KONPAINIEI MESEDE EGITEKO GOBERNUAREN TRIKIMAILUA

  • Izan ere, murrizketa %8koa ere izan zitekeen, baina argindar enpresek ia bilioi eta erdi pezetaz (60.000 milioi libera inguru) konpentsatu nahi dute merkatu konkurrentzian sartzea.

2021eko uztailaren 21ean
Alderdi Popularra buru duen Espainiako Gobernuak aurten argindar tarifak % 2,5 murriztuko direla iragarri du. Ez du esan, ordea, murrizketa % 8koa ere izan zitekeela, legeria argindar enpresen mesederako aldatu izan ez balute. Argindar sektorea merkatu konkurrentziara igarotzeak argindar enpresei ordainduko zaien, eta kontsumitzaileen patrikatik aterako den, dirutzaz (ia bilioi eta erdi pezeta, 60.000 milioi libera inguru) ere ez dute hitzik esan. Kontsumitzaileak jada aritu dira beste legealdietan Alderdi Sozialistaren Gobernuak burututako inbertsio nuklearrak beren argindar fakturan ordaintzen.
Joan den urteko azken egunetan hain zuzen, ezkutuan ia, Espainiako Kongresuak EAJ eta CIUren laguntzaz argindar enpresei zuzendutako 1,3 bilioi pezetako dirulaguntza onartu zuen, sektorearen liberalizazioari, edo bestela esanda, merkatu konkurrentziara sartzeari zuzendua. Industria Ministerioarekin hitzartutako akordioa dela-eta, ia bilioi bat pezeta jasoko dute argindar enpresek aldez aurretik. Bien bitartean, kontsumitzaileek ordainduko dute beren fakturetan bilioi eta erdi hori, 2014. urtera arte. Nola ordea? Bihilabeteroko fakturetako % 4,5 argindar enpresei zuzenduta.


PREZIO JAITSIERAREN TRIKIMAILUA.

Aurtendik aurrera argindarraren prezioa murriztearen gaineko Espainiako Gobernuaren iragarkia trikimailu hutsa baino ez da. Hori dio behintzat Sistema Elektrikoaren Batzorde Nazionala (SEBN) deritzon estatu-organismo independenteko presidente Miguel Angel Fernandez Ordoñezek berak.
Argindar enpresek sektorearen liberalizaziorako legea aldatzeko eskatu zioten Gobernuari, aldez aurretik bilioi bat pezeta jaso ahal izateko. Horretarako zera esan dute: «

kontsumitzaileek kopuru hori aldez aurretik ordaintzen badute, neuk prezioak murrizteko eta liberalizazioa areagotzeko konpromisoa hartuko dut
».
SEBNeko presidentearen ustez, hauen abilezia, bilioiaren eskaria prezio jaitsieraren eta liberalizazioa areagotzearen ordain emate gisa aurkeztean datza. Horrekin jendearen arreta alde positiboenetarantz desbideratzea lortzen dute, eta era berean indarrean den legea aldatzeak prezio jaitsiera eta liberalizazioa moteltzen dituela isilpean gordetzen dute.
Bada ezkutatzen duten beste konturik ere, adibidez Gobernuak Senatura eramandako zuzenketan argindar enpresen arteko konkurrentzia bultzatzeaz diharduen lerro bat bera ere ez dela ageri.
Hori da baina, Fernandez Ordoñezen ahotan, ilusionista trebeen sekretua: jendearen arreta beste nonbaitera eramatea, bitartean, jendea ohartu gabe, batek nahi duena eginez. Trikimailua, bere iritziz, burutsua eta sofistikatua da; kontua ez da ez liberalizatzea edota prezioak ez murriztea, hala balitz edonor konturatuko litzateke eta. Kontua da prezioen murrizketa eta liberalizazioa, indarrean zen legea aldatu izan ez balitz emango zena baino txikiagoa izan dela.
SEBNeko presidenteak esan duenez, 1997ko legea aplikatu ordez 1996ko protokoloa aplikatuko balitz, argindarraren prezioa % 8 inguru murriztu ahalko litzateke, interes tasen jaitsierak eta eskaria handitzeak eraginda.
Nolanahi ere, zuzenketa onartu eta legea aldatu ostean, argindarraren prezioa % 2,5 baino ez da jaitsiko, lehen aipatu gainordaina dela-eta ez baita posible izango beste % 4,5 murriztea. Eskaria areagotzeak eta interes tasak jaisteak urtero 160.000 milioi pezeta aurreztea ahalbidetzen die argindar enpresei; horrek esan nahi du prezioak % 7,8 ere murriz zitezkeela, SEBNeko presidentearen esanetan.
1999an Espainiako kontsumitzaileek, legea aldatzen ez bada bederen, ordaindu beharko ez lituzketen 88.000 milioi pezeta ordainduko dituztela da Gobernuaren trikimailuak ezkutatzen duen errealitate gordina.
88.000 milioi pezeta horietatik 9.000 milioi pezeta inguru Hego Euskal Herriko kontsumitzaileei dagokie, gaineko koadroan ikus daitekeen moduan. Kopuru hori, gainera, kontsumitzaileek bilioia bete bitartean –eta ezingo du ordura arte inongo Gobernuk 4,5 hori inondik atera– epeka ordaindu beharko dutenaren zati bat baino ez da. Beste hitzetan esanda, geure argindar fakturen % 4,5 bilioi hori argindar konpainiei ordaintzeko erabiliko da, 2014a bitartean

Banketxeak, argindar enpresen jabe, onuradunik handienak

Argindar enpresen atzean banketxe handiak ezkutatzen dira. Banketxe handiak dira argindar enpresen jabe, hauen kapital sozialean partehartzerik handiena dutenez, enpresa hauen administrazio kontseiluak ere kontrolpean baitituzte. Egoitza soziala Euskal Herrian duen enpresaren, hau da, Iberdrolaren kasuan, Banco Bilbao Vizcaya (BBV) da, beste banketxe batzuen ondoan, administrazio kontseilua kontrolatzen duena.
Gainontzeko argindar enpresak ere, Endesa, Union Fenosa eta Hidrocantabrico, garrantzitsuenak aipatzearren, nahiz eta batzuk milioika akziodun dituzten, Espainiako banketxe handien kontrolpean daude, BBV barne dela.
Espainiako banketxe handiak izaki etekin errekorra dutenak –1998an bilioi bat pezeta inguruko etekina lortu zuten-, argindar enpresak ere ez dira makal ibiliko. Joan berri zaigun 1998an bilioi erdi pezeta inguruko etekina lortu dute. Beste behin, beraz, banketxe handiak izango dira Espainiako Gobernuak argindar enpresei merkatu konkurrentzian sartzeagatiko konpentsazio gisa eskainitako bilioi pezetako opariaren onuradunik handienak

Hego Euskal Herriak 9.000 milioi pezeta oparituko dizkie argindar enpresei

Hego Euskal Herriko kontsumitzaileok 9.000 milioi pezeta (360 milioi libera) inguru oparituko dizkiegu argindar enpresei geure argindar fakturen bidez. Hauen patriketara zuzenduko da argindar fakturaren %4,5, merkatu konkurrentziara sartzeagatiko konpentsazio gisa. Aurrez pentsatuta eta azpikeriaz ia eta EAJ eta CIUren aldeko botoek lagunduta hartu zuen erabaki hori Espainiako Gobernuak.
Horixe dio IU eta Talde Mistoarekin batera kontrako botoa eman zuten sozialistek Espainiako Senatuan egindako txostenak. Aipatu txostenak 1998an EAEko argindar fakturazioa 152.412 milioi pezetakoa (6.000 libera inguru) izan dela azaltzen du, 192.502 milioi pezeta (7.700 libera inguru) guztira Hego Euskal Herrian, Nafarroako datuak EAEkoekin batuz gero. Enpresa eta kontsumitzaile arabarrek 24.308 milioi pezeta ordaindu zuten erabilitako argindarraren truke. Gipuzkoako faktura 53.850 milioi pezetakoa izan zen eta 75.000 pezeta ingurukoa Bizkaikoa. Nafarroan 40.000 milioi pezetatik ordaindu dute.
Gauzak horrela, Hego Euskal Herriak 1998an ordaindu zituenen %4,5 kalkulatuz gero, 1999tik aurrerako fakturen %4,5 argindar enpresen esku izango baita, Arabak 1.094 milioi pezeta emango lituzte; Gipuzkoak 2.423 milioi pezeta, Bizkaiak 3.341 milioi pezeta eta Nafarroak berriz, 1.840 milioi pezeta. Guztira 8.600 milioi pezeta lirateke aurten Hego Euskal Herriko kontsumitzaileok argindar enpresei oparitutako genizkiekenak

Lemoizko itxiera ordaintzen darraigu

Lehendik ere –eta urte asko daramatzagu jadanik–, kontsumitzaileak gara geure fakturen bidez argindar enpresek energia nuklearrarekin lotuta egin izandako inbertsioak ordaintzen ari garenak.
Sektore nuklearreko enpresa horietako batzuk itxita daude gaur egun. Euskal Herritik gertuen dagoen kasuan, Lemoizko zentral nuklearrerako programaturiko bi Taldeak izan ziren lanean hasi ez zirenak. Gizartearen herri-presioak eta ETAren ekintzek eraginda, garai hartan PSOE buru zuen Espainiako Gobernuak proiektua bertan behera utzi eta Lemoiz geldiaraztea erabaki zuen.
Itxieraren ondorioz, argindar enpresek –kasu honetan Iberduerok (orain Iberdrola denak)– egindako inbertsioengatiko konpentsazioa eskatu zuten. Lemoizko kasuan 400.000 milioi pezeta inguru eskatu zituzten, zeintzuk oraindik ordaintzen darraigun geure argindar fakturen bidez. Kontsumitzaileak gara beti Administrazioaren zatarkeriak ordaintzen ditugunak. Hiritarrei galdetu ere egin gabe eta Euskal Herriaren kasuan legeriari berari ere kontra eginez, energia nuklearra ezartzen saiatu zen Administrazioaz ari gara


Azkenak
Israelek hildako 17.000 haur palestinarren izenak irakurriko dituzte Iruñean 30 orduz jarraian

Ekimena abenduaren 28an egingo da Iruñeko Baluarte plazan. Goizeko 11:00etan ipuin irakurketa antolatu du Yalak La diverxa Cris ipuin kontalariarekin eta, ondoren, 12:00etatik aurrera, BDZ (Boikota, Desinbertsioa eta Zigorra) ekimenak antolatuta egingo da irakurketa.


Urtebete baino gehiago greban, Elon Musken enpresaren aurka
“Teslak ez du nahi langileek iritzia emateko eskubidea izaterik”

Teslaren aurkako lehen greba –eta bakarra– da munduan, Suedian 2023ko urritik aurrera egiten ari direna. Duela mende batetik hona Suedian egindako grebarik luzeena bihurtu da. IF Metall sindikatua bultzatu du protesta, Elon Musken autogintza enpresak hitzarmen... [+]


Politono bat entzun nahi?

PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024

--------------------------------------------------

Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da... [+]


2024-12-20 | Xalba Ramirez
Xabier Badiolaren gitarra: zaharra zena, berri

Xabier Badiola
Xabier Badiola
Gaztelupeko Hotsak, 2023

-------------------------------------------------

Ea, ba. “Gaur egungo musika” musika deitzen zaio erritmo kutxa elektroniko bat duen edozeri, eta, klaro, horrela ezin da. Lerro hauetan saiatu izan gara... [+]


Globo morean

Ztandap
Nork: Mirari Martiarenak eta Idoia Torrealdaik.
Noiz: abenduaren 6an.
Non: Durangoko San Agustin kultur gunean.

------------------------------------------------------

Laugarren pareta hautsi eta zuzenean, zutik eta beldurrik gabe interpelatzen du publikoa stand... [+]


2024-12-20 | Nekane Txapartegi
Izartxoak *, arriskutsuak patriarkatuarentzat

Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]


2024-12-20 | Hiruki Larroxa
Irribarre egin, murtxikatu eta isildu

Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]


2024-12-20 | Sonia González
DSBEren ‘humilladeroa’

Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]


Siriako Arabiar Errepublikaren amaiera

Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]


“Jadanik ez gara zuen tximinoak”

Centre Tricontinental erakundeak kongoarren erresistentzia historikoa deskribatu du The Congolese Fight for Their Own Wealth (Kongoko herriak bere aberastasunaren alde borrokan dihardu) dosierrean (2024ko uztaila, 77. zk). Kolonialismo garaian, Belgikako Force Publique-k... [+]


Kongo eta kobaltoa
Zertarako gaude prest konektatuta jarraitzeko?

Balio digu ilunabarrarekin azken erretratu hori ateratzeko. Edo istant batean ordaintzeko barrako zerbitzariari eskatu berri diogun marianitoa. Eta ze arraio, Levi’sak imitatu nahi dituzten praken atzealdeko poltsikoan ezin hobeto datoz. Horretarako ere balio du... [+]


Peio Berterretxe
“Tresna sozial izatetik, produktu kultural izatera pasatu dira plaza antzerkiak”

Master Amaierako lan sendoa aurkeztu berri du Peio Berterretxek. Urte luzetan antzerkian ikasia eta aritua, plaza antzerkien jatorriaz eta gaur egun dituzten funtzioez aritu gara harekin, Lekorneko Kabalkadan oinarrituta egin duen ikerketaren aitzakian.


Eguneraketa berriak daude