«Ez dut ulertzen leku eta une guztietan musika jartzeko mania»


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Karlos Gimenez musikagile eta pianojoleari elkarrizketa
«Ez dut ulertzen leku eta une guztietan musika jartzeko mania»
KARLOS GIMENEZ
Ordizian bizi da orain eta bertan aritu gara jatorriz argentinarra den musikari honekin musikaz, noski, berbetan. Disketxeetan, telebistako produkzioetan, Imanol eta Xabier Lete kantariekin aritzen da, besteak beste, musika prestaketak egiten. Isiltasunetik abiatu beharra aldarrikatzen du soinuen saturazioa nagusitu den gizarte honetan, horregatik elkartu gara musikarik gabeko taberna zahar batean.
Besteen lanak musikatzen aritzen zara. Noiz ikusiko dugu zure kabuz egin duzun lanik?
Oso lanpetuta nagoenean ez dut egitasmo propioetan pentsatzen, ez naizelako iristen. Hala ere, libro samar nabilen denboraldietan berotu egiten naiz, berriz ere ahaztu beharrean aurkitzen naizen arte. Une honetan gogo handiz nabil, eta antolatu beharra dut. Eginda baditut gauzak, baina azken ukituak eman gabe. Horiek prestatu nahi ditut zuzenean emateko eta grabatzeko. Printzipioz pianoa protagonista izan dadila. Hau laster egiteko aukerarik izango dut ziur aski.
Euskal kantautoreekin egindako lanari helduz, zein bilakaera ikusi duzu azken hamabost-hogei urteotan?
Oso konplexua da. Duela hamabost urte izugarrizko afizio herrikoia zegoen, eta jendearen arreta gai soziopolitikoei zuzendua egoteak erabateko bilkurak bilakatzen zituen kontzertuak; kantatutako ideiak entzun nahi zituzten.
Orain, ordea, kantautoreen artean estilo aniztasun gehiagorako joera dago. Batzuk poesia musikatzen gelditu dira, eta beste estilo batzuk sortu egin dira. Egun euskal musiken sorkuntzak ez du zerikusi handiegirik ordukoarekin. Lehen kantatzen hasteko arrazoia intelektuala zen, eta egun era guztietako jendeak parte hartzen du sorkuntza musikalean. Motibazioak aldatu dira.
Eta zuk hauekin egin duzun lanari dagokionez, zein bilakaera izan du?
Asko aldatu da. Lehen lana egiteko beste era bat zegoen: lokal batean bildu, entseiatu... Beti funtzionatuko duen lan sistema bada ere, gaur egun guk era praktikoagoan lan egiten dugu. Bakoitzak bere lana egiten du, ez dugu hainbeste elkartu behar... Era egituratuago batean lan egiten dugu musikariek. Dena den, hori beste esparruetan ere gertatu da.
Kantautorearen irudia noraino da musikariarena?
Nik, musika konpontzaile naizen aldetik, ezin dut nire muga igaro. Norbaitek lan bat eskatzen didanean, bere lana egin dezadala eskatzen dit. Nire ideia musikalak ditut, eta hauek egitasmo bati egokitu egin behar dizkiot. Batzuetan ere bidea nahiko zabala, irekia, uzten didate, baina ez ohikoan. Nik ez dut nire musika besteen bitartez egiten, baizik eta eskatzen zaidana ahalik eta hobekien egiten saiatzen naiz.
Baina zure `eskua' igertzen da besteen lanetan?
Hori ere bai. Nik egitasmo batean nire ideia musikalak ere jartzen ditut. Batzuetan gutxiago eta besteetan gehiago. Ezberdina da proiektua gehiago edo gutxiago zehaztua ematen didatenaren arabera. Gero, egokitzapen lana beharrezkoa da. Batzuetan beste era batera egingo nituzkeen gauzak egin beharrean izaten naiz, baina ez dut beste aukerarik.
Kantari batzuekin, elkarrekin eboluzionatzea ere ez al zaizu gertatu?
Bai, eta gainera ebitaezina da. Gauza antzekoak ikasten dira, esperientzia komunak bizitzen, eta horrek nolabaiteko paralelismoak sortzen ditu.
Imanolekin, esate baterako, hamazazpi urtetan egin dut lan. Xabier Letek eta biok ere, nahiz eta urte gutxiagotan lan egin, oso sakonean ulertu dugu elkar. Beharrezkoa da elkar ulertze hori.
Dena den, musikari berriekin topatzea ere oso ona da, beti aukera eta bide berriak irekitzen baitira.
Musikari gutxirekin lan egiten da Euskal Herrian. Ez al du horrek nolabaiteko homogeneotasunik sortzen?
Ezaugarri komunak agertzen dira, baina poesiak, bertsoek, egiturak berak eraginda ere bai. Teknika antzekoak erabiltzen dira. Musikan euskal estilo bat dago iturri herrikoiera jotzen den unetik. Orain sortu den musika asko dago, baina euskal musika herrikoiaren estilo beretsuan sartzen da, batez ere kantautoreen kasuan.
Antzerakotasuna ematen duen beste faktore bat bertsoak letra moduan erabiltzea da. Horrek, metrika dela eta, egitura batzuen erabilera bultzatzen du. Hizkuntza bera ere musikaltasun zehatz batzuekin hobe egokituko da ziur aski.
Musika sortzaile diren asko ez omen dira musika kontsumitzaileegiak.
Nik musika klasiko asko entzuten dut, baina ez dut musika gehiegi kontsumitzen. Saturazioagatik da. Kalera atera eta etengabe musika ezberdinak entzun behar dira nahi gabe ere. Hainbeste erreferentzia ditugu leku ezberdinetan, ezen aukeratzeko gaitasuna galtzen ari baikara. Tabernetan, deneatan, trenean... gero eta leku gehiagotan jartzen dute musika, «40 principales»eko abestiren bat... Jada arazo bat da, ez dakit zergatik entzun behar duzun musika nahi ez baduzu. Jatetxeren batean protesta egin izan dut musika altuegi jarri izan dutelako.
Isiltasunetik abiatu behar da, eta musika baldin badago, aukeratua eta helburu bat duela izan dadila.
Zein da zuk aukeratzen duzun musika?
Klasiko izenekoaren barruan kokatzen denak oso lotua nauka, esparru horretan mugitzen dira lanerako nire ideiak. Ez dut alde batera utzi nahi, batez ere musika akustikoaren aldetik.
Egungo erritmoak oso ondo daude _rithm and blues-aren zale sutsua naiz_, baina batzuetan estandarizazioan amaitu du. Musika klasikoa, berriz, alde batera uzten da, ez zaio inori interesatzen.
Musika kontsumo oharduna badago? Kultura musikalik badago?
Ez. Irrati kateek eta Coca-Cola bezalako enpresa indartsuek, bere izarrak telebistan erakutsiz, ezartzen dute zer entzun behar den. Gero, hortik ateratzen diren gauzak entzun nahi dituen jendeak bultzatuta beste era bateko diskoak ere saltzen dira.
Azken horiek nahiko presioa egiten dute?
Ez. Neurri handi batean jendearen aldetik ere alferkeria badago. Uneoro zerbait entzuten eta esperimentatzen ari zaren heinean, horrek nolabait lotu egiten zaitu, nahi gabe ere. Zure barruan barneratu denez gero, bilatzeko behar gutxiago duzu. Irratian, autobusean... musika jada entzun baduzu, beste zerbait bilatuko duzu: kontzertuak... Enpresak egindako aukera entzunda ere, hori ez duzu gainetik kenduko. Publizitatearen eragina izugarria da. Ez dut ikusten hau gelditzeko modurik. Bakar-bakarrik jendeak aukeraketa bultzatu eta garatu dezala erabat. Neurriak har ditzagun, nahi duguna bakarrik entzun dezagun. Ez dut ulertzen leku eta une guztietan musika jartzeko mania. Koadro on baten aurrean egunkaria irakurtzen hastea bezala da.
Disketxeekin lan asko egin duzu. Hauek eta instituzioek mezenas lana egiten al dute?
Ez, hori ez du inork egiten. Instituzioek batzuetan hori sinestarazi nahi dute, baina zuzentzen dituzten alderdi politikoen helburuak baino ez dituzte betetzen hauek. Mezenas lana egiteko artistek aukeratutako bitartekoak jarri beharko lituzkete, artea garatzearren.
Zein bitarteko daude orain?
Gipuzkoan, esaterako, Joxean Arbelaitzen bitartekaritza lanari esker zerbait antolatzea lortu da. Baina Aldundiak ez badu arreta jartzen, dirua alferrik botako da. Kontzertu bat antolatu ondoren ez badituzte entzuleak ikuskizunetara bultzatzen, ez du ezertarako balio. Dirua zaborrera doa. Irizpide egokirik ez dago, interes izpirik ez. Interesa eskatzen diet, bitartekariak bila ditzaten artistak eta instituzioen arteko lana bideratzeko. Disketxeek ere bete lezakete paper hori, baina gehiegi litzateke hauei irizpide ekonomikoak ez nagusitzea eskatzea, ez?
Musikari gutxi dago, ordea, euskal musikarien elkartean. Zergatik?
Musikan gabiltzanon kontzientzia kolektiboa badago, baina ez espazio sendorik. Arazoa da ez garela eta soldatapekoak ezta enpresariak ere. Produkzio era asko daude eta musikariak kate horretako lan ezberdinetan kokatzen gara. Hori oso garrantzitsua da, berehala arlo ekonomikora iristen garelako. Horrela ezin da sindikatu bat sortu. Elkartasun sentimendu bat badago, baina ez da ekintzetan gauzatzen.
Nola uztartzen dituzu alde batetik kantautoreen laneko klasikotasuna eta telebistako laneko teknologia berriak?
Oso ondo, erabat bateragarria da dena. Nik atsegin ditut teknologia berriak oso eraginkorrak direlako, froga eremutzat ditut, dena ezin baita buruan eduki.
Zuzenean edo grabazioa nahiago?
Zuzenekoa edozeren gainetik beti. Dagoen benetakoena da. Musikaren adierazpen errealena.
ARANTXA ERASUN
22-26

GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakMusikoakGIMENEZ2
PertsonaiazGIMENEZ2
EgileezERASUN2Kultura

Azkenak
2025-03-15 | Jabi Elorza Antia
Txapela buruan

Iazko udan ere Alacant aldera hurbildu ginen eguraldi hobea aurkitu nahian eta, urtero bezala, egun batez, Benidorm erraldoian sartu ginen hango giroan murgildu, zerbait hartu eta seme-alabekin izozki edo gofre bat dastatzeko asmoz.

Hiri bitxia da, denetarik aurki dezakezu... [+]


Judimendi auzo eskola ez da etorri berria

Ongi etorria eman digu Unai Mendizabalek A eredutik D eredura aldaketa egitea erabaki dugulako Judimendi auzo eskolan. Bidea malkartsua izango dela ere ohartarazi digu Armentia Ikastolako guraso eta Arabako Ikastoletako lehendakariak. Gure esker ona adierazi nahi diogu eman... [+]


Euskararen gurditik denok tira egin behar dugu, baita hezkuntzan ere

Ez dira gutxi azken boladan euskara bere onenean ez dagoela eta bere transmisioa bermatuta ez dagoela ohartarazten ari diren ahotsak. Bestetik, inork ez du ukatzen hezkuntzak ezinbesteko betebeharra duenik euskara eta euskal kulturaren biziraupenerako. Erronka estrategikoa... [+]


2025-03-15 | Rober Gutiérrez
Mantrak

Azken asteetan zenbait unibertsitatetako ate irekien jardunaldietara joateko aukera izan dut. Semea aztertzen ari da zer ikasiko duen datozen urteotan eta, erabakia hartu aurretik, komeni da aukera guztiak begiratzea. Unibertsitate bakoitzak badu bere misioa, bere izaera, bere... [+]


2025-03-14 | ARGIA
GALeko 18 biktimak jarriko dute Barrionuevoren aurkako kereila

GALeko biktima talde batek eman du kereilaren nondik norakoen berri Bilbon egindako prentsaurrekoan, Egiari Zor fundazioak eta Giza Eskubideen Euskal Herriko Behatokiak lagunduta. GALen aurkako eta, zehazki, José Barrionuevoren aurkako kereila aurkeztuko dute.


Ezer aldatu ez zuen pandemia

Bost urte igaro dira pandemiaren hasieratik. Pandemia horrek ekarri zuen denok zaintza eredua ezagutzea, inondik inora ere behar bezala ez zebilena. Egoitzetako kutsatzeen eta hildakoen datuak, batez ere pribatuetan, zifra hutsak baino askoz gehiago izan ziren.

2020ko... [+]


Gure istorioak berreskuratzea eskubideak defendatzeko

Duela aste batzuk, gurean egon ziren El Salvadorko eta Kanarietako emakumeen eskubideen aldeko hainbat aktibista. Sexu- eta ugalketa-eskubideez eta eskubide horiek urratzeak emakumeengan dituen ondorioez aritu gara; hala nola El Salvadorren berezko abortuak izanda homizidio... [+]


Zerga turistikoarena estrategia komunikatibo hutsa da

Tasa edo zerga turistikoaren eztabaida urtetan luzatzen ari da, erakunde publikoetan ordezkaritza duten indar politikoen artean zabala den arren ezarri beharraren gaineko adostasuna. Eztabaidetako bat da zerga hori zein erakundek kobratuko duen: zenbait udalek (tartean... [+]


1.500 euroko gutxieneko soldataz hitz egiteko Confebask ez da mahaian eseri ere egingo

Tamara Yague Confebaskeko presidenteak iragarri du gehiengo sindikalak deitutako martxoaren 20ko bilerara ez dela joango, eta gehitu du gutxieneko soldataz eztabaidatzeko markoa Espainiako Mahaia dela. ELA, LAB, ESK, Steilas, Etxalde eta Hiru sindikatuek EAErako gutxieneko... [+]


Putinek anbiguetate handiz eta presarik gabe erantzun dio AEBetako menia proposamenari

Vladimir Putinek interesa agertu du AEBek eta Ukrainak adostu duten 30 eguneko menia epeaz, baina zalantzak ere plazaratu ditu. Funtsean, ez du presarik erakutsi akordioa sinatzeko eta denbora gehiago eskatu du zalantzok argitu ahal izateko.


“Zuek, emazteek ez duzue deus ere balio”

Zuberoako ohiturei buruzko bi liburu ditut gogoan. Batek XX. mendean aritu izan diren 180 dantzari eta soinulari aipatzen ditu. Haien artean, emakumezkorik ez da agertzen. Besteak, pastoralei egiten die errepasoa eta hor emakumeak aipatu aipatzen dira, baina omisio esanguratsuak... [+]


Itxaro Borda
“Gure norabide sexualen, ezinegonen eta beldurren erraiteko hiztegi bat sortu dugu”

1984an ‘Bizitza Nola Badoan’ lehen poema liburua (Maiatz) argitaratu zuenetik hainbat poema-liburu, narrazio eta eleberri argitaratu ditu Itxaro Borda idazleak. 2024an argitaratu zuen azken lana, ‘Itzalen tektonika’ (SUSA), eta egunero zutabea idazten du... [+]


Olor
Deserosotasunaren apologia

Olor
Noiz: martxoaren 9an.
Non: Bilboko Sarean espazioan.

---------------------------------------------------------

Esperantza. iz. Nahi edo desiratzen dena gertatuko delako edo lortuko delako uste ona.

Izen horixe jarri zion Jokin Azpiazu Carballo Olor ermuarrak bere... [+]


Eguneraketa berriak daude