ARAMAIO: ARABAKO UHARTE EUSKALDUNA
- 1.390 biztanle ditu eta horietatik % 87 euskalduna da. Hala ere, euskararen erabilera gehitzeko asmotan herriko euskararen egoera ikusteko azterketa sakona egin da.
Aramaion eta Arabako gainontzeko herri gehienetan euskarak oso egoera ezberdina bizi duela nahiko argi dute aramaioarrek. Udalak ere euskararen egoera oro har ona zela uste zuen, berau aztertu baino lehen ere. Hala ere, zenbait arlotan bereziki, euskararen erabilera indartzeko beharra somatu zuen. Xede horrekin, lehenik eta behin herrian euskarak duen egoera zein den aztertu beharra zegoela erabaki zen, ondorioz SIADECOri azterketa soziolinguistiko bat egiteko eskatu zitzaion. Ikerketa lan honen helburu nagusia arabar herrian euskara zein arlotan dagoen indartsu eta zeinetan ahul identifikatzea da, etorkizunean izan daitezkeen arazo, oztopo eta abarrak aurreikusi ahal izateko, eta hauen aurrean jarrera eta irtenbide egokiak eman ahal izateko.
Egindako azterketan herriko pertsona eta talde ezberdinetara jo da eta bide ezberdinak jorratu dituzte SIADECOko kideek informazioa lortu asmoz: inkestak, erroldaren azterketa, telefono deiak, elkarrizketak eta abar.
Ikusten den bezala hizkuntzaren ezagupena oso altua da eta, hala ere, alfabetatu kopurua ez dator datu hauekin bat, aramaioar gutxiengo bat baita soilik euskaraz erraztasunez irakurri eta idazteko gai. Alfabetatuak bereziki gazteak dira eta adinean aurrera jo ahala alfabetatu kopuruak behera egiten du nabarmen. Gainera, egindako galdetegietako erantzunen arabera oso alfabetatu gabeko euskaldunen artean gutxik erakusten du alfabetatzeko interesa.
Azterketa honetan berebiziko garrantzia ematen zaio Aramaion euskarak dituen indarguneak eta ahuleziak aipatzeari. Euskara osasuntsuen haurren eta zaharren artean dago, familian, auzoetan, elkarteetan eta irakaskuntza arautuan. Aramaioko erdigunea den Ibarrako kaleetan eta udal zerbitzuetan ere euskara nagusi da. Lagunartean, komertzioan eta gazteen artean aldiz, hizkuntza ez dago hain indartsu. Egoera ahulena ostera, tabernetan, lan munduan eta helduen arteko harremanetan dago.
Txostena jadanik Udaletxean dago eta herriko talde eta lagun ezberdinei zabaltzeko bidean da, hemendik aurrera bertan proposaturikoak eguneroko praktikara eramatearen lana gelditzen da, hasieran jarritako helburu nagusia beteko baldin bada
Scientia funts pribatuak Bilboko San Pedro Apostol eskola erosi, eta langileen eskubideak eta hezkuntzaren kalitatea hondatu dituela salatu dute. Bederatzi hilabete daramate langileek soldatarik gabe, eta Eusko Jaurlaritzaren esku-hartze eza kritikatu dute.
Erretiroa hartu berri dutenen %4,9k uztartu behar dituzte pentsioa eta lanen bat Espainiako Estatuan. Estonian %55 dira.
Israel entitate sionista Palestinan egiten ari den "genozidio eta sarraski terrorista" salatzeko Lekeitioko hainbat eragilek txandakako hamar orduko elkarretaratzea egingo dute abenduaren 28an.
Isunak baliogabetzeko helegitea jarri zuten Ernaiko gazteek eta arrazoi eman die epaileak. Naiz-ek eman du epaiaren berri eta ostegun honetan 10:30ean eginen du prentsaurrekoa Ernaik, zehaztapen guztiak plazaratzeko.
Sare sozialik opakoena da TikTok: ez du bere isurketei buruzko daturik argitaratzen. Gainontzeko sare sozialek baino gehiago kutsatzen du. 2030erako "karbono neutral" bilakatzeko konpromisoa hartu duela esana du.
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]
“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]
Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]
