BAM ETA DONOSTIA EUSKAL EURO-HIRIAREN AITZINDARIAK

  • ordenamendua, hornidura eta zerbitzuak antolatzeko xedez. Egun, berriz, distrituak hiri-aglomerazio bilakatuta, Aglomerazioko Erkidegoa izatea erabaki du.

2021eko uztailaren 21an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Pixkanaka baina Europak aldaketak dakarzkigu gurean ere eta egoerara egokitu beharra dago, egoera baliatuz gainera. Euskal Herria Euskal Hiria bilakatze bidean dago. XXI. mendean Euskal Hiriaz hitz eginen da Europan. Hiri hau nonbaitetik eraikitzen hasia, BAM (Baiona, Angelu, Miarritze) distritu delakotik hasi ote. Zer da BAM distritua eta zeintzu bere egitasmoak ordea?
1972. urtean 100.000 biztanle ziren BAMen eta 160.000 gaur egun. 45.000 ibilgailu mugitzen dira egunero bertan: 5.000 atereaz eta 11.000 sartuaz. Gizarte bilakaera aldatzearekin BAM distrituaren testuingurua aldatu da, eta bere ingurumaria ere bai. Europako Batasuneko estatuen arteko mugak desagertu ostean giza-zirkulazioa arindu eta kulturak zabaldu dira. BAM distrituak bere barne antolatzearekin batera bere inguru hurbilarekin batean berreraikitzea erabaki du. Barnealdeari begira, «Euskal Herria 2.010 Lurralde Eskema» delakoa kontuan hartuko du. Iparraldera begira, Tarnos eta Bokale herriak. Hegoaldeari begira, Donostiara bitarte doan konurbazioa.


DISTRITUTIK AGLOMERAZIORA.

Frantses estatuan 35.600 herri daude. Elkarren ondoan dauden herriok hiri-aglomerazio bihurtuz doazenez, ekonomia erraztu eta gastuak tipitzeko beste modu batez antolatu nahi ditu administrazio frantsesak. Distritu formula zaharkituta, Aglomerazioko Erkidegoa izatera pasatzea erabaki dute agintariek. BAMen proiekturako legedia hil honetan onartuko da Senatuan eta eskuduntza sozial berriak bereganatuko ditu. Esaterako, hiru hirietan lanbide-tasa bakarra erabiliko da eta finantziazio komunitarioa garatuko ere. Distritu gisa jasotzen zuen baino bi aldiz diru laguntza gehiago jasoko du elkargo berri honen bidez. 2.000. urtetik aurrera distritu izatetik Aglomerazio Erkidegora izatera pasako da BAM delakoa.


ERALDATZE TIRABIRATSUA.

1998. urtean hiru hiriotako agintarien arteko harreman tirabiratsuak izan ziren. Alain Lamassourek –distrituaren presidentea– harremanen orekari eusteko zailtasuna aitortu zuen publikoki. Baionako Jean Grenet, Angeluko Michel Bonnet eta Miarritzeko Didier Borotra auzapezen herri politikarekin topo egin zuen Lamassourek eta proiektua gelditua izan zen zenbait unetan. Aurrekontuetarako ministro ohiak gogor borrokatu zuen udal hauteskundeetako botuek Aglomerazio Erkidegoaren ordezkaritza propio aukeratzeko balio dezaten. Bere ustez, honek emango lioke Elkargo berri honi benetako boterea. Datorren urtetik aurrera ez da BAM distritua izanen, eta Erkidego berria eskuduntza berriak kudeatzeko prestatzen ari da.


PROIEKTUAREN XEDEAK.

BAM distritua osatzen duten hiru hiriok Erkidegoa bilakatzeko koherentzia, kalitatea, animazio eta nortasun berri bat bilatzen ari dira, eta horiek gauzatzeko era demokratikoago batez jokatzen ikasi ere. Distritua oso manipulatua izan zen hiri bakoitzaren aldetik, eta 27 urteotan sorturiko berezko interesek ez dute integrazio azkar bat errazten. Indar jardueraren arabera gauzatu izan zen, eta Erkidego berriak artikulazio funtzionalago bat beharko du. Partzuergo gisa eraturik, elkarri laguntzeko sortua da, malgutasuna eta pragmatismoa eguneroko prozedurak zertzeko gakoak izanik. BAMek berria bere baitara bildu ordez, kanpoalderako harremanetan artikulatu beharra dauka. Bere proiektuaren arrakasta bestekiko artikulazioa ondo garatzetik etorriko baitzaio.


EUSKAL EURO-HIRIA.

Baiona-Donostia bitartean biltzen diren herriak konurbazioa bat osatzen ari dira. Euskal Herria Euskal Hiria bilakatze prozesuan Euskal Euro-Hiria deritzan hau proiektu aitzindaria izan daiteke. 50 kilometroetako luzera dauka eta 613.191 bizilagun biltzen ditu: 183.246 Baiona-Hendaia bitartean eta 429.945 Irun-Donostian. Mugaz gaindiko proiektu honen bitartez, muga zaharrak utzitako eragin ezkorra gainditu eta XXI. mendeko hiri batek behar dituen azpiegiturak eta zerbitzuak eraiki nahi dira. Konurbazio honetan industria eta enpresaren garapena berezko ekimena da. BAMek Gipuzkoako Foru Aldundiarekin hitzarmen bat sinatua zuen iaz,

Mugazgaindiko Behategia
deitua. Turismoa, kultura eta ekonomia sustatzea da helburua. Ikerketa eta teknologia parke berriek industria sareari etorkizun oparoa ematen diote jada. Hona, Europako eta Euskal Euro-Hiriaren Barne Produktu Gordinaren (BPG) banakuntza datu konparatuetan. Nekazaritzan: % 2,4 eta % 1,8. Industrian: % 31,9 eta % 45,3. Zerbitzuak: % 65,7 eta % 52,9. Industrian Europako tasaren gainetik dago Euskal Euro-Hiria delakoa. Euro-Hiri hau, oso leku estrategikoan kokatuta, ardatz atlantiarreko hiri nagusia bihur liteke.

Liburu Txuria
ren idazketa egiten ari dira eta berean mugazgaindiko lurraldetzeari buruzko ordenamendu berriak finkatuko dira

BAM erkidegoaren antolaketarako eremuak

Dauden plangintzen arabera, Aglomerazioko Erkidegoaren antolaketa berrian bost ekimen biltzen dira: irakaskuntza, garraio eta hiri zerbitzuak, hiri ordenamendua, ingurugiroa eta ekimen ekonomikoa.


Irakaskuntza.

Goi-mailako irakaskuntzaz baino ez da arduratzen BAM delakoa. Pabeko unibertsitateak Baionan duen adarra Unibertsitate autonomoa bihurtzea xedea dauka. Oraingo fakultatea eta IUT delakoarekin batera (Institutu Unibertsitario Teknologikoa) disziplina anitzeko fakultate berri bat abiatu zen 1995 urtean. Zientzia eta teknologiaren irakaspenaren bitartez informatika industriala eta turismo irakaskuntza sendotu nahi da. Irakaskuntza artistikoari dagokionez, Musika Eskola Nazionala eta Diseinu Eskola kudeatzen ditu erkidegoak. Baiona Euskal-Kosta orkestraren kudeaketa ere bere esku dago.


Garraio eta zerbitzuak.

Garraio publikoa da BAM Erkidegoaren eskudantza inportante bat. Inguruko herriekin elkarturik, STAB konpainiaren esku utzia du garraioaren kudeaketa. Konpainia honek 7,5 milioi bidaiari mugitzen ditu urtean 3,3 milioi kilometro eginez; autoa erabiltzearen alternatiba bakarra hiriegileen ustez. Bestalde,

Bizikleta Plan
bat martxan dago, eta lehen pista egina ere Baiona eta Aturri uhobira bitartean. BAM deritzan barne errepideak RN-10arekin bat egin dezan proiektua aurreikusia dago. Hiri zerbitzuak berritzeko hiri agentzia berri bat sortu da. Montaury, Lazaret, Pignada, Bachefores-eko parkeak, Mouriscot aintzira, Ansot lautada hala nola itsasegia birbaloratzeko proiektuak lantzen ari dira egun.


Hiri ordenamendua.

Azken urteotan azpiegitura berriak eraiki dira BAM distrituan. Aglomerazioa zeharkatzen duen BAM errepidea eta Parmeko aireportua egokituak izan dira. Bokale eta Tarnos herriekin lotzen duen Henry Grenet izeneko zubi gorri deigarria eraikia izan da. Etxebizitzaren politika berri batek aglomerazioaren barnearen eta ingurunearen arteko oreka ezarri nahi du, baita eraikinak eta lekune libreen arteko antolamendua ere. Hiri egitura berri honek hurrengo lau gune hauetan eraginen du bereziki: Baionako Errobiaren kasernan, Miarritzeko Rocailles eta Angeluko Saint-Jean auzoetan, eta Angeluko barraderan. Hiri azterketa handiak bultzatzen ari dira ere bai: Baionako iparraldea eta Sutar auzoa eta Miarritzeko hiri barnearen egituratze berriak ekarriko lituzkeena.


Ingurugiroa.

Hiri ekologikoa eraiki aldera ingurugiroari buruzko hiru herriartekoen akordio bat sinatuta dago. Berean, aukera teknologiko garbien aldeko egiteko asmoa ageri da –ibilgailu elektrikoak erabiltzea kasu–. Gaur egungo gizartean gero eta arazo handiagoa den zarataren kontrako borroka aztertzen da bestalde. Ingurugiroa eta hiri ekologikoaz arduratzen den Kontseilu bat eratua da, gizarte eta elkarteei irekia. Hiriaren saneamendu sareak dira hiri ekologiko honen baitezpadako oinarriak. Aturri eta Errobi ibaien uren kalitatea asko hobetu behar da BAMeko hondartzak garbiagoak izan daitezen. Etxebizitzetatik isuritzen den uraren egoera kontrolatzeko lau urteko kontratu bat ezarria da

Lyonnaisse des Eaux
konpainiarekin. Hondakinen atalean, gai ezberdinen erreziklaia sistema garatzen ari da. 2.001. urtean hondakinen % 75 biltzea espero da.


Ekimen ekonomikoa.

Erkidego berriak bere garapen ekonomikoan parte zuzena izan nahi du. Aglomerazioaren garapen azkar bat izateko honako eremuetan eragin nahi da biziki: informatika industrialean nahiz etxekoan, komunikazio eta informazio teknika berrietan eta turismoan. Zentzu honetan, eremu hauetan diharduten enpresei sustapen berezi bat emanen zaie. Aglomeraziorako logistika osoago bat berrindartu nahi da aktibitate ekonomikoak hobekiago antolatzeko


Azkenak
Usansolon herritarrak kexu dira erdigunea tren geltokirik gabe uzteko erabakiaren aurrean

L5 lineak Euskotrenen ibilbidea aldatuko du, eta geltoki batzuk eraitsiko dituzte, tartean Usansolokoa. Trenaren ibilbidea lurperatuko dute eta beste geltoki batzuk gehituko dituzte. 2022an, Eusko Jaurlaritzak linea horren jatorrizko proiektua aldatu zuen Usansoloko geltokia... [+]


Gasteizko txosnagunea arriskuan dagoela salatu dute, Aldundiak TicketBAI ezartzera derrigortu nahi dituelako

Gasteizko jaiak hasteko aste gutxi falta direla, Gasteizko Txosna Batzordeak urgentziazko prentsaurrekoa eman du, salatzeko Arabako Foru Aldundiak txosnetan TicketBAI ezartzera derrigortu nahi dituela. "Parekatu egin nahi dituzte txosnak eta irabazi ekonomikoa helburu duen... [+]


Munillaren adierazpen homofoboek kritika erauntsia eragin dute berriro

Jose Ignacio Munilla gotzainak enegarren aldiz erakutsi du bere homofobia, homosexualitatea “sendatzeko” terapiak defendatuz. Valentzian irakasle bat harrapatu dute ikasleekin birmoldaketa homosexualeko terapiak egiten, eta Donostiako apezpiku ohia irakasle horren... [+]


2024-07-17 | Gorka Menendez
Zenbateraino izan behar dira txikiak nekazari txikiak?

Gaur egungo ezker mugimenduaren zati handi batek, intuitiboki bada ere, eskala txikiko nekazaritza aldarrikatzen du zalantza askorik izan gabe. Hala ere, txikitasunaren aldarrikapen horrek baditu bere kontraesanak: tamaina txikiko ustiategi batek, definizioz, ezingo du elikagai... [+]


Euskaldunak

Eusko Jaurlaritza berriko bozeramaile Maria Ubarretxenak lehenengo elkarrizketa Euskadi Irratiari eman zion. Solasaldian asmoez jardun zuen, kontu orokorrak adierazi zituen, ezinbestean, gobernua martxan jarri berri zegoelako. Adeitsua izan zen tonua kazetari eta eledunaren... [+]


2024-07-17 | Iñaki Barcena
Ekofaxismoa al datorkigu?

Kapitalismoak sortutako krisi ekosoziala ondoez globala ari da eragiten planeta osoan. Baliabide material eta energetikoen "gailurrek", hazkunderako eta metaketarako mugak ezarriz, natura eta gizartearen arteko desorekak ekartzen dituzte. Estraktibismoaren gurpil... [+]


Defendatu behar duguna

Ikasle batek erran zidan, behin, testu bat aztertzen ari ginela: “Pertsonaia eri da: geldi-geldia pentsaketa ari da bere buruan”. Bistan dena, erranaldi horrekin, gaizki adierazi zuen gogoan zuen iruzkina, erran nahi baitzuen pertsonaiaren ezontsa nabari zela haren... [+]


2024-07-17 | David Bou
Agur esaten ikastea

Zerbaiti edo norbaiti agur esatea abandonuarekin, amaierarekin eta, azken batean, dolu-prozesuarekin lotutako ekintza izan ohi da. Seguru noizbait esango zenutela –edo norbaiti entzungo zeniotela– “ez zaizkit agurrak gustatzen” esaldi tipiko eta topikoa... [+]


Bego Ariznabarreta Orbea. Gerrarik ez
“Gure aurrekoek bizitako gerraren traumak eta sintomak ditugu oraindik”

Gurasoak hilik, etxeko ganbara husteari ekin zioten
seme-alabek. Hainbat gauzaren artean, koaderno eta paper sorta, argazkiak eta nahi beste agiri. Bego Ariznabarreta Orbeak aita aspaldi zenduaren gerrako memoria harrigarriak zurian beltz irakurri, eta jabetu zen altxorraz,... [+]


2024-07-17 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Hemengoa

Ordenagailua itxi, txankletak jantzi, eguzki-kremaz laztandu. Nora zoaz oporretan? Oporrak egitea nonbaitera joatea dela normalizatu dugu, deskantsuak distantzia behar duelako, diogu. Eta bidaia egitean, turista bilakatuko gara, izendapen aldaketak deserosotasun bat sortzen... [+]


Materialismo histerikoa
Txatarra

Usainak keinuren bat eskatzen zuen, baina berak egin ez zuenez (ezin zitekeenez beste usainik espero), besteok ere ez. “Ez, ez, ez daude denak. Bizirik dirautenen atalik ez dago, ez dut inor bizirik utzi, adibidez, ezpainik gabe (ikusi dituzue? Horiek perfektuak iruditzen... [+]


Aitor Cevidanes
“Akainak gaitza kutsatzeko denbora behar du, egunean bertan kenduta ez dago arriskurik”

Akainak edo kaparrak batetik, eltxo tigreak bestetik, Euskal Herrian duten presentziaz eta gurean dauden espezieez mintzatu zaigu Aitor Cevidanes ikertzailea. Osasuna eta ingurumena hizpide, dituzten arriskuez, herritarron uste faltsuez eta klima aldaketaren nahiz gizakion... [+]


Gorputz hotsak
“Dragon Boat-arekin gorputzarengan geneukan konfiantza berreskuratzen dugu”

Kirol ugari egin ditu Mercedes Ortega Barrenak (Bilbo, 1967); hala nola atletismoa, paddel surfa eta orain arrauna. Hondarribiko HS2 Surf Center eskolako Dragon Boat taldeko kidea da. Batik bat minbizia duten edo izan duten emakumez osaturiko taldea da. Barrenak nabarmendu du... [+]


Eguneraketa berriak daude