IBIRIGAINGO TUMULU ITZELAREN XEKA
Mendiei buruzko literaturara jo genuen eta zonalde honetaz idatzi dutenen artean ere ez genuen fitsik atzeman. Luis Pedro Peña Santiagoren «Aizkorri» liburuko IV. atalean mendi hauek deskribatzen dira eta Saratxakolegiko trikuharria aipatzen bada ere, ez dago gure tumulu fantasmari buruzko hitz bat ere.
Beraz, Jesus Elosegiren azalpenekin kontentatu behar: «
302-Ziordia (1.048m.) Aratz-Altsasua (Nafarroa) 1953: "Ziordia" behin behineko izena dugu ez baitakigu zein den trikuharria kokatzen den tokiaren izen zehatza. Salvatierra-113. zenbakiko orrialdean azaltzen den 1.048 metroko gailurrari buruz mintzo gara, Ziorditik 3 km. iparraldera kokatzen dena. Koordenatu geografikoak: Long.1'27`45, Lat. 42'53`45. Ziordiako lurralde-eskumenean dago. 1951.eko urriaren 7an Jesus Elosegik aurkitutakoa, Orobeko harrobitik hasita eta Apotan amaitutako ibilbide batean, non Arbarrain mendi aldera lerrokatzen diren muinoak zeharkatu baitziren. Ez da industua izan
Datu hauekin eta zer edo zer topatuko genukeen esperantzaz, Ziordia herritik abiatu ginen iparralderago ikusten genituen pagoz estalitako mendiak lortzeko asmoz.
Caceco izeneko eraikina eskuinean utzirik, iparraldera doan pista jarraitu genuen eta Ziordiako harrobiaren parera iritsi aitzin, eskuinera desbideratu ginen Larraskizeko mazeletara hurbiltzeko. Otez estalitako patarra saihestuz, igoera gogorrean pagadian sartu ginen Arnabarretako gaina irabaziz. Handik berehala topatu genuen Saratxakolegiko trikuharria pagoen artean, Ziordia eta Olazagutia arteko muga markatuz. Hargatik, hari buruz hitz egiterakoan Jesus Elosegi tronpatzen da, Altsasun kokatzen baitu. Hauxe da oroigarriaren deskribapena: «
Tumulua arras garaia du, diametroa 14 metrokoa eta altuera 1`5 metrokoa izanik... Honen erdian 4 metroko zuloa zabaltzen da eta bertan ganbara altxatzen da, 3 harlauzek osatutako 1`25 metrotako sakonera duen kutxa
Lepo honetatik Iruzetako aldapa igo eta Sagarminarriko haitzak iragan ondoren, borda baten ondotik pasatu ginen. Gure aurrean Ibirigaingo gainera zihoan aldapa hasten zen. Patarrari ekin genion eta honen bukaeran begiztatzen hasi ginen harri multzo handi bat... gure begi aitzinean Ziordia-Ibirigain tumulu eskerga geneukan doike! Zinez txunditu gintuen. Elosegiren deskribapenera jo genuen berehala: «
Tumulua gorki nabaria da, 15 metroko diametrokoa. Erdian zulo bat bada baina ganbarako arrastorik gabe. Materiala: hareharria
Hitz-tarte labur bat egitea gustatuko litzaidake zenbait puntu argitzeko: A) Itsasoaren galgaren gainetiko alturari dagokionez, Elosegik 1.048 m-koa ematen du; Aranzadiko "Aizkorri" mapan 1.053 metroko altuera ematen da eta IGNko 113-IV Olazti/Olazagutia 1/25.000 eskalako mapan 1.059 metro irakurtzen dugu. Gure ustez azken neurri hau da zehatzena.
B) Izenari dagokionez, Aranzadiren mapak ematen digu leku honen toponimoa, hots, Ibirigain. Gure aburuz tumulu eder hau Ibirigain soilik izendatu beharko litzateke.
Biziki pozik gure berraurkikuntzarengatik, ibilbideari ekin genion berriz ere. Hurrengo helburua Arbarraingo gailurra lortzea zen, Gipuzkoa, Araba eta Nafarroa arteko mugak elkartzen diren puntu bakar horretan.
Borda bat iragan ondoren, aldapa leuna igotzen hasi ginen. Hesia pasa eta berehala Arbarraingo mugarri luzea begiztatu genuen. 1.118 metrotan, mugarri honek 1806. urtetik darama hemen upaturik. Haren aurpegietako seinale batean arreta jarri genuen: NB paratzen baitzuen Nafarroa seinalatzeko. Beraz, XIX. mendearen hasieran Nafarroa b-ez idazten zen gazteleraz.
Hiru mugak topatzen diren leku honek hiru izen ditu, guk dakigunez: Arbarrain, Illarragorri edo Irumugarrieta. Laster utziko dugu gailurra, jakin gabe nondik datozkion izen horiek, noiztik izendatzen den modu horretan... Olanoko lepo aldera jaisten garen bitartean pentsatzen dut noizbait Euskal Herriko Irumugarrietei buruz luze idatzi beharko dela, monografiko bat egiteko adina materiala baitago.
Olanoko lepora iritsi aitzin, ezkerrera sortzen den pista zabal bat hartu genuen. Hura jarrraituz, Eginoko haitzen atzeko aurpegia ikusten hasi ginen, kararria eta basoa. Pista erreka aldera jausten hasi zen, bailara txiki eta itxi baten norabidean eta harrizko pareta eskerga joko genukeela ematen zuenean, behin pista desagerturik, hor bertan agertu zitzaigun Lezaungo Koba itzelaren ahoa, erreka bera ere irensten zuelarik. Inguruan badira beste koba eta leze asko, baina hauxe da ederrena eta liluragarriena... hauxe da Eginoko haitzek gordetako sekretua. Erreka, Lezaunen sartu eta Eginoko haitza zulatu ondoren, Ziordia aldera aterako da.
Lezaunetik ezkerrera igoko gara biziki aldapa gogorrenean, harrizko pareta gainditu nahian. Horretarako Beorkorraletik pasatu beharko dugu eta hemendik, maldan behera, jaitsi Errekaldeko errekara, hasierako pista hartzeko eta Ziordiara iristeko
Azken aldian, asteburuetan, Internet ez dabil ondo. Hasieran, zaila zen webguneei ezarritako blokeoen zergatia ulertzea; orain, badakigu Espainiako La Ligak agindu zituela, futbola modu ilegalean emititzea saihesteko. La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien... [+]
Bilbon eginiko aurkezpenean iragarri dute ekitaldia, euskarari "arnas berri bat emateko eta behar duen indarraldia gorpuzten hasteko" lehen urratsa izango dela nabarmenduta. Euskaltzale guztiei, baina, oro har, "justizia sozialean eta gizarte kohesioan aurre... [+]
Aljeriatik datoz Mohamed eta Said [izenak asmatuak dira], herri beretik. “Txiki-txikitatik ezagutzen dugu elkar, eskolatik”. Ibilbide ezberdinak egin arren, egun, elkarrekin bizi dira Donostian, kale egoeran. Manteoko etxoletan bizi ziren, joan den astean Poliziak... [+]
Olatz Salvador
Noiz: martxoaren 15ean.
Non: Deustuko jaietan.
------------------------------------------------
Martxoak beti du deustuarrontzat kolore berezia; urtero ospatzen ditugu jaiak, San Jose egunaren bueltan. Bi asteburu bete festa, eta urtetik urtera Deustuko... [+]
Euskal Herrian Euskarazek manifestazioa deitu du apirilaren 6rako, 11n EHEko bi kide epaituko dituztelako. Hiriburuetatik autobusak antolatzen ari dira. Bi helburu bete nahi dituzte, batetik, epaituak izango diren bi kideei babesa erakustea, eta bestetik, euskararentzat justizia... [+]
Pazienteek Donostiara joan behar dute arreta jasotzeko. Osasun Bidasoa plataforma herritarrak salatu du itxierak “are gehiago hondatuko” duela eskualdeko osasun publikoa.
EH Bilduk galdera sorta bat erregistratu zuen Eusko Legebiltzarrean Donostiako Metroaren igarobideko lanen gainkostua argitzeko. Informazio hori atzo jakinarazi zuen Susana Garcia Chueca Mugikortasun sailburu sozialistak.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Seaska Sarean inklusio egoeran dauden 165 ikasleei laguntza bermatzeko hasi dute kanpaina, antolaketa propioa eratuta. Frantziako Hezkuntza Ministerioaren jarrera salatu dute kanpaina aurkezteko prentsaurrekoan, behar bereziak dituzten haurren inklusiorako baliabide... [+]
Martxoaren 19an amaitu zen proiektua aurkezteko epea, baina Errioxako PSOEk adierazi du Forestalia enpresak "interesa baztertu" duela. Enpresak bi parke eoliko eraiki nahi zituen Aragoiko lurretan, baina oraindik ez ditu lortu baimenak eta hori dute egitasmoa... [+]
Muga-zergak apirilaren 2tik aurrera ezarriko dira eta altzairuari eta aluminioari ezarritakoei batuko zaizkie. "Gurekin negozioa egiten duten eta gure aberastasuna eskuratzen duten herrialdeei ezarriko dizkiegu", AEBetako presidenteak adierazi duenez.
%90eko jarraipen "ia erabatekoa" izan du grebak, sindikatuen arabera. Gasteizko parkeak, lorategiak eta eraztun berdea mantentzen dituzte Enviser azpikontratako 90 langileek.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]