AZKEN UNTZIA, KULTURAREN MUNDUAN ITSASORATU DA


2017ko azaroaren 28an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Euskaldunako azken untzia deitu diote askok jauregiari, izan ere, untzi itxura dauka duela hamarkada bat arte Euskalduna untziola zegoen lur eremuan eraikitako Biltzar eta Musika Jauregiak.
80ko hamarkadaren amaieran eta 90ekoaren hasieran landu zen Bilbo Metropolitanoa Suspertzeko Plangintza Estrategikoak Euskalduna Jauregia aurreikusten zuen, hiriko kultura indarberritzeko. Beraz, kultur eskaria suspertu eta kultur industria bultzatzeko xedez eraiki dute Bilboko Biltzar eta Musika Jauregia. Plangintzan jasotzen denez, kultur merkatu dinamiko batek Bilbo arte eta kongresuen gune garrantzitsu bihurtuko luke.
1994ko ekainaren 20an Jauregiaren lehen harria jarri zuten Bizkaiko agintariek, eta joan den otsailaren 19an izan zen inaugurazioa. Federico Soriano eta Dolores Palacios arkitektoek egindako lana da. 50.000 metro karratutik gorako azalera dauka eta 53 metroko garaiera.
Kanpotik begiratuta bi zati ezberdin antzeman daitezke: ibaitik ikusita, burdinez estalitako eraikina eta hiriaren erdialdetik begiratuta berriz, bulegoak aterpetzen dituen eraikina.
Barrualdea bost solairu nagusik eta eskailerek lotzen dituzten hainbat solairu ertainek osatzen dute. Aretorik handiena, itxura modernoa duen 2.200 lagunentzako auditorioa da, eszena-ekipamedu oso garrantzitsua eta opera-muntaia ikusgarrienak ere egiteko aukera eskaintzen duena, izan ere, agertokiak 2.000 metro karratuko azalera dauka. Areto erraldoi honek zuntz optikozko argiztapena dauka, eta hormak, sabaia eta zorua zurezkoak dira.
Auditorioaz gain, tamaina ezberdineko hamabost areto, eginkizun askotako erakusketa gunea, bulegoak, jatetxe bi, kafetegiak eta 500 ibilgailuentzako aparkalekua ditu Euskalduna Jauregiak. Aipatu aretoek erabilera ugari dituzte: hitzaldientzako, lan-bilerak egiteko edo prentsaurrekoak emateko, besteak beste. Bilboko Orkestra Sinfonikoak Ledesma kalean zituen bulegoak utzi eta Euskaldunan izango du behin-betiko egoitza.
Bizkaiko Foru Aldundiak finantzatu ezezik, jauregia ustiatu du. Zeregin horretan Eusko Jaurlaritza eta Europako Batasunaren laguntza jaso du. 12.600 milioi pezetako aurrekontua du Euskalduna Jauregiak, Gasteizek 1.150 milioi eman ditu eta Brusselatik berriz, 1.100 bideratu dira.


Laugarren urterako aurreikusitakoa lortu da

Euskalduna Jauregiak dagoeneko kontzertu eta kongresu ugari hitzartuta ditu 1999ko ekitaldirako, gestio planak aurreikusitakoa aise gaindituz. Biltzar eta kongresuei dagokienez, aurten 37 kongresu egingo dira eta hauetarik bik 1.000 lagun inguru izango dituzte. Bestalde, sei asanblada, bederatzi konbentzio, hamaika mintegi, hamasei ekitaldi sozial eta erakusketa bat kontrataturik ditu Euskalduna Jauregiak. Orotara, jauregiak kongresu eta biltzarren atalean 80 ekitaldi hitzartuta ditu.
Musikaren arloan, aurtengo ekitaldirako 35 emanaldi hitzartuta dituzte Jauregiko arduradunek: OLBEk hamabi opera emanaldi eskainiko ditu eta BOSek kontzertu kopuru berbera, Euskadiko Orkestra Sinfonikoak sei emanaldi eta bestelako ekitaldi bi.
Datu hauekin arduradunak pozik daude, bederatzi hilabetetan laugarren urterako aurreikusitakoa lortu dutelako. Aurtengo ekitaldirako, dagoeneko, aktibitate egunen % 75 beteta dago.
Inaugurazioa otsailean izan bazen ere, datorren hilerarte ez da erabat martxan izango Euskalduna Jauregia. Agertokia apirilaren 30ean estreinatuko da, San Petersburgoko Kirov Teatroak eskainiko duen Kovanshchina operarekin

Bilbok mundura egin du jauzi
1993an Guggenheim Museoa eraikitzen hasi ziren. Orduan izen arraro samarra zuen eraikina egun mundu osoan Bilboren sinbolo bihurtu da. Guggenheim Bilbao Museoan metalak, harriak eta urak bat egiten dute Euskal Herriaren indar eta tradizio industrialaren oroigarri. 1997ko urriaren 18an ateak ireki zituenetik urtebetera 1.360.000 pertsona hurbildu da Frank O. Gehryren eraikinera, Espainiako bigarren pinakotekarik bisitatuena bihurtu delarik. 24.000 metro koadroko lurraldea besarkatzen du eraikinak eta 300 eserlekuko entzungela eta atrio handia ezezik, jatetxea, kafetegia, liburutegia eta jendearentzako egonlekuak ere baditu.
Bilboko pinakotekak gure garaiko arterik esanguratsuena bildu eta interpretatzeko aukerak eskaintzen ditu. Era berean, arte hezkuntza indarberritzea eta jendearen ezagutza sendotzea ditu helburu. «Guggenheim Museoak eta mende honetako artea» erakusketak zabaldu zuen 97ko urrian Museoko erakusketa egitaraua. Arte moderno eta garaikideko 300 lanetik gora bildu ziren bertan, Guggenheim Bilbao Museoko bildumatik nahiz New York eta Veneziako Guggenheim museotatik jasoak.
1999ko programazio artistikoari dagokionez, aipatzekoa da apirileko bigarren hamabostaldian inauguratuko den Eduardo Txillida eskultore garaikidearen erakusketa. Guggenheim Bilbao Museoak eskultore donostiarraren 200 bat lan aurkeztuko ditu, 1948tik gaur egun artekoak. Obraren hiru atal hartu dira kontuan: pisu handia duten piezei eskainitakoa, alabastroz egindako esperimentuei eskainia eta hirugarrena, paperarekin edo paper gainean egindako adierazpenei eskainia. Txillidaren erakusketa ikusgai izango da apirilaren 20tik abuztuaren 29a arte.
1998ko zenbait datu:

- Inauguratu zenetik 1.360.000 bisitari izan dira. Espainiako bigarren pinakotekarik bisitatuena da Prado Museoaren ondoren.

- Hasierako lau hilabetetan urte baterako aurreikusitako bisitari kopurua gainditu zen.

- Iragan urtean bisitarien % 41 Euskal Herritik etorri zen, % 32 Espainiatik eta % 27 atzerritarrak ziren.

- Gastu gehien egiten duten bisitariak Estatu Batuetakoak dira: 50.000 pezetatik gora pertsona bakoitzeko.

- Museoaren irekiera ekitaldira etorri ziren mila kazetariez gain, komunikabideetako 600 profesionaletik gora hurbildu da museoari buruzko erreportajeak egitera, % 45 Espainiatik eta gainontzekoa atzerritik.


Azkenak
2025-03-11 | Joan Mari Beloki
Euskal Herria Europa berrian

Ukrainako gudaren amaierak ondorio sakonak ekarriko ditu Europa osora. Europako elite ekonomikoek beren indar guztia jarri dute guda-zelaian eta galdu egin dute. Galtzaileek, elite globalistek, beren egitasmo kuttuna galduko dute, Europako Batasuna, eta Bruselatik europar... [+]


2025-03-11 | ARGIA
Euskal Herria antimilitarista dela aldarrikatuko du EH Bilduk apirilaren 20ko Aberri Egunean

Mundua "oso azkar" aldatzen ari dela azaldu du Arnaldo Otegik, militarismorantz eta autoritarismorantz doala, eta norabide horren aurkako jarrera duela koalizio subiranistak.


Duela bost urte baino %155 aldiz arma astun gehiago inportatzen ditu Europak

Ukraina da munduan arma gehien erosten dituen herrialdea; munduko erosketa guztien %8,8. Merkatuaren ia erdia kontrolatzen duena, berriz, AEB dira: Europak erosi dituen armen erdia baino gehiagok jatorri estatubatuarra dute.


Euskara bihotzean eta erdara ezpainean

Azterketak amaitzearekin batera ohikoak bihurtu dira ikasleriaren artean, urteko garai honetan merkeak diren hegaldiak hartu eta adiskideekin bidaiatzea. Horrela egin dut neuk ere eta Londresera joateko aukera izan dut. Ildo beretik, bertan “euskaldun” pilarekin egin... [+]


2025-03-11 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Ukrainako “eskarmentua” Asia Ekialderaino heltzen ari da

Maiatzaren 12an Filipinetan egingo diren Bongbong Marcosen agintaldiaren erdiko hauteskundeek eman dezakete argibideren bat herritar xeheen artean kezka noraino errotu den begiztatzeko.


Eskolako guraso taldean nola informatu euskara hutsean, erdaldunak haserretu gabe

"No entiendo, en castellano por favor" eta gisakoak ohikoak dira eskolako guraso Whatsapp taldeetan, baina Irungo Txingudi ikastola publikoan euskara hutsean aritzeko modu erraz eta eraginkorra aurkitu dute, behar duenarentzat itzulpen sistema berehalakoa ahalbidetuta.


2025-03-11 | ARGIA
Petrolio-ontzi bat erregaia isurtzen ari da Ingalaterrako kostaldearen aurrean eta egoera “oso-oso kezkagarritzat” jo du Down Streetek

Petrolio-ontzi batek eta zamaontzi batek elkar jo dute astelehen goizean Ipar Itsasoan, Ingalaterrako ipar-ekialdean. Talkak Jet-A1 erregaia zuen petrolio-ontziaren tanke bat apurtu du eta kezka da nagusi, izan ditzakeen ondorio ekologikoengatik.


2025-03-11 | Sustatu
Etorkisuneku 01 jardunaldia 14an, “etorkizunak pentsatzeko euskaratik”

Etorkisuneku 01 izenarekin jardunaldia egingo da martxoaren 14an, datorren ostiralean, Errenterian. Badalabek eta TEKS elkarteak antolatuta "hizkuntzari eta komunitateari lotutako iruditeria eta diskurtsoak berritzeko proposamen bat" izango omen da. Badalaben egoitzan... [+]


Hasi da Errigoraren udaberriko kanpaina

Martxoaren 10etik 26ra izango da udaberriko kanpaina. 'Beste modura, denona de onura' lelopean arituko dira gertuko ekoizpena, banaketa eta kontsumoa babestu eta sustatzeko, ager zonaldean euskara hauspotzen duten bitartean. Apirila amaieratik aurrera jasoko dira... [+]


2025-03-11 | Gedar
Burlatako eta Errekaldeko gaztetxeen defentsan, indarrak batzera deitzen ari dira

Iruñerrian bat egin dute hainbat Gazte Asanbladak, Burlatako Gaztetxearen alde. Etxarriren desalojoa gelditzera deitzeko, bestalde, manifestazio bat antolatu dute Bilbon hilaren 28rako.


Hezkuntzaren merkantilizazioa eta noraezaren aurrean, HezkuntzArtea sortu da!

Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean –irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean– eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkai eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten... [+]


EAEko Osasun Saila mediku euskaldun bila

Alberto Martinez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak argi dio: ez ditu mediku euskaldunak aurkitzen, eta euskarazko osasun arreta ezin da bermatu mediku egoiliar (formazioan dauden espezialista) gehienak kanpotarrak direlako. Mediku euskaldunak bilatzea perretxikotan joatea... [+]


Martxan dago euskarazko film laburren Laburbira zirkuituaren 22. edizioa

35 film aurkeztu dira lehiaketara eta zortzi aukeratu dituzte ikusgai egoteko Euskal Herriko 51 udalerritan. Euskarazko lanak egiten dituzten sortzaileak eta haiek ekoitzitako film laburrak ezagutaraztea da helburua. Taupa mugimenduak antolatzen du ekimena.


Zilbor-hestea

Gogo eta gorputzaren zilbor-hesteak: bi kate. Bi kate, biak ebaki beharrezkoak: bat gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko”. Hala dio Mikel Laboaren kantak; hala izan da belaunaldiz belaunaldi, egun arte.

Gogoan dut nire gurasoak askotan joaten zirela... [+]


Eguneraketa berriak daude