ARAMAIO: ARABAKO UHARTE EUSKALDUNA

  • 1.390 biztanle ditu eta horietatik % 87 euskalduna da. Hala ere, euskararen erabilera gehitzeko asmotan herriko euskararen egoera ikusteko azterketa sakona egin da.

2017ko azaroaren 28an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Aramaio, Arabako udalerri euskaldunena da, jatorriz euskaldun gehien dituena eta etxe barruan euskara gehien darabilena. Gainera, UEMAn (Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea) sartuta dagoen lurralde honetako udalerri bakarra ere bada. Bestalde, Aramaioko euskararen egoera berezia ulertu ahal izateko, administratiboki Arabaren barruan izan arren, Bizkaiko eta Gipuzkoako zonalde euskaldunekin duen harreman estua ere oso kontuan izan behar da.
Aramaion eta Arabako gainontzeko herri gehienetan euskarak oso egoera ezberdina bizi duela nahiko argi dute aramaioarrek. Udalak ere euskararen egoera oro har ona zela uste zuen, berau aztertu baino lehen ere. Hala ere, zenbait arlotan bereziki, euskararen erabilera indartzeko beharra somatu zuen. Xede horrekin, lehenik eta behin herrian euskarak duen egoera zein den aztertu beharra zegoela erabaki zen, ondorioz SIADECOri azterketa soziolinguistiko bat egiteko eskatu zitzaion. Ikerketa lan honen helburu nagusia arabar herrian euskara zein arlotan dagoen indartsu eta zeinetan ahul identifikatzea da, etorkizunean izan daitezkeen arazo, oztopo eta abarrak aurreikusi ahal izateko, eta hauen aurrean jarrera eta irtenbide egokiak eman ahal izateko.
Egindako azterketan herriko pertsona eta talde ezberdinetara jo da eta bide ezberdinak jorratu dituzte SIADECOko kideek informazioa lortu asmoz: inkestak, erroldaren azterketa, telefono deiak, elkarrizketak eta abar.


EZAGUPENA.

Egindako lan honen guztiaren ondorioz informazio asko lortu da aspektu ezberdinen inguruan, bai euskaldunen ikuspegitik eta baita erdaldunen ikuspegitik ere. Lortutako datuen arabera aramaioarren gehiengo zabal batek, % 87ak hain zuzen, euskaraz ongi hitzegiten du. Gazteak eta nagusiak ia erabat euskaldunak dira eta erdaldunak 31-45 adin artekoak dira bereziki. Aipagarria da, gainera, azken urteetan erdaldunen multzoa murriztu egin dela.
Ikusten den bezala hizkuntzaren ezagupena oso altua da eta, hala ere, alfabetatu kopurua ez dator datu hauekin bat, aramaioar gutxiengo bat baita soilik euskaraz erraztasunez irakurri eta idazteko gai. Alfabetatuak bereziki gazteak dira eta adinean aurrera jo ahala alfabetatu kopuruak behera egiten du nabarmen. Gainera, egindako galdetegietako erantzunen arabera oso alfabetatu gabeko euskaldunen artean gutxik erakusten du alfabetatzeko interesa.


ERABILERA.

Erabilerari dagokionez Aramaion euskara da nagusi, biztanlegoaren % 82 denbora gehiena euskaraz bizi da. Adierazgarria da, familian hizkuntzarekiko leialtasun maila ia erabatekoa izatea. Idatzizko erabilerari dagokionez ere idazki eta errotulo gehienak euskaraz daude edota euskarak du lehentasuna, nahiz eta zenbait esparrutan hutsune nabarmenak egon.
Azterketa honetan berebiziko garrantzia ematen zaio Aramaion euskarak dituen indarguneak eta ahuleziak aipatzeari. Euskara osasuntsuen haurren eta zaharren artean dago, familian, auzoetan, elkarteetan eta irakaskuntza arautuan. Aramaioko erdigunea den Ibarrako kaleetan eta udal zerbitzuetan ere euskara nagusi da. Lagunartean, komertzioan eta gazteen artean aldiz, hizkuntza ez dago hain indartsu. Egoera ahulena ostera, tabernetan, lan munduan eta helduen arteko harremanetan dago.


AURRERA BEGIRA.

Hasieran aipatu bezala, azterketa honen helburua indarguneak eta ahuleziak identifikatzeaz gain zenbait irizpide eta ildo nagusi proposatzea da. Txostenean Aramaion euskararen egoera hobetu ahal izateko zenbait proposamen egiten da. Lan bideak hiru sailetan proposatzen dira: motibazioa, ezagutza eta erabilera. Hiru alor hauetan gizarte talde ezberdinei eman beharreko erantzun zehatzak eta aukera posibleak aipatzen dira.
Txostena jadanik Udaletxean dago eta herriko talde eta lagun ezberdinei zabaltzeko bidean da, hemendik aurrera bertan proposaturikoak eguneroko praktikara eramatearen lana gelditzen da, hasieran jarritako helburu nagusia beteko baldin bada


Azkenak
2024-11-08 | Egurra Ta Kandela
Eusko Jaurlaritzaren ildo estrategikoak

Nekazari eta abeltzainentzat Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektoriala (EEBB LPS) irakurtzea etsigarria izan bazen –eta izan zen–, ez pentsa askoz alaiagoa izan denik 2023ko uztailean horri jarritako 4.217 alegazio-egileri emandako erantzunen txostena... [+]


Volkswagen: Alemaniako itxierek kezka barreiatu dute Nafarroan

María Chivite lehendakariak esan du kezkatuta dagoela Alemaniatik Volkswagenetik datozen albisteekin, baina aldi berean, konfiantza duela multinazionalak Iruñean duen lantegian, orain arte iragarritako planak betetzen ari direlako.


2024-11-08 | ARGIA
Sindikatuek Confebaski egotzi diote absentismoa arazotzat hartzen duen kanpaina egitea

Sindikatuen ustez, absentismoa ez da arazoa, “baizik eta lan osasunerako araudia errespetatzen ez duen patronala”. Patronalaren jarrera salatzeko baliatu dituzte azaroaren 7an, Bilbon, Confebaskek gai horren inguruan antolatu dituen jardunaldiak.


2024-11-08 | Euskal Irratiak
Iñaki Berhokoirigoin
“Oraingo munduan, iruditzen zaigu kontsumitzailea ere ez dela irabazle”

Ostegun arratsean abiatu da Lurrama, Bidarteko Estian egin den mahai-inguru batekin. Bertan, Korsika eta Euskal Herriaren bilakaera instituzionala jorratu dute. Besteak beste, Peio Dufau diputatua eta Jean René Etxegarai, Euskal Hirigune Elkargoko lehendakaria, bertan... [+]


Oasi bat hiri erdian

Kutixik jaialdia
Non: Intxaurrondoko Kultur Etxean, Donostian.
Noiz: Urriaren 26an.

---------------------------------------------

Donostialdean sortutako musika ekimena da Balio Dute, autogestioa zimendu eta lan-tresna gisa hartuta, "musikariak prekario, bakarti eta... [+]


Ipuinak idazten ikasten: nondik hasi eta zeri jarraitu?

Garazi Arrula (Tafalla, 1987) eta Iñigo Astiz (Iruñea, 1985) gonbidatu ditu Mikel Ayerbek (Azpeitia, 1980) Idazteaz beste euskal literaturari buruzko elkarrizketa-saioetako bigarrenera. Euskal ipuingintza izan da elkarrizketa saio honen gaia, eta gonbidatuen... [+]


2024-11-08 | Leire Ibar
Farmazia enpresen erdiak baino gehiagok adimen artifiziala erabiltzen du

Sendagaien garapena "bizkortzeko, tratamenduak pertsonalizatzeko eta barne-prozesuak optimizatzeko" erabiltzen ari dira adimen artifiziala. Enpresen % 33k erabiltzen du gaixotasunen analisian, eta % 29k sendagaien garapenean eta fabrikazioan.


Karine Jacquemart (Lurramako aurtengo gomita berezia)
“Egungo elikadura- eta nekazaritza-sistemek ez gaituzte autonomo bihurtzen”

Laborantza iraunkor eta herrikoiaren hitzordua den Lurrama azokan izanen da Karine Jacquemart, Frantziako Foodwatch elkarteko zuzendaria. Elikadura-eskubidea herritar orori bermatzeko helburuari tiraka, hainbat ekintza bideratzen dabiltza –herritar mobilizazioak, agintari... [+]


2024-11-08 | Euskal Irratiak
AirBnb motako epe laburreko alokairuen abantaila fiskala murriztu dute Ipar Euskal Herrian

Frantziako Estatuko diputatuak eta senatariak ados jarri dira. Orain arte, alokairu turistiko bat alokatzen zutenek etekinen %50 zergapetik kentzeko aukera zuten, urte osoko alokatzaileek, berriz, %30. Lege proposamenak biak hein berdinera ekarriko ditu, hots, %30era.


2024-11-08 | Irutxuloko Hitza
KASen kontrako elkarretaratze berria egingo du LQNTCDD taldeak datorren astelehenean Donostian

Lo Que No Te Cuentan De Donosti taldeak mobilizazio berri bat antolatu du datorren astelehenean, hilak 11, Amara Berrin, Kaleko Afari Solidarioak banatzen diren ordu eta leku berean. Hiriko hainbat eragile antifaxista eta antirrazista batzen dituen plataformak... [+]


2024-11-08 | Hala Bedi
Errota Zaharra auzo elkartea
“Arrazoi eta interes askok eraman gaituzte oraingo egoerara, baina kaltetuak bizilagun guztiak gara”

Gasteizko Errotako (Koroatze) auzoan izan diren manifestazio "anonimoek" kolokan jarri dute auzokoen arteko elkarbizitza. Azalera atera dituzte ere hauetan parte hartu duten partidu politiko batzuen eta beste kide batzuen izaera faxista eta arrazista.


“Atera ala hil”, Gaza iparralderako Jeneralen doktrina

Israelgo armada urria osoan bereziki gogor aritu da Gazako iparraldean, eta egunotan ere azken urteko erasorik gogorrenak egiten ari da bertan, ehunka pertsona hilda, gehien-gehienak zibilak eta tartean hamarnaka ume. Herritarrei Gazako hegoaldera joateko agindua eman diete... [+]


Bilboko Etxaniz Suhiltzailearen anbulatorioko sexu-transmisiozko infekzioen zentroa “gainezka” dagoela salatu dute

Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariak esan du langile eta informazio falta dagoela, itxaron zerrenda “luzea” dela eta estigmatizazio “handia” dagoela.


Eguneraketa berriak daude