Lan espezifiko hutsak dituen hutsune zein eskasiei irtenbidea aurkitzeko sasoi aproposa da urtaro hau, negua alegia, eta txirrindulari oro lan horretan murgilduta dabil hilabeteotan. Urteen joan-etorrian aldaketa nabarmena ezagutu du prestatzeko metodologiak, entrenamendua zientziaren gurdira igo da eta. Hala ere, ez da txirrindulari guztientzat balio duen entrenamendu bakar bat.
Neguan mututu egiten da txorien kantua. Inurriak udan egindako lanaren kontura bizi dira eta hartzak, beste adibide bat jartze aldera, negu osorako ezkutatzen dira atsedenera. Baina ziklistak oso urrun bizi dira horrelako errealitatetik, oso bestelakoa da euren bizitza.
Uda parteko oihartzun eta burrunbarik entzuten ez bada ere, isilean, itzalean, lanean ari dira tropela osatzen duten ziklista guztiak. Denboraldian gogotik saiatu eta izerdi patsaren truke erdietsitako lorpenak, edo lortzeke gelditu zirenak, aztertu eta hausnartu ondoren, entrenamenduaren monotoniari otzan, bertuteak areagotu eta ahuldadeak ezabatu nahirik dabiltza ziklistak. Izan ere, «
kate-mailarik ahulenaren araberako sendotasuna izango baitu kirolari batek», Ramon Elkoro Ordiziako Majori Test kontsultako soin hezkuntzako tituludunak dioen moduan.
Axularrek «Gero» liburuan dioena aintzakotzat hartuta, alegia luzapenetan ibiltzeak, gaur egin daitekena biharko uzteak onurarik ekartzen ez duela eta aurreko denboraldia amaitu eta bat-batean hasi ziren txirrindularirik gehienak hurrengoa prestatzen. Ez zaie hauei ere, ez alajaina, goroldiorik lotuko zangoetan eta ez zaizkie nagituko giharreak. Bakoitza bere modura dabil, bere ezaugarri fisikoetara egokitutako entrenamendua eginez, denboraldiko jomugek markatzen duten abiadura eta presari jarraikiz. Guztiak jomuga beraz; kirol maila hobetzea.
NEGUKO PRESTAKETAN SARTU AURRETIK.
Prestaketa metodologian maiz aipatzen da jardueraren bat egin aurretik berotzeko ariketak eta atzera normaltasunera itzultzekoak (hoztekoak esan daiteke) garrantzitsuak direla. Lasterketen denboraldia amaitutakoan ere inportantetzat jotzen da jarduera bat-batean ez etetea. «
Azken lasterketa lehiatu ondotik, trantsizio epe batek eman behar dio segida denboraldiari», hasi da azalpenak ematen Ramon Elkoro belauntzarra. «
Bizikletan ibiltzen segi behar da egunero, askorik ez baina egunero. Bigarren astean, egunen batean jai egitea ere komeni da, baina bestalde giharrei estimuluren bat ere eman behar zaie, maila onean eutsi ahal izateko; mendateren bat, adibidez. Trantsizio epe honek gutxien-gutxienez hamabost bat egun behar ditu, baina hiru aste baditu hobe. Hiru asteok pasa eta gero, astebetez erabateko atsedena hartu daiteke eta jarraian neguko prestaketarekin hastea da onena. Ezin da hilabete eguzkitan egon».
ENTRENAMENDUAREN ZERA.
Neguko prestaketaren lehen xedea, jomugarik garrantzitsuena, txirrindulariak urtean zehar pilatu eta sortzez dituen gabeziei soluziobidea ematea da. Bizikletan ibiltze hutsarekin beste hainbat gihar ez direlako behar bezala garatzen eta fisikoki mailarik gorena eman ahal izateko ez baita oreka izatea bezalakorik.
Bistakoa da ziklismoa erresistentzia oinarri duen kirola dela, hala nola, funtsean, kirol aerobikoa. Arrazoi honengatik urtean zehar egiten den lan espezifikoa, bizikletan ibiltzea alegia, ikaragarri handia da kantitateari dagokionez: profesional batek, adinaren arabera, 25 milia kilometrotik 35 miliara egiten ditu urtean, gutxi asko.
Honen guztiaren ondorioz gihar espezifikoei, hots, batez ere hanketako muskuluei atsedena ematea ezinbestekoa da, baina bestalde ahalmen fisiologikoa gehiegi ahultzea ez da komeni, gero errekuperatzeak denbora eskatzen duelako. Hortaz, «
ezinbestekoa da gaitasun aerobikoari beste kirol alternatibo batzuen bidez eustea, modu honetan urte osoan lanean aritutako giharreak ez baitira horrenbeste behartzen», jalgi du Elcoro gipuzkoarrak. Horretarako egokia da «
igeri edota iraupen eskia egitea». Igerian ahalmen aerobikoari eusteaz gain, gorputza orekatu egiten baita, batez ere, sorbaldari dagokionez. Ziklismoa ez baita "ona" bizkarrezurrarentzat.
Entrenamendu orok helburu bat izan behar du beti aurrean, nora heldu nahi den jakitea ezinbestekoa da biderik egokiena hautatzeko. Honela, xede nagusiak denboraldiko zein sasoitan kokatu direnaren arabera neguko entrenamendua modu batera zein bestera bideratuko da, kantitatea, maiztasuna, intentsitatea eta lan mota, norbanakoaren beharretara egokituz. «
Denboraldia indartsu hasi nahi duenak», dio Txente Garciak, Banestoko tafallarrak, «
dagoeneko –abendu erdiko kontuak dira hauek guztiak
– korrika egitea eta beste kirolak praktikatzea baztertu, eta bizikletan hasi beharra dauka». Partikulartasunik aztertu gabe, oro har, esan daiteke, trantsizio eta atsedenaren ostean, hiruzpalau astetan «
oinarri-oinarrizko erresistenzia» landu behar dela, beste modu batera esanda, ahalmen aerobikoari eutsi behar zaio lan espezifikoa gaitzetsiz, bizikletan ibili gabe alegia.
Oinarri-oinarrizko erresistentzia lantzerakoan, intentsitateak «
baxua» behar du izan, «
erabat aerobikoa», zehaztu du Majori Test kontsultako entrenatzaileak. Luzera ordea, atal honetan ere aurrera egitea ezinbestekoa da eta horretarako gehienezko oxigeno kontsumoaren portzentaia altuetan lan egitea da onena. Bi hilabeteko epea mugarri hartuta, beraz, errepidean egiten den esfortzu bera egitea onuragarria da; batez ere azkeneko asteetan. Aldi berean, bi hilabeteak betetzen ari diren heinean, bigarren oinarriko erresistentzia lantzen hasi behar da, hau da, mugimendu espezifikoak egiten hasi, baina ez derrigorrez errepideko bizikletarekin, «
mendi bizikleta, bizikleta ergometrikoak, pista, arrabola», zenbatu ditu beste aukerak Ramon Elkorok.
PISU ALTXAKETAK.
Oinarri-oinarrizko erresistentzia lan honek beste osagarri bat ere ezinbestekoa du prestaketak zulo guztiak estali ditzan: indarra eta abiaduraren garapena. Hortaz, igeri edota iraupen eskia egiteaz bat, pisu altxaketak burutu behar dira, indarra garatzeko. Elkororen ustez honakoa da indarraren garapenak segi beharko lukeen logika: «
Lehenik gimnasia saioak egin behar dira eta gero hamabost bat ariketako esparru batean erresistentzia muskularra landu. Ariketa horiek guztiak oso orokorrak behar dute izan, gihar guztiak lantzeko modukoak. Haren ondotik gehienezko indarra landu behar da, hipertrofia (muskuluaren garapena) erdietsi behar da, baina koordinazio intramuskularra ahantzi gabe. Hau guztia egiten hasiko gara erabateko atsedenaren ostean, astean hirutan, eta egun berean makina ergonomikoan abiadura entrenamendua behar da. Baita bigarren oinarriko erresistentziaren zenbait ariketa egin ere».
Pisu altxaketa txirrindularien artean oso modan dagoen joera izan arren, ez da gaitz guztien sendagaia; kalteak ere izan ditzake, neurriz gain arituz gero. Gorputzean gihar gehiegi sortzen bada, pisua hartzen du kirolariak, giharra gantza baino astunagoa delako. Eta bestetik, zenbat eta gihar gehiago izan orduan eta oxigeno gehiago behar du muskuluak esfortzu aerobikoetan lana egin ahal izateko, nahiz eta aldi berean oxigenoa erretzeko gaitasuna ere hobetzen den. Beraz, txirrindulariren batek hipertrofiarako joera badu, Elkororen ustez koordinazio intramuskularra landu beharko luke. Lan mota honetan intentsitatea «
oso altua da», baina garapen muskularra ez da hainbestekoa. Intentsitate altua lantzeko pisu handiak erabiltzen dira, baina errepikapen kantitatea oso murritza izaten da: «
sei errepikapenen azpitik beti; bizpahiru eginez». Esandakoaren adibidea da Txente Garcia. Txente gizaseme gihartsua da eta pisu handikoa, 74 kilo eta erdi sasoirik onenean. Bere gogoa 73 kilotaraino argaltzea da eta horregatik ezin du neguan pisu askorik hartu, ez gantzez, ez muskuluz. «
Ez dut indartzeko entrenamendurik egiten. Pisu altxaketak egiten ditut, bai, baina, gehienbat, erresistentzia lantzeko dira: pisu arina eta errepikapen ugari, bizkor-bizkor egin ahal izateko», esan du nafarrak.
Pisu altxaketekin egiten den lan guztiak bizikletan erantzun ona izan dezan, gimnasioko lanaren ostean bizikletan ibili behar da, lehen esan moduan. Ramon Elkororen aginduz, «
abiadura landu behar da pisu altxaketen ostean, barruti batean entrenatuz».
NEGUAREN ETA UDAREN ARTEKO LOTURA.
Beti esan izan da negua dela udan eraiki daiteken etxearen oinarria, baina bi urtaroen artean lotura zuzenik ez badago neguko hilabete apur horietan burutzen den entrenamendua ezdeusa gertatu daiteke. «
Nik ez dut bereizketarik egiten», azaldu du Ramon Elkoro belauntzarrak. «
Bata bestearen jarraipena da, ezin da pentsatu bat bestearen oinarria denik». Adituaren adierazpen honek agerian uzten du neguan egindako lanak gerora gutxieneko jarraipen lanik ez badu, lortutako onurak ihes egingo duela, galdu egingo dela eta ez duela inolako intzidentziarik eragingo. Hori gerta ez dadin bere ustez, denboraldian ariketa soil batzuk egitea nahikoa da txirrindulariak indarrari eutsi ahal diezaion, «
hogei bat minutuko lana nahikoa da».
Lan honek guztiak (igeriketak, pisu altxaketak, eskiak...) aurkitu nahi duen jomuga da norbanakoaren hutsegiteak nola edo ahala konpontzea. Egiten den lana gero eta perfektuagoa izanagatik eta azken urteetan teknologiak mendean hartu bagaitu ere, horrek dakarren informazio maila altuarekin, ez da erraza izango aurrerantzean, «
orain baino emaitza handiagoa ematea»