«Sortuko dugun Fundazioa izango da Krensen burua»


2021eko uztailaren 19an
Guggenheim museoa uda aurretik abiatuko da
«Sortuko dugun Fundazioa izango da Krensen burua»
Juan Ignacio Bidarte, Guggenheim Partzuergoko zuzendaria
Joan den astean agerraldia izan zuten Jose Maria Agirre eta Juan Ignacio Bidartek Eusko Legebiltzarrean Guggenheimen hainbat gasturi buruzko xehetasunak emateko. Museoaren ateak zabaltzeko data hurbiltzen ari delarik, kritikak ez dira isiltzen.
Joan den astean Eusko Legebiltzarreko Kultura Batzordean agertu zineten. Ez da agertzen zareten lehen aldia. Agerraldi hauek ez al dute museoaren gainean informazio eta gardentasun falta ispilatzen?
Ez dut uste hala denik. Agerraldiak ohiko prozedura baten parte baino ez dira.
PP alderdiak eskatu zuen agerraldia, hainbat gasturen inguruan kritika egiteko. IUk ere bereak luzatu zituen. Kritika hauen atzean proiektua bera jartzen al da auzitan?
Azken agerraldiko kritikak zehatzak izan ziren, Bilbora ekarritako «Guggenheimeko Maisulanen» erakusketaren eta eraikuntza gastuen ingurukoak, hain zuzen ere. Ez dut uste kritika horiekin sakonago jo nahi denik, eta PPren kasuan, kostuak ondo ulertu ez dituenaren seinale izan daitezke, eraikuntzarako egindako aurrikuspenak erditik betetzen ari direlako.
Mari Karmen Garmendia ez agertu izanak ere kritikak jaso ditu. Zer dela eta ez zen azaldu?
Beste zerbait izango zuelako, pentsatzen dut. Hala ere, ez dut uste inongo arazorik duenik eskatzen zaionean agertzeko. Ondo asko frogatu du gainera, zein den bere jarrera zentzu honetan.
Bere garaian Joseba Arregik eraikuntzarako eginda zeuden aurrikuspenak erabat beteko zirela adierazi zuen, eta beraz, 10.000 milioi pezeta xahutuko zirela zeregin honetan. Gauza bera aipatu duzue agerraldi honetan; baina, diruren bat desbidera daitekeela iragarriz. Komunikabideek 4.000 milioi pezeta aipatu dituzte.
Hori ez da horrela. Museoa eraikitzeko aurrekontua 10.000 milioi pezetakoa da eta ez da besterik xahutuko. Baina, hasieratik jakina zenez, eraikuntza gastuari beste batzuk gehitu behar zaizkio, hala-nola altzarien erosketarena, inguruaren urbanizazioari dagokiona, arkitektu eta ingeniarien soldatak, eta beste... aurrikusita zeudenak. Honi guztiari erantzuteko 4.000 milioi pezeta esleituta daude.
Urbanizazioaren inguruko gastuetan soilik gerta daiteke gorabeherarik. Izan ere, Bilbao Ria 2.000 elkartearekin eztabaidan gabiltza. Gure ustez, museoaren inguruko saila baino ez dagokigu urbanizatzea. Elkarteak ordea, nasaren konponketa osoak ere gure esku behar lukeela dio, eta hor sor daiteke desbideraketa, baldin eta gure gain hartu behar baditugu gastu horiek. Kasu honetan, 800 milioi pezetakoa litzateke urbanizazioaren kostu osoa.
«Guggenheimeko Maisulanak» erakusketaren inguruko afera ez da isiltzen. Ikusleei buruzko eztabaidari, kostuenak jarraitu dio orain. Proiektuari ateak zabaltzeko baliagarri gertatu al zen erakusketa, edo alderantziz, kezkak pilatzeko?
Erakusketak bere funtzioa bete zuen, hots, Guggenheim Museoaren ondarearen zati bat erakustea. Ikuslearen aldetik ere asmatu genuela uste dut. Kostuen inguruan sortu den eztabaida, berriz, normaltzat jotzen dut. Kantitate inportanteak dira, baina antzeko erakusketek hainbeste balio dute. Adibide bat jartzearren, Txillidak duela bost urte Donostiako Miramar jauregian egindakoa 96 milioi pezetan atera zen.
Urte hasierarako Guggenhein Fundazioa sortuko zela iragarri zen, zeinean instituzio guztiek izango luketen lekua, baita ekimen pribatuak ere, museoaren funtzionamendua gainbegiratzeko helburuz. Ardura hori ez al dagokio ordea New Yorkeko jabegoari? Eta zer dela eta ez da Fundazioa sortu?
Fundazioa sortzeko bidean da; hilabete batzuetako atzerapena ezagutuko du, Bizkaiko Foru Aldundiak onartu berri duen araudi fiskalaren zain egon baikara martxan jartzeko. Uda aurretik abiatuko da.
Fundazioaren funtzioa, berriz, ez da museoaren funtzionamendua gainbegiratzea, gestioaren ardura eramatea baizik; Fundazioa arduratuko da aurrekontuez, programazioen antolaketaz, eta bestez, eta bertan, euskal instituzioek gehiengoa izango dute. Beren kontrolpean izango da museoa.
Zer esango zenioke, aipatu didazunarekin bat egon ez eta, guztien gainetik Thomas Krensek aginduko duela pentsatzen duenari.
Dudarik ez, pertsona garrantzitsua dugu Krens. Solomon R. Guggenheimen Fundazioko burua den neurrian, berak darama museoaren ordezkaritza. Hala ere, ez du inoren gainetik jokatuko Bilbon. Aurrikusita dagoenez, sortuko dugun Fundazioa izango da Krensen burua.
Juan Ignacio Bidartek ziurtatuta al dauka zuzendaritzan leku bat?
Ez. Museoaren zuzendaritzan inork ez du bere postua ziurtaturik, oraindik gaia eztabaidatzen ere ez baikara hasi. Ez dakigu zenbat postu izango diren eta zer funtzio beteko duten. Dagoeneko norbaitek uste badu bere postua ziurtatuta duela, gezurretan ari da.
Javier Gonzalez de Durana erosketetan aholkatzeko aditu gisa aukeratua izan da. Zer dela eta murriztu da pertsona bakar batera lehen Adituen Batzordea zena? Zeintzuk izango dira erosketetan kontuan hartuko diren kriterioak, aurretik markatuak edo...?
Adituen Batzordea bere zeregina bete zuenean desagertu zen, erosketetarako ardatz nagusiak aholkatu ondoren; aholkularitzarekin jarraitzeko asmoa genuen ordea, eta orain, ardatz horiek garatuz aukera zehatzak egiteko ordua heldu denean, Gonzalez de Duranarekin lan egitea deliberatu dugu. Baina honek ez du esan nahi aditu bakarra izango denik, behar diren guztiak inguratuko ditugu modu batera edo bestera.
Museoen Plan Nazionala ez al da erdi itota jaio Guggenheimek sortu dituen loturen ondorioz?
Bere garaian hainbat sektoretatik museoen alorrean egiten zen apustu bakarra Guggenheim zela esaten zitzaigun, eta ikusi da ez dela horrela, beste proiektu batzuk ere aurrera doazela Azpiegituren Plangintzaren barruan. Guri azken hiru urteotan inbertsioen erdigunea izatea tokatu zaigu, baina datorren urtean irekiko ditugu ateak eta besteek jasoko dute arreta.
Bestalde, Guggenheimek ez du basamortuan kokaturiko perretxikua izan nahi, asmoa kultur azpiegiturak garatzen laguntzea da; funtzio bat betetzea tokatzen zaigu, nazioarteko ikuspegia jorratuko duen arte garaikideko museoa izatea, inondik ere hemengo artistak baztertu gabe, eta Plan Nazionalean barne, elkarren osagarri izatea dagokigu. Beste museoekin elkarlana posible izango da noski, hainbat alorretan, heziketa mailan eta erakusketen antolaketan, adibidez.
J.J. PETRIKORENA
47-49

GaiezKulturaArteaAretoakMuseoakGuggenheim
PertsonaiazBIDARTE2
EgileezPETRIKOREN1Kultura

Azkenak
2024-12-27 | Julene Flamarique
EuskarAbentura 2025: izena emateko epea zabalik martxoaren 5era arte

EuskarAbentura 2025 espedizioak aukera emango die 127 gazteri zazpi lurraldeak oinez zeharkatzeko kulturan, historian eta paisaietan murgilduta. EuskarAbenturako parte-hartzaileen hautaketa ez da proiektuen kalitatean bakarrik oinarritzen, baita generoa,... [+]


2024-12-27 | Leire Ibar
AEBek eta aliatuek 260.000 milioi dolar eman dizkiote Ukrainari laguntza militarrerako

AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]


2024-12-27 | Julene Flamarique
Elkarte memorialistek manifestatzera deitu dute urtarrilaren 18an, Erorien Monumentua eraistea galdegiteko

Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]


2024-12-27 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmarreko gerra zibila, laugarren urtera

Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.


2024-12-27 | Leire Ibar
Txanpainaren industriaren arrakastaren oinarrian eskulan esplotatua dago

The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.


2024-12-27 | ARGIA
Gutxienez 5.212 eraso matxista salatu dituzte aurten EAEn, iaz baino %8 gehiago

2024ko azarora bitarte 683 sexu eraso salatu dituzte, iaz baino %16,7 gehiago, Emakunderen arabera. Familia barruko indarkeria salatu duten emakumeen kopurua ere handitu da (975 izan dira), baita bikotekide edo bikotekide ohiek egindakoa ere (3.554).


2024-12-27 | Euskal Irratiak
Benito Lertxundi
“Zuzeneko emanaldietan beharrezko den xarma galtzen ari nintzela sentitzen nuen”

Benito Lertxundi 60 urte iraun duen kantugintza uzten zuela jakinarazi du Durangoko azoka aitzin. 2023an Gernikan grabatu zuen kontzertu baten diskoarekin bururatuko du bere ibilbide handia bezain aberatsa. Bazuen urtea hartua zuela erabakia, ez da erraza izan horren berri... [+]


2024-12-27 | Gedar
Eguberrietan 110 osasun-zentrotan ezarri ditu murrizketak Osakidetzak

Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.


Ibai Ripodas: “Balorazio oso positiboa egiten dugu, orain gazteek sortu beharko dituzte presoei elkartasuna helarazteko bide berriak”

Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.


2024-12-27 | ARGIA
“Euskaraz ez dakien pertsona bat” izendatu dute Eitb.eus-eko zuzendari, LABek salatu duenez

"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]


Eguneraketa berriak daude