BAM ETA DONOSTIA EUSKAL EURO-HIRIAREN AITZINDARIAK

  • ordenamendua, hornidura eta zerbitzuak antolatzeko xedez. Egun, berriz, distrituak hiri-aglomerazio bilakatuta, Aglomerazioko Erkidegoa izatea erabaki du.

2021eko uztailaren 21ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Pixkanaka baina Europak aldaketak dakarzkigu gurean ere eta egoerara egokitu beharra dago, egoera baliatuz gainera. Euskal Herria Euskal Hiria bilakatze bidean dago. XXI. mendean Euskal Hiriaz hitz eginen da Europan. Hiri hau nonbaitetik eraikitzen hasia, BAM (Baiona, Angelu, Miarritze) distritu delakotik hasi ote. Zer da BAM distritua eta zeintzu bere egitasmoak ordea?
1972. urtean 100.000 biztanle ziren BAMen eta 160.000 gaur egun. 45.000 ibilgailu mugitzen dira egunero bertan: 5.000 atereaz eta 11.000 sartuaz. Gizarte bilakaera aldatzearekin BAM distrituaren testuingurua aldatu da, eta bere ingurumaria ere bai. Europako Batasuneko estatuen arteko mugak desagertu ostean giza-zirkulazioa arindu eta kulturak zabaldu dira. BAM distrituak bere barne antolatzearekin batera bere inguru hurbilarekin batean berreraikitzea erabaki du. Barnealdeari begira, «Euskal Herria 2.010 Lurralde Eskema» delakoa kontuan hartuko du. Iparraldera begira, Tarnos eta Bokale herriak. Hegoaldeari begira, Donostiara bitarte doan konurbazioa.


DISTRITUTIK AGLOMERAZIORA.

Frantses estatuan 35.600 herri daude. Elkarren ondoan dauden herriok hiri-aglomerazio bihurtuz doazenez, ekonomia erraztu eta gastuak tipitzeko beste modu batez antolatu nahi ditu administrazio frantsesak. Distritu formula zaharkituta, Aglomerazioko Erkidegoa izatera pasatzea erabaki dute agintariek. BAMen proiekturako legedia hil honetan onartuko da Senatuan eta eskuduntza sozial berriak bereganatuko ditu. Esaterako, hiru hirietan lanbide-tasa bakarra erabiliko da eta finantziazio komunitarioa garatuko ere. Distritu gisa jasotzen zuen baino bi aldiz diru laguntza gehiago jasoko du elkargo berri honen bidez. 2.000. urtetik aurrera distritu izatetik Aglomerazio Erkidegora izatera pasako da BAM delakoa.


ERALDATZE TIRABIRATSUA.

1998. urtean hiru hiriotako agintarien arteko harreman tirabiratsuak izan ziren. Alain Lamassourek –distrituaren presidentea– harremanen orekari eusteko zailtasuna aitortu zuen publikoki. Baionako Jean Grenet, Angeluko Michel Bonnet eta Miarritzeko Didier Borotra auzapezen herri politikarekin topo egin zuen Lamassourek eta proiektua gelditua izan zen zenbait unetan. Aurrekontuetarako ministro ohiak gogor borrokatu zuen udal hauteskundeetako botuek Aglomerazio Erkidegoaren ordezkaritza propio aukeratzeko balio dezaten. Bere ustez, honek emango lioke Elkargo berri honi benetako boterea. Datorren urtetik aurrera ez da BAM distritua izanen, eta Erkidego berria eskuduntza berriak kudeatzeko prestatzen ari da.


PROIEKTUAREN XEDEAK.

BAM distritua osatzen duten hiru hiriok Erkidegoa bilakatzeko koherentzia, kalitatea, animazio eta nortasun berri bat bilatzen ari dira, eta horiek gauzatzeko era demokratikoago batez jokatzen ikasi ere. Distritua oso manipulatua izan zen hiri bakoitzaren aldetik, eta 27 urteotan sorturiko berezko interesek ez dute integrazio azkar bat errazten. Indar jardueraren arabera gauzatu izan zen, eta Erkidego berriak artikulazio funtzionalago bat beharko du. Partzuergo gisa eraturik, elkarri laguntzeko sortua da, malgutasuna eta pragmatismoa eguneroko prozedurak zertzeko gakoak izanik. BAMek berria bere baitara bildu ordez, kanpoalderako harremanetan artikulatu beharra dauka. Bere proiektuaren arrakasta bestekiko artikulazioa ondo garatzetik etorriko baitzaio.


EUSKAL EURO-HIRIA.

Baiona-Donostia bitartean biltzen diren herriak konurbazioa bat osatzen ari dira. Euskal Herria Euskal Hiria bilakatze prozesuan Euskal Euro-Hiria deritzan hau proiektu aitzindaria izan daiteke. 50 kilometroetako luzera dauka eta 613.191 bizilagun biltzen ditu: 183.246 Baiona-Hendaia bitartean eta 429.945 Irun-Donostian. Mugaz gaindiko proiektu honen bitartez, muga zaharrak utzitako eragin ezkorra gainditu eta XXI. mendeko hiri batek behar dituen azpiegiturak eta zerbitzuak eraiki nahi dira. Konurbazio honetan industria eta enpresaren garapena berezko ekimena da. BAMek Gipuzkoako Foru Aldundiarekin hitzarmen bat sinatua zuen iaz,

Mugazgaindiko Behategia
deitua. Turismoa, kultura eta ekonomia sustatzea da helburua. Ikerketa eta teknologia parke berriek industria sareari etorkizun oparoa ematen diote jada. Hona, Europako eta Euskal Euro-Hiriaren Barne Produktu Gordinaren (BPG) banakuntza datu konparatuetan. Nekazaritzan: % 2,4 eta % 1,8. Industrian: % 31,9 eta % 45,3. Zerbitzuak: % 65,7 eta % 52,9. Industrian Europako tasaren gainetik dago Euskal Euro-Hiria delakoa. Euro-Hiri hau, oso leku estrategikoan kokatuta, ardatz atlantiarreko hiri nagusia bihur liteke.

Liburu Txuria
ren idazketa egiten ari dira eta berean mugazgaindiko lurraldetzeari buruzko ordenamendu berriak finkatuko dira

BAM erkidegoaren antolaketarako eremuak

Dauden plangintzen arabera, Aglomerazioko Erkidegoaren antolaketa berrian bost ekimen biltzen dira: irakaskuntza, garraio eta hiri zerbitzuak, hiri ordenamendua, ingurugiroa eta ekimen ekonomikoa.


Irakaskuntza.

Goi-mailako irakaskuntzaz baino ez da arduratzen BAM delakoa. Pabeko unibertsitateak Baionan duen adarra Unibertsitate autonomoa bihurtzea xedea dauka. Oraingo fakultatea eta IUT delakoarekin batera (Institutu Unibertsitario Teknologikoa) disziplina anitzeko fakultate berri bat abiatu zen 1995 urtean. Zientzia eta teknologiaren irakaspenaren bitartez informatika industriala eta turismo irakaskuntza sendotu nahi da. Irakaskuntza artistikoari dagokionez, Musika Eskola Nazionala eta Diseinu Eskola kudeatzen ditu erkidegoak. Baiona Euskal-Kosta orkestraren kudeaketa ere bere esku dago.


Garraio eta zerbitzuak.

Garraio publikoa da BAM Erkidegoaren eskudantza inportante bat. Inguruko herriekin elkarturik, STAB konpainiaren esku utzia du garraioaren kudeaketa. Konpainia honek 7,5 milioi bidaiari mugitzen ditu urtean 3,3 milioi kilometro eginez; autoa erabiltzearen alternatiba bakarra hiriegileen ustez. Bestalde,

Bizikleta Plan
bat martxan dago, eta lehen pista egina ere Baiona eta Aturri uhobira bitartean. BAM deritzan barne errepideak RN-10arekin bat egin dezan proiektua aurreikusia dago. Hiri zerbitzuak berritzeko hiri agentzia berri bat sortu da. Montaury, Lazaret, Pignada, Bachefores-eko parkeak, Mouriscot aintzira, Ansot lautada hala nola itsasegia birbaloratzeko proiektuak lantzen ari dira egun.


Hiri ordenamendua.

Azken urteotan azpiegitura berriak eraiki dira BAM distrituan. Aglomerazioa zeharkatzen duen BAM errepidea eta Parmeko aireportua egokituak izan dira. Bokale eta Tarnos herriekin lotzen duen Henry Grenet izeneko zubi gorri deigarria eraikia izan da. Etxebizitzaren politika berri batek aglomerazioaren barnearen eta ingurunearen arteko oreka ezarri nahi du, baita eraikinak eta lekune libreen arteko antolamendua ere. Hiri egitura berri honek hurrengo lau gune hauetan eraginen du bereziki: Baionako Errobiaren kasernan, Miarritzeko Rocailles eta Angeluko Saint-Jean auzoetan, eta Angeluko barraderan. Hiri azterketa handiak bultzatzen ari dira ere bai: Baionako iparraldea eta Sutar auzoa eta Miarritzeko hiri barnearen egituratze berriak ekarriko lituzkeena.


Ingurugiroa.

Hiri ekologikoa eraiki aldera ingurugiroari buruzko hiru herriartekoen akordio bat sinatuta dago. Berean, aukera teknologiko garbien aldeko egiteko asmoa ageri da –ibilgailu elektrikoak erabiltzea kasu–. Gaur egungo gizartean gero eta arazo handiagoa den zarataren kontrako borroka aztertzen da bestalde. Ingurugiroa eta hiri ekologikoaz arduratzen den Kontseilu bat eratua da, gizarte eta elkarteei irekia. Hiriaren saneamendu sareak dira hiri ekologiko honen baitezpadako oinarriak. Aturri eta Errobi ibaien uren kalitatea asko hobetu behar da BAMeko hondartzak garbiagoak izan daitezen. Etxebizitzetatik isuritzen den uraren egoera kontrolatzeko lau urteko kontratu bat ezarria da

Lyonnaisse des Eaux
konpainiarekin. Hondakinen atalean, gai ezberdinen erreziklaia sistema garatzen ari da. 2.001. urtean hondakinen % 75 biltzea espero da.


Ekimen ekonomikoa.

Erkidego berriak bere garapen ekonomikoan parte zuzena izan nahi du. Aglomerazioaren garapen azkar bat izateko honako eremuetan eragin nahi da biziki: informatika industrialean nahiz etxekoan, komunikazio eta informazio teknika berrietan eta turismoan. Zentzu honetan, eremu hauetan diharduten enpresei sustapen berezi bat emanen zaie. Aglomeraziorako logistika osoago bat berrindartu nahi da aktibitate ekonomikoak hobekiago antolatzeko


Azkenak
Gurekin egiten dutena

Ba al dakizue frantses batzuk harritu egiten direla mugaren alde honetan ere euskaldunak bagaudela jakitean? Ba bai, harrigarria bada ere, behin, Donostian, frantses batzuei entzun nien sinetsi ezinik beren buruari galdetzen: “Saint-Sébastien est au Pays... [+]


Su ta Gar, Kaotiko, Gatibu, Maruxak eta Leihotikan ere Hatortxu Rockeko azken jaialdian

22 talde gehiago iragarri dituzte Lakuntzan uztailean izanen den HatortxuRockerako: Bad Sound, Dupla, Su Ta Gar, Chuleria Joder!, Brigade Loco, Leihotikan, Burutik, Tribade, Maskak, Les Testarudes, Non Servium, Añube, Dj Plan B, Gatibu, DJ Trapella, La Jodedera, Süne,... [+]


Jon Urzelai Urbieta, fisikaria eta soziologoa
“Zaila da ezagutzen arteko banaketa zurruna gainditzea”

Jon Urzelai Urbieta ohituta dago itzalean lana egiten, baina Su festak musika-jaialdiei buruzko saiakerak dezenteko ikusgarritasuna eman dio, iaz Euskadi Saria eman baitzioten lan horregatik. Ez da, hala ere, irabazi duen sari bakarra, hori baino lehen, 2021ean, CAF-Elhuyar... [+]


Betharramgo indarkerien berri “komunikabideen bidez” hartu izana zehaztu du Baionako apezpikuak

Prentsaurrekoa eskaini dute ostegun honetan Marc Aillet Baionako apezpikuak, elizbarrutiko hezkuntza katolikoko zuzendari Vincent Destaisek eta Betharramgo biktimen entzuteko egiturako partaideetarikoa den Laurent Bacho apaizak. Hitza hartzera zihoazela, momentua moztu die... [+]


2025-03-14 | Gedar
Vox Nafarroako Parlamentutik kanpo geratu da ia, barne-desadostasunak direla eta

 Maite Nosti diputatuak kargua utzi du alderdiarekin izandako desadostasunengatik, eta horrek kide bakar batekin utzi du alderdi faxista, talde mistoan sartzera behartuz.


2025-03-14 | Euskal Irratiak
Bidarteko bahitzailea militar-ohia zen, eta prokuradorearen arabera “hil egin nahi zuen”

Bidarteko gasnategian bahiketa burutu duen gizona, militar ohia zen. Asteazken arratseko 7.30tan Erretegia izeneko gasnategian bertako kudeatzailea bahitu eta poliziaren kontra tiro egin duen gizonak 54 urte zituen.


2025-03-13 | ARGIA
EAJk eta PSE-EEk zerga erreforma adostu dute Ahal Dugurekin

PPrekin eta EH Bildurekin negoziazioetan porrot egin ondoren etorri da Ahal Dugurekin adostutako akordioa. Indar politiko honek aitortu duenez, maximalismoak atzean utzi eta errealitateari heldu diote, errenta baxueneko herritarren aldeko akordioa lortuta.


2025-03-13 | Uriola.eus
Correoseko langileen eskubideak eta zerbitzu publikoaren kalitatea defendatzeko eskatu dute

“Posta publikoa eta kalitatezkoa. Eskubideen aldeko Hitzarmen eta Akordio baten alde” aldarrikapenarekin, LAB, ESK eta ELA sindikatuek lan-baldintzak eta posta-zerbitzu publikoaren kalitatea defendatzeko mobilizazioa egin zuten atzo, hilak 12, Bilboko Eliptika Plazan.


Amasamendin eolikoak ezartzeko proiektu bat dagoela jakinarazi du Villabonako Udalak

Herriko EH Bilduko zinegotzi eta legebiltzarkide den Ander Goikoetxeak egindako galdera parlamentario bati Jaurlaritzak emandako erantzunaren bidez jaso informazioa hau. Bi haize sorgailu ezartzeko asmoa dago eta Cluster Hernani izeneko proiektu zabalago baten barruan kokatzen... [+]


Milaka ikaslek Hego Euskal Herriko hiriburuetako kaleak hartu dituzte, IAk deitutako greban

Hezkuntza bi arazo handik zeharkatzen dutela adierazi dute IAk: "ideia erreakzionarioen" gorakadak eta "ikasleen egoeraren okertzeak". Mobilizazioaren deialdia hedatzeko, goizean errepide mozketak egin dituzte Donostian, Iruñean eta Gasteizen. Bilbon, Euskal... [+]


Hau Pink da, Europako gure lehengusu txikia, eta 1,4 milioi urte ditu

Atapuercako aztarnategian hominido zahar baten aurpegi-hezur zatiak aurkitu dituzte. Homo affinis erectus bezala sailkatu dute giza-espezieen artean, eta gure arbasoek Afrikatik kanpora egindako lehen migrazioei buruzko teoriak irauli ditzake, adituen arabera.


Beste epai euskarafobo bat: Bitarteko Idazkari izateko lan poltsa eskaeraren aurka

Gasteizko 1 zenbakiko Auzitegi Kontentzioso-Administratiboak emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. Lan poltsan parte hartzeko euskara maila altuenaren baliokide diren 3. eta 4. eskakizunak indargabetu zituen Gasteizko Auzitegiak. 


2025-03-13 | Ahotsa.info
“Ez da soilik memoria ariketa bat, baizik eta NATOren kontrako borroka deialdia”

Hainbat eragilek deituta, NATOren aurkako elkarretaratzea egin da Iruñeko Udaletxearen aurrean. Izan ere, gaur, martxoak 12, 39 urte bete dira Hego Euskal Herriak, Espainiar Estatua NATOn sartzeko erreferendumari ezezkoa eman ziola. Askapenako kide batek adierazi du, gaurko... [+]


Bi minututan galdutako elkarrizketak

Azkar! Azkar! Adi egon, ez daukat astirik eta! Ohartarazi behar zaitut, denborak agian ez baitit uzt… Pipipipi-pipipipi! Pipipipi-pipipipi!

Goiz jaiki, eguneratuta egoteko irratia piztu, dutxa hartu, ilea lehortu, orraztu, bizarra kendu edota makillatu, kafea egiten den... [+]


Nola eragingo die AEBen eta Europaren arteko norgehiagokak Euskal Herriko produktuei?

Europako Batzordeak 26.000 milioi euroren inportazioak zergapetuko ditu apirilaren 1etik aurrera, Donald Trumpek altzairuari eta aluminioari ezarritako muga-zergei erantzunez. Enbido-komertzialek jarraitzen badute, Euskal Herrian lehen sektoreak nozituko du gehien norgehiagoka... [+]


Eguneraketa berriak daude