URTE ASKOAN BIZI BEHAR IZANGO DUGUN GAITZA
- arazo larria izateari utziko, Espainia mailan burutu den populazio eta biztanleriaaktiboaren gaineko azterketa zorrotzaren arabera.
Hauexek dira Espainiako joera demografikoari eta biztanleria aktiboari buruzko datuak aztertu dituzten adituek arazo larri honen inguruan iragarritako ondorioak. Banco Bilbao Vizcayako (BBV) Azterketa Zerbitzu entzutetsuko lankide aditua den Patry Tello dugu horien artean. Azterketa Zerbitzu honek hiru hilabetean behin argitaratzen duen «Situación» aldizkarian, "Joera demografikoak eta langabezi tasa" izeneko lan zabala kaleratu berri du eta bere daturik interesgarrienetako batzuk aztergai izango ditugu ondorengo lerroetan.
Joera demografikoak biztanleria aktiboan izango duen eragina 2010a arte nabarituko ez denez gero, ordurarte itxaron beharko dugu langabeziaren arazoa arintzen has dadin. Epe laburrera, beraz, langabezi tasa murriztea «
espainiar ekonomiak enplegua sortzeko duen ahalmenaren menpe
espainiar ekonomiak batez besteko % 6 baino gehiago hazi beharko luke urtero 1998-2001 tarte horretan
Adituen esanetan, langabezi tasaren bilakaeraren gaineko aurreikuspenak epe ertainera egin ahal izateko, enplegu hazkunderako, eta beraz, ekonomiaren hazkunderako baldintza egokiak jarri behar dira. Hiru aukera posible hartu dira kontuan Barne Produktu Gordinari (BPGari) dagokionez (batez besteko % 2, % 2,5 eta % 3ko hazkundea urtero 1999-2020 tartean), horrek enplegua sortzea baldintzatuko lukeelarik.
Espainiako ekonomiak oro har, eta lan merkatuak bereziki jasan dituzten birmoldaketak aintzat harturik (nekazal enpleguaren deuseztapena, produkzio-sektoreen berregituraketak), ez genuke pentsatu behar espainiar produktibitateak iraganean erakutsitako portaerak etorkizunean ere bere horretan jarraituko duenik. Azken hogei urteotan, «
Espainiako hazkunde ereduak produktibitatearen hazkunde handia eta enpleguaren hazkunde txikia izan ditu ezaugarri nagusitzat. Herrialde aurreratuekiko produktibitate tasan dagoen aldea gutxitzea ahalbidetu du horrek, eta ondorioz per capita errentari dagokionez oso gutxi hurbildu gatzaizkie
Arrazoizkoa dirudi etorkizunean egoera hori aldatu egingo dela eta enplegu hazkundeak produkzio hazkundearekin batera etorri behar duela pentsatzeak. Hala ere, «
eta espainiar ekonomiak ekonomia garatuekin bat egin behar duela kontuan hartuta, beharrezkoa da produkzioa gure inguruko herrialdeetan baino gehiago haztea
1997-1998 urteetan Espainian izandako enplegu sorketa garrantzitsua izan arren, langabezi tasa EBeko batez bestekoari (% 10,8) 2001erako hurbiltzeko aukera hutsaren hurrengokoa da. Joera demografikoek eta enplegu sorketaren bizkortzeak ez lukete helburu hori hain epe laburrean lortzea ahalbidetuko. Hala ere, ez da hain harrigarria 2020. urterako langabeziak arazo izaten jarraituko ez duela ziurtatzea. Ordurako, langabezi tasa % 5 baino txikiagoa izan liteke. Emaitza sinestezin honek badu bere azalpena, izan ere azken hogei urteotan jazo diren joera eta bilakaera demografikoek jaiotza tasaren jaitsiera ekarri dute (EBeko txikiena), 2010etik aurrera lan bila ibiliko den gazte jende kopurua nabarmen gutxituz
Aurreikusitako egoeren aurrean eta berauek dakartzaten arriskuak ikusita, beste neurri batzuen artean, jaiotza-tasa sustatzearen, inmigrazio politikari garrantzi handiagoa ematearen eta erretiro-adinaren edo borondatezko atzeratzearen alde azaldu dira adituak. PPren Gobernua azkeneko aukera honen alde ari da jada.
BBVko adituen esanetan, 2010etik aurrera lan-merkaturatzeen urritasunak langabeziaren arazoa konpontzen lagunduko badu ere, ez dira etor litezkeen arriskuak ahaztu: soldata
booma
Hauexek dira arazo horiek arintzeko adituek proposatzen dituzten neurrietako batzuk: jaiotza-tasa sustatzea, emigrazio politikari garrantzi handiagoa ematea, teknologia berriak eraginkorki aprobetxatzeko heziketa etengabea eta erretiro adina atzeratu edo borondatezko erretiroa sustatzea, lan merkatura sartzen den gazte kopuru urriak biztanleria aktiboarengan duen eragin murriztaileari aurre eginez
Etorkizuneko populazioa kalkulatzeko, BBVko txostengileak Estatistika Institutu Nazionalak (EIN) sexu eta adinaren arabera eginiko azterketak erabili ditu, 1991ko erroldako emaitzak kontuan hartuta (1996koa ez dago oraindik eskuragarri). Etorkizuneko populazioaren adin banaketa eta kopurua zehazteko balio duten heriotza, emankortasun eta migrazio tasen gaineko hipotesi batzuk egin dira horretarako.
Lehenik eta behin, bizi itxaropenak gora egiten jarraituko du, azken urteotan bezala; 2020rako gizonezkoen tasa 76 urtekoa izango da eta emakumezkoena 83,7 urtekoa (1994an 73,3 eta 81 urtekoa ziren, hurrenez hurren). Bigarrenik, Espainiako emankortasun tasak hondoa jo eta poliki-poliki gora egingo duela uste da, 2020an % 1,7koa izango delarik. Azkenik, azterturiko epean, etorkin kopurua urteko 35.000 ingurukoa izango dela uste du EIN-k, bestelako iturriek kopuru handiagoak ematen badituzte ere.
Gauzak horrela, EINk 2020 arte egindako aurreikuspenetatik ateratzen diren populazio piramideek populazioa zahartzen ari dela uzten dute agerian, bai 65 urtetik gorakoen hazkundeagatik, bai 24 urtetik beherakoen gutxitzeagatik, ondoko grafikoan ikus daitekeenez.
24 urtetik beherako populazioak 4,6 milioi pertsona galduko ditu ondorengo 30 urteetan (horietatik 2 milioi 14 urtetik beherakoen taldean), 65 urtetik gorakoen kopuruak 2,5 milioi irabaziko dituen bitartean. Joera honek nabarmen handituko du 2020. urtean lan-adinean izango den populazioaren batez besteko adina (41,7 urte, 1990eko 37ekin alderatuz); % 15,5 15-24 urte tartean egongo da (% 25,3 1990ean), % 62,7 25-54 urte tartean (% 58 1990ean) eta % 21,8 55-64 urte bitartean (% 16,7 1990ean). Lan-adinean izango den populazioak goia joko du 2005ean (26,89 milioi) eta ordutik aurrera gutxituz joango da.
Biztanleria aktiboaren joerei dagokienez, 16-24 urte bitarteko taldeak izango duen murrizketa arrazoi demografikoak direla-eta orekatuko da, adin talde garrantzitsuenean, 25-54 urte bitartekoen artean alegia, gorakada izango baita. Data horretatik aurrera ordea, gazteek bere kopuruari eutsiko diote, 25-54 urte bitartekoek galera nabarmenak izango dituzten bitartean, bai aurreko adin taldetik etorritakoen urritasunagatik bai populazioaren zahartze orokorragatik, 55-65 urte bitartekoen artean nabarituko dena, hain zuzen. Etorkinen hazkunde handiak hala ere (90.000 urtean, erdiko aukera hartuz gero), biztanleriaren hazkunde etengabea ahalbidetuko du. Izan ere, EINren aurreikuspena aldatzen ez badugu eta urteroko etorkin kopuru garbia 35.000koa dela pentsatuz gero, jaitsiera txikia jasango luke biztanleria aktiboak 2010tik aurrera
16 urteren ostean, Eusko Jaurlaritzak eta Haurreskolak Partzuergoak akordioa erdietsi dute astelehen iluntzean lan-hitzarmena berritzeko. Greba deituta zegoen asteazken eta ostegun honetarako, eta LABek eta Steilasek indarrik gabe utzi dituzte bi deialdiak. Asteartean mintzatuko... [+]
Inkesta gehienen faboritoa Daniel Noboa egungo presidente eskuindarra izan arren, aurreikusitakoa baino tarte txikiagoa atera dio Luisa Gonzalez hautagai correistari. Apirilaren 13an egingo da bigarren itzulia.
Gasteizko protestak Trebiñu eta Araba elkarteek deitu dituzte, Tafallakoak Semilla y Belarra elkarteak eta Baionakoak 'Pirinio mendikateko laborariek’. Denek salatu dute Mercosur merkataritza akordioaren ondoriozko konpetentzia, eta erregaien zerga gehiegizkoak.
Euskal herritar ugari saritu ditu Espainiako zine akademiak pasa den asteburuan banatu diren Goya sarietan. Artikuluaren bigarren partean, zeresana eman duten hainbat kontu aletuko ditugu.
AEB inportatzen dituen altzairu eta aluminioari %25eko muga zergak ezarriko dizkiola iragarri du Donald Trumpek. Ez du zehaztu noiz sartuko den neurria indarrean.
Bien arteko su-etena indarrean sartu zenetik hiru aste bete direnean, Hamasek guztira 21 bahitu askatu ditu eta Israelek, berriz, 730. Bahitu israeldarren irudiak "gizateriaren aurkako krimen baten adibidea" direla salatu du Israelgo presidente Isaac Herzogek.
Gizarte palestinarrarekin elkartasunean luzatutako Boikota, Desinbertsioak eta Zigorrak kanpainak "baterajotze nazionalera" deitu du otsailaren 15erako Carrefourrek Hego Euskal Herrian dituen bost merkataritza zentrotan.
"Gaia argitu arte, irakaslea ez da campusera itzuliko", adierazi du Joxerramon Bengoetxea errektoreak, eta gehitu du "bitartekaritza" bat abiatu dutela zer gertatu den ikertzeko eta horren aurrean zer egin ikusteko. EHUko Ikasle Kontseiluko lehendakari... [+]
"Adostasun zabaleko gutxieneko programa amankomun bat" oinarrian izatea posible da, EH Bilduren esanetan. Zerrenda bateratuak osatzea lehenetsiko du Espainiako eta Europako hauteskundeetan, Frantziako Estatuko Fronte Herritar Berriaren tankera hartuta.
Bizkaiko Foru Aldundiak abiatutako proiektuak "herritarren benetako beharrei" erantzuten ez diela salatu dute, Subflubiala EZ! plataformak deituta. Autobideak eraiki ordez, instituzioek garraio publikoa sustatu behar dutela adierazi dute.
Bi langileak oroitzeaz gain erantzukizunak eskatu dituzte, Zaldibar Argituk igandean Eitzagan eginiko ekitaldian. Justiziaren mantsotasuna salatu dute, sumarioa oraindik instrukzio fasean dagoelako.
Erroldarik gabe izaterik ez ekimenak Gasteizko Udalaren bi barne dokumentu eman zituen argitara urtarrilaren 30ean. Udalerrian erroldatzeko irizpide murriztaileak jasotzen dira bertan, “bidegabeak eta ilegalak”, eragilearen esanetan, herritar baztertuenen kaltetan... [+]
Batzuetan ez dakit gehiegi ez ote den. Pipa janean gaudela, beste edozer gauzaz hitz egiten gaudela, gaia ateratzea. Ozen hitz egitea gustatzen zaigu guri, ia isilunerik ez uztea, ahotsak teilakatzea, zeinek handiagoa botatzea. Hitz egitea bakoitzak bereaz, bakoitzak... [+]