«Sortuko dugun Fundazioa izango da Krensen burua»


2021eko uztailaren 19an
Guggenheim museoa uda aurretik abiatuko da
«Sortuko dugun Fundazioa izango da Krensen burua»
Juan Ignacio Bidarte, Guggenheim Partzuergoko zuzendaria
Joan den astean agerraldia izan zuten Jose Maria Agirre eta Juan Ignacio Bidartek Eusko Legebiltzarrean Guggenheimen hainbat gasturi buruzko xehetasunak emateko. Museoaren ateak zabaltzeko data hurbiltzen ari delarik, kritikak ez dira isiltzen.
Joan den astean Eusko Legebiltzarreko Kultura Batzordean agertu zineten. Ez da agertzen zareten lehen aldia. Agerraldi hauek ez al dute museoaren gainean informazio eta gardentasun falta ispilatzen?
Ez dut uste hala denik. Agerraldiak ohiko prozedura baten parte baino ez dira.
PP alderdiak eskatu zuen agerraldia, hainbat gasturen inguruan kritika egiteko. IUk ere bereak luzatu zituen. Kritika hauen atzean proiektua bera jartzen al da auzitan?
Azken agerraldiko kritikak zehatzak izan ziren, Bilbora ekarritako «Guggenheimeko Maisulanen» erakusketaren eta eraikuntza gastuen ingurukoak, hain zuzen ere. Ez dut uste kritika horiekin sakonago jo nahi denik, eta PPren kasuan, kostuak ondo ulertu ez dituenaren seinale izan daitezke, eraikuntzarako egindako aurrikuspenak erditik betetzen ari direlako.
Mari Karmen Garmendia ez agertu izanak ere kritikak jaso ditu. Zer dela eta ez zen azaldu?
Beste zerbait izango zuelako, pentsatzen dut. Hala ere, ez dut uste inongo arazorik duenik eskatzen zaionean agertzeko. Ondo asko frogatu du gainera, zein den bere jarrera zentzu honetan.
Bere garaian Joseba Arregik eraikuntzarako eginda zeuden aurrikuspenak erabat beteko zirela adierazi zuen, eta beraz, 10.000 milioi pezeta xahutuko zirela zeregin honetan. Gauza bera aipatu duzue agerraldi honetan; baina, diruren bat desbidera daitekeela iragarriz. Komunikabideek 4.000 milioi pezeta aipatu dituzte.
Hori ez da horrela. Museoa eraikitzeko aurrekontua 10.000 milioi pezetakoa da eta ez da besterik xahutuko. Baina, hasieratik jakina zenez, eraikuntza gastuari beste batzuk gehitu behar zaizkio, hala-nola altzarien erosketarena, inguruaren urbanizazioari dagokiona, arkitektu eta ingeniarien soldatak, eta beste... aurrikusita zeudenak. Honi guztiari erantzuteko 4.000 milioi pezeta esleituta daude.
Urbanizazioaren inguruko gastuetan soilik gerta daiteke gorabeherarik. Izan ere, Bilbao Ria 2.000 elkartearekin eztabaidan gabiltza. Gure ustez, museoaren inguruko saila baino ez dagokigu urbanizatzea. Elkarteak ordea, nasaren konponketa osoak ere gure esku behar lukeela dio, eta hor sor daiteke desbideraketa, baldin eta gure gain hartu behar baditugu gastu horiek. Kasu honetan, 800 milioi pezetakoa litzateke urbanizazioaren kostu osoa.
«Guggenheimeko Maisulanak» erakusketaren inguruko afera ez da isiltzen. Ikusleei buruzko eztabaidari, kostuenak jarraitu dio orain. Proiektuari ateak zabaltzeko baliagarri gertatu al zen erakusketa, edo alderantziz, kezkak pilatzeko?
Erakusketak bere funtzioa bete zuen, hots, Guggenheim Museoaren ondarearen zati bat erakustea. Ikuslearen aldetik ere asmatu genuela uste dut. Kostuen inguruan sortu den eztabaida, berriz, normaltzat jotzen dut. Kantitate inportanteak dira, baina antzeko erakusketek hainbeste balio dute. Adibide bat jartzearren, Txillidak duela bost urte Donostiako Miramar jauregian egindakoa 96 milioi pezetan atera zen.
Urte hasierarako Guggenhein Fundazioa sortuko zela iragarri zen, zeinean instituzio guztiek izango luketen lekua, baita ekimen pribatuak ere, museoaren funtzionamendua gainbegiratzeko helburuz. Ardura hori ez al dagokio ordea New Yorkeko jabegoari? Eta zer dela eta ez da Fundazioa sortu?
Fundazioa sortzeko bidean da; hilabete batzuetako atzerapena ezagutuko du, Bizkaiko Foru Aldundiak onartu berri duen araudi fiskalaren zain egon baikara martxan jartzeko. Uda aurretik abiatuko da.
Fundazioaren funtzioa, berriz, ez da museoaren funtzionamendua gainbegiratzea, gestioaren ardura eramatea baizik; Fundazioa arduratuko da aurrekontuez, programazioen antolaketaz, eta bestez, eta bertan, euskal instituzioek gehiengoa izango dute. Beren kontrolpean izango da museoa.
Zer esango zenioke, aipatu didazunarekin bat egon ez eta, guztien gainetik Thomas Krensek aginduko duela pentsatzen duenari.
Dudarik ez, pertsona garrantzitsua dugu Krens. Solomon R. Guggenheimen Fundazioko burua den neurrian, berak darama museoaren ordezkaritza. Hala ere, ez du inoren gainetik jokatuko Bilbon. Aurrikusita dagoenez, sortuko dugun Fundazioa izango da Krensen burua.
Juan Ignacio Bidartek ziurtatuta al dauka zuzendaritzan leku bat?
Ez. Museoaren zuzendaritzan inork ez du bere postua ziurtaturik, oraindik gaia eztabaidatzen ere ez baikara hasi. Ez dakigu zenbat postu izango diren eta zer funtzio beteko duten. Dagoeneko norbaitek uste badu bere postua ziurtatuta duela, gezurretan ari da.
Javier Gonzalez de Durana erosketetan aholkatzeko aditu gisa aukeratua izan da. Zer dela eta murriztu da pertsona bakar batera lehen Adituen Batzordea zena? Zeintzuk izango dira erosketetan kontuan hartuko diren kriterioak, aurretik markatuak edo...?
Adituen Batzordea bere zeregina bete zuenean desagertu zen, erosketetarako ardatz nagusiak aholkatu ondoren; aholkularitzarekin jarraitzeko asmoa genuen ordea, eta orain, ardatz horiek garatuz aukera zehatzak egiteko ordua heldu denean, Gonzalez de Duranarekin lan egitea deliberatu dugu. Baina honek ez du esan nahi aditu bakarra izango denik, behar diren guztiak inguratuko ditugu modu batera edo bestera.
Museoen Plan Nazionala ez al da erdi itota jaio Guggenheimek sortu dituen loturen ondorioz?
Bere garaian hainbat sektoretatik museoen alorrean egiten zen apustu bakarra Guggenheim zela esaten zitzaigun, eta ikusi da ez dela horrela, beste proiektu batzuk ere aurrera doazela Azpiegituren Plangintzaren barruan. Guri azken hiru urteotan inbertsioen erdigunea izatea tokatu zaigu, baina datorren urtean irekiko ditugu ateak eta besteek jasoko dute arreta.
Bestalde, Guggenheimek ez du basamortuan kokaturiko perretxikua izan nahi, asmoa kultur azpiegiturak garatzen laguntzea da; funtzio bat betetzea tokatzen zaigu, nazioarteko ikuspegia jorratuko duen arte garaikideko museoa izatea, inondik ere hemengo artistak baztertu gabe, eta Plan Nazionalean barne, elkarren osagarri izatea dagokigu. Beste museoekin elkarlana posible izango da noski, hainbat alorretan, heziketa mailan eta erakusketen antolaketan, adibidez.
J.J. PETRIKORENA
47-49

GaiezKulturaArteaAretoakMuseoakGuggenheim
PertsonaiazBIDARTE2
EgileezPETRIKOREN1Kultura

Azkenak
2025-02-13 | Axier Lopez
Balea eta izurde sarraskiaren aurkako boikota

Faroe uharteetan, Ipar Atlantikoko artxipelago bat, Danimarkaren kontrolpean, urtero ehunka zetazeo hiltzen dituzte –normalean milatik gora–. Batzuek "tradizioa" deitzen diote, hainbat mendetako antzinatasuna duelako. Baina odolez gorritutako hondartzan... [+]


2025-02-13 | Gedar
Errusiako gasa Europara itzuli da, TurkStream bidetik

Ukrainako fluxua eten ostean, Errusiako gasa jasotzen jarraituko duela iragarri du Eslovakiak, eta Transnistriak uko egin dio Europaren "laguntzari".


GUET Gasteizko Unibertsitateko Emakume Taldea
“Nola da posible irakasleak EHUn jarraitzea? Urteak daramatza erasoak egiten, eta jakina zen”

Gasteizko Campuseko Filologia Hispanikoko irakasle baten aurkako salaketen berri izan bezain azkar, asanblada irekia egin zuen GUET Gasteizko Unibertsitateko Emakume Taldeak. Aste bakarrean “hamarnaka” salaketa eta testigantza berri jaso dituzte. Irakaslearen... [+]


Aski Da mugimendua Irungo Udalarekin bildu da: hizkuntza politika berri baten lehen urratsak?

Gabonetako argiak pizteko ekitaldia espainolez egin izanak, Irungo euskaldunak haserretzeaz harago, Aski Da! mugimendua abiatu zuen: herriko 40 elkarteren indarrak batuta, Irungo udal gobernuarekin bildu dira orain, alkatea eta Euskara zinegotzia tarteko, herriko eragileak... [+]


1936an kontzentrazio esparru izandako Pequeña Velocidad pabiloia mantendu egingo dute Irunen

Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]


Irakasle baten jazarpena eta ukituak
EHUk baieztatu du hainbat salaketa formal jaso dituela eta genero indarkeriaren aurkako protokoloa aktibatua duela

EHUko Errektoretza Taldeak ARGIAra igorritako oharrean zehaztu duenez, Filologia Hispanikoko irakaslearen aurkako salaketen "berri izan zuen unetik abian da protokoloak zehazten duen prozedura". Denuncias Euskal Herria Instagrameko kontuan bost salaketa anonimo... [+]


Tabakoaren kea irensten duten haurrek erretzaile aktiboen antzeko arrastoak dituzte DNAn

Erretzailea ez izan arren tabakoaren kea jarraikortasunez irensteak ekar ditzaken osasun arazoak ikertu ditu Bartzelonako Osasun Globaleko Institutuak, eta frogatu du arrasto arriskutsuak uzten dituela haurren DNAn.


2025-02-12 | Hala Bedi
Maren Lazpiur (Ikasle Abertzaleak): “Gizartean gertatzen ari den gorakada erreakzionario horretan, unibertsitatea ez da salbu gelditzen”

Kurtso hasieran, 2024ko irailean EHUko Bizkaiko campusean lan-zuzenbidea irakasten zuen irakasle faxista baten berri eman zuten ikasleek. Beste irakasle bat salatu berri dute, oraingoan EHUko Arabako campusean Farmazia Fakultatean, sare sozialetan mezu eta ideia erreakzionarioak... [+]


Netanyahuk gerrarekin mehatxu egin du larunbatean preso trukea egiten ez bada

"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]


2025-02-12 | Euskal Irratiak
Marieniako lurren aldeko militanteen epaiketa, irailaren 9ra gibelatua

Irailaren 9ra gibelatu dute Kanboko kontseiluan gertatu kalapiten harira, hiru auzipetuen epaiketa. 2024eko apirilean Kanboko kontseilu denboran Marienia ez hunki kolektiboko kideek burutu zuten ekintzan, Christian Devèze auzapeza erori zen bultzada batean. Hautetsien... [+]


Adimen artifizialean 200.000 milioi euro inbertitzeko konpromisoa hartu du Europak

Otsailaren 10 eta 11n ehun bat estatuburu elkartu dira Parisen, Adimen Artifizialaren sektoreko ordezkariekin batera, AAri buruzko laugarren gailurraren kari. Abiadura handian garatzen ari den teknologia horri buruzko kezkak eta galderak entzun badira ere, ez zen horientzako... [+]


Yamili Chan Dzul. Emakume, indigena, prekarizatu
“Gure mugimenduak ahultzeko estrategiaren parte da emakumeak hiltzea”

Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]


Teknologia
Bilakaera kontzientea

Zer jakin behar dut? Norekin erlazionatu behar dut? Non bizi behar dut? Ardura horiekin gabiltza gizakiok gure gizarteen baitan bizitza on baten ideia bizitzeko bidean. Ondo erantzuten ez badakigu, bazterretan geratuko garen beldurrez.

Joan den astean, kanpoan geratzearen... [+]


Eguneraketa berriak daude