BASAMORTUKO BEROA ETA BONBA NUKLEARRAK

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Urtebete lehenago hasi zen prestatzen bere seme-alabekin egingo zuen bidaia Luis Realzabalza nafarra. Zerrendak eta zerrendak antolatu zituen beharrezko guztia hartu eta gainerakoa baztertzen joateko. Kotxez (lurrorotarako ibilgailua) igaroko zuen ibilbide guztia ikasi zuen, kartografia izan zuen horretarako lagun. Ez zitzaion ahaztu uztaileko hilabete hartan (iaz) Asia aldean zer-nolako klima egingo zuen begiratzea ere.
Baina atzekoz aurrera atera zitzaion gehientsuena; bidaia hein batean porrota izan zela aitortzen du Luisek. Txinan Karakorum mendikatea ikusi nahi zuen eta ezin izan zuen bertara iritsi. Gerrak astindutako Jugoslavia ohia nola geratu den jakin nahi eta Kosovoko gerrak harrapatu zuen. Bi helburu eta bi porrot.
Hasiera hasieratik izan zituzten arazoak Luis aitak, Luis semeak eta Elena alabak. Asmoa garbia zen; kotxea untziz Txinara bidali, han hartu eta Pakistan, Afganistan, Iran eta Turkia zeharkatuz Greziara iritsiko ziren. Han kotxea eta hiruak ferryan sartu eta hilabete ondoren etxean izango ziren.
Hegazkinez abiatu ziren eta hilabete lehenago bidalitako kotxea Pakistaneko Karachi portuan aurkitzea espero zuten. Beraiek heldu ziren, baina portura ez omen zen kotxea iritsi eta gainera, ahazteko esan zieten, etxera itzultzeko. Sinetsi ezinez Luis Realzabalza egoskor jarri zen eta ahal zuen guztia egin zuen (enbaxadak bisitatzea tartean) kotxea lortzeko. Etsita zeudenean, Karachin hamar egun zeramatzatenean, kotxea lehorreratu zieten. (Luis konbentzituta dago bere kotxeak bazuela helmugaren bat, erosleren bat han nonbait).
Kotxea errekuperatuta Karakorumera hurbiltzeko gogoa piztu zitzaien berriro. Ustekabea berriro. Pakistaneko agintariei entsegu nuklearrak egitea otu zitzaien. Bonbak lehertuko zireneko guneetatik biztanleak atera zituzten (inolako azalpenik eman gabe) eta turistek noski ez zuten igarotzerik. Amets gozoa pikutara. Hamar egun geldirik egonda, iluntzeko hamabietan kotxean sartu eta eguzkiaren lehen printzekin batera iritsi ziren Kandahar-era, Afganistanera. 1.600 kilometro egin zituzten segidan. Ez zen erraza izan, ez kilometro askoren nekeagatik, tentsioarengatik baizik. Gerra usaina alde guztietatik somatzen zen eta gauez egin behar zen bidaia, inork turistak zebiltzala jakin ez zezan. Kandaharren ostatura hurbildu ziren, ez edozein ostatura, aurrez hitzartutakora baizik, turistentzako gordelekura. Luisek behin eta berriz azpimarratzen du herrialde horietan turistak oso kontrolatuak daudela, mugimendu guztiak zaintzen zaizkie.
Lasaitzeko astirik gabe, Afganistan-Iran muga nola igaro pentsatu behar zuten hurrena. Autoritateei militarrek bizkarzain lana egin ziezaieten galdetu zieten. Ezezko borobila eman zieten, militarrak alboan joatea probokazio hutsa izango zen. Errepide amaigabeetan (txarrak Afganistanen eta askoz hobeak Iranen) hain ugariak diren autobus baten atzetik abiatzea ere pentsatu zuten. Azkenean, betiko moduan, hiruak kotxean, ahalik eta isilen abiatu ziren.
Buruhauste handiena ematen zuena, zalantzarik gabe, gerra giroa zen bai Pakistanen, Afganistanen eta baita Iranen ere. Turistek argi ibili beharra dute. Baina egunean zehar beste makina bat ezbehar gertatzen zitzaizkien. Beroa itzela zen, 40-50 zentigradu, noiznahi. Ondoezak ere hiruek jasan behar izan zituzten; batik bat, janariak eragindako gorabeherak. Luis semeak 40 gradutako sukarra ere izan zuen. Edariarekin ez zuten arazorik izaten bertako ura beraiek edangarri bihurtzen baitzuten. Turisten urdailek bertako ura zuzenean edateak ez lukete jasango.
Janariaz eta edariaz ahaztuta, 18 urteko Elenak oso kontuan hartu beharreko beste gai bat zuen. Islamiar herrietan zebilen eta nikia eta galtza bakeroak jantzita ez zen nahikoa. Buruko estalkiak erosi zituen eta baita soinekoak ere. Dena den, herrialde guztietan baldintzak ez ziren berdinak, batzuetan guztiz estali behar zuen eta beste batzuetan lasaiago ibil zitekeen; adibidez, zenbait tokitan flekiloa bistan eraman zezakeen.
Kotxeak ere ez zituen kilometro asko egiten geratu beharra izan gabe. Behin betiko kontrolak ezarrita zeuden eta bakoitzean jaitsi eta kotxe guztia arakatzen zieten. Hori ez zen okerrena; aita alde batera eta seme-alabak beste aldera banatzen zituzten, elkar ikusi gabe. Hala ere, Luisek aitortzen du turista europarrekin oso atseginak izan ohi direla.
Ez zen guztia nekea eta arriskua izan. Zertarako bestela halako bidaia? Paisaje zoragarriak ikusi dituzte, kontraste handikoak. Basamortuan 50 zentigradu jasan behar zituzten eta inguruan 4.000 metroko mendiak ikus zitezkeen beren elurtegi eta guzti. Euskal Herria paisaje haiekin alderatuz maketa bat dela dio Luisek.
Inguruak begiztatu dituzte eta baita bertako kulturara hurbildu ere, baina ez bertako biztanleekin erlaziorik izan dutelako. Biztanleek ez dute harremanik nahi turistekin. Kotxean batetik bestera zihoazela askotan iraina iruditzen zitzaien herritarren aurrean pasatzea. Bizi maila zeharo desberdina da eta ez dute ulertzen nola litekeen abenturero gisa hara hurbiltzea.
Aldaketa Turkian sartu ahala igarri zuten hiru nafarrek. Nahiz eta Iranekiko muga inguruan giroa Iran, Pakistan eta Afganistaneko oso antzekoa izan, Ankara eta Istanbul aldera hurbildu ahala Europako usaina nabari zuten. Luisek garbi dioenez: «

Nik ez neukan interes berezirik Turkia edo Grezia bisitatzeko. Hori Europa da eta bisitatu genituen herrialdeak beste mundu bat dira
». Baina zergatik bidaiatu dute aita eta seme-alabek Asiako gune hartara? Luisek arrazoi bat baino gehiago zituen hara bidaiatzeko: «

Karakorum ezagutu nahi nuen, kosta ahala kosta. Ezaugarri geologiko horiek liluratzen naute. Bestetik, Islam kultura gertutik ezagutu nahi nuen. Gainera, seme-alabak eraman nituen eta haiek gure aldean oso gutxirekin nola bizi izaten diren ikustea nahi nuen. Gaur egungo sistema honek miopeak ere egiten gaitu, ez gara ezer ikusteko gai. Han badago zer ikusia. Jugoslavia ohia bisitatu gabe ere ez nuen utzi nahi, gerrak astindutako herri bat nola geratzen den ezagutu nahi nuen. Eta azkenik , bidaia kotxez egin nahi nuen, errepidean ibiltzeak asko erakusten baitu
».
Iazko uztailean, hilabete ondoren, etxera itzuli ziren, makina bat arrisku eta deserosotasun jasan eta gero. Baina Luisek garbi dauka: «

Arriskuak ez dira beroa, janari arrotza, kotxean egin beharreko kilometro piloa... Bi hankakoek sortzen dituzte arazoak; gerrak direla, entsegu nuklearrak...
». Estropezu horiei guztiei `esker' ezin izan zuten Setaren bidea burutu, baina gidari batek esan zien bezala `Drogaren ibilbidea' egin zuten; beste ezusteko bat.
Ez dituzte ordea, ezusteko hauek hiru nafarrak kokildu. Luis aitak zalantzarik ez du Txinako Karakorumera itzuli behar duela. Ez daki seme-alabak eramango dituen. Momentuz kotxea alde batera utzi eta motoa dauka buruan, eta noski beste bidaia bat. Oraingoan emazte Isabelekin. Alaskara igoko dira eta Miamira jaitsi


Azkenak
2025-03-28 | Sustatu
La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko du Puntueus-ek

Azken aldian, asteburuetan, Internet ez dabil ondo. Hasieran, zaila zen webguneei ezarritako blokeoen zergatia ulertzea; orain, badakigu Espainiako La Ligak agindu zituela, futbola modu ilegalean emititzea saihesteko. La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien... [+]


Abenduaren 27an Bilbao Arenan milaka euskaltzale batzeko dei egin du Kontseiluak

Bilbon eginiko aurkezpenean iragarri dute ekitaldia, euskarari "arnas berri bat emateko eta behar duen indarraldia gorpuzten hasteko" lehen urratsa izango dela nabarmenduta. Euskaltzale guztiei, baina, oro har, "justizia sozialean eta gizarte kohesioan aurre... [+]


“Ez genuen komunik, ez urik, ez argindarrik... eta hori ere kendu digute!”

Aljeriatik datoz Mohamed eta Said [izenak asmatuak dira], herri beretik. “Txiki-txikitatik ezagutzen dugu elkar, eskolatik”. Ibilbide ezberdinak egin arren, egun, elkarrekin bizi dira Donostian, kale egoeran. Manteoko etxoletan bizi ziren, joan den astean Poliziak... [+]


Olatz Salvador
Konfort gunea

Olatz Salvador
Noiz: martxoaren 15ean.
Non: Deustuko jaietan.

------------------------------------------------

Martxoak beti du deustuarrontzat kolore berezia; urtero ospatzen ditugu jaiak, San Jose egunaren bueltan. Bi asteburu bete festa, eta urtetik urtera Deustuko... [+]


Intza Gurrutxaga Loidi, EHE-ko kidea
“Oldarraldiaren aurrean, hainbat administraziotatik, adibidez, koldarraldia dator”

Euskal Herrian Euskarazek manifestazioa deitu du apirilaren 6rako, 11n EHEko bi kide epaituko dituztelako. Hiriburuetatik autobusak antolatzen ari dira. Bi helburu bete nahi dituzte, batetik, epaituak izango diren bi kideei babesa erakustea, eta bestetik, euskararentzat justizia... [+]


Bidasoako haur eta gazteen psikiatriako kontsultaren itxierak haserrea piztu du

Pazienteek Donostiara joan behar dute arreta jasotzeko. Osasun Bidasoa plataforma herritarrak salatu du itxierak “are gehiago hondatuko” duela eskualdeko osasun publikoa.


2025-03-28 | Irutxuloko Hitza
Metroaren lanetako gainkostua 33,3 milioi eurokoa dela adierazi du Eusko Jaurlaritzak

EH Bilduk galdera sorta bat erregistratu zuen Eusko Legebiltzarrean Donostiako Metroaren igarobideko lanen gainkostua argitzeko. Informazio hori atzo jakinarazi zuen Susana Garcia Chueca Mugikortasun sailburu sozialistak.


Ezkabako ihesaldia gogoratzeko, La Fuga mendi-martxa

Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.


2025-03-28 | ARGIA
200.000 euro lortzeko kanpaina abiatu du Integrazio Batzordeak

Seaska Sarean inklusio egoeran dauden 165 ikasleei laguntza bermatzeko hasi dute kanpaina, antolaketa propioa eratuta. Frantziako Hezkuntza Ministerioaren jarrera salatu dute kanpaina aurkezteko prentsaurrekoan, behar bereziak dituzten haurren inklusiorako baliabide... [+]


Atzera bota dute Zaragoza eta Araba arteko goi tentsioko linearen proiektua

Martxoaren 19an amaitu zen proiektua aurkezteko epea, baina Errioxako PSOEk adierazi du Forestalia enpresak "interesa baztertu" duela. Enpresak bi parke eoliko eraiki nahi zituen Aragoiko lurretan, baina oraindik ez ditu lortu baimenak eta hori dute egitasmoa... [+]


AEBn ekoizten ez diren autoei %25eko muga-zergak ezarriko dizkiela iragarri du Trumpek

Muga-zergak apirilaren 2tik aurrera ezarriko dira eta altzairuari eta aluminioari ezarritakoei batuko zaizkie. "Gurekin negozioa egiten duten eta gure aberastasuna eskuratzen duten herrialdeei ezarriko dizkiegu", AEBetako presidenteak adierazi duenez. 


2025-03-27 | Arabako Alea
Greba mugagabea hasi dute Gasteizko lorezainek

%90eko jarraipen "ia erabatekoa" izan du grebak, sindikatuen arabera. Gasteizko parkeak, lorategiak eta eraztun berdea mantentzen dituzte Enviser azpikontratako 90 langileek.


Borrokak balio du: Israel Premier Tech, ez aurten, ez inoiz

Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]


Eguneraketa berriak daude