, lorategiak eta eraztun berdea mantentzen dituzte Enviser azpikontratako 90 langileek.


Borrokak balio du: Israel Premier Tech, ez aurten, ez inoiz

Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]


Eguneraketa berriak daude