«Bizi-kalitatea Europakoaren mailara inguratzen ari da EAEn»


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Egunkari eta liburu gehiago irakurtzen ditugu eta zinemara sarriago
«Bizi-kalitatea Europakoaren mailara inguratzen ari da EAEn»
Victorino Garcia de la Red, Euskal Estatistika Erakundeko teknikaria
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako herritarren bizikalitatea aztertu ohi du Eustat erakundeak bost urtez behin, eta zera dio ikerlanaren emaitzak: hobera ari dela bizi-maila. Familia barruko harremanak, ingurugiroa, etxearen ekipamenduak, gizarte zerbitzuak eta egoera ekonomikoa izan dira aztergaiak.
Euskal Autonomi Elkarteko herritarren bizimodua, batez beste, maila onean dabilela dio Eustat-en ikerlanak. Eta hobera egin duela 1989az geroztik. Datu baikorregiak ez ote, agian?
Ez zait iruditzen gehiegizko baikortasunik ageri duenik Euskal Estatistika Erakundearen ikerketak. Egia esan, bizi-baldintzak onak dira EAEn, oro har. Eta dudarik ez, hobera egin dute azken bost urteotan. Beste kontu bat da gizatalde edo pertsona jakin batzuen egoera atalka aztertzea. Hor bai, hor ñabardura ugari erantsi beharko litzaioke azterlanari. Eta ezin ukatu zenbaitzuen egoera latza dela. Baina estatistikaren zeregina bestelakoa dugu: gizartearen erretrato orokorra egitea. Eta jakina, puntako egoerak orokortasunean nahastuta ageri ohi dira argazki horretan. Nolanahi ere, berriro diot: egoera nahiko onean dago oro har EAEko biztanleriaren bizi kalitatea.
Oso familiazaleak dira EAEko herritarrak, zuen ikerlanak dioenez.
Horixe da bereizgarri nagusietakoa gure elkartean, familiarekiko lotura. Soziabilitate maila ona dela adierazten digu horrek, Estatuko gainerako autonomi elkarteetan baino hobea, batez beste. Lau herritarretik hiruk sendiarekin harreman oso estuak dituela adierazi digu. Eta harremanak sarri dituztenak beste % 18,5 dira. Azken azterketarekin alderatuta, sendotu egin dira familia barruko harremanak.
Lantokiak, aldiz, geroz eta urrutiago dituzte herritarrek.
Zeozer urrutiago. Aurreko inkesta egin genuenean 7 kilometro eta 100 metrokoa zen, bataz beste, etxetik lantegirainoko tartea. Gaur egun 8 kilometro eta 400 metrokoa da distantzia. Zer adierazten digun horrek? Bada, Europaren parera heltzen ari garela horretan ere. Zeren eta joera ez da lantegia etxetik geroz eta gertuago izatea, alderantzizkoa baizik, zorionez edo zoritxarrez. Esan dezadan, bestalde, hobera egin dutela nabarmen lantokietako baldintza fisikoek. Hau da, zaratak, usain txarrak, bentilazio eskasa, hotz edo bero handia jasaten dutenen kopuruak sei puntu egin du behera bost urteotan, % 26tik % 20ra.
Eta lantokietatik kanpo, nola dabil herritarren osasuna?
Sumatu dugun joera zera da, geroz eta jende gehiagok jotzen duela mediku espezialistengana. Ez medikuengana oro har, baizik eta alor jakin bateko sendagileengana. Norberaren osasunaz ardura handiagoa dutela egun herritarrek azaltzen digu horrek. Datu adierazgarri bat: emakumezkoek gizonezkoek baino kontsulta gehiago egin ohi dute, bai orokorrak bai espezialistengan.
Aisiari dagokionez, gehiago irakurtzen omen da EAEn, baita zinemara maizago joaten ere.
Hala dio Eustaten azterketak, egunkari eta liburu gehiago irakurtzen dugula, eta zinema aretoetara ere lehen baino gehiagotan inguratzen garela. Europako herritarren batez bestekoaren azpitik gabiltza, hala ere, bi alor hauetan. Bestetik, denbora luze ematen dugu telebistari begira, eta alderantziz, kirol egiteari, adibidez, oso tarte ttikia eskaintzen diogu.
Egoera ekonomikoari buruzkoak lirateke datu beltzenak Eustaten inkestan. Herritarren erdiak kasik, % 47,6k, txartzat jotzen du ekonomiaren bilakaera.
Bederatzi puntutan egin du gora egoera ekonomikoa txarra dela diotenen kopuruak. Dena dela, bi gai bereiztu behar dira hor. Batetik, ikuspegi subjetiboak daude: «Nire ustez gauzak ez dabiltza ondo» diotenenak. Eta bestetik, egoera objetiboak. Adibidez, familiako gastuetan nolabaiteko murrizketak egin behar izatea. Eta datuek diotenez, txarrera egin du egoerak. Murrizketak ugaldu egin dira, diru sarreren egonkortasuna murriztu, eta 1989an baino gehiago dira gutxiegi irabazten dutela deritzotenak. Bestetik, etxe barruko ekipamendua hazi egin da EAEn, hau da, etxe gehienetan dago hozkailu, telefono, ikuzgailu eta butano edo elektro-sutegia. Herritarren % 10ek, ordea, ez du etxean tresna horietakoren bat edo gehiago. Kopuru handitxoa.
Zein sistema erabiltzen du Eustatek EAEko herritarren bizi baldintzak zehazki jakiteko?
Bost urtez behin egin ohi dugu inkesta, eta hauxe izan dugu bigarrena, 1994ri dagokiona. Bost mila familiatan egiten dugu galdeketa, eta sendi bakoitzak bozeramaile moduko bat izan ohi du, gai orokorrei erantzuteko. Gaiak pertsonalagoak direnean, osasun alorrean adibidez, banan-banako itaunketak egiten ditugu.
XABIER ARANBURU
14,15

GaiezHizkuntzaEuskaraTeknikariak
PertsonaiazGARCIA8
EgileezARANBURU6Hizkuntza

Azkenak
2024-11-19 | Leire Ibar
Langile bat hil da Petronorren konortea galdu ostean

Astelehen honetan zendu da langilea Muskizeko enpresan, mantentze lanak egiten zituen bitartean. Zerbitzu medikuek berehala esku hartu bazuten ere, ez zuten lortu suspertzea. UGT sindikatuak lan istripu honen arrazoiak ikertzea exijitu du.


2024-11-19 | Leire Ibar
Palestinako genozidioa salatuko du ikasturte honetan ere Gure Haurrak Ere Badira mugimenduak

Azaroak 20an, Haurren Nazioarteko Eguna, ikastetxe sarreretan krespoi belzdun bandera palestinarra eta bi zapata pare jartzea proposatu du hezkuntza arloko ekimen herritarrak. Azaroaren 30etik urtarrilaren 31ra bitartean haur palestinarrentzako elkartasun mezuak jaso eta ondoren... [+]


2024-11-19 | Leire Ibar
Ijito herria ikusarazteko programazio didaktiko bat prestatu du Hezkuntza Sailak

“Te Siklârel Romanipen” ikasketa plana prestatu dute Ijito Herriaren historia eta kultura Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan txertatzeko. Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak sortu du proiektua, EHUrekin eta Amuge Euskadiko Emakume Ijitoen Elkartearekin... [+]


2024-11-19 | Leire Ibar
Nafarroako Unibertsitate Publikoak Justizia Errestauratiboko Titulua eskainiko du 2025ean

Bitartekaritzaren eta pertsonen arteko komunikazio zuzenaren bidez, izaera penaleko gatazka bati konponbidea aurkitzea da Justizia Errestauratiboaren helburua. NUPek eskainiko duen prestakuntza 100 ordukoa izango da eta ikasleei titulazioaren gastuen %90 ordainduko zaie. 


2024-11-19 | Pau Lluc i Pérez
Hainbaten artean, bat

Vicent Andrés Estellés poetaren hitzak harturik, bat naiz hainbat eta hainbat kasuren artean, eta ez kasu bakan, arraro edo ezohiko bat. Zoritxarrez, ez. Hainbaten artean, bat. Zehazki, Europako Kontseiluaren arabera, eta ibilbide handiko beste erakunde batzuen... [+]


2024-11-19 | Jon Torner Zabala
Fermin Muguruza: “Pradales lehendakaria bere Justizia Sailarekin ados dagoen jakin nahiko nuke”

Fermin Muguruzak kontzertua eskaini zuen pasa den larunbatean Martuteneko kartzelan, Iñaki Pikabea 'Piti' eta Joseba Sarrionandia ETAko kideek espetxe horretatik ihes egin eta 39 urtera. Orain, kontzertua dela-eta hainbat jenderen kexak jaso ostean, Eusko... [+]


2024-11-19 | Mikel Aramendi
G20ko protokoloa eta Txinaren lau marra gorri

Argazkia bai, ala argazkia ez? Oraintxe bertan, ez dago argi Rio de Janeiron hasi berri-berria den G20aren goi bileran argazkia izango ote dugun ala ez. Bertaratu diren agintari gorenen “familia-argazkia”, alegia. Horrelakoetan arauzkoa bihurtu dena: turista... [+]


Jaurlaritzak pobreenak berriro lotu ditu iruzurrarekin, dirulaguntzetan salaketak egiteko postontzi anonimoa jarrita

Duin bizi ahal izateko prestazio ekonomikoa jasotzen dutenak lupapean ditu, berriro ere, Eusko Jaurlaritzak: postontzia jarri du martxan, herritarrek modu anonimoan “jardun irregularren edozein susmo” jakinarazi dezaten, eta Lanbideko Kontrol Unitatea indartu du,... [+]


‘Bizkarsoro’ Donostiako zinemetara iritsiko da, Bageraren, udalaren eta SADEren elkarlanari esker

Bizkarsoro filma (Josu Martinez, 2023) Donostiako zinema aretoetan proiektatuko dute ostiral honetatik aurrera (hilak 22); SADEko Iñaki Elorzak azaldu duenez, bi aste inguruz proiektatuko dute printzipioz, eta, arrakasta baldin badu, denbora gehiagoz. Hala azaldu dute... [+]


2024-11-19 | Gedar
Kartzelatik irtetean ematen zen diru-laguntza apurra desagerrarazi dute Espainiako Estatuan

Nafarroako Salhaketak jakinarazi duenez, laguntza hori ezinbestekoa zen preso egondako pertsonek "gutxieneko oinarri ekonomiko bat" eduki zezaten, "askatasunean bizitzen hastera igarotzean". 480 eurokoa baino ez zen subsidioa.


2024-11-18 | Euskal Irratiak
Palestinar herriari elkartasuna helarazi diote Makeatik

Palestina, mediatikoki aurkeztua ez den bezala, aipatu zen joan den larunbatean Makean, mintzaldi, tailer, merkatu eta kontzertuen bidez.


2024-11-18 | Uriola.eus
Bilboko Higiezinen Azokan protesta egin dute asteburuan Euskal Herriko etxebizitza sindikatuek

Asteburu honetan Euskalduna Jauregian Euskadiko Etxebizitza eta Dekorazio Higiezinen-aretoa egon da. Sustatzaile eta higiezinen agentziek eraikuntza berriko promozioak eta bigarren eskuko etxebizitzak eskaini dituzte partikular eta profesionalen erosketa eta inbertsiorako... [+]


Eguneraketa berriak daude