"Atzerriko euskaldunekin ez bada,Euskal Herriak jarraipenik ez du"
Cegasa, Tuboplast eta Hidronor enpresen artean 25.000 milioi pezeta fakturatuko ditu aurten, 1.200 langilerekin. Indarra soberan dauka Juan Zelaiak 75 urterekin, eta munduaren ezagutza handia. Klaudio Harluxeten eta Kulturaren Aldeko Euskal Fundazioaren lehendakaria da.
Kulturaren Aldeko Euskal Fundazioarekin gure kultura sendotu nahi dugu. Hor sartzen da euskara, baina ez hori bakarrik. Kulturaren definiziotzat Joxe Miel Barandiaranek emanikoa daukagu: herri bakoitzak egunero jazotzen zaizkion gertakizunei ematen dizkien erantzunak.
Gu oso txikiak gara, eta kultura zahar eta indartsuak dauzkagu inguruan, bai Espainian bai Frantzian. Bestalde, hain zatituak gaude gure artean ezen beste batzuen indarra behar baitugu, geuretarrek urrundik ikustea geu. Hurbilegitik ikusten ditugu arazoak eta borroka larregi daukagu gure artean. Teologo larregi daukagu, teologoak gara nonbait. Eta gure inguruko herri guztiei ere berdin gertatu zaie.
«Euskalduna naiz», «nire aita edo ama euskalduna zen» beti harrotasunez esaten entzun dut, mundu osoan zehar. Baina negargarria da hemengo gure arteko borrokak, normala denez, harantza joatea. Hala ere, iruditzen zait giroa samurtzen ari dela.
Borrokan nekatuz goaz, eta egunen batean zentzuna sartuko da. ETArena ez konpontzeko interes asko daude hemen. «Antes la España roja que rota» lehen ere entzuna da Espainian eskuinari, eta Frantzian berdin da. Baina jendea Estatuaren zentzu hori galduz doa, Estatua Jainkoak egina balitz bezala. Ni ez nabil Espainiaren aurka, baina geure kulturaren alde.
Politikariek nahi dutena esango dute, baina hiru milioi biztanle baino gutxiagoko herri batean seiehun espetxean daudenean, hori ez dago aurrera ateratzerik, ez hemen ez inon. Alferrik da eztabaidatzea hau kriminala da eta bestea ez dakit zer. Israeldarrak eta palestindarrak konpontzen ikusita ikaragarri pozten naiz, irlandarrak ikusita ere bai, eta nahiago nuke kurduek ere horrelako zerbait lortuko balute.
Anti-sozialista naiz erabat. Burokrazia larregi sortu da, eta ito egingo gaitu: itota gaude. Zoaz edozein herritara, eta lantegirik handiena administrazioa da, gainera zerbitzu asko subkontratatuta. Administrazioa industria bezala aztertuko balitz, eskandalua aterako litzateke. Hamar urteotan industrian produktibitatea sei halako handitu da gizoneko.
Zer gertatu ote da administrazioetan, berdin zait zeinetan? Aurrekontua egin eta gero bi halako gastatu: edozein industriak ezin du mantendu hori, eta administrazioetan, aldiz, ohikoa da. Sartzen dena baino gehiago ari dira gastatzen, kontrol gabe. Horrela ezin da.
Guk bagenekien amerikarrei salduta diru asko irabaziko genuela, lagunek ere esaten zidaten. Baina guk saldu eta biharamunean itxiko lukete Oñatikoa. Jendeak esango luke: horrek dirua poltsikoan sartu eta gu kalera denok, hainbeste familia lanik gabe? Ni Oñatikoa naiz eta harrotasunez joaten naiz herrira, eta hala jarraitu nahi dut, harrotasunez. Seguruenik harroa naizelako, baina Jesukristok edo San Pedrok zergatik egin zuten egin zutena, egia bada? Segurutik harrotasunagatik. Eta nik harrotasun hori nahi dut gizon-emakumeengan.
«Baina _esan nion_ esaiok hire analistari fede ikaragarria daukagula, eta berak ez duela bere kontuetan sartu». Guk ama birjina asko ditugu, Lourdes eta Arantzazu eta... Asko errezatzen dugu. «Guk ahaleginak egingo ditiagu _erantzun nion_ zuek ere bai baitituzue zuen akatsak». Hemendik bost urtera zer gertatuko den ez dakigu, baina uste dut jarraituko dugula. Duela zortzi hilabete izan zen elkarrizketa hau.
Kostu handiegia daukagu, eta teknologiarik ez edukitzean besteek baino kostu apalagoekin joan behar dugu. Sindikalistei esango nieke: jar itzazue gure modura industriak, eta gero egingo dugu hitz. Nik ahaleginak egiten ditut, eta zeintzuk dira besteei agintzeko? Hainbeste badakik egin ezak heuk! Bestela fartsante ikaragarria haiz!
Multinazionalen aurrean beharrezkoa duzu nazioarte mailako inplantazioa edukitzea. Bestalde, I+G alorrean diru asko gastatu behar duzu. Eta samurra ez da. Guk, piletan, produkzioaren %80 Europan saldu nahi dugu datorren urtean. Lehen bezala gure salmentak Espainian zentratuta bageneuzka, egun batez ere ezingo genuke iraun: erdi prezioan saldu eta itoko gintuzkete.
Horregatik gure politikak izan behar du: bat, merkatuak ireki kanpoan; bi, teknologia zelanbait zuzendu produktua edukitzeko. Frantzian ireki genuen lantokia, eta asmatu genuen: Europan zabaldu garenetik beste giro batean ari gara. Gu harrapatu nahi gaituen etsaiak ere hain erraza ez dauka.
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]
Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]
Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]
Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]
Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]
Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]