EUSKARA ZINEMARA: «INDARRAK LAGUN ZAITZALA»

  • zinearen mundua euskalduntzeko, filmak bikoiztuz, gazteengan ohitura piztuz eta banatzaileekin negoziatuz aretoak eskain ditzaten. Lan eskerga baina epe luzera ordainsaria izango duena.

2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Betidanik, euskara zerbait arrotza izan da zine aretoetan. Sarrera debekatua zuela zirudien; eta sartzea lortzen zuenean, beti deseroso eta behartuta, gaiztoaren zaldia baino motelago. Azken aldian, ordea, gauzak aldatzen hasiak dira Tinko Euskara Elkarteari esker. Tinko duela bost urte jaio zen, erronka nagusia zuelarik: euskara zine aretoetara eramatea, alegia. Hasieratik ikusi zuten funtsezkoa zela jendearengan ohitura sortzea, eta horretarako zer hobe gazteriatik hastea baino. Hain zuzen, ikasketak euskaraz egiten ari diren haurrek eskubide osoa dute zinearen lilura euskaraz bereganatzeko. Tamalez, hori nekez gertatzen da, aisialdian egiten diren ekintza gehienak erdaraz izaten baitira, zinea barne. Gazte jendea sinetsita dago polita den oro erdaraz dagoela derrigor. Horra hor, Tinkoren egitekoa: oinarriak jarri gazteei ikustarazteko zineman ere euskarak ez duela mugarik.


ERANTZUN ONA

. «

Film ezberdinen eskubideak erosi eta REC grabaketa estudioan bikoizten ditugu
» azaltzen digu Asier Arrieta Tinkoko arduradunak. «

Emaitza sinesgarria izan dadin bikoizketari garrantzi handia ematen diogu, ulerterraza eta kaleko euskaratik gertu. Horren ondotik, ikastetxeekin harremanetan jarri eta filmak eskaintzen dizkiegu eskola orduetan emateko. Egia esanda, ikastetxeen erantzuna oso ona ari da izaten. Joan den ikasturtean, esaterako, guztira 75.000 ikusle izan genituen
». Halaber, filma ikusi ondoren eskolumeei unitate didaktikoa banatzen zaie, euskara lantzeaz gain, filman agertzen den zenbait gai jorratu eta giza-baloreen hausnarketa egin dezaten.


DI CAPRIO EUSKARAZ.

Aurten erosi eta bikoiztu dituzten filmak gazteendako tiradizoa dutenak dira, hala nola: «Charlie eta Louis», «Jack Amazonasko Errege», «Borrowers», «Rudy», «Big» eta «Errebelde baten Egunkaria» (Leonardo Di Caprio-rekin). Ez da batere eskaintza makala, kontuan hartuta zenbat balio duen film bat erosteak: lau milioi pezetatik zazpira bitarte; bikoizketa, kopia, transkripzioa, eta abar direla. Beraz, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailaren, udaletxeen eta Foru Aldundien laguntzarik gabe egitasmo hau ez zatekeen inoiz bideratuko. Dena den, Katalanen alboan, hemen oraindik Erdi Aroan gaude, bertan hizkuntza normalizazioa zinera iristen ari baita. Berriki berrogeita hamar milioi pezeta xahutu dituzte Disney-ren «Mulan» eta «Egiptoko Printzea» bikoizten. Hori dela eta, oraindik gehiago laguntzea nahi lukete Tinkokoek. Arrietaren irudiz «

Generalitateak kontu honi duen garrantzia ematen dio; izan ere, martxan jarriko den legeaz aparte, beraiek diru laguntza oparoak ematen dituzte filmak katalanez bikoizteko
».


EUSKARAZKO ESTREINALDIAK AURKI.

Epe laburrera, Tinkokoen nahikaria euskarazko bertsioak ordutegi komertzialean ikusgai egotea da, filmen eskaintza ere zabalduz. Arrieta zuhur bezain baikor ageri zaigu «

Banatzaile eta erakustaileekin negoziatzen ari gara, eta badirudi hemendik gutxira posible izango dela estreinaldi arrakastatsuenak, orain arte erdaraz egiten direnak, euskaraz ere aurkeztea. Donostiako areto bat prest egon liteke asteburuetan euskarazko filmak jartzeko
». Baina jakina, ahalegin hau hankamotz gera daiteke erakundeek bikoizketarako laguntza handiagoa ez badute ematen. Era berean, sosa lortzea bezain inportantea komunikabideen inplikazioa izango da. Maiz gertatu izan da euskarazko zine emanaldi batera oso ikusle gutxi agertzea, behar bezalako oihartzunik eman ez zaiolako. «

Hemendik dei bat egiten dut hedabideok gure ekintzen berri eman dezazuen; jendeak zehazki jakin behar du non eta noiz emango den film bat euskaraz
»

Pujol Hollywooden kontra

Katalunian, bikoizketarako laguntzek porrot egin dutela ikusita, taktika aldatu dute: martxoaren 17an katalanezko zinema sustatzeko lege-dekretu berria indarrean jarriko baita. Bazterrak harrotzen ari den dekretu honen arabera, filmak katalanez edo azpitituluekin eman beharko dituzte lau egunetik behin; hau da, exhibizioaren % 25. Bestalde, hogei kopiatik gorako film arrakastatsuen erdia katalanera bikoiztu beharko da. Aipatu arauak bete ezean, 10 milioiko isuna eta aretoaren itxiera sei hilbetez gehienez. Zalaparta ederra sortu da, batzuk alde eta bestetzuk kontra. Aldekoek ezinbesteko urratsa dela hizkuntzaren normalkuntzarako. Besteek inposaketa bat dela diote; jatorrizko bertsioa dela benetan bultzatu behar dena, bikoizketa 1941.ean Frankok ezarri zuen sistema anti-naturala delako. Kontuak kontu, banatzaileen FEDICINE elkarteak (besteak beste, Fox, Columbia, UIP, Disney eta Warner Bros biltzen dituena) auzitara eraman du dekretua, boikota egingo duela mehatxatuz. Azken batean, Katalunia zine negozioaren % 1 baino ez dela. Gauzak horrela, Jordi Pujol Generalitateko presidentea prest dago kosta ahala kosta estatubatuar zinema produktora handiekin akordio batera iristeko. Beraz, litekeena da dekretua indarrean sartzeko epea atzeratzea.
Hemen bikoizketa errege den bitartean, Europan berriz, jatorrizko bertsioa bikoizketa bezain ohikoa da. Alemania, Italia eta Grezian bikoizketa nagusi bada ere, Frantzian % 25 baino ez da bikoizten. Holanda eta Eskandinabian aldiz, dena jatorrizko bertsioan. Belgikan harantzago doaz, film guztiak jatorrizko bertsioan baitira: frantsesez Valoniako zonalde frankofonoan eta flandrieraz Flandrian. Brusela aldean ordea, eremu elebiduna izanik, azpitituluak frantses eta flandrieraz jartzen dira aldi berean. A ze txorabioa!


Azkenak
2025-03-28 | Sustatu
La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko du Puntueus-ek

Azken aldian, asteburuetan, Internet ez dabil ondo. Hasieran, zaila zen webguneei ezarritako blokeoen zergatia ulertzea; orain, badakigu Espainiako La Ligak agindu zituela, futbola modu ilegalean emititzea saihesteko. La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien... [+]


Abenduaren 27an Bilbao Arenan milaka euskaltzale batzeko dei egin du Kontseiluak

Bilbon eginiko aurkezpenean iragarri dute ekitaldia, euskarari "arnas berri bat emateko eta behar duen indarraldia gorpuzten hasteko" lehen urratsa izango dela nabarmenduta. Euskaltzale guztiei, baina, oro har, "justizia sozialean eta gizarte kohesioan aurre... [+]


“Ez genuen komunik, ez urik, ez argindarrik... eta hori ere kendu digute!”

Aljeriatik datoz Mohamed eta Said [izenak asmatuak dira], herri beretik. “Txiki-txikitatik ezagutzen dugu elkar, eskolatik”. Ibilbide ezberdinak egin arren, egun, elkarrekin bizi dira Donostian, kale egoeran. Manteoko etxoletan bizi ziren, joan den astean Poliziak... [+]


Olatz Salvador
Konfort gunea

Olatz Salvador
Noiz: martxoaren 15ean.
Non: Deustuko jaietan.

------------------------------------------------

Martxoak beti du deustuarrontzat kolore berezia; urtero ospatzen ditugu jaiak, San Jose egunaren bueltan. Bi asteburu bete festa, eta urtetik urtera Deustuko... [+]


Intza Gurrutxaga Loidi, EHE-ko kidea
“Oldarraldiaren aurrean, hainbat administraziotatik, adibidez, koldarraldia dator”

Euskal Herrian Euskarazek manifestazioa deitu du apirilaren 6rako, 11n EHEko bi kide epaituko dituztelako. Hiriburuetatik autobusak antolatzen ari dira. Bi helburu bete nahi dituzte, batetik, epaituak izango diren bi kideei babesa erakustea, eta bestetik, euskararentzat justizia... [+]


Bidasoako haur eta gazteen psikiatriako kontsultaren itxierak haserrea piztu du

Pazienteek Donostiara joan behar dute arreta jasotzeko. Osasun Bidasoa plataforma herritarrak salatu du itxierak “are gehiago hondatuko” duela eskualdeko osasun publikoa.


2025-03-28 | Irutxuloko Hitza
Metroaren lanetako gainkostua 33,3 milioi eurokoa dela adierazi du Eusko Jaurlaritzak

EH Bilduk galdera sorta bat erregistratu zuen Eusko Legebiltzarrean Donostiako Metroaren igarobideko lanen gainkostua argitzeko. Informazio hori atzo jakinarazi zuen Susana Garcia Chueca Mugikortasun sailburu sozialistak.


Ezkabako ihesaldia gogoratzeko, La Fuga mendi-martxa

Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.


Atzera bota dute Zaragoza eta Araba arteko goi tentsioko linearen proiektua

Martxoaren 19an amaitu zen proiektua aurkezteko epea, baina Errioxako PSOEk adierazi du Forestalia enpresak "interesa baztertu" duela. Enpresak bi parke eoliko eraiki nahi zituen Aragoiko lurretan, baina oraindik ez ditu lortu baimenak eta hori dute egitasmoa... [+]


2025-03-28 | ARGIA
200.000 euro lortzeko kanpaina abiatu du Integrazio Batzordeak

Seaska Sarean inklusio egoeran dauden 165 ikasleei laguntza bermatzeko hasi dute kanpaina, antolaketa propioa eratuta. Frantziako Hezkuntza Ministerioaren jarrera salatu dute kanpaina aurkezteko prentsaurrekoan, behar bereziak dituzten haurren inklusiorako baliabide... [+]


AEBn ekoizten ez diren autoei %25eko muga-zergak ezarriko dizkiela iragarri du Trumpek

Muga-zergak apirilaren 2tik aurrera ezarriko dira eta altzairuari eta aluminioari ezarritakoei batuko zaizkie. "Gurekin negozioa egiten duten eta gure aberastasuna eskuratzen duten herrialdeei ezarriko dizkiegu", AEBetako presidenteak adierazi duenez. 


2025-03-27 | Arabako Alea
Greba mugagabea hasi dute Gasteizko lorezainek

%90eko jarraipen "ia erabatekoa" izan du grebak, sindikatuen arabera. Gasteizko parkeak, lorategiak eta eraztun berdea mantentzen dituzte Enviser azpikontratako 90 langileek.


Eguneraketa berriak daude