Joan den otsailaren 18an hiru beharginek bizia galdu zuten eta beste bat larriki zaurituta gertatu zen Sondikako aireportuko zabaltze lanetan. Behargin haietako baten bat oso gaztea zen gainera, eta aldi baterako lan enpresa (ABLE) baten bidez ari zen lanean. Lan istripu larri honek, ikusgarria eta krudela izan den heinean, harridura handia sortarazi die hiritarrei. Sindikatuek lan istripu horren ostean eraikuntza sektorean greba deialdia egitea posible zela iragarri zuten, eraikuntza sektorea baita, hain zuzen, istripu kopuru handiena jasaten duena. 1999ko lehen bi hilabeteotan hamar dira jada Hego Euskal Herrian lan istripuz hildako beharginak.
Gero eta lan ezbehar gehiago dira Hego Euskal Herrian gertatzen direnak. Egunetik egunera euskal behargin gehiago dira lan-istripu arin, larri nahiz heriotzazkoetan izaten direnak. Ez da harritzekoa igoera hori orain gertatzea, lan egoera okerragotzen ari denean, hain zuzen. INEMek berak –Madrilgo Gobernuko Lan Ministerioko erakunde ofizialak– emandako datuen arabera, 1998an Hego Euskal Herrian egindako lau lan kontratutik bat ABLE batek bideratutakoa da. Eta are larriagoa da iaz izenpetutako kontratuen % 80k hiru hilabetetik beherako iraupena izan duela. Kontratuen % 8 baino ez zen iraupen zehaztugabekoa izan.
Horrela, ez da harritzekoa lanerako esperientziarik eza, lan osasun arloan ezagutzarik eza eta prebentziorik eza izatea iaz Hego Euskal Herrian baja behar izan zuten 70.000tik gora lan-istripuen arrazoi nagusiak. Istripu kopuru horretatik azpimarragarriena, gertatutako 147 heriotzak lirateke (116 EAEn eta 31 Nafarroan); 1997an 117 izan ziren bitartean.

Datuak aski esanguratsuak dira. Hego Euskal Herrian 1998an guztira 130.000 lan istripu gertatu ziren. Horietatik 70.070ek baja behar izan zuten eta 147 heriotzazkoak izan ziren, bai lanean bertan eta baita lanerako bidean gertatutako istripuen artean. Estatistikoki, beraz, 1998an 12 euskal langile hil ziren hilero eta beste 69 larriki zaurituta gertatu ziren. Hego Euskal Herrian baja behar izan zuten istripuak, era berean, eguneko 192 izan ziren.
Herrialdekako ezbehar kopurua honako hau litzateke: % 70 igo zen Gipuzkoan, % 50 Araban eta % 19 Nafarroan; Bizkaian mantendu egin zen. Eusko Jaurlaritzako Osalanek emandako datuen arabera, sektoreka manufaktura-industria da EAEn lan istripu gehien biltzen dituen sektorea, 20.402 guztira, horietatik 30 heriotzazkoak. Eraikuntza sektorean ere arriskua handia da; 1998an 22 behargin hil ziren sektore horretan. Bi baserritarrek eta bi arrantzalek ere bizia galdu zuten, baserrian eta itsasoan. Nafarroako kasuan, non 1998an guztira 31 heriotza gertatu ziren, sektorerik arriskutsuenak kautxu transformazio industria, metalurgia eta metalezko produktuen fabrikazioa eta eraikuntza izan ziren. Iaz sektore hauetan % 40 igo ziren lan istripuak.
1998ko lan istripuen inguruko errealitatea ez da batere bestelakoa Espainian. Lan istripuek gora egin dute bertan ere. CCOO sindikatuak eskainitako datuen arabera, 1998an 1.072 heriotza izan dira Espainian, aurreko urteko 1.070 kasuen aurrean. Istripu larriek behera egin zuten, 1997ko 10.803etatik 1998ko 10.652etara igaroz.
Gutierrez buru duen sindikatuaren arabera, lan ezbehar kopuruak % 16,4 egin du gora azken hiru urteotan. 1996an 1.172.497 lan istripu izan ziren (heriotzazkoak, larriak eta arinak, baja behar izan dutenak nahiz bajarik gabeak), eta 1998an kopurua 1.402.000ra iritsi zen. Txostenak azpimarratzen du lan istripu gehienak lanean urtebete baino gutxiago daramatenen artean –kasuen % 49– eta aldi baterako kontratua dutenen artean –kasuen % 58– gertatu direla.
Txostenak Espainian lan istripuek urtero 17 milioi egun lan egiteke uzten dituela gaineratzen du, eta horrek 2,2 bilioi pezeta (88 milioi libera, 13.250 milioi euro) esan nahi ditu ekonomiari begira. Istripuko bajen batez bestekoa 23 egunekoa da.
Aipatutako kopuruek Espainia –Europa mailan– lan ezbehar kopuruen arabera lehen postuan kokatzen dute. Esate baterako, Espainiako hildako kopurua (3-4 bat egunero) Europako Batasuneko batez bestekoaren hirukoitza da ia.
CCOOen txostenak «aurreikuspen kultura ezari» egozten dio lan istripu kopuru altua, eta legeari jaramon eginez gero istripuen % 90 saihes daitekeela dio. Enpresarioen % 54k lan arriskuaren aurre-ebaluaziorik egiten ez duela ziurtatzen du, eta langileen % 11,3k baino ez duela istripu aurreikuspenen gainean beharrezko prestakuntzarik izan