15 URTEKO EPEAN BANKETXEEK BIZI IZANDAKO GORABEHERAK
- zituzten 1920 eta 1935 bitartean. 15 urteko epe honetan biek ala biek gora egin zutela argi da, baina ez zuten bilakaera bera izan, 1931ko krisiak biengan eragin zuzena izan arren.
Hazkunde horren bidez, eta 1922ko saldoak %100 bezala harturik –egoera-balantzeak egiteko irizpideak adostu ziren urtea–, baliabideak inbertsio-saldoak baino gehiago hazi zirela ikus daiteke, kutxa horrekin indartu egin zelarik. Aski arrunta da hau guztia, 1925eko ordainketa-etendurak, hauek 1926an izandako ondorioak eta 1931ko alarma aintzat hartzen baditugu.
1921etik 1926rako epea, 1927tik 1930era dihoana eta 1931 eta 1934 artekoa, 1935eko berpizkundea ahaztu gabe, aldaketa txikiekin azaltzen dira hemen. Izan ere, 1923-1924 urteetako baliabide-berreskurapenak jaitsiera handia izan zuen 1925ean (300 milioi pezetakoa), 1924ko maila 1929 arte ezin izan zelarik berreskuratu.
1931ko krisialdiak eragindako egoera larria izanda ere, eta 1930eko baliabideekin alderatuz gero 60 milioi pezeta galdu baziren ere, baliabideek beren oreka berreskuratu zuten urte honetan bertan. Ondorengo urteetan baliabideek goranzko joerari eutsi zioten, 1935ean epe horretako saldorik handiena erdietsiz, hots, 2.755 milioi pezetako muga gaindituz.
Era tradizionalez aritzen ziren banketxeak dira XX. mendeko banku-sistemaren ezaugarrietariko bat, diru-bolumenari dagokionez hain garrantzitsua izan ez arren. Hauen garrantzia handia zen 1920 eta 1935 urte bitartean banketxe handi edo eskualde-banketxeen garapena oraindik eskasa zen lurraldeetan. Nahiz eta urte haietan Hegoaldeko banku-sistema indartsua eta bizia izan, bankari dezente zegoen oraindik –113 ziren izena emandakoak–.
Garrantzi handia zuten, sarri erdi-bankudun herri txikietan arituz, banku-jarduera barne-merkatuko azken zirrikituraino ere iristea ahalbidetzen baitzuen. Hau guztia denda tradizionala utzi nahi ez eta horrekin batera banku-negozioa izateko erabakia hartzen zuten bankariek jarritako korrespontsalien bidez egin ohi zen.
Ez dago bankari hauei buruzko xehetasun gehiegirik, baina 1922 eta 1922 urte bitartean 113 herri-bankari azaltzen zaizkigu lau herrialdeetako zerrendetan, herri berean bat baino gehiago aurki dezakegularik zenbait kasutan.
Araban 16 bankari zeuden: bi Amurrion, lau Araian, bana Arzeniega eta Eltziegon, bi Bastidan, hiru Biasterin eta bana Ozaeta, Gesaltza eta Gasteizen.
Gipuzkoan berriz, 18 bankari zeuden: bi Azkoitian, bakarra Eibarren, bi Irunen, bana Oñati eta Oreretan, bederatzi Donostian eta bana Urretxu eta Zarautzen.
Nafarroan beste 13 zeuden: bi Corellan, bat Fiteron, bi Azkoienen, bi Zangozan, bana Doneztebe, Tutera eta Valtierran eta azkenik, hiru Alesbesen.
Bizkaian 66 bankari aurki zitezkeen: sei Zornotzan, lau Bermeon, sei Bilbon, bost Durangon, sei Elorrion, hiru Lekeition, bi Markinan, bi Mundakan, bi Mungian, sei Ondarroan, zortzi Urduñan, bakarra Sestaon, bost Balmasedan eta lau Areatzan
Urtarrilaren 15ean Zedarriak enpresa foroak bere seigarren txostena aurkeztu zuen Deustuko Unibertsitatean, Bilbon. Zedarriak taldeko zuzendari Guillermo Dorronsorok azaldu zuen hurrengo urteetan “segurtasun eta defentsa industrian” diru asko inbertituko dela... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Agur negu. Negu betea da eta badoa. Mimosak (Acacia dealbata) eta magnoliak (Magnolia soulangeana eta Magnolia stellata) loratu dira, ongi etorri beraz loraldi nagusiei. Baina kontuz hotzarekin. Dagoeneko egun-argia ordubete pasatxo luzatu bada ere, zehar begiratuz bada ere... [+]
Gurean hain ezaguna den hegazti hau ustelzale porrokatua da, eta honek ez dio fama onik ekarri. Batzuek arrano, buitre, futre, hatxarrano edo mirusai deitzen diote; izen ofiziala sai arrea (Gyps fulvus) da.
Artiletan sustraitzeak ematen duen bakeak salbatzen nau maiz, kanpoko zein barruko ekaitzetatik. Artilea baino bakegile eraginkorragorik ez dut aurkitu inguruan. Bere indarra areagotzen da odola, karena eta oritza tartean badaude; artilearekin batera haiek ere ehundu baitute... [+]
Milaka pertsona kalera atera dira larunbatean, Eusko Jaurlaritzari eta Osasun Sailari "konponbide errealak" eskatzeko, Osakidetzaren arazo estrukturalak konpon ditzaten.
Milaka eta milaka lagun elkartu dira larunbat bazkalondoan Iruñean, Baztango Aroztegiaren makroproiektuari aurkakotasuna adierazteko eta maiatzean epaituko dituzten zazpi auzipetuen absoluzioa eskatzeko. Bideoz grabatu dugu amaiera ekitaldiko hitzartzea [albistearen... [+]
Jan-edanean zeuden denak, itxuraz alai, baina baten bat urduri zebilen aperitibo eta aperitifa artean. Bigarrenez jasoko zuen saria, baina eskuetan edukiko zuen lehenbizikoa izango zen. Eta urduri zegoen, oroigarriak bulegora heldu beharra zeukalako, joder. ARGIA Sariak ez dira,... [+]
Gauzak bizi eta azkar aldatzen badira ere, zenbait kontu ez dira aldatzen: Argia Sarien ekitaldia da horietako bat. Horixe esan dio kronikagile honi beharrera etorri den kanpoko kazetari batek, ARGIA asko aldatu dela esatearekin batera, sari-banaketa hasi aurretik. Onerako ari... [+]
Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:
"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina... [+]
Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]
Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]
Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]
Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]