ARANO, JARDUERA TRADIZIONALEN BILGUNEA


2017ko azaroaren 28an
Ibilbidea, Arano herrian bertan hasiko dugu hilerrira doan bidea jarraituz, eskuinean Aranomendi utziko dugu. Ia kilometro bat egin baino lehenago San Rokeko ermita ikusiko dugu, kanpotik itxura xumea du baina ateko leihatilatik baseliza gozoa agertuko zaigu. Pistan zehar pago iladek lagunduko digute eta bide batez, pago-motz eta pago-lizarren arteko desberdintasuna argi ikusiko dugu. Pago-motzak, 2 metroko altuera hartzen zutenean kimatu egiten ziren, bertatik, ikatzetarako egurra eta aziendentzat udaberriko hosto xamurrak izateko. Pago lizarrak aldiz ez ziren kimatzen ohol eta egur sendoa lortzeko; poliki-poliki izugarri luzatu dira. Ondorioz, gaur egungo zuhaitzak, gure ekintzen eta gure aitzindarien kudeaketaren araberakoak dira.
Aranomendi eta Urkamendi arteko lepoan pista utzi eta eskuineko bidezidorra jarraituko dugu. Ezkerrean burdin erreka doalarik, haran osoaren ikuspegi ederra behatuko da hemendik. Iratzez estalitako zelaietan harizti eta pagadi txikiak zeharkatuko ditugu. Merezi du zuhaitz hauei begira arretaz geratzea. Zuhaitz bakoitzaren ezaugarriei baino, zuhaitz multzo hauen antolaketari gehiago. Zuhaitz andanari begiratuz gero, landatuak direla nabarmentzen da, ez baitira naturan zuhaitzak errenkadan hazten, ezta guztiak adin berekoak izaten ere. Bestalde, monotonia honek basoen ustiaketa errazten du. Hemen kilometro t'erdi egin ondoren, Burdin izeneko eraberritu berria den borda dago. Bidea jarraiturik mihurak kolonizatua duen zuhaitz bakarti bat ikusten da. Mihura, zuhaitzen gainean sustraiak botatzen dituen erdibizkarroia da eta bere osagaietako bat tumoreen inhibitzailea omen da.
Bidezidorretik irten eta goiko lepora igoz, Añonerekin topatuko gara, mairubaratzez jositako gaina, baina bidea jarraitu eta mendixkari buelta emango diogu. Eskuinera joz abereen beharrak asetzea helburu duten zelaietan garo-metak agertzen zaizkigu. Garo honek, azpiak egiteko balio du, abereak bertan atseden hartu eta egin beharrak eginda, ongarri moduan erabiltzen delarik. Beste bost kilometrotan zelai eta borda artean igaroko gara eta argi adierazitako bidegurutzean Burdin Aroko (800-300 k.a.) mairubaratzak topatzen dira plaka adierazgarri eta guzti dutenak, beraien ezaugarriak jakitera emanez.
Bi bidetatik itzul gaitezke Hernani eta Goizueta arteko Arano herrira. Batetik, eskuineko bidean jarrai genezake pistan zehar eta bestetik, mendiaren tontorra segi dezakegu eta bide batez mairubaratzak eta paisajeak behatu. Azken bide hau haize asko dagoenean ez da erosoa izaten.
Pista jarraitzea erabakitzen badugu, bi iturri pasako ditugu eta, iturri ingurutan dagoen hezetasuna dela-eta, iratzeak eta goroldioak ugaldu egiten dira hauek ur asko eskatzen baitute. 3 metrotara lehenengo bidegurutzea dago eta bertatik San Rokeko ermitan barrena Aranora itzuliko gara

Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Eguneraketa berriak daude