"Oraingo idazle belaunaldiari urte txarrak tokatu zaizkiolakoan nago"


2021eko uztailaren 19an
Idazle gazteentzat urte txarra izan da aurtengoa.
"Oraingo idazle belaunaldiari urte txarrak tokatu zaizkiolakoan nago"
Joxean Agirrerekin "Elgeta" bere azken liburuaz solasean
Kazetaria izateaz gain, idazle eta literaturzale amorratua dugu Joxean Agirre. Sarritan bi eremuotan saritua, berriki Irun Hiria lortu du «Elgeta»rekin, trikitilari ospetsuaren bizitzan oinarritutako eleberriarekin. Nahiz eta deserrotzea den obra honen gaia, bere burua bizitzan oso errotua dagoela aitortu digu idazle zumaiarrak. Bere lanari errepasoa eman diogu, atzera eta aurrera begiratuz.
Nor duzu gustukoago, Joxean Agirre kazetaria edo idazlea?
Kazetari lanean sentitzen naiz erosoago, ez dut nire burua kazetari izan gabe ikusten. Bestalde, literatura arnasbide bezala behar dut.
Literaturan zailena hastea izaten da, gero hasierako ideia hori garatzeko kazetaritzari kentzen diot denbora. Nire azken lana, «Elgeta», adibidez, langabezian eman nituen hilabeteetan idatzi ahal izan nuen.
Garai batean gehiago bizi nuen kazetaritza, momentu honetan dispertsio gehiegi daukat eskuartean ditudan gauzekin, izan ere ikastolen eta bertsolarien aldizkariak eramaten baititut.
Rikardo Arregi saria jaso izan duzu kazetaritzan; honetaz aparte zure azken liburua ere saritu dute Irun Hiria lehiaketan. Esparru batean saridun izatea bestean baino aberasgarriagoa izango zaizu.
Dudarik gabe azken sari honek eman dit satisfakzio gehien. Ez dakit zergatik, beharbada ez nuelako espero horrelakorik. Aurten bederatzi eleberri aurkeztu dira, inoiz baino gehiago. Nik uste behar dela errekonozimendu bat.
Eta orain urte bat itxaron behar «Elgeta» kalean ikusteko.
Sariotan klausula hori egoten da, idazleen onerako. Nire kasuan ez da lagungarria, izan ere «Elgeta» Elkarrek argitaratu behar zuelako. Hala ere, urte bat igaro baino lehen kaleratzeko saiaketak egiten ari gara.
Lehiaketan polita izan da, hiru saridunok, Joxe Agustin Arrieta, Paulo Iztueta eta hirurok, belaunaldi berekoak garela.
«Elgeta» nekazari giroan kokatutako deserrotzeari buruzko liburua dugu; zure bizitzatik hartu al duzu adibide?
Ni ez naiz deserrotua, erro piloa daukat. Neurri batean ordea, ez naiz leku konkretu batekoa, leku ezberdinetan bizi izan bainaiz; alde honetatik agian identifikatu naiteke nire lanaren gaiarekin. Baserrian jaio eta bizitza erabat urbanoa eraman badut ere, nekazari gizarte batean dauzkat-eta sustraiak.
Literatura ere urbanoa gustatu izan zait beti.
Zer dela eta Elgetari buruzko liburua?
Erabat modernoa zen tipo bat aurkitu nuen, nekazari munduan ez errorik ez federik gabe bizi zena, sozialista, etorkizun edota maitasun handirik gabea. Desajuste handia zela pentsatu nuen. Oso argi daukat ez naizela Elgetarekin identifikatzen. Hala ere, nabarmena da trikitilari honi diodan maitasuna, nik ere zergatik ote den ez dakidan arren.
Zaila suertatu al zaizu pertsonaian sartzea?
Nire haurtzaroko erromeriak oso ondo ezagutzen ditut, txikitatik entzun nuen berari buruz hitz egiten. Beti deitu izan didate horrelako bizitza iluna eraman duten pertsonaiak, hala-nola jazz musikari amerikarrek. Baina Elgetarekin Gipuzkoan bertan antzekorik bagenuela konturatu nintzen.
Beste idazleak aipatzen dituzunez, zein litzateke zure literaturaren abiapuntua?
Klasikoekin identifikatzen naiz gehiago, eta hauek irakurri behar diren arren obsesionatua nago nobedadeekin. Max Frisch eta idazle txekiarrak oso maite ditut, baita Javier Marias ere. Saizarbitoriaren azken liburua sublimea iruditzen zait orri askotan, «Obabakoak»en ondoren egin den gauzarik onenetarikoa. Baina identifikazio hauek hautsi egin behar dira, bestela autoplagioan erortzen zara. Edonola ere, arkitekto batek kanpotik hartzen baditu ideiak ez da ezer gertatzen, eta literaturan hori egin daitekeela uste dut.
«Bertsolari» aldizkariko zuzendaria zaitugu.
Aldizkari honekin nire liburuarekin bezala gertatu zitzaidan, itsutu eta lehen alea atera arte ez nintzela gelditu. Telebistako programaren boom-arekin batera atera genuen. Gure publikoa bertso saioetara joaten dena da, baina ETBk programa kendu zuenetik gure irakurle kopurua jaitsi egin da. Hemen jende askok telebistan azaltzen dena bakarrik ezagutzen baitu.
Nola dakusazu aurtengo Gipuzkoako Txapelketa?
Maila oso ona dago, gazteek protagonismoa hartu dute, Mendiluzek adibidez, Maddalenek ere oso papel ona egin du. Baina arestian nioen bezala, telebistan ateratzen denak bakarrik hartzen du protagonismoa, bestela oso zaletuak direnak bakarrik enteratzen dira.
Nobedade asko izan da; baina ez al zaizu iruditzen, idazle berri gutxi dagoela, batez ere emakumezkoak?
Gazteentzat urte txarra izan da, aurten Saizarbitoria, Garzia, Lertxundi edo Zabaletak estali dituzte berriak. Beti hitz egiten da Saizarbitoria eta hauen ondoren datorren belaunaldi galduaz, kazetaritzan sartu zena, baina oraingo belaunaldiari urte txarrak tokatu zaizkiola uste dut. Hala ere, garen txikirako oso literatura ona egiten da hemen.
Emakumeei dagokienez, ez dakit hain gutxi diren. Merkatua agian gizonena izango da, beti pentsatu dut ordea literatura mundua emakumeena dela, literatura hoberena penak kontatzen dituena delako, eta hori emakumeek egiten dute hobekien.
ROZAS, Ixiar
42-43


GaiezKulturaLiteraturaIdazleakAGIRRE7
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
PertsonaiazAGIRRE7
EgileezROZAS1Kultura

Azkenak
Ernairen ekitaldia zelatatuko du Auzitegi Nazionalak

UPNk jarritako salaketa bati erantzunez hartu du erabakia auzitegiak. Apirilaren 17an gazte topagunearen baitan Berriozarren antolatutako "Kurdistan eta Euskal Herriko preso politikoen" aldeko ekitaldia da UPNk bertan behera utzi nahi izan duena "terrorismoaren... [+]


Europar Batasuna eta Errusia
‘Ostpolitik’, oihartzun fin hura

Gerra Hotza bultzatu zuten politiken alboan egon ziren ere bakearen aldeko ildoak. Ez zuten Ekialdea eta Mendebaldea batzeko moduko berregituraketa politiko berririk ekarri, baina errealitate berriak josi zituzten Europako Mendebaldea eta Ekialdearen artean. Horietako... [+]


Sarkozy eta Le Pen eskandalizatuta, zuzenbide estatuak hitz egin duelako

Bere burua 2027ko Frantziako Estatuko presidentzialetako garaile gisa irudikatzen duena –Marine Le Pen– gogorki zigortu du Parisko Auzitegi Korrekzionalak, lau urteko kartzela-zigorra, 100.000 euroko isuna eta batez ere, bost urtez aurkezteko debekua bideratuta. Tonu... [+]


Gorputz hotsak
“Niretzat klabea izan da familiak eta inguruak ez tratatzea gaixo moduan”

Indartsua, irribarretsua eta oso langilea. Helburu pila bat ditu esku artean, eta ideia bat okurritzen zaionean buru-belarri aritzen da horretan. Horiek dira Ainhoa Jungitu (Urduña, Bizkaia, 1998) deskribatzen duten zenbait ezaugarri. 2023an esklerosi anizkoitza... [+]


Eugene Pottier
‘Kanta iraultzaileak’: inoiz galduko ez den kantuaren gauza

Ereserkiek, kanta-modalitate zehatz, eder eta arriskutsu horiek, komunitate bati zuzentzea izan ohi dute helburu. “Ene aberri eta sasoiko lagunok”, hasten da Sarrionandiaren poema ezaguna. Ereserki bat da, jakina: horra nori zuzentzen zaion tonu solemnean, handitxo... [+]


Saturazioa

Bekatu bat aitortu behar dut hemen. Duela lau urte, ohitura berri bat sarrarazi nuen nire bizian: igande gauetan, kaka kanoi baten antzera "informazio" jarraikia hedatzen duen CNews telebista kate ultraeskuindarra begiratzen hasi nintzen. Hasieran ordu erdi bat astero... [+]


Itziar

Kointzidentzia harrigarriak daude bizitzan. Izan ere, zenbat ikusle elkartu litezke Arriaga antzokian? Zenbat komun ote daude solairu bakoitzean? Zein probabilitate dago Gipuzkoako emakume bik sartu-irtenean leku eta istant berean kointziditzeko, 35 urtean elkar ikusi barik egon... [+]


2025-04-09 | Hiruki Larroxa
Zer dugu bisexualitatearekin?

Transfeminismoak argia eta konplexutasuna ekarri ditu gorputz, genero eta desirei buruzko eztabaidetara. Hala ere, itzalak ere sortu ditu. Ustezko koherentzia politiko erradikal baten izenean –askotan hegemonia oso zehatz bati lotua–, diskurtso transfeminista batzuek... [+]


2.361

Garai kuriosoak bizi ditugu eta bizi gaituzte, zinez. Hezkuntza krisian dela dioten garaiak dira eta, gutxien-gutxienean, aliritzira, ba aizue, 2.361 urte ditu gaurgero boladatxoak.

Ez zen ba debalde joan Aristoteles bere maisu maite Platonen akademiatik lizeo bat muntatzeko... [+]


Ukrainako gerraren beste irakurketa bat

Ukrainako gerrar hasierako zergatiak ez dira azaldu zizkigutenak bakarrik, beste arrazoi batzuk ere badaudelako. Errusiak zioen Ukrainako errusiar hiztunen defentsarako urrats bat eman behar zuela; Ukrainako Gobernuak, aldiz, Errusiaren armadari aurre egin behar zitzaiola,... [+]


Errusiarekiko gerra hauspotzen

Ukrainaren ondoren Polonia?
Europar Batasunak Ukrainako gerra hauspotu du Kiev armaz hornituta, eta menia oraindik airean delarik, gerraren zikloan murgilduta dago bete-betean. Hori bai, bere diskurtsoa modulatzen ari da, eta gero eta gehiago hitz egiten du balizko su-etenaz... [+]


Ukrainako gerra bukatzear
“Europarrok, gerrarako prest!”

Orain Errusiak inbaditu behar ei du Europa eta horren aurrean berrarmatze basatia bultzatu behar dute Europar Batasuneko herrialdeek. Lehen Sobietar Batasunak egin behar zion eraso, eta Gerra Hotzak ia mundua irentsi zuen. Gezurra zen ordukoa, eta gezurra da gaur egungoa, baina... [+]


Eguneraketa berriak daude