20 URTEKO HISTORIA, BIDEAN HAZIZ ETA HELDUZ JOAN DENA
- mugimendua Euskal Herriaren azken urteetako historian erreferente bat bilakatu da. Hainbatekimenen bultzatzaile, beste hainbat erasoaldiren pairatzaile ere izan da urteotan.
Jarraik izan beharreko egituraketa politikoaren inguruan KASek zituen barne eztabaidak Jarrai bertara zabaldu ziren eta urte horretan bertan (urriaren 13an) burututako biltzar nazionalean, KASek zuzendaritza izatearen aldekoak gailendu ziren; Jarrai KASen gazte erakundea zen. Egituraketa hau berau izango zuen 80ko hamarkada guztian zehar.
1980an Jarraik bere I. Biltzarra burutu zuen Euban. Hainbat lan eremu izan zituen bilkurak, baina bi nabarmendu ziren besteen gainetik: soldadutza eta droga; gerora, urteen joanean, behin eta berriro errepikatuko zirenak. Lehenari dagokionez, aurkako jarrera azaldu zuen Jarraik –zera zioen orduko agiri batek: «
`mili'aren aurrean, gure jarrera ezezko borobila da. Kontzientzi-eragozpen eskubidearen alde gaude, bere bi aukerak, zerbitzu soziala eta intsumisioa, balezkotzat hartuz
Beharbada ikuspegi utopikoago bat zegoen. Jendeak aipatzen zuenean euskal ejerzitoa sortzearen beharra, ikusten zuen bazegoela aukera bat estatu propio bat sortzeko, Kuba edo Vietnamen adibideak jarraituz. Espainiar eta frantses Estatuek ejerzito bat zuten eta hemen, Euskal Herrian, defensiboki bazen ere, horrelakoren bat eduki behar zen. Hori zen aitzakia, kakotx askoren artean, euskal ejerzito bat aldarrikatzeko edo `soldaduska honi ez' esateko. Nik gogoratzen dut orain kartzelan dagoen Pipe San Epifanio intsumisioaren defendatzaile sutsua zela garai hartan. Garaien dinamikak bultzatzen zaitu erabaki batzuk hartzera eta beste batzuk baztertzera; eta gazteriak berak bultzatu du intsumisioaren aldeko pausu hori. Izugarrizko eztabaidak zeuden, ez bakarrik Jarrairen barruan, baita alboko erakundeekin ere; EKI eta horiekin ez, harremanik ez genuelako, baina bai EMK edo LKIren inguruan zeuden gazteekin edo anarkistekin
Desadostasunak zeuden (eta egun ere oraindik mantentzen dira, nik uste, ez bakarrik Jarrain, baizik eta ezker abertzalean eta gizartean oro har) erabilpenaren inguruan, legeztatu ala ez legeztatu. Ponentzia amaigabeak genituen droga bigunak eta droga gogorren artean, legalak eta ilegalak, alkohola sartu ala ez sartu; alkoholarekin ere, nolabait esatearren, gazteak borrokarako galtzen zirela; beste batzuk zioten alkohola bai, droga zela, baina sozialki onartuta zegoela Euskal Herrian; tabernen garrantzia azpimarratzen zen gazteriaren kokagune gisa...
Hasiera haietan gauza asko jorratu nahi genituen, baina azken finean borroka antierrepresibora mugatzen ginen. Denbora aurrera joan ahala, Bigarren Kongresutik batez ere, arlo antierrepresibo horrez gain, eguneroko dinamika horrez gain, gazteriari zegozkion arloak lantzen hasi ginen
boom
Ondorengo urteetan Jarrai hazten joan zen eta Hegoaldeko auzo eta herri gehienetan antolatzen hastea lortu zuen. Funtzionamendua garbia zen eta da: lehenik herri eta auzoko militanteak biltzen dira, gero eskualdeetako biltzarrak, herrialdeetakoak ondoren, eta nazionala azkenik. Batzorde Nazionala berriz, herrialde bakoitzetako kide kopuru finko batek osatzen du. Egoera juridikoari dagokionez, alegalitatea. «
Ikastetxeren batean biltzeko, eskatzen genuen baimena elkarte kultural-errekreatibo bezala. Jarrai bezala ezin zen ezer antolatu, ez manifestaziorik, ez ezer
Hazkunde horrekin batera, Jarrairen aurkako errepresioa ere areagotu egin zen: «
Garai hartan mugitzeko erraztasuna handiagoa zen. Urteekin batera Estatu espainiarrak eta frantsesak zorroztu egin dituzte euren tresnak gazteria kontrolatzeko
V. Biltzar horretan gazte mugimenduaren inguruko kontzepzioa bera aldatu zen, Olatz Dañobeitia Jarraiko egungo bozeramaileetako batek dioenez: «
Jarrai erakunde baino mugimendu bezala definitzen hasten da. Gaur ezagutzen dugun euskal gazte mugimendua V. Biltzar horretan egin ziren hausnarketen ondorio dela esan dezakegu
Bost urte igaroko ziren 1997an VI. Biltzarra burutu arte. Bitarte horretan, «
gazte erakundeak izugarrizko indarra eskuratu zuen, askoz gazte jende gehiago bilduz, era antolatuan eta maila lokalean gazte espresio ezberdinak sortuz eta borroka frente ezberdinak eratuz. Horren isla ziren intsumisioaren borroka bera edo Etxarri Aranazen abiatutako gazte topagunea
1997ko Biltzarrean jauzi bat ematearen beharra nabarmendu zen, hots, indar metaketa horrek «
duen erabilgarritasun sozial eta politikoa, agerian utzi behar zen
gazteriak egun dituen arazo larrienak pairatzen dituen bizi baldintzak dira, etxebizitzaren problematika, langabeziarena, lan baldintzena... Honek gazteengan etsipen jarrerak, ziurtasun-gabezia sentsazioak... sortzen ditu; eta hor ikusten zen borroka zabal bat martxan jarri behar zela ondorio horiek ezeztatzeko. Euskal Herriak, zorionez, badu gazteri oso aktibo eta konprometitua eta gure apustu nagusia gazteon bizi baldintzak borrokatzea da, beti independentzia eta nazio eraikuntzaren bidean kokatuta
Eraso mediatikoak, polizialak, eta bestelakoak ez dira soilik Jarrairen aurkako erasoak, euskal gazteriaren aurkakoak baizik. Euskal gazteri osoa da kriminalizatua eta egurtua, bai Jarrairi zuzenean jotzen zaionean, bai eguneroko errealitatean gazteriak bizi duen zapalkuntzan. Gazteria lehen lerroan egon da, eta horrek Estatu espainol eta frantsesean min egiten du. Hori mozteko, biolentziaren eta errepresioaren erabilera dago. Hor kokatzen dugu behin eta berriz Jarrai kale borrokarekin lotzearen saiakera. Eta hor kokatzen dugu, baita ere, Euskal Herriak ireki duen prozesuaren aurka joateko nahia
Lizarra-Garaziko akordioaren eta ETAren su-etenaren ondotik zabaldutako prozesuak garai batean sinestezina zen hainbat gazte talderen arteko elkarlan puntuala ere ekarri du. Aurrez ordea, duela hiruzpalau urte, Jarraik Ipar Euskal Herriko Gazteriak erakundearekin elkarlan sakonagoa abiatu zuen. Olatz Dañobeitiak, urrats hau oso garrantzitsutzat jotzen du, «
helburua Euskal Herrirako euskal gazte mugimendu bakar bat sortzea baita. Eta momentu honetan garrantzi handiagoa hartzen du. Zergatik? Momentu hau Paris eta Madrili begiratu gabe herri hau abian jartzeko momentua delako; euskal gazteri bakar bat bezala pentsatzen eta garatzen hasteko garaia delako
Z
orionak:
Eta atzera begiratuta zenbait gauza etortzen zait burura, ZEN Planaren kontrako mobilizazioak, drogari buruzko eztabaida bitxiak, soldaduskari buruzko eztabaida bukagaitzak, Kimuak-en sorrera, Gaztetxeak zabaltzen sartutako indarrak, eta nola ez Martxa eta Borroka, Gernika 37-87, kongresuetako gauetan eginiko parrandak eta herrialdekeriei buruzko txisteak.
Eta eskerrik asko:
Eta bigarrenik, eskerrik asko bizi dugun une historiko honetara ailegatzen laguntzeagatik. Jarraitik pasatutako jende gehienak bere militantzia Ezker Abertzaleko beste erakunderen batetan jarraitu du, eta hemen Txato (Anuk) aipatu behar dut, bera izan baita danontzako adibiderik eredugarriena, bere konpromisoa heriotzaraino eraman baitzuen. Jarraitik pasatutako lagunek gaur egun LAB, HB, Egizan, Gara eta beste era askotako erakundeetan darraite bere konpromiso militantearekin, klandestinitatean eta estatu frantziar eta espainiarreko kartzeletan daudenak ahaztu barik, Euskal Herrian ezer ez litzateke berdin izango Jarrai gabe.
Bukatzeko animo eta aurrera Borroka gogorra bezain polita da, eta gaur egun Jarrairen inguruan antolatuta zaudetenok ondo dakizue, etsaiak ezin baitu onartu Euskal Herriaren Askatasuna egunero eraikitzen duen Jarrai bezalako erakunde bat paketan aritzen uzten. Beraz, jopuntuan jarraitu arren, jarrai ezazue Euskal Gazteria antolatzen, Euskal Gazteriarekin lanean ikastetxeetan, kaleetan, jarrai ezazue Euskal Gazteria eta gazte-ohientzako eredua izaten, jarrai ezazue Euskal Herria askatzen, Euskal Herria eraikitzen, jarrai ezazue Independentzia eta Sozialismoaren bidean. Garaipena gurea da, galtzen den borroka bakarra bidean uzten duena da eta. Eskerrik asko eta Zorionak Jarrai. Zorionak beti
Bilbo, 1954. Hiriko Alfer eta Gaizkileen Auzitegia homosexualen aurka jazartzen hasi zen, erregimen frankistak izen bereko legea (Ley de Vagos y Maleantes, 1933) espresuki horretarako egokitu ondoren. Frankismoak homosexualen aurka egiten zuen lehenago ere, eta 1970ean legea... [+]
“Hondakinik ez platerean!”. Hori zen kontsigna gure txikitako otorduetan. Janariak zeozer sakratu bazukeen, batez ere ogiak; lurrera erori eta, jasotakoan, musua eman behar zitzaion. Harik eta adin zozoan mamia baztertzeko moda etorri zen arte, lodiarazten zuelakoan... [+]
Zenbait estatistikak berretsi dute begiak hondar urteotan ikusten ari zirena: gimnasioak (eta estetika-zentroak eta nolako-edo-halako-terapia eskaintzen duten negozioak) nabarmen ugaldu dira gurean. EITBk plazaratutako datu bat emateko: EAEn 2010-2019 urteen bitartean, zazpi... [+]
Topatu eta topa! Tipi-tapa, elkarrekin ekin eta, bidea, eginean egin aurrera. Mahaiak, aulkiak, koadernoak eta boligrafoak, platerak, konfidentziak, tragoak eta ahotsak, eskuak, ideiak eta barreak, borrokarako besarkada gozoak. Txistulariak bileran, erraldoiak lasterka eta... [+]
Hezkuntzari buruzko legediak, Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundearen eta planetako jaun eta jabeen aginduei jarraituz, ikasleek ikasketa etapa bakoitzaren amaieran “irteera-profil” jakin bat izatea bilatzen du. Ez pentsa profila zerbait itxia eta bukatua... [+]
Martxoaren 14an Donald Trumpek agindu exekutibo bat sinatu zuen, hainbat berri agentziak jasotzen duten diru kopurua asko murrizteko. Kaltetuetako bat United States Agency for Global Media (USAGM) izan zen eta, ondorioz, Voice of America (VOA), Radio Free Europe/Radio Liberty... [+]
Inbertitzailerik agertu ezean, Iruñeko Merkataritza arloko lehen epaitegiari egin dio proposamena Molins eta Andres abokatu bulegoak, Altsasuko enpresaren hartzekodunen konkurtsoko administratzaileak. Dumarey Belgikako taldeak fabrika erosteko saiakerak egin... [+]
Kosovoko gerratik 25 urte pasatu diren arren, tentsioa nabaria da iparraldean bizi diren bi komunitate nagusien artean: albaniarrak eta serbiarrak. Azken bi urteetan gertatutakoek zauria gehiago irekitzea lortu dute eta egoera gaiztotu da, bereziki Kosovska Mitrovica hirian... [+]
Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]
Hunkituta eta ilusioz egin dut Iruñetik Oronozerako bidea. Maite dut Olaia entzutea, baita hizketan ere. Herriko farmaziaren ondoan autoa utzi eta balkoitik agurtu naute hark eta bere zakur Arak. Grabagailua martxan jarri aurretik, bueltaxka egin dugu frontoira eta Arak... [+]
“Ez dugu gerraren aurrean etsi nahi, ez dugulako hilerrietako bakea nahi”, dio manifestuak, eta agintariei irtenbide politiko baten alde lanean jartzeko eskatu diete. Sinatzaileen artean daude Delàs institutua, Gernika Gogoratuz edo Ongi Etorri Errefuxiatuak... [+]
Kritika artean abiatu dira Gasteizko Arana klinika zena Nazioarteko Babes Harrera Zentro bilakatzeko obrak. Ez auzokideak, ez errefuxiatuekin lan egiten duten gobernuz kanpoko erakundeak, ez PSEz bestelako alderdi politikoak ez daude ados proiektuarekin: makrozentroen ordez,... [+]
Joan den asteko kaleratze "ilegala" salatzeko, manifestaziora deitu dute ostiral arratsalderako.
Nortasuna Sarean jardunaldien 10. edizioa egingo dute asteazken honetan Donostiako San Telmon, KomunikaziONA bideguruatzean izenburupean. Egungo komunikazio joerak aztertu eta "alternatiba osasuntsuagoak" topatzen saiatuko dira. Hainbat hizlari gonbidatu dituzte, euren... [+]
Signal aplikazioaren talde batera sartzeko gonbidapena iritsi zitzaion Jeffrey Goldberg The Atlantic hedabideko editoreari, Michael Waltz AEBetako Segurtasun Nazionalerako aholkulariak bidalia. Yemengo hutien aurkako erasoak koordinatzeko erabiltzen zuten taldea... [+]