«Enpresa berri bat sortzeko urtebete ibili behar da hemen paperak egiten»


2021eko uztailaren 19an
Jose Maria Ruiz Urtxegi, Adegi Gipuzkoako idazkariari elkarrizketa
«Enpresa berri bat sortzeko urtebete ibili behar da hemen paperak egiten»
Jose Maria Ruiz Urtxegi, Adegi Gipuzkoako enpresari elkartearen idazkaria
Adegiko idazkari nagusiaren iritziz, enpresa berriak sortzeko erraztasunak eskaintzea, enpresa txiki-ertainak bultzatzea eta lanbide berriak bilatzea, horiek lirateke gaur egun langabeziari aurre egiteko bideak.
Eusko Jaurlaritzaren Industria Planak lagunduko al dio EAEko ekonomiaren suspertzeari?
Mirakulurik ezin liteke egin ekonomia alorrean, baina egokia iruditzen zait oro har plana. Nolanahi ere, apustu sendoagoa nahi genuke enpresari elkarteok, eta industria suspertzeko, bereziki, diru kopuru handiagoak. Industria Sailaren politika Europako gainerako herrialdeetan burutzen ari denaren antzekoa da oso. Bereizgarria zera genuke, intentsitatea. Bestetik, ekonomia globalizatuan gabiltzanez, Alemania, Japonia, EEBBekin... aritu behar izaten dugu lehian. Ez atzerriko merkatuetan soilik, etxean, hemen ere bai. Bertara etortzen baitzaizkigu beren produktuak saltzera.
Konpetentzia globalizatu egin zaigu beraz, eta aipatu ditudan potentziez gain beste batzuekin ere (Polonia, Txekia...) lehiatu beharrean gara egun. Konpetibitate horren eraginez sortu da `deslokalizazioaren' fenomenoa, eta Alemanian, adibidez, lan-kostuek bultzatuta, zenbait enpresak beste herrialde batzuetara jo dute.
Gipuzkoan eta Hego Euskal Herrian ere nabari al da deslokalizazio prozesurik?
Hori baino gehiago beste hau da gertatzen ari dena: «Bezeroa non, geu ere hara». Bezeroa dagoen ingurunean beren jarduera komertziala, industriala ere zenbaitzuetan, areagotzen ari dira hainbat industria eta talde. Esan dezadan badugula oztopo berezirik horretarako: diruaren prezioa, interes tipoak alegia. Europako interes tipo garestienak ditugunez, askoz ere errazagoa zaie, esate batera, estatubatuarrei hemen enpresa bat jartzea guri hara eramatea baino.
Industria alorreko enpresak al dira nagusi oraindik ere Adegin?
Denetarik daukagu: industria, merkataritza, zerbitzuak... Egia da geroz eta gehiago zerbitzu alorra ari dela gorantz, baina ezin liteke egin, halamoduz, industriatik zerbitzuetarako trasbaserik. Industria kementsua behar dugu gero zerbitzuak sor daitezen, beti ere aurrekoari uztartuak: informatika, aholkularitza, ingeniaritza... Industria sendorik gabe nekez izango dugu zerbitzu sektore sendorik. Sarritan inbidiaz aipatu ohi dugu horrelako edo halako herrialdetan sekulako hazkundea izan duela zerbitzu alorrak. Baina gogoan izan behar da horietan ere industria dutela oinarria. Industria kementsurik gabe zerbitzuek ez dute edukirik.
Eustaten txosten batek dioenez, soldata bidezko errentak gutxitu egin dira EAEn azken urteotan. Hau da, langileen irabaziak murriztu egin dira.
Datu horiek egiazkoak dira, oro har, baina ez enpresak banan-banan aztertuta. Soldatak igo ere egin dira, zenbait lantegitan doitze planak egin behar izan dituzten arren, merkatuari egokitu ahal izateko. Eta doiketa planak guztiz zehatzak balira, are handiagoa izango litzateke langabetuen kopurua. Gertatzen da ordea ezinezkoa dela doiketa erabat zehatzak egitea: eskari honetarako 50 langile behar dira, beste hartarako 65... Enpresa askotan gutxi gorabeherako doitze horren baitan daudenez, soldatak ere ezin dituzte igo nahi edo behar adina.
Burdinaren aroa, burdingintzaren nagusigoa amaitua al da euskal industrian?
Bai, zeren eta balio erantsi handiagoko produktuak behar ditugu. Hori erraza da esaten, eta zaila egiten. Lan kostuak Euskal Herrian, gogora dezagun, ez dira merkeenetakoak, ezta gutxiagorik ere. Goreneko mailetan gabiltza. Honenbestez, burdinazko gurpil bati zuloak egitea produktiboa ez dela jabetzean, beste lurralde batzuetara eramaten dira zeregin horiek. Eta ezin dira lan kostuak % 50 jaitsi, gauden testuinguruan baikaude. Beraz, zenbait produkzio bazterrera utzi beharko ditugu, baina beste batzuei ekinez.
Lehiakortasuna al da ekonomia aurrera bultzatzeko modu bakarra?
Dudarik gabe. Geu ez bagara lehiakorrak, beste batzuek hartuko digute txanda. Horrek ez du bueltarik. Ikuzgailuak frantsesek edo alemanek baino garestiagoak egiten baditugu, gureak ez dira salduko, eta eurenak bai. Adibide bat: Suitzako zenbait hegazkin konpainia Indian ari dira egiten fakturazio eta kontabilitate lanak. Batere arazorik gabe gainera. Satelite bidez bidaltzen dituzte Madrasera fakturak eta gainerakoak, eta hortxe egiten dizkiete kontuak, txartelak, gestioak. Esan beharrik ez Indiako soldatak oso ttikiak direla Suitzakoen aldean.
Ekonomia sailburu bazina zeintzuk neurri hartuko zenituzke ondorengo alor hauetan? Hasteko, interes tipoak.
Jaitsi. Nola eta zenbat eztabaidatu beharko litzateke, baino jaitsi dudarik gabe.
Euskal Banku Publikoa?
Bereizi egin beharko lirateke gai honetan eskaera politikoa eta ekonomikoa. Baina ekonomikoari atxikiz soilik, Euskal Banku Publikoa sortzea positiboa izango litzatekeela uste dut.
Langabezia?
Jasanezina, eskandaluzkoa da daukagun tasa. Kezkagarriena zera iruditzen zait, hala ere: gure herriak bere historia osoan izan duen belaunaldi prestatuena dagoela lanezean. Zer konponbide bururatzen zaidan? Alemanian sindikatuek eta enpresariek adostu berria dutena agian. Langabeziatasa % 10ekoa dute Alemanian, geurearen erdia ere ez, baina kezkatuta dabiltza. Eta sindikatu-enpresariek lortutako hitzarmen modukoan bi gai azpimarratzen dira: enplegua eta konpetibitatea.
Eta hiru bide jorratuko dituzte. Bata, enpresa berriak sortzeko erraztasunak ematea. Hemen enpresa bat sortu nahi duenak urtebete pasa behar izaten du paperak egiten, leihatila batetik bestera etengabeko joan-etorrian. Burokraziak izutu egiten ditu enpresari berriak. EEBBetan, aldiz, goiz batean egin ditzakezu paper guztiak. Bigarrenik, PYME edo enpresa ttiki eta ertainak bultzatzea. Horiexek dira, bai Alemanian bai Euskal Herrian, enplegu gehiena sortzen dutenak, eta horiei eskaini behar zaie arreta berezia. Eta hirugarrenik, lan mota berriak suspertzea. Adibidez, geroz eta ugariagoa den jende heldua ongi atenditzeko erakunde eta enpresak sortzea.
XABIER ARANBURU
19-20,21


GaiezEkonomiaIndustriaBesteak
PertsonaiazRUIZ4
EgileezARANBURU6Ekonomia

Azkenak
Zinemaldi Alternatiboaren 16. edizioa aurkeztu dute, Palestinari keinu eta arrazakeriari aurre egiteko

Donostiako herri mugimenduak artikulatuta hainbat auzotan antolatzen den Zinemaldi Alternatiboaren 16. edizioa aurkeztu dute (11 + 5, beraiek dioten bezala, eraitsitako Kortxoenea gaztetxeko bost urteei erreferentzia eginez). Aurten sei proiekzio egingo dituzte ondorengo... [+]


2024-09-13 | ARGIA
Tematzearen emaitza: errepide seinaleak euskaraz

Herritarrak eskatzen du seinaleak euskaraz jartzeko. Gobernuak erantzuten dio legeak ez duela horretara behartzen. Behatokiak erantzuten dio, legeak ez badu derrigortzen ere, euskaraz jartzeko debekurik ez duela. Gobernuak bereari eusten dio. Alabaina, herritarrak tematzen dira... [+]


2024-09-13 | Euskal Irratiak
Baionako zitadelako eraikuntza proiektuak arrangura piztu ditu ekologistengan

Baionako zitadelan proiektu berriak ditu armadak. Eraikin berriak egin nahi ditu eta horretarako oihanaren zati bat deseginen dute eta ura atxikitzeko bi gune ere sortu nahi dituzte.


Aysenur Ezgi Eygi-ri zuzenean egin zioten tiro burura Israelgo soldaduek, autopsiaren arabera

Turkiar-estatubatuar aktibista irailaren 6an hil zuten Beiti herrian, Nablus hiriaren ondoan, Zisjordanian, Palestinako Lurralde Okupatuetan. Orain forentseen azterketek iradokitzen dutenez, Israelgo soldatuek zuzenean egin zioten tiro aktibistari.


Iturbide, Jiménez eta Azkona estatuaren biktima gisa aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

Foru Gobernuak aitortu du motibazio politikoko biktimak direla hirurak. Hiru aitortza berri horiekin dagoeneko 36 pertsonari estuaren biktima izatea ofizialki aitortu die gobernuak.


Madrilgo Rolando kafetegiko hamahiru hildako haiek ETAm-ren eta ETApm-ren zatiketaren erdian

Ostiral honetan betetzen dira 50 urte ETAk, 1974ko irailaren 13an, Madrilgo Rolando Kafetegian bonba bat lehertarazi eta hamahiru pertsona hil zituela. Ofizialki 2018an onartu zuen erakundeak ETAren egiletza, bere burua desagertze bidean jarri zuenean.


2024-09-13 | Gedar
Bi lizarratar epaitu dituzte, Voxen salaketa baten harira

Faxisten aurka protesta egiteagatik auzipetu zituzten Lizarrako bi kideak. Asteazkenean, epaiketaren egunean, Lizarraldeko Kontseilu Sozialistak elkarretaratzea egin zuen epaitegi aurrean. Voxeko faxistak jarrera probokatzailearekin agertu ziren bertara, eta Guardia Zibilak... [+]


2024-09-13 | Ahotsa.info
Urriaren 12an Tafallan eginen du manifestazioa Ernaik “españolismo eta faxismoaren aurka”

“Españolismoaren eta faxismoaren normalizazioan” Hispanitatearen egunak jokatzen duen papera salatzeko urriaren 12an Tafallan mobilizatuko da Ernai. “Gu, Nafarroako etorkizuna gara, haiek, aldiz, iragana. Faxismoak herri honetan lekurik ez duela argi... [+]


Ezkabako iheslari Segundo Hernandez identifikatu dute Eguesibarreko Eliako hobian

Gasteiztarrarekin bederatzi dira ihesaldian parte hartu zuten identifikatutako pertsonak. Guztira, Nafarroako DNA Bankua sortu zenetik 43 pertsonaren datuak lortu dituzte.


Donostiako bi familia etxegabetze arriskuan daudela salatu du Kaleratzeak Stop plataformak

Zaurgarritasun ekonomikoaren baldintzak betetzen dituzten arren, Santander bankuak ordainketak epe batez etetea ukatu die bi familiei.


Garaileak esaten duenean amaitzen al da gerra bat?

Badakigu gerra bat noiz hasten den, baina ez noiz amaituko den. Hainbatetan entzun dugu esaldi hori, eta topikoa dirudi, baina arrazoirik ez zaio falta, gaur egun munduan barrena bizirik segitzen duten gatazka ugariei erreparatuz gero. Gauza bera esan liteke 1936ko uztailaren... [+]


87 milioi urteko amonite fosil bat aurkitu dute Langraiz Okan

60 bat zentimetroko diametroa duen amonite bat aurkitu du mendizale talde batek Arabako herriaren inguruetan. "Aurkikuntza handia" dela azpimarratu du Arabako Foru Aldundiko Kirol eta Kultura diputatu Ana del Valek.


Eguneraketa berriak daude