LIZARRA-GARAZIKO AKORDIOA EUROPAKO PARLAMENTURA?


2021eko uztailaren 21ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Abertzaleen Batasuna Iparraldeko abertzale militanteak bateratzeko xedez sortu zen 1988an. Iazko Aberri Eguna kari, Euskal Herri osoko alderdien ordezkariak biltzea lortu zuen. Harrez gero, indar abertzaleen artean Lizarra-Garaziko akordioa gauzatu da. ABk haratago joan nahi du, ordea. Europako hauteskundeen karietara, abertzaleen arteko hautagai-zerrenda bakarra aurkeztea proposatu die gaineratiko indar abertzaleei.


"ZAZPIAK BAT" ESTRASBURGON.

Abertzaleen Batasunaren ustez jarrera politikotik akordio konkretuetara pasatzeko garaia da. Orain arteko bide emankorrean sakondu daitekeelakoan dira ABkoak. Lizarra-Garaziko akordioa lehen urrats politiko handia izanda ere, haratago joateko abagunea ikusten dute. Indar abertzaleek bigarren urrats haundi bat eman beharko lukete Europako hauteskundeetan, eta bi xedez eman ere: Lizarra-Garaziko akordioa Europara zabaltzea eta Euskal Herri osoa ordezkatuko lukeen indar politiko bat Europan aurkeztea. ABk gaineratiko alderdi politikoei hautagai-zerrenda bateratu bat osatzea proposatzen die Estrarburgoko Parlamenturako programa komun bat zertzeko ideiarekin. Legez ez legoke inolako arazorik eta Hegoaldean bizi diren Iparraldeko herritar zenbait zerrendan aurkeztu litezke. Iparraldeko hiritar militante abertzale hauek frantses nazionalitatea izan arren hautagai-zerrenda hori osa lezakete.


LURRALDETASUNA EUROPAN.

Europar hauteskundeak burutu ziren lehen aldian, bai EAJ bai EA nahiz HB alderdiek aulki bana erdietsi zuten Estrarburgoko Parlamentuan. Lehen hauteskundeetan, Espainiako beste nazionalitateko indar politikoekin batean aurkeztu ziren eta emaitza onuragarriak erdietsi ere. Legealdiz legealdi botu-emaile kopurua apalduz joan da, eta hiru eurodiputatu izatetik bakarra izatera jaitsi ere. Europako Parlamentuan izandako azken eurodiputadu bakarra Josu Jon Imaz jeltzalea izan da; gaur egun, Gasteizko gobernuaren eleduna eta Industria sailburua.
Aurreko legealdietan, Txema Montero eta Karmelo Landa (HB) –gaur egun espetxeratua– edota EAko presidente Carlos Garaikoetxea bezalako politiko kualifikatuek bete zituzten Estrarburgoko Parlamentuko aulkiak. ABren esanetan, indar abertzaleen ordezkari kopurua behera etorririk ere, ekimen berri hau kalkulu matematikoetan baino klabe politikoetan ulertu beharra dago. Euskal abertzaleek batasunean aritu beharra daukate Europa mailan, baita asmo eta helburu bakar batekin aritu ere: euskaldunon eskubideak ekimen bakar eta bateratua legez defenditzea Estraburgon.
Eurodiputatu kopurua gora-behera, elkarrekin joateak berealdiko abiada emango lieke abertzaleei ireki duten ildoan jarraitzeko eta Euskal Herriaren lurraldetasuna agertzeko Europan. Europako herritarren begietara azaldu ohi diren Frantziako Euskal Herria eta Espainiako Euskal Herriko Euskal Autonomia Erkidegoa eta Nafarroako Foru Komunitatea azaldu ordez, Euskal Herria eta bere zazpi lurralde historikoak azalduko lirateke, eta berau ordezkatuko lukeen ekimen abertzale berri bateratu honek lurraldetasunaren ikurra ezarriko luke Europako mapan.


IRAGANAZ GAIN GEROARI AITZI.

Gaineratiko indar abertzaleei egiten dien proposamena, abertzaleek bizi duten abagune historikoaren hurrengo urrats logiko gisa jotzen du ABk. Euskal herritarrok bizi dugun abagune hau iristea ez omen da samurra izan, azken urte honetan egin lan gaitzaren emaitza baino. Orain, abertzaleen batasuna bermatzeko eta emaitza konkretuak biltzeko, abertzaleek ekimen instituzional bateratsuak bultzatu behar dituztela uste du ABk, eta lehen emaitzak Europako hauteskundeek ekar dezaketela uste ere.
Berez, ekimenak ez dirudi bideraezina; ordea, orain arteko europar hauteskundeetan indar abertzaleak beste nazionalitate gutxituetako abertzalekin batera aurkeztu ohi dira. Hartara, EAJ nahiz EA alderdiek (HB bakarrik aurkeztu ohi da) indar aliatu horiekiko dituzten konpromiso edota akordioek, ABk euskal indar abertzaleen artean proposatzen duen ekimen bateratu hau zenbateraino oztopa lezaketen ikusi beharra dago. ABk ez du aparteko arazorik aurrikusten Iparraldean. Orain arte, EA izan da Iparraldean bide hori urratu izan duena;

Peuples et Régiones Solidaires
kandidaturarekin batera aurkeztu izan ohi da. Ez dirudi ekimen hori indartsua denik, hala ere. Europako hauteskundeak oso zailak dira herrialde gutxituentzat Frantzian, eta zer esanik ez Iparraldeko abertzaleentzat. Tamalez, korsikar, bretaniar edota kataluniar indarrekiko harremanak ez dira aski landuak ABren ustez.
Aldiz, abertzaleen arteko Lizarra-Garaziko akordioa indarrean izanik, aukera hau gehiago landu beharra dagoela diote, aurreko bide zailetan indarrak xahutu ordez. Nolanahi ere, Iparraldeko hiritarren boz abertzaleek –ezin dute Hegoaldeko zerrenda abertzalea bozkatu– zein erabilera izango luketen aztertu beharko luke ABk. Bere aburuz, hori bigarren mailako arazoa da, Iparraldeko boz abertzale kopurua ez baita egundo erabakiorra izan Europako hauteskundeetan. Arestian aipaturiko herrialde gutxituen aldeko kandidatura bozkatzera edota botu librea erabiltzera dei lezake bere bozemaileak. Zer nahi gisaz ere, puntu hau bigarren mailakotzat jotzen dute baita ere.


ABERRI EGUNA GARAZIN.

Iazko Aberri Eguna mugarri izan zen abertzaleentzat. Abertzaleen Batasunak indar politiko abertzale guztien ordezkariak biltzea lortu zuen. Aurten ere, era berean ari da AB, eta Donibane-Garazira deitu ditu ideologia guztietako abertzaleak. Lizarrarekin batera, abertzaleen hiri sinboliko berria da Nafarroa Behereko hiriburua eta abertzaleen hiri sinbolikoaz gainera, herritar guztiena izatea ere nahi du.
AB da une honetan Iparraldeko ekimen politikoaren aitzindaritza hartu duena, baina edozein protagonismo bereganatzetik urrun lan egin nahi du. Euskal Departamenduaren sorrera eta euskararen ofizialtasuna dira ABren jomuga nagusiak une honetan. Xede horiekin, iragan urtarrilaren 30ean, 6.000 hiritar bildu ziren Baionako karriketan. Ekitaldia historikotzat joa izan zen. Haren ondotik helburu berak dituzten beste alderdietako militanteek –abertzaleak nahiz ez abertzaleak– ABren protagonismoa kritikatu izan dute.
ABren ustez, ordea, ekimenaren arrakasta ikusi ondoren, beraiei batasunean aritu ez izana eta bertsio kontrajarriak plazaratzea ez da zuzena. ABk dioenez, gizarte osoari dagozkion ekimen guztietan antolatze lanetarako deitu ditu gainontzeko alderdiak –Alderdi Sozialista (PSF) barne, kasu–, baina nehork ez du bere gonbita aintzat hartu izan. Iparraldeko EAJko nahiz PSFko militanteek, konparazione, ez zuten begi onez ikusi urtarrileko manisfetazioa egitea. Manifestazioa biziki arrakastatsua izan zen –ABk dioenez– eta horiek ez dute berau ongi gainditu.


SENDOTZEN ARI DEN AUKERA.

Abertzaleen Batasuna 1988an sortu zen, Pasqua Frantziako Barne ministroaren errepresio bortitzaren garaian. Francois Mitterrand Frantziako lehendakariak Pariseko Asanblea Nazionala desegin zuen lehen aldian, EB eta EMA alderdiak batu ziren ekimen berri honen inguruan. Hauteskundez hauteskunde batasuna zabalduz joan da, eta azkeneko hauteskundetan EAJ izan ezik, gaineratiko indar abertzaleak ABn bildu dira. Berez ez da indar politikoen bilgunea, militante abertzale guztiena baizik. EAko militanteak ere biltzen ditu, kasu.
Duela urte erdi bat, bere barne araudi iraunkor bat finkatu zuen. Sentsibilitate desberdinen ordezkari, idazkaritza bederatzi kidek osatua da eta hiru dira eledunak: Richard Irazusta, Panpi Dirassar eta Xabi Larralde. Iparraldeko talde abertzaleen dinamikarako lanabes zedarria izan da. Abertzaleak talde txikitan funtzionatzen usatuak zeuden eta logika eta jokamolde hura aldatzea lortu du ABk. Batasunean jardutea helburu izaki, sektore ezberdinak biltzea lortu du, eta arian-arian EB, EMA eta HA alderdiak ia-ia desagertzera eraman.
Iparraldeko abertzaletasunak behar duen alternatiba politiko bezala finkatzen ari da AB. Hegoaldeko ezein alderdiren adarra izan gabe, Iparraldearen kontzientzia eta logika abertzalearen arabera diharduena. Iragan urtean Euskal Herria departamenduaren sorrera eta euskararen ofizialtasunaren alde abiatu zuen kanpainarekin aitzina darrai. Baliteke luze gabe, bigarren manifestazio handi batera herritarrak deitu izatea. Anartean, kanpaina honen barnean aipatu eskubideen aldeko 30.000 sinadura biltzea du xede, jagoitik 11.000 bildu dituelarik


Azkenak
Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Gemma Piérola
“Historiak ezin du ezikusiarena egin gu protagonista garen eguneroko arazo horien aurrean”

Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]


Añube
Elkar besarkatzeko musika

Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]


Eguneraketa berriak daude