IBIRIGAINGO TUMULU ITZELAREN XEKA
Mendiei buruzko literaturara jo genuen eta zonalde honetaz idatzi dutenen artean ere ez genuen fitsik atzeman. Luis Pedro Peña Santiagoren «Aizkorri» liburuko IV. atalean mendi hauek deskribatzen dira eta Saratxakolegiko trikuharria aipatzen bada ere, ez dago gure tumulu fantasmari buruzko hitz bat ere.
Beraz, Jesus Elosegiren azalpenekin kontentatu behar: «
302-Ziordia (1.048m.) Aratz-Altsasua (Nafarroa) 1953: "Ziordia" behin behineko izena dugu ez baitakigu zein den trikuharria kokatzen den tokiaren izen zehatza. Salvatierra-113. zenbakiko orrialdean azaltzen den 1.048 metroko gailurrari buruz mintzo gara, Ziorditik 3 km. iparraldera kokatzen dena. Koordenatu geografikoak: Long.1'27`45, Lat. 42'53`45. Ziordiako lurralde-eskumenean dago. 1951.eko urriaren 7an Jesus Elosegik aurkitutakoa, Orobeko harrobitik hasita eta Apotan amaitutako ibilbide batean, non Arbarrain mendi aldera lerrokatzen diren muinoak zeharkatu baitziren. Ez da industua izan
Datu hauekin eta zer edo zer topatuko genukeen esperantzaz, Ziordia herritik abiatu ginen iparralderago ikusten genituen pagoz estalitako mendiak lortzeko asmoz.
Caceco izeneko eraikina eskuinean utzirik, iparraldera doan pista jarraitu genuen eta Ziordiako harrobiaren parera iritsi aitzin, eskuinera desbideratu ginen Larraskizeko mazeletara hurbiltzeko. Otez estalitako patarra saihestuz, igoera gogorrean pagadian sartu ginen Arnabarretako gaina irabaziz. Handik berehala topatu genuen Saratxakolegiko trikuharria pagoen artean, Ziordia eta Olazagutia arteko muga markatuz. Hargatik, hari buruz hitz egiterakoan Jesus Elosegi tronpatzen da, Altsasun kokatzen baitu. Hauxe da oroigarriaren deskribapena: «
Tumulua arras garaia du, diametroa 14 metrokoa eta altuera 1`5 metrokoa izanik... Honen erdian 4 metroko zuloa zabaltzen da eta bertan ganbara altxatzen da, 3 harlauzek osatutako 1`25 metrotako sakonera duen kutxa
Lepo honetatik Iruzetako aldapa igo eta Sagarminarriko haitzak iragan ondoren, borda baten ondotik pasatu ginen. Gure aurrean Ibirigaingo gainera zihoan aldapa hasten zen. Patarrari ekin genion eta honen bukaeran begiztatzen hasi ginen harri multzo handi bat... gure begi aitzinean Ziordia-Ibirigain tumulu eskerga geneukan doike! Zinez txunditu gintuen. Elosegiren deskribapenera jo genuen berehala: «
Tumulua gorki nabaria da, 15 metroko diametrokoa. Erdian zulo bat bada baina ganbarako arrastorik gabe. Materiala: hareharria
Hitz-tarte labur bat egitea gustatuko litzaidake zenbait puntu argitzeko: A) Itsasoaren galgaren gainetiko alturari dagokionez, Elosegik 1.048 m-koa ematen du; Aranzadiko "Aizkorri" mapan 1.053 metroko altuera ematen da eta IGNko 113-IV Olazti/Olazagutia 1/25.000 eskalako mapan 1.059 metro irakurtzen dugu. Gure ustez azken neurri hau da zehatzena.
B) Izenari dagokionez, Aranzadiren mapak ematen digu leku honen toponimoa, hots, Ibirigain. Gure aburuz tumulu eder hau Ibirigain soilik izendatu beharko litzateke.
Biziki pozik gure berraurkikuntzarengatik, ibilbideari ekin genion berriz ere. Hurrengo helburua Arbarraingo gailurra lortzea zen, Gipuzkoa, Araba eta Nafarroa arteko mugak elkartzen diren puntu bakar horretan.
Borda bat iragan ondoren, aldapa leuna igotzen hasi ginen. Hesia pasa eta berehala Arbarraingo mugarri luzea begiztatu genuen. 1.118 metrotan, mugarri honek 1806. urtetik darama hemen upaturik. Haren aurpegietako seinale batean arreta jarri genuen: NB paratzen baitzuen Nafarroa seinalatzeko. Beraz, XIX. mendearen hasieran Nafarroa b-ez idazten zen gazteleraz.
Hiru mugak topatzen diren leku honek hiru izen ditu, guk dakigunez: Arbarrain, Illarragorri edo Irumugarrieta. Laster utziko dugu gailurra, jakin gabe nondik datozkion izen horiek, noiztik izendatzen den modu horretan... Olanoko lepo aldera jaisten garen bitartean pentsatzen dut noizbait Euskal Herriko Irumugarrietei buruz luze idatzi beharko dela, monografiko bat egiteko adina materiala baitago.
Olanoko lepora iritsi aitzin, ezkerrera sortzen den pista zabal bat hartu genuen. Hura jarrraituz, Eginoko haitzen atzeko aurpegia ikusten hasi ginen, kararria eta basoa. Pista erreka aldera jausten hasi zen, bailara txiki eta itxi baten norabidean eta harrizko pareta eskerga joko genukeela ematen zuenean, behin pista desagerturik, hor bertan agertu zitzaigun Lezaungo Koba itzelaren ahoa, erreka bera ere irensten zuelarik. Inguruan badira beste koba eta leze asko, baina hauxe da ederrena eta liluragarriena... hauxe da Eginoko haitzek gordetako sekretua. Erreka, Lezaunen sartu eta Eginoko haitza zulatu ondoren, Ziordia aldera aterako da.
Lezaunetik ezkerrera igoko gara biziki aldapa gogorrenean, harrizko pareta gainditu nahian. Horretarako Beorkorraletik pasatu beharko dugu eta hemendik, maldan behera, jaitsi Errekaldeko errekara, hasierako pista hartzeko eta Ziordiara iristeko
Ba al dakizue frantses batzuk harritu egiten direla mugaren alde honetan ere euskaldunak bagaudela jakitean? Ba bai, harrigarria bada ere, behin, Donostian, frantses batzuei entzun nien sinetsi ezinik beren buruari galdetzen: “Saint-Sébastien est au Pays... [+]
22 talde gehiago iragarri dituzte Lakuntzan uztailean izanen den HatortxuRockerako: Bad Sound, Dupla, Su Ta Gar, Chuleria Joder!, Brigade Loco, Leihotikan, Burutik, Tribade, Maskak, Les Testarudes, Non Servium, Añube, Dj Plan B, Gatibu, DJ Trapella, La Jodedera, Süne,... [+]
Prentsaurrekoa eskaini dute ostegun honetan Marc Aillet Baionako apezpikuak, elizbarrutiko hezkuntza katolikoko zuzendari Vincent Destaisek eta Betharramgo biktimen entzuteko egiturako partaideetarikoa den Laurent Bacho apaizak. Hitza hartzera zihoazela, momentua moztu die... [+]
Maite Nosti diputatuak kargua utzi du alderdiarekin izandako desadostasunengatik, eta horrek kide bakar batekin utzi du alderdi faxista, talde mistoan sartzera behartuz.
Bidarteko gasnategian bahiketa burutu duen gizona, militar ohia zen. Asteazken arratseko 7.30tan Erretegia izeneko gasnategian bertako kudeatzailea bahitu eta poliziaren kontra tiro egin duen gizonak 54 urte zituen.
PPrekin eta EH Bildurekin negoziazioetan porrot egin ondoren etorri da Ahal Dugurekin adostutako akordioa. Indar politiko honek aitortu duenez, maximalismoak atzean utzi eta errealitateari heldu diote, errenta baxueneko herritarren aldeko akordioa lortuta.
“Posta publikoa eta kalitatezkoa. Eskubideen aldeko Hitzarmen eta Akordio baten alde” aldarrikapenarekin, LAB, ESK eta ELA sindikatuek lan-baldintzak eta posta-zerbitzu publikoaren kalitatea defendatzeko mobilizazioa egin zuten atzo, hilak 12, Bilboko Eliptika Plazan.
Herriko EH Bilduko zinegotzi eta legebiltzarkide den Ander Goikoetxeak egindako galdera parlamentario bati Jaurlaritzak emandako erantzunaren bidez jaso informazioa hau. Bi haize sorgailu ezartzeko asmoa dago eta Cluster Hernani izeneko proiektu zabalago baten barruan kokatzen... [+]
Hezkuntza bi arazo handik zeharkatzen dutela adierazi dute IAk: "ideia erreakzionarioen" gorakadak eta "ikasleen egoeraren okertzeak". Mobilizazioaren deialdia hedatzeko, goizean errepide mozketak egin dituzte Donostian, Iruñean eta Gasteizen. Bilbon, Euskal... [+]
Atapuercako aztarnategian hominido zahar baten aurpegi-hezur zatiak aurkitu dituzte. Homo affinis erectus bezala sailkatu dute giza-espezieen artean, eta gure arbasoek Afrikatik kanpora egindako lehen migrazioei buruzko teoriak irauli ditzake, adituen arabera.
Gasteizko 1 zenbakiko Auzitegi Kontentzioso-Administratiboak emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. Lan poltsan parte hartzeko euskara maila altuenaren baliokide diren 3. eta 4. eskakizunak indargabetu zituen Gasteizko Auzitegiak.
Hainbat eragilek deituta, NATOren aurkako elkarretaratzea egin da Iruñeko Udaletxearen aurrean. Izan ere, gaur, martxoak 12, 39 urte bete dira Hego Euskal Herriak, Espainiar Estatua NATOn sartzeko erreferendumari ezezkoa eman ziola. Askapenako kide batek adierazi du, gaurko... [+]
Azkar! Azkar! Adi egon, ez daukat astirik eta! Ohartarazi behar zaitut, denborak agian ez baitit uzt… Pipipipi-pipipipi! Pipipipi-pipipipi!
Goiz jaiki, eguneratuta egoteko irratia piztu, dutxa hartu, ilea lehortu, orraztu, bizarra kendu edota makillatu, kafea egiten den... [+]
Europako Batzordeak 26.000 milioi euroren inportazioak zergapetuko ditu apirilaren 1etik aurrera, Donald Trumpek altzairuari eta aluminioari ezarritako muga-zergei erantzunez. Enbido-komertzialek jarraitzen badute, Euskal Herrian lehen sektoreak nozituko du gehien norgehiagoka... [+]