Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
asteartea 2025eko martxoaren 11n
"IKUSPEGI ERREALISTA KONBENTZIO BAT DA"
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Hasieran saiakera egiteko asmoa ei zeneukan. Azkenean, aldiz, saiakera nobelatuaren aldeko hautua egin duzu. Zera esana zara, hala ere: «Nobela saiakeraren mesedetan dator, ez alderantziz. Saiakera da lehen, eta gero nobela».
«Camembert» margolanaren lapurreta.
Frantses ikastaro bat egitera joan eta saiakera proiektu batekin itzuli zinen Okzitaniatik...
Bere garaian dezenteko eztabaida sortu zen Toulouse-Lautrecen inguruan...
«Ez da zerua, ezta urdina ere». Alegia, ez dagoela gauzen alde bakarreko ikuspegiaz fidatzerik.
Inpresionistek dena aldakorra dela eta momentuaren arabera gauzek itxura desberdina izaten dutela defendatzen zuten. Eurek ereina ote da gaur egungo erlatibismoaren hazia?
Arteari buruzko gogoetez gain, beste gogoeta asko ere ageri da liburuan. Adibidez, pertsonaia nagusiak maitasunaren ikuspegi ezkor samarra du; maitasunaren beldur dela dirudi, haren menera makurtuz gero bere defentsak oro galduko dituelakoan.
Alde narratiboa aipatu duzu. Alde horretan maiz agertzen den beste kontu bat honako hau da: mundura euskaldun gisa agertu nahia, besteen ezin ulertua, gure kontraesan eta ezinak...
«hau euskaraz da, ez?»
Zati batzuetan nobela beltzaren traza du liburuak: erregistroak direla, hizkera dela, Chandler gogora dakarten pertsonaien gogoetak direla...
Liburuan Montalbán ere aipatzen duzu. Batzuetan omenaldi modukoa egin nahi izan diozula dirudi: protagonistaren bikote-harremanak Charo eta Carvalhorenaren traza dauka, bera ere politikoki ezkertiarra izana da, gustuko du sukaldean jardutea...
«Ale gutxi libratu da, gutxik eutsi dio gutxieneko duintasunari; edo, beharbada, ez hain gutxi. Asko izatea ere litekeena da, baina berdin da: asko edo gutxi, bizien mundutik desagertu dira, ez dira inor, ez daude inon».
Ezer baino lehen zera aipatu nahi nuke: Euskalgintza Elkarlanean Fundazioak beka batzuk eman zituen, eta horietarik bi saiakeraren alorrari eskainitakoak ziren. Nik saiakera atalerako aurkeztu nuen nire proiektua, eta hasierako asmoa ere hori zen: saiakera egitea, alegia. Dena den, hasierako proiektu horretan ere baziren gauza batzuk narratiboak zirenak, asmoa ez baitzen saiakera klasiko bat egitea. Baina aurrera egin ahala, geroz eta indar gehiago eman nion parte narratiboari.
«Camembert» margolanaren lapurreta.
Lapurreta hori benetan jazotakoa da, bai. 1948an izan omen zen lapurreta bat, baina liburuan aipatzen dena 1982an izaniko bigarren lapurreta bat da; hori guztia benetan jazotakoa da, eta aipatzen ditudan datuak ere egunkarietatik aterata daude.
Frantses ikastaro bat egitera joan eta saiakera proiektu batekin itzuli zinen Okzitaniatik...
Hau Albi izeneko hiri txiki batean jaio zen. Albi Toulousetik gertu dago, eta aurtengo udan lau urte beteko dira ni hara frantses ikastaro bat egitera joan nintzela. Lehenbiziko asteburuan Albira joan ginen Lautrecen museoa ikustera, eta orduantxe piztu zitzaidan pintorearekiko interesa. Alde horretatik kontuak badu, hortaz, kasualitatetik zerbait; dena dela, niri, gutxi-asko, beti interesatu izan zait pintura.
Bere garaian dezenteko eztabaida sortu zen Toulouse-Lautrecen inguruan...
Bai, gauza gordin eta gogorrak esan zituzten berari buruz. Adibidez, bera itsusia zenez, gauza guztiak irudikatzen zituela itsusi, nahita, eta gisa horretako gauzak. Kuriosoa da; Toulouse-Lautrecek bere garaian afitxekin-eta izan zuen ospea, eta jendeak orduan kontuan hartu zuen, baina batez ere kartelgile bezala, ez pintore bezala. Bera, ordea, denetarik izan zen: kartelgile, pintore, litografo, marrazkilari... Hala ere, bera hil eta handik hogei urtera-edo hasi ziren hauspotzen ospe hori. Hasieran, kritiko gutxi batzuk baino ez zeuden bere alde; gehienak guztiz kontra zeuden, aski atzerakoiak zirelako edo oraindik ez zirelako garai hartan mamitzen ari zen artearen bilakaerari erreparatzeko gai.
«Ez da zerua, ezta urdina ere». Alegia, ez dagoela gauzen alde bakarreko ikuspegiaz fidatzerik.
Hori da dudarik gabe funtsean liburuan gordetzen den ideia nagusietako bat. Liburuan badira hiruzpalau ideia; batzuk lotura zuzena dute Toulouse Lautrecekin, beste batzuk aldiz orokorragoak dira, arteari buruzko ideiak dira. Argensolaren esaldiak ideia horietako bat laburbiltzen du: artearen bidez errealitatea ikusteko modu bat islatzen du esaldi horrek. Niri ideia hori interesgarria iruditzen zait, hori delako azken buruan gaur egungo arte guztiaren jatorrian dagoena. Iragan mendearen amaierara arte errealistatzat jotzen zen arte horrekin (figurazioarekin) hautsi zuten inpresionistek, eta beste bide batzuk jorratu zituzten errealitatearen beste ikuspegi batzuk emateko. Horiek dira gero abangoardia bezala ezagutu diren mugimenduak, eta horiek guztiek ekarri gaituzte gaur egun gauden puntura. Beharrezkoa da gutxienez inpresionismoraino atzeratzea eta garai hartako ideiei erreparatzea; alegia, zergatik saiatu ziren pintore batzuk errealitatearen beste irudi bat ematen, errealitate hori beste modu batez islatzen.
Inpresionistek dena aldakorra dela eta momentuaren arabera gauzek itxura desberdina izaten dutela defendatzen zuten. Eurek ereina ote da gaur egungo erlatibismoaren hazia?
Inpresionismoaren baitan abangoardiako mugimendu askoren hazia zegoen gordea: Cezanne inpresionista dela esaten da, baina kubismoaren aita izatea ere aitortzen zaio; hor dago Van Gogh ere, baina Van Goghi buruz zera ere esan da: bera dela expresionismoaren aita. Gauguin ere hor zegoen, eta gerora fauvisten aita izan omen zen. Inpresionismoa pintore horiei guztiei jartzen zaien etiketa bat da, nahiz eta etiketa horren barruan artista oso desberdinak egon. Beharbada artista horiek amankomunean zuten gauza bakarretakoa honako hau da: batetik, ordura arteko giro akademikoarekin apurtzea; gero, beste alde batetik, errealitatea beste modu batez ikusi nahi izatea. Eta hori esaten dudanean zera adierazi nahi dut, Argensolak dioenaren bidetik: zerua urdina da, bai, baina hori egia erlatiboa da, hori gure pertzepzioa baino ez delako; guk zerua urdin ikusten dugu, baina nork daki benetan nolakoa den hidrogeno atomo bat? Beraz, horrek zera esan nahi du: funtsean, ikuspegi errealista konbentzio bat dela, gure pertzepzioa baino ez dela, eta ez dagoela zertan pentsatu mundua horrelakoa (eta soilik horrelakoa) dela. Nik uste inpresionistek errealitatea ikusteko beste modu horiek azaleratu nahi izan zituztela.
Arteari buruzko gogoetez gain, beste gogoeta asko ere ageri da liburuan. Adibidez, pertsonaia nagusiak maitasunaren ikuspegi ezkor samarra du; maitasunaren beldur dela dirudi, haren menera makurtuz gero bere defentsak oro galduko dituelakoan.
Badago horrelako zerbait, bai: narratiboagoa den zatian badira maitasunari eta beste gauza askori buruzko apunte batzuk. Dena den, horrek beldur pixka bat ematen zidan: alegia, jendeak gehiago begiratzea beste maila bateko gogoeta horiei saiakerako gogoetei baino. Zergatik beldurra? Bada, gogoeta horiek askosaz arinagoak direlako besteak baino, alde narratiboari interesa eta sinesgarritasuna emate aldera idatzitako apunteak baizik ez direlako, azken beltzean. Horregatik, apunte horiei ez zaie jaramon gehiegi egin behar, nahiz eta kasu batzuetan maitasunaren alderdi batzuk aztertzeko saioa egon badagoen.
Alde narratiboa aipatu duzu. Alde horretan maiz agertzen den beste kontu bat honako hau da: mundura euskaldun gisa agertu nahia, besteen ezin ulertua, gure kontraesan eta ezinak...
Hori hein batean autobiografikoa ere bada. Ni Albiko museoan egon nintzenean, adibidez, Euskalgintza Elkarlanean fundazioak egindako eskutitza erakutsi nien, eta ikusi nuen nola haientzat gauza bitxi eta arraroa zen;
«hau euskaraz da, ez?»
galdetu zidaten, eta harrituta gelditu ziren. Ni han izan nintzen garaia, gainera, aski garai latza izan zen: abuztua zen, eta uztailean Blancorena izan zen, eta horren ondoren jaso zuten informazioa... Orduan bederen bazegoen prebentzio moduko bat euskaldunen kontra. Komunikazio problema izugarria dago; zuk euskalduna zarela azaldu nahi baduzu, zera esaten dizute lehenengo eta behin: ea jendea akabatzen ibiltzen den horietakoa zaren. Eta noski, hori guztia azaltzen hasi behar baduzu (frantsesez gainera) gauzak izugarri nahasten dira.
Zati batzuetan nobela beltzaren traza du liburuak: erregistroak direla, hizkera dela, Chandler gogora dakarten pertsonaien gogoetak direla...
Nobela beltza deitu den horrek gauza asko egiteko bidea ematen duela iruditzen zait, baldin eta egoera eta garai batera egokitzen baduzu. Esan nahi dut: gaur egun jada ia inork ez du nobela beltzik egiten Hammett edota Chandlerrrek egiten zuten moduan, baina haien ereduetatik abiatuta sekulako garapena izan da. Adibidez, ustelkeria goren puntuan zegoenean baina horri buruz literarioki inork ezer esaten ez zuenean, Leonardo Sciasciak oso nobela ederrak egin zituen, ustelkeria hori guztia modu dotorean salatuz. Nobela beltzak tokian tokiko hainbat problematika azalarazteko balio izan du, eta normalean jendea libertituz gainera. Alde horretatik, iruditzen zait nolabaiteko nobela beltza (hasiera eredu hartatik aski urruntzen dena baina ezaugarri batzuk gordetzen dituena) aproposa dela inor aspertu gabe gauza batzuk kontatzeko.
Liburuan Montalbán ere aipatzen duzu. Batzuetan omenaldi modukoa egin nahi izan diozula dirudi: protagonistaren bikote-harremanak Charo eta Carvalhorenaren traza dauka, bera ere politikoki ezkertiarra izana da, gustuko du sukaldean jardutea...
Egia da. Protagonistak kartzelan pasatako aldiari buruz hausnarrean diharduenean ere... Hammett aipatzen da, baina Montalbán ere hor dago: beltzetik abiatuta, Espainiako Trantsizioari buruzko ikuspegi oso bat emateko gauza izan da, eta gainera jendea libertituz. Nik beti izan dut gustuko, eta normala da tarteka hori islatzea. Esate batera, Kataluniako burgesia kritikatzen duenean, zera azaltzen dizu: nola haiek, antifrankistak izateaz gain, oso aberatsak ere baziren (asko bai behintzat), eta azken beltzean haientzat hura guztia pose bat zela neurri batean, gero, urteen bueltan, aitaren administrazio kontseilura itzultzeko modua eduki dutelako. Ostia pare bat jasoko zuten gehien jota, baina, zeharka bada ere, beren gurasoen morroiak izan dira. Euskal Herrian, ordea, hori ez da horrela izan. Hemengo mugimendua bestelakoa izan da, eta horrek gureaz ere mintzatzeko bidea ematen dizu.
«Ale gutxi libratu da, gutxik eutsi dio gutxieneko duintasunari; edo, beharbada, ez hain gutxi. Asko izatea ere litekeena da, baina berdin da: asko edo gutxi, bizien mundutik desagertu dira, ez dira inor, ez daude inon».
Ni orduan oso gaztea nintzen, baina Franco hil aurreko eta hil ondorengo urteetan aurrean ibilitako jende asko ikusi eta orain zertan gelditu diren ikustea... Deigarria eta penagarria iruditzen zait. Beharbada horietako askok oso duin izaten segitu du, baina azkenean bakoitza bere zuloan geratu da; alegia, euren duintasuna mantentzearen ordaina hori izan dela: bulegari edota tabernari izatea, egunean zortzi orduz lan egitea eta gero etxera joan eta bizitza publikotik desagertzea. Hori asko gertatu da. Hor badago belaunaldi oso baten frustrazioa: duinago izan direnak albo batera geratu dira, eta bizitza publikoan segitu duen askok guztiz bestelako mezua zabaltzen du orain
TXEMA ARANAZ
MIKEL BUJANDA
MIGUEL SANCHEZ OSTIZ
HENRI TOULOUSE-LAUTREC
JOSE SARAMAGO
ASISKO URMENETA
ALBERTO BARANDIARAN
PABLO ANTOÑANA
PATZIKU PERURENA
TXEMA LARREA
«Hainbat gauza erakutsi ditu euskal edizioaren munduan. Euskaraz ez jakitea zaio arazo»
MIKEL BUJANDA
«Aitzindaria eta langile saiatua»
MIGUEL SANCHEZ OSTIZ
«Bere idazle-ibilbideak erakusten du nafar erdaldun batek odol-tantoz ordaindu behar duela nortasun literario bat eraikitzea gazteleraren itsasoaren erdian»
HENRI TOULOUSE-LAUTREC
«Muturreko kontraesanen artean bizi izan zen artista handia»
JOSE SARAMAGO
«Jende humanua jende perrua nagusi den tokian»
ASISKO URMENETA
«Desinhibitua, ahoz eta lapitzez»
ALBERTO BARANDIARAN
«Ate bat ireki du, berarentzat eta bere atzetik datozenentzat»
PABLO ANTOÑANA
«Gerra ondorengo Nafarroako idazle guztien aitaurrena. Idazle osoa mitxoleta-zelaiaren erdian, joteroen lurraldean... Latza, gero»
PATZIKU PERURENA
«Bi gauza behintzat oso ongi egiten ditu: dotore idatzi eta zirikatu»
TXEMA LARREA
«Bilbo-Iruñea eta Iruñea-Bilbo bidea agudoen egin dezakeen garraiobidea, hegazkinak edo "La Burundesa"k baino agudoago, noski»
Iruñeko kirol elkarte bateko frontoian ezagutu nuen Jon Alonso. Alonso pilotaria kementsu, lehiatsu eta grinatsua zen eta asteazkeneroko norgehiagokek erakusten dutenez 15 urteren buruan berdin segitzen du. Jon partida irabazteko ahalegin guztiak egiten dituen atzelari seguru horietakoa da.
Literaturan, pilotan bezala, bada lehen aukera ikustean tantua landu gabe eta postura zailenetik txokoan dejadarik ederrena egiten saiatzen denik. Egia da horrela jokatuz gero, noizean behin, sekulako tantua lor daitekeela. Partida irabazteko, ordea, ez da bide hoberena izaten. Jonen ibilbidea ikusita, begi bistan dago literaturan pilotan bezala aritu dela: tantua landu, txukun jokatuz, arriskuari muzin egin gabe. Toulouse-Lautreci buruzko entsegu-nobela da, nire aburuz, horren froga nabarmena.
Literaturatik bizitzea ezinezkoa denez, Jonek ere itzulpengintza du ogibide eta azken urteetan Nafarroako Parlamentuan aritu da foru legeak euskaratzen. Politikoen literaturak, ordea, ez du zer ikusirik Saramagorenarekin. Jonek, jakina, «Lisboa setiatu zutenekoa» nahiago du foru legeak baino. Ez da harritzekoa.
Urte askotako gehiegizko dosiak eragindako ajeak sendatzeko urtebete baino gehiago darama politikoen literaturatik urrun. Aurkitu dituen sendabideak ez dira nolanahikoak: Toulouse-Lautrec hasieran, Saramago orain, ipuin ikastaroak, mota guztietako itzulpenak eta «Sormenari leiho», asteartero elkarrekin egiten dugun irratsaioa.
Astearteroko lankide eta asteazkeneroko aurkaria da Jon niretzat. Astearteetakoa elkarrekin prestatu eta egiten dugu. Asteazkenetako norgehiagokan zeharka begiratzen diot aurreko koadroetatik. Izan ere, badakit tantua landu ondoren, ezker paretean sarturik ikusten banau, arriskatu eginen duela. Literaturan bezala
Literaturan, pilotan bezala, bada lehen aukera ikustean tantua landu gabe eta postura zailenetik txokoan dejadarik ederrena egiten saiatzen denik. Egia da horrela jokatuz gero, noizean behin, sekulako tantua lor daitekeela. Partida irabazteko, ordea, ez da bide hoberena izaten. Jonen ibilbidea ikusita, begi bistan dago literaturan pilotan bezala aritu dela: tantua landu, txukun jokatuz, arriskuari muzin egin gabe. Toulouse-Lautreci buruzko entsegu-nobela da, nire aburuz, horren froga nabarmena.
Literaturatik bizitzea ezinezkoa denez, Jonek ere itzulpengintza du ogibide eta azken urteetan Nafarroako Parlamentuan aritu da foru legeak euskaratzen. Politikoen literaturak, ordea, ez du zer ikusirik Saramagorenarekin. Jonek, jakina, «Lisboa setiatu zutenekoa» nahiago du foru legeak baino. Ez da harritzekoa.
Urte askotako gehiegizko dosiak eragindako ajeak sendatzeko urtebete baino gehiago darama politikoen literaturatik urrun. Aurkitu dituen sendabideak ez dira nolanahikoak: Toulouse-Lautrec hasieran, Saramago orain, ipuin ikastaroak, mota guztietako itzulpenak eta «Sormenari leiho», asteartero elkarrekin egiten dugun irratsaioa.
Astearteroko lankide eta asteazkeneroko aurkaria da Jon niretzat. Astearteetakoa elkarrekin prestatu eta egiten dugu. Asteazkenetako norgehiagokan zeharka begiratzen diot aurreko koadroetatik. Izan ere, badakit tantua landu ondoren, ezker paretean sarturik ikusten banau, arriskatu eginen duela. Literaturan bezala
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Begi bistan
#2
Mikel Garcia Idiakez
#3
Gorka Bereziartua
#4
#5
Urko Apaolaza Avila
Azkenak
2025-03-11
Mikel Garcia Idiakez
Eskolako guraso taldean nola informatu euskara hutsean, erdaldunak haserretu gabe
"No entiendo, en castellano por favor" eta gisakoak ohikoak dira eskolako guraso Whatsapp taldeetan, baina Irungo Txingudi ikastola publikoan euskara hutsean aritzeko modu erraz eta eraginkorra aurkitu dute, behar duenarentzat itzulpen sistema berehalakoa ahalbidetuta.
2025-03-11
ARGIA
Petrolio-ontzi bat erregaia isurtzen ari da Ingalaterrako kostaldearen aurrean eta egoera “oso-oso kezkagarritzat” jo du Down Streetek
Petrolio-ontzi batek eta zamaontzi batek elkar jo dute astelehen goizean Ipar Itsasoan, Ingalaterrako ipar-ekialdean. Talkak Jet-A1 erregaia zuen petrolio-ontziaren tanke bat apurtu du eta kezka da nagusi, izan ditzakeen ondorio ekologikoengatik.
2025-03-11
Sustatu
Etorkisuneku 01 jardunaldia 14an, “etorkizunak pentsatzeko euskaratik”
Etorkisuneku 01 izenarekin jardunaldia egingo da martxoaren 14an, datorren ostiralean, Errenterian. Badalabek eta TEKS elkarteak antolatuta "hizkuntzari eta komunitateari lotutako iruditeria eta diskurtsoak berritzeko proposamen bat" izango omen da. Badalaben egoitzan... [+]
Hasi da Errigoraren udaberriko kanpaina
Martxoaren 10etik 26ra izango da udaberriko kanpaina. 'Beste modura, denona de onura' lelopean arituko dira gertuko ekoizpena, banaketa eta kontsumoa babestu eta sustatzeko, ager zonaldean euskara hauspotzen duten bitartean. Apirila amaieratik aurrera jasoko dira... [+]
2025-03-11
Gedar
Burlatako eta Errekaldeko gaztetxeen defentsan, indarrak batzera deitzen ari dira
Iruñerrian bat egin dute hainbat Gazte Asanbladak, Burlatako Gaztetxearen alde. Etxarriren desalojoa gelditzera deitzeko, bestalde, manifestazio bat antolatu dute Bilbon hilaren 28rako.
2025-03-10
Unai Alaña Calleja
Hezkuntzaren merkantilizazioa eta noraezaren aurrean, HezkuntzArtea sortu da!
Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean –irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean– eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkai eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten... [+]
2025-03-10
Adrian Unai Zelaia Arieta-Araunabeña
EAEko Osasun Saila mediku euskaldun bila
Alberto Martinez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak argi dio: ez ditu mediku euskaldunak aurkitzen, eta euskarazko osasun arreta ezin da bermatu mediku egoiliar (formazioan dauden espezialista) gehienak kanpotarrak direlako. Mediku euskaldunak bilatzea perretxikotan joatea... [+]
2025-03-10
Unai Lomana Uribezubia
Martxan dago euskarazko film laburren Laburbira zirkuituaren 22. edizioa
35 film aurkeztu dira lehiaketara eta zortzi aukeratu dituzte ikusgai egoteko Euskal Herriko 51 udalerritan. Euskarazko lanak egiten dituzten sortzaileak eta haiek ekoitzitako film laburrak ezagutaraztea da helburua. Taupa mugimenduak antolatzen du ekimena.
2025-03-10
Ioritz Gonzalez Lertxundi
Zilbor-hestea
“Gogo eta gorputzaren zilbor-hesteak: bi kate. Bi kate, biak ebaki beharrezkoak: bat gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko”. Hala dio Mikel Laboaren kantak; hala izan da belaunaldiz belaunaldi, egun arte.
Gogoan dut nire gurasoak askotan joaten zirela... [+]
2025-03-10
Eneko Imaz Galparsoro
Kaleratzeak Stop-ek PSE-EEri leporatu dio EAJren Etxebizitza Legea “puntuz puntu” betetzea
Plataformak "atzerapausotzat" hartu du Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza eta Hiri agendako sailburu Denis Itxasok berriki iragarri izana lurzoru urbanizagarrietako etxe babestuen proportzioa %75etik %60ra jaistea. Pradales agintera iritsi zenetik alokairu soziala eskatzen... [+]
2025-03-10
Unai Lomana Uribezubia
Pintaketa faxistak egin dituzte Maulen aldarri feministen aurka
Martxoak 8an egindako pintaketak gainetik margotu dituzte ikur faxistekin Zuberoako hiriburuan. Horren aurrean elkarretaratzera deitu dute, astelehenean.
2025-03-10
Euskalerria irratia
Haur eskoletan euskarazko ehun plaza gehiago eskainiko ditu Iruñeko Udalak hurrengo ikasturtean
Euskarazko eskaintza handitzeko akordioa erdietsi dute EH Bilduk, PSNk, Geroa Baik eta Zurekin Nafarroak
2025-03-10
Behe Banda
Kartoizko eta prezintuzko eskultura, ama, ni eta pailazo bat
Behe bandako zutabea bezain erlojuaren aurka prestatzen ditut mozorroak, korrika, aztoratuta, zalantzaz, erretxin, estropezuka eta sarri arrakasta ez erabatekoarekin; adibidez, zutabe hau eta biharko mozorroa. Oraindik ez dakit bietako zein bukatuko dudan lehenago. Baina... [+]
Eguneraketa berriak daude