Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

larunbata 2024ko abenduaren 28an

Isiltasunaren legea liberatan betearazi

Mikel Asurmendi

Mikel Jauregi

2021eko uztailaren 20an

Inprimatu

GAL afera dela eta, Abeberri eta Bortairuri jarritako zigorra
Isiltasunaren legea liberatan betearazi
Izan berri duten epaiketa medio, Jakes Abeberri eta Jakes Botairurekinmintzatu gara
Jendeak GALen kontrako auzia deitu izan duela diote, beraien kontrakoa baino. Irailean jakinen dute jarritako isuna pagatu beharko duten ala ez. «Oso gogorra egiten zaigu pentsatzea dirua biltzen hasiko garela Cathala, Helie eta Etxeto polizien sakeletan bukatzeko», diote Jakes Abeberrik _Miarritzeko auzapezordea, «Enbata»ko arduraduna eta EBko batzordekidea_ eta Jakes Bortairu Herriaren Aldeko kideak.
EPAIAREN arabera, bien artean 800.000 libera (20 milioi pezeta inguru) ordaindu beharko dituzte, 600.000 Bortairuk eta 200.000 Abeberrik. Lehenengoari «Cathala ustela» izenburupean iazko urrian Baionan eta Hendaian agertutako afitxak itsastea leporatu diote. Bigarrenari, «Enbata» astekarian argitaratutako bi artikulutan Joel Cathala borroka antiterroristako burua eta Hendaiako komisario ohia difamatzeagatik.
«Zigorra arras gogorra da», beraiek aitortu gisara. Oraingoz, baina, iraila aldera arte itxaron egin beharko dutela uste dute epaia zertan geratzen den jakiteko, biek errekurtsoa aurkeztu baitute.
«Zigorraren aurrean ez dugu ezer planteatu, zeren eta aurkeztu dugun errekurtsoak zerbait berririk ekarriko duela espero baitugu. Gero gerokoak. Erran behar dugu, gainera, juridikoki badirela aukera anitz segitzeko»,
azaldu digu Jakes Bortairuk. Iritzi berekoa da Jakes Abeberri, eta Auzitegi Gorenetik epai berria beraien aldeko izanen dela espero du.
«Ene kasuan, `Enbata' ez da elkarte bat. Ni naiz arduradun nagusia. Egoitza elkarte batena da, baina nik erantzun behar diet `Enbata'ren aurkako zigor eta isun posible guztiei. Beraz, `Enbata' kondenatzea ni kondenatzea da»,
gaineratu du Miarritzeko auzapezordeak.
Epaia alde batera utziz, «garaipen» txiki bat lortu dutela adierazi digu Bortairuk: GAL afera eguneratzea. Herriaren Aldeko kidearen aburuz,
«10 urtez Iparraldeko abertzaleok ahal izan duguna egin dugu GALen ekintzak salatzeko, baina gauza asko ez ziren gure esku. Baina Amedo eta Dominguezen deklarazioak bezalako elementu berriak medio, GAL aferako frantses konplizitate guztiak mahai gainean jartzeko aukera izan dugu. Lanabes ezberdinen bitartez, informazio horiek gizarteratzen saiatu gara. Eta horretan, laguntza ederra eman digu Cathalak, nahiz eta agian ondorio txarrak jasan beharko ditugun...».
Modu horretan, abertzaleak ez diren beste kazetari eta indar batzuk, komunistak kasu, beraien alde egitea erdietsi dutela nabarmendu du Bortairuk. Frantziako Alderdi Komunistaren jarrera zehaztu digu Abeberrik:
«Parlamentuan GAL aferako frantziar inplikazioak ikertzeko eskaera egina du. Indar minoritarioa izan arren, bere gestioa beti ere interesgarria eta lagungarria izan daiteke guretzat. `L'humanité' bere egunkarian ere publiko egin du eskaera hori».
Abeberriren iritziz, beraien aurkako prozeduraren haritik tiraka hasiko dira GAL aferan frantziar agintariek dituzten inplikazioez zerbait gehiago jakiteko.
Ezkerra edo eskuin, berdin
ABEBERRI eta Bortairu bat datoz GAL afera Estatu logika dela baieztatzerakoan, Euskal Herriaren inguruko Estatu arazoa. Ondorioz, bai Espainian eta bai Frantzian, eskuina ala ezkerra boterean egonda, logika beraren arabera jokatzen dutela azpimarratu digute.
«Logika horrek uko egiten dio erabat euskal subiranotasunari. Borondate politiko komunak izateaz gainera, kidetasun pertsonalak ere badira ezker eta eskuin frantsesaren artean. GAL aferan ez dut uste deus alda daitekeenik ezkerra edo eskuina boterean egonagatik»
azaldu du Jakes Abeberrik. Bortairuk ere ildo berari heldu dio.
«Euskal Herriak bizirik iraun eta ez irautearen artean, Madrilek eta Parisek berdin jokatzen dute ezkerretik zein eskuinetik».
Oraindik, baina, Espainian bezala, Frantzian GAL ez dela Estatu arazo bilakatu nabarmendu digu Herriaren Alde-ko kideak.
«Oraindik ez dauka Hegoaldean duen pisua. Ipar Euskal Herria ttipiagoa denez, orain arte lortu dute isiltasun legea mantentzea. Orain, berriz, gauzak aldatzen ari dira. Batetik, gure auzia dela medio, eta bestetik, komunistak hasiak direlako mugitzen».
Baina apurka ari omen da Estatu afera bilakatzen, eta justizia ere GAL aferan nahasturik dagoela baieztatzen du Bortairuk.
«Informazioek frantses polizia batzuk inplikatzeaz gain, justiziako arduradun batzuk ere nahasten dituzte, Naom prokuradorea kasu. Poliziek eta epaileek elkartasun izugarria erakutsi diete elkarri».
Eta frantziar politikariak, espainiarren modura, beren burua babesteko polizia eta epaileena babesten ari dira Abeberriren esanetan.
«Joko politiko honetan, Frantziako Estatuaren aparatua dago inplikatua. Eta oso garesti aterako zaio Estatuaren aurka jotzera ausartzen denari».
Elkartasunik ez prentsaren aldetik
IZAN berri duten auziaren inguruan eta GAL aferarekiko erakutsi duten jarrerari dagokionez, ez omen dute elkartasun adierazpen handiegirik jaso prentsaren aldetik.
«Gure aurkako lehen auzi honetan hori ikusi ahal izan dugu. Herriaren Aldek kaleraturiko afitxak, eta `Enbata'k zein `Ekaitza'k argitaraturiko iritziak, Lopez Carrillok `El Mundo'rako egindako adierazpenen errepikapena baino ez dira izan. `El Mundo'tik ateratako informazio eta datuok frantziar prentsa eta komunikabide guztiek argitaratu dituzte: `Le Monde', `Liberation', `Sud Quest' eta `La Semaine'k hemen Iparraldean; AFP agentzia barne»,
azaldu digu Abeberrik. Euskal agerkariak baino ez «hautatzea» esanguratsua dela dio. Eta pasadizo bat kontatu digu gehiago argitu nahian.
«Auziaren egunean, aukera izan nuen auzibideratzearen txostenak ikustatzeko, eta `Sud Quest' egunkariko kazetari batek auzitegiko presidenteari igorritako gutun batean bere burua xuritu eta barkatzeko erregutzen zion».
Izan ere, kazetari honek Cathalak GALen diruak jasoak zituela idatzi zuen bere egunkariaren lehen orrialdean, eta Cathalak harturiko jarreraren aurrean atzera egin du.
«Kokildu egin dira, eta horrela lortu dute Polizia eta justizia beraren hatzamarretatik libre geratzea. Halakoxea da prentsaren elkartasuna»,
gehitu du Miarritzeko auzapezordeak. Hala ere, ebazpenaren ondotik, zenbait kazetariren aldetik nolabaiteko sostengua jasotzea posible ikusten du.
«Orain prozedura nola gauzatu den jakin nahi dute, ez baitute sinisten gauzak nik esan bezain sinpleak izan daitezkeenik. Gurekiko jarrera jakin bat azaldu aurretik, informazio guztiak alderatu eta baieztatu nahi dituzte. `Le Monde' eta `Le Canard Enchaine' dira eginkari horietako batzuk, eta hauek auzibideratze honi buruzko informazioak biltzen ari dira, gero jarrera bat hartzeko».
Abeberrik azaldutakoaren arabera, komunikabideok beraien kontra emandako epaia adierazpen eta prentsa askatasunaren aurkakoa dela ohartzea nahi dute, eta horren arabera, sala dezatela.
«Eta noski, GAL afera argitzen inplikatu daitezela».
Jakes Bortairuk zerbait gehiago gehitu du komunikabideen jokaerarekiko:
«Gure aurkako zigorrak eragin zuzena izan du eta izanen du prentsa guztiarentzat. Orain, prentsak gai hau aztertu aitzin bi aldiz pentsatuko du. Horixe da zigor honen helburuetako bat». «L'Humanite»ren adibidea ipini digu:
«Lopez Carrillorekin elkarrizketa bat prest zuen, baina duda-mudan ibili dira aste batez, abokatuarekin negoziatzen... Izugarrizko beldurra zuten. Azkenean atera dute, baina polizia hauen izenak ez dituzte agertu. Denek dakite zein diren poliziok, xehetasunak ematen baituzte, baina X, Y eta Z hizkiordez agertu dira».
Libera sinbolikorik ez oraingoan
IZAN ere, diru-zigorra gogorra baita oso. Biek aipatutakoaren arabera, difamazio kasuetan bada pertsona baten ohorea garbitzeko ordaintzeko modu bat, eta da libera sinboliko bat ordaintzea. Edo bestela, gehien jota, azken urteotan 10.000 liberako isuna ezartzen da. Oso gutxitan 50.000 liberakoa, hori baita gogorrena beraiena bezalako auzietan. Ostera, Abeberri eta Bortairurenak, batik bat azken honenak, sobera gainditzen dituzte kopuru horiek. Ordaindu beharrean izanez gero, honela banatuko litzateke diru hori Abeberriren kasuan: zigorra liberetan; poliziei ordaintzeko 150.000 libera; abokatuen gastuetarako, 15.000 libera polizia bakoitzeko; Frantziako Estatuarentzat 3.000 libera; eta beraien kontrako zigor hori bost egunkaritan argitaratzeko dirua ukanen dute hiru poliziek, 25.000 libera guztira. Orotara, 200.000 libera. Bortairurena are handiagoa da (600.000).
Bortairuk badu zer esatekorik diru-zigorrari dagokionean.
«Auzitegiak ezarritako isuna fiskalak berak eskatu ez zuen isuna da. Bi alde ginen: iraindutakoak eta gu. Diru-zigorrak eskatu zituzten, eta baita abokatuen gastuak estaltzeko sosak ere. Horrezaz gain, auzitegiak beste zigor eta isun bat erantsi du. Horretan ikusten da benetan gogor kondenatzeko nahia bazela auzitegien aldetik».
Baina ez da Abeberri eta Bortairurena auzi honen inguruan izango den epaiketa bakarra. Maiatzean Parisen bi auzi izanen dira. Bata «El Mundo»ren kontra eta AFP agentziaren kontra bestea. Bortairuk ondoko interpretazioa egiten du:
«Errazago zuten gure kontra joatea, medio txikiak ditugulako defenditzeko. Behin gurea pasata, errazago medio handien kontra jotzea. Jada, afera berari buruz erabakia hartua izanen baita. Gure zigorrekin beste guztiak kokildu nahi izan dituzte».
MIKEL ASURMENDI / MIKEL JAUREGI
8-11

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakParapolizialakGAL
GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakHA
GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakEB
PertsonaiazABEBERRI1
PertsonaiazBORTAIRU1
EgileezASURMENDI1Politika
EgileezJAUREGI5Politika

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Artzain soil

Sabina Hourcade | Lucie Francini

“Zaintza lanak ez dira jarduera zehatz bat; produkzio-erlazio patriarkalek ekoizten dituzte”

Danele Sarriugarte Mochales

Zertarako gaude prest konektatuta jarraitzeko?

Urko Apaolaza Avila

“Euskaraz ez dakien pertsona bat” izendatu dute Eitb.eus-eko zuzendari, LABek salatu duenez

ARGIA

“Zuzeneko emanaldietan beharrezko den xarma galtzen ari nintzela sentitzen nuen”

Euskal Irratiak

Azkenak

2024-12-28 | Azpeitiko Kulturaz Kooperatiba

Souvenir, komeria estralurtarra

MULTIMEDIA - Antzezlana

2024-12-27 | Julene Flamarique

EuskarAbentura 2025: izena emateko epea zabalik martxoaren 5era arte

EuskarAbentura 2025 espedizioak aukera emango die 127 gazteri zazpi lurraldeak oinez zeharkatzeko kulturan, historian eta paisaietan murgilduta. EuskarAbenturako parte-hartzaileen hautaketa ez da proiektuen kalitatean bakarrik oinarritzen, baita generoa,... [+]

2024-12-27 | Leire Ibar

AEBek eta aliatuek 260.000 milioi dolar eman dizkiote Ukrainari laguntza militarrerako

AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]

2024-12-27 | Julene Flamarique

Elkarte memorialistek manifestatzera deitu dute urtarrilaren 18an, Erorien Monumentua eraistea galdegiteko

Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]

2024-12-27 | Mikel Aramendi

ANALISIA

Myanmarreko gerra zibila, laugarren urtera

Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.

2024-12-27 | Leire Ibar

Txanpainaren industriaren arrakastaren oinarrian eskulan esplotatua dago

The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.

2024-12-27 | Sabina Hourcade | Lucie Francini

Artzain soil

MULTIMEDIA - dokumentala

2024-12-27 | ARGIA

Gutxienez 5.212 eraso matxista salatu dituzte aurten EAEn, iaz baino %8 gehiago

2024ko azarora bitarte 683 sexu eraso salatu dituzte, iaz baino %16,7 gehiago, Emakunderen arabera. Familia barruko indarkeria salatu duten emakumeen kopurua ere handitu da (975 izan dira), baita bikotekide edo bikotekide ohiek egindakoa ere (3.554).

2024-12-27 | Euskal Irratiak

Benito Lertxundi

“Zuzeneko emanaldietan beharrezko den xarma galtzen ari nintzela sentitzen nuen”

Benito Lertxundi 60 urte iraun duen kantugintza uzten zuela jakinarazi du Durangoko azoka aitzin. 2023an Gernikan grabatu zuen kontzertu baten diskoarekin bururatuko du bere ibilbide handia bezain aberatsa. Bazuen urtea hartua zuela erabakia, ez da erraza izan horren berri... [+]

2024-12-27 | Gedar

Eguberrietan 110 osasun-zentrotan ezarri ditu murrizketak Osakidetzak

Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.

2024-12-27 | Euskalerria irratia | Unai Lako Goñi

Ibai Ripodas: “Balorazio oso positiboa egiten dugu, orain gazteek sortu beharko dituzte presoei elkartasuna helarazteko bide berriak”

Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.

2024-12-27 | ARGIA

“Euskaraz ez dakien pertsona bat” izendatu dute Eitb.eus-eko zuzendari, LABek salatu duenez

"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]

2024-12-27 | ELA sindikatua

Marinel bat hil da Bilboko portuan, bihotzekoak jota

2024-12-27 | Gasteizko Udala

Eskuin muturraren aurkako babes hesiaren amaiera?

MULTIMEDIA - solasaldia

2024-12-27

Komunitate energetikoak eta administrazio publikoa, kooperatibismoaren eta praktikaren ikuspuntutik

MULTIMEDIA - solasaldia

Eguneraketa berriak daude