ZIENTZIAREN EREMUA LANDUZ

  • telebistara egingo du jauzi datorren hilean. Euskal Telebistan, zientziaren dibulgazioa helburu harturik, berak ekoitzitako saioa eskainiko da otsailaren 20tik aurrera.

2021eko uztailaren 21ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Elhuyar Kultur Elkarteak urteak daramatza zientzia dibulgazioaren eremuan lanean. Kaleratzen dituen liburuez gain, hor daude «Elhuyar Zientzia eta Teknika» hilabetekaria, hainbat irratitan egiten dituen kolaborazioak eta Euskadi Irratian bertan duela hiru urtetik hona astero uhineratzen duen «Norteko ferrokarrila» programa. Orain baina, horren jarraipen gisa, telebistarako jauzia emango du.
«

Pentsatu genuen, zientzia dibulgazioari dagokionez, telebistan ere zerbait proposa genezakela; proiektu bat landu eta aurkeztu egin genuen. ETBri ideia ondo iruditu arren, ez zuen modurik ikusi. Esan ziguten babesle edo laguntzaileren bat bilatuz gero, posible litzatekeela. Orduan, Eusko Teknologi Ikertegien Elkarteari (EITE) luzatu genion proposamena. EAEko teknologi zentroen berri ematea, zein proiektu lantzen diren eta abar azaltzea zen asmoa. Onartu zuten eta berriro jo genuen ETBra. Hala jaio da egitasmo hau
» dio Alfontso Mujika saioaren ekoizleak.


HIRU ATAL.

«Teknopolis» izena jasoko du programak eta zientziaren dibulgazioa izango du helburu. Saioa hiru ataletan banatuko dute: Euskal Autonomia Erkidegoko Teknologi Zentroen inguruko erreportajeek osatuko dute lehena. «

8 teknologi zentro daude EAEn, Gaiker, Robotiker, Inasmet, Ikerlan..., eta horiei buruz jardungo dugu, baina ez dugu hauen gaineko publierreportaje bat egin nahi, alegia, hau Inasmet da, hau da ez-dakit-zer-en laborategia, eta abar. Helburua ez da hori. Horietako bakoitzak proiektu bat hautatu du, eta guk proiektu hori azalduko dugu. Inasmeten, adibidez, nazioarteko espazio estazioan egingo duten esperimentu bat aukeratu dute, eta guk hori azalduko dugu
».
Bigarren atalean «Teknopolis» egingo dutenek landutako gai orokorrek izango dute tartea. Gai horiek biodibertsitatea, zaborrak edota fusio nuklearra izan daitezke, guztiak ere zabal jorratuak. Hirugarren atala, beste biak baino laburragoa, astean zehar gertatu diren berri laburrek osatuko dute.
Erreportajeak burutzeko, ETBren artxiboko irudiak, euren kabuz grabatutakoak eta atzerritik eskuratutakoak baliatuko dituzte. Platoan bertan –Miramonen grabatuko dute– gonbidaturik izatea ere ez dute baztertzen. Lau pertsonako lan taldea izango da asteroko orduerdiko programa egiteko, eta aurkezle eta zuzendaria Pili Kaltzada izango da. Euskaraz zein gazteleraz egingo dute saioa.
«Teknopolis» otsailaren 20an ETB1ean eta 21ean ETB2n abiatuko da. Programaren asmoa zientzia eta teknologiaren mundua ikusleari urreratzea da, baina «

ez dugu teknologia modu gogorrean azaldu nahi eta programa adituentzako egin; ulergarri egin nahi dugu eta erakargarri gerta dadin saiatuko gara
» dio Alfontso Mujikak.
Hamairu ataletan zehar, EAEn teknologia arloan martxan dauden egitasmoak –

ez dira ikerketa teorikoak, zuzenean aplikazioa duten proiektuak baizik
»– ezagutaraziko dituzte eta aurrera begira, programa «

asko gustatuz gero, litekeena da segitzea
»


Azkenak
Homosexualen aurkako Bilboko auzitegia

Bilbo, 1954. Hiriko Alfer eta Gaizkileen Auzitegia homosexualen aurka jazartzen hasi zen, erregimen frankistak izen bereko legea (Ley de Vagos y Maleantes, 1933) espresuki horretarako egokitu ondoren. Frankismoak homosexualen aurka egiten zuen lehenago ere, eta 1970ean legea... [+]


2025-03-26 | Anuntxi Arana
Plater garbiak

“Hondakinik ez platerean!”. Hori zen kontsigna gure txikitako otorduetan. Janariak zeozer sakratu bazukeen, batez ere ogiak; lurrera erori eta, jasotakoan, musua eman behar zitzaion. Harik eta adin zozoan mamia baztertzeko moda etorri zen arte, lodiarazten zuelakoan... [+]


2025-03-26 | Edu Zelaieta Anta
Bakardade tonifikatua

Zenbait estatistikak berretsi dute begiak hondar urteotan ikusten ari zirena: gimnasioak (eta estetika-zentroak eta nolako-edo-halako-terapia eskaintzen duten negozioak) nabarmen ugaldu dira gurean. EITBk plazaratutako datu bat emateko: EAEn 2010-2019 urteen bitartean, zazpi... [+]


Burujabetza eta herri boterearen aldeko topaketak Tafallan

Topatu eta topa! Tipi-tapa, elkarrekin ekin eta, bidea, eginean egin aurrera. Mahaiak, aulkiak, koadernoak eta boligrafoak, platerak, konfidentziak, tragoak eta ahotsak, eskuak, ideiak eta barreak, borrokarako besarkada gozoak. Txistulariak bileran, erraldoiak lasterka eta... [+]


2025-03-26 | Tere Maldonado
Hezkuntza Saila: ezgai ala ez duin?

Hezkuntzari buruzko legediak, Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundearen eta planetako jaun eta jabeen aginduei jarraituz, ikasleek ikasketa etapa bakoitzaren amaieran “irteera-profil” jakin bat izatea bilatzen du. Ez pentsa profila zerbait itxia eta bukatua... [+]


Botere biguna desarmatzen

Martxoaren 14an Donald Trumpek agindu exekutibo bat sinatu zuen, hainbat berri agentziak jasotzen duten diru kopurua asko murrizteko. Kaltetuetako bat United States Agency for Global Media (USAGM) izan zen eta, ondorioz, Voice of America (VOA), Radio Free Europe/Radio Liberty... [+]


Sunsundegui likidatu eta ixtea proposatu diote epaileari, inbertitzaile baten “eskaintza bideragarririk” egon ezean

Inbertitzailerik agertu ezean, Iruñeko Merkataritza arloko lehen epaitegiari egin dio proposamena Molins eta Andres abokatu bulegoak, Altsasuko enpresaren hartzekodunen konkurtsoko administratzaileak. Dumarey Belgikako taldeak fabrika erosteko saiakerak egin... [+]


2025-03-26 | Ibai Trebiño
Mitrovicako zubia: bi komunitateren arteko haustura

Kosovoko gerratik 25 urte pasatu diren arren, tentsioa nabaria da iparraldean bizi diren bi komunitate nagusien artean: albaniarrak eta serbiarrak. Azken bi urteetan gertatutakoek zauria gehiago irekitzea lortu dute eta egoera gaiztotu da, bereziki Kosovska Mitrovica hirian... [+]


2025-03-26 | Axier Lopez
Espainiako Guardia Zibilaren historia bat
Hemendik alde egiteko arrazoiak

Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]


Olaia Inziarte. Animalia artean kantari
“Nire izateko manera nire ardura da, baina ez nire kulpa”

Hunkituta eta ilusioz egin dut Iruñetik Oronozerako bidea. Maite dut Olaia entzutea, baita hizketan ere. Herriko farmaziaren ondoan autoa utzi eta balkoitik agurtu naute hark eta bere zakur Arak. Grabagailua martxan jarri aurretik, bueltaxka egin dugu frontoira eta Arak... [+]


Europaren berrarmatzearen aurkako manifestua sinatu dute Espainiako Estatuko dozenaka erakunde eta pertsona ezagunek

“Ez dugu gerraren aurrean etsi nahi, ez dugulako hilerrietako bakea nahi”, dio manifestuak, eta agintariei irtenbide politiko baten alde lanean jartzeko eskatu diete. Sinatzaileen artean daude Delàs institutua, Gernika Gogoratuz edo Ongi Etorri Errefuxiatuak... [+]


2025-03-26 | ARGIA
Errefuxiatuak hartzeko Gasteizen eraikitzen hasi diren makrozentro eredua kritikatu dute

Kritika artean abiatu dira Gasteizko Arana klinika zena Nazioarteko Babes Harrera Zentro bilakatzeko obrak. Ez auzokideak, ez errefuxiatuekin lan egiten duten gobernuz kanpoko erakundeak, ez PSEz bestelako alderdi politikoak ez daude ados proiektuarekin: makrozentroen ordez,... [+]


“Lokala eta bertako eragile guztien materiala itzultzea” exijitu dute Donostiako Birundako kideek

Joan den asteko kaleratze "ilegala" salatzeko, manifestaziora deitu dute ostiral arratsalderako.


2025-03-26 | ARGIA
Komunikazio modu onak aztergai izango dituzte Donostian

Nortasuna Sarean jardunaldien 10. edizioa egingo dute asteazken honetan Donostiako San Telmon, KomunikaziONA bideguruatzean izenburupean. Egungo komunikazio joerak aztertu eta "alternatiba osasuntsuagoak" topatzen saiatuko dira. Hainbat hizlari gonbidatu dituzte, euren... [+]


Kazetari estatubatuar batek AEBek hutien aurka eginiko erasoen berri zuen, gertatu aurretik

Signal aplikazioaren talde batera sartzeko gonbidapena iritsi zitzaion Jeffrey Goldberg The Atlantic hedabideko editoreari, Michael Waltz AEBetako Segurtasun Nazionalerako aholkulariak bidalia. Yemengo hutien aurkako erasoak koordinatzeko erabiltzen zuten taldea... [+]


Eguneraketa berriak daude