"Estatalismoarentzat indarkeriaren estrategia da barrikada nagusia"


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Rafael Larreina EAko legebiltzarkideari egindako elkarizketa
"Estatalismoarentzat indarkeriaren estrategia da barrikada nagusia"
Rafael Larreina, Eusko Alkartasunako legebiltzarkidea
EAko legebiltzarkide gisa otsailan sei urte egingo ditu. Lehen plenoa autodeterminazio eskubidearena izan zuen. Gasteiztarra, 39 urte, EAko exekutibako kide, kontzientzi eragozlea izateaz harro da Rafa Larreina.
IV. Batzarrean eztabaidatuko duzuen ponentziaren arabera, baketze ahalegin guztien helburua berradiskidetzeak izan behar du. Hain zatitua dago euskal gizartea?
Zatiketa mota ezberdinak ditugu hemen. Batetik, logikoak: abertzale garenon eta abertzale ez direnen artekoa, eskuindarren eta ezkertiarren artekoa... Badira ikuspegi abertzaletik zailak diren zatiketak ere: herrialde ezberdinen artekoa esaterako. Gero, ekinbide politikoaren tresna gisa indarkeriaren estrategia defenditzen dutenen eta gaitzesten dugunon artekoa dago.
Zatiketok enfrentamenduak eragiten dituzte. Eta horiek oztopo berriak, gorrotoa eta elkarrizketaren ukapena dakartzate. Berradiskidetzeak elkarri entzun eta barkatzen jakitea ere esan nahi du. Norbera erratu daitekeela onartzen dugun bezala, bestea ere erratu daitekeela onartu behar dugu.
Nola lor daiteke berradiskidetze hori?
Alderdiok funtzio garrantzitsua bete dezakegu. Ordezkaritza daukagu, baina baita erantzukizuna ere. Gizartea berradiskidetzearen biderantz lideratzeko ardura daukagu: laztasunak leunduz, mezu positiboak transmitituz, elkarri entzute eta barkatzea, elkarrizketa eta elkartasuna bezalako baloreak berreskuratuz, eta oztopoak gainditzeko guztiok daukagun beharra onartuz.
Berradiskidetzerako Erakunde-Plataformaz mintzo zarete. Zer litzateke plataforma hori?
EAE eraikuntza nazionalaren bidean politikoki autoeratu den gure herriaren zatia da, aurrera egitea posible egiten duen nukleo erakargarria. Hala, Eusko Jaurlaritzak erantzukizun berezia du, herri honen arazoak konpondu behar baititu. Daukagun arazo nagusiena normalizazio eta baketzearena izanik, Jaurlaritzak zuzendaritza funtzioa hartu behar du horretan.
Berradiskidetzerako Erakunde-Plataforma topagunea litzateke. Alde horretatik, Legebiltzarra topagune baliagarria da konponbideak eta erantzunak artikulatzen hasteko. Izan ere, Hego Euskal Herriko alderdietatik CDN da bertan ez dagoen bakarra.
Ekimena Jaurlaritzak eta Legebiltzarrak hartuz gero, zer aldatuko litzateke orain arte Ajuria Eneko Mahaiak eramandako estrategian?
Hiruko Gobernua sinatu zenean, Ajuria Eneko Mahaiaren bigarren fasea planteatu genuen, oinarrizko printzipio batzuk jasoko zituena: berradiskidetze eta elkarrizketarako izan behar zuela; alderdi guztientzat zabalik egon behar zuela; eta gehiengoak erabakitakoa aurrera eraman behar zela, gutxiengoak blokatu gabe.
Baina baketze eta normalizazio prozesuan Jaurlaritzak izan behar du ekimena, eta zerbait egiteko garaian Legebiltzarraren berrespena behar da. Mahaiak inoiz ezingo ditu ordezkatu Jaurlaritza eta Legebiltzarra, ez baitu herriaren berrespenik. Koiunturala da.
Jaurlaritzak eta Legebiltzarrak ekimena hartuz gero, zein funtzio beteko luke Itunak?
Ajuria Eneko Mahaiak eztabaidarako, akordioetarako eta elkarrizketarako gune izan behar du, ez besterik. Enfrentamendurako gune bada, sobera dago. Ajuria Eneko Mahaia behin-behineko lanabes gisa ikusten dugu. Balio duen ikusi behar da, baina balio ez badu...
Eta uneotan balio al du?
Ez, eta horregatik ari gara bigarren fase hori bultzatzen. Bestela, kartel edo eslogan funtzioa betetzen segituko du: norbaitek zer esan ez dakienean Ajuria Eneko Mahaiari egiten dio erreferentzia, «hori Ajuria Eneko Mahaiaren kontra doa» esanez; beste batek, aldiz, ezetz, ez doala kontra.
Itunak gabezia argia dauka: ideia guztiak defendi daitezkeela dioen arren, ezin dira praktikara eraman. Guk zera eranstea aldarrikatzen dugu: sinatu duten alderdi guztiek konpromezua hartu behar dutela euskal herritar guztiok gehiengoz, demokratikoki eta bake-bidez erabakitzen duguna errespetatzeko. Hori onartu ezean, Ituna ez da normalkuntzarako irteera puntua izango.
Jaurlaritzak eta Legebiltzarrak zer emanen dute Itunak eman ez duenik?
Erreferentzia puntu diren aldetik, Jaurlaritzak esan behar du prozesua nondik bultzatu behar den, zertan lortu behar den kontsentsua, hitz egin behar dela... Legebiltzarrak, aldiz, herri honetako arazoen eztabaida-gune oinarrizkoena behar du izan. Bertan alderdi guztiak daude, Itunean ez bezala, eta gauza guztiak plantea eta eztabaida daitezke, jarraian hartu beharreko akordioak hartzeko.
Aipatu Berradiskidetzerako Erakunde-Plataforma horretan Ezker Abertzaleak izango al luke tokirik?
Ezker Abertzalea, berari gustatu edo ez, erakundeetako partaide da hauteskundeetara aurkeztu eta haustes-mahaietako erabakien esku geratzen den une beretik. Legebiltzarrean, eraikuntza nazionalaren bidean aurrera egiteko dagoen erakunde-plataforma nagusienean, HBk funtzio garrantzitsua bete dezake. Normalkuntza politiko eta baketzerako indar politiko guztien arteko akordioa lortu behar baita. Baten bat alboratzen bada, arazoak bere horretan jarraituko du.
HBrekin izandako bilera labur eta gatazkatsuaren ostean, posible ikusten al duzu berriro hitz egiteko esertzea?
Guk kritika politiko, demokratiko, bakezale eta eraikitzaileari jarduteari ez diogu uko egingo. Onartzen ez duguna da mahai batean esertzeko baldintzak jartzea. Alderdien arteko elkarrizketak ez du esan nahi aurkari politikoa bozatu behar denik. Edonorekin hitz egiteko prest gaude, HBrekin ere bai, baldin eta baldintzarik ez badago eta elkarrizketarako borondatea badago.
HBren aldetik hitz egiteko borondaterik ez zegoela uste duzu?
HBk hitz egiteko desiorik eta borondaterik ez zuela da atera dugun ondorioa.
Azkenaldion asko aipatzen dira elkarrizketa eta negoziazioa. Alderdien edota Espainiako Gobernuaren aldetik inolako urratsik eman dela uste duzu?
Eman beharreko mugimenduak ez dira eman. Baina konponbidea elkarrizketa bidez etorriko dela kontzientziazioa egon badago, eta mugitu egin behar da. Bigarren urratsa da gai honetan parte diren guztiak, batez ere alderdi estatalistak eta ENAMen mundua, kontzientziatzea euskal herritar gehienen borondatearen errespetu eta onarpenaren bitartez ere konponbidea etor daitekeela.
Indarkeriaren estrategia mantentzea da barrikadarik indartsuena estatalismoarentzat, Euskal Herriari eraikuntza nazionalaren bidean aurrera egiten ez uzteko. Ekinbide politikoaren tresna gisa indarkeriaren estrategia desagertuko balitz, hiru alderdi abertzaleak politikoki artikulatzea posible izango litzateke. Eta horrek sekulako potentzialitatea izango luke. Hori bake-bidez geratuko duenik ez dago, ez Konstituzioaren 8. artikulurik ez Armadarik. Eta hori badakite alderdi estatalistek.
Arazoak bere horretan irautea komeni zaiela uste al duzu?
Indarkeria egoera eta abertzaletasunaren egungo artukulazio eza mantentzea komeni zaie. Hain zuzen, indarkeriaren estrategiak dirauen artean, arrazoi etiko, politiko eta demokratikoengatik, eta baita efikazia arrazoiengatik ere, ezinezkoa da EArentzat HBrekin abertzaletasuna artikulatzea.
ETArekin hitz egin behar da? Noiz eta zertarako?
Gerra gogorrenetan ere bandera txuria atera behar da etsaiarekin hitz egiteko. Hitz egiteak solastea, entzutea, gogoeta egitea eta gatazkei irtenbideak bilatzea esan nahi du. ETArekin hitz egitea ez da txarra, eta hitz egin behar da. Hori bai, eduki politikoak hautes-mahaietan ordezkaritza demokratikoa lortuta dutenek, alderdiek, negoziatu behar dituzte. Ikuspegi horretatik, ETAk ordezkaritza HBren esku utzi beharko luke.
Ezker Abertzaleak behin eta berriz aldarrikatzen du, baina, hitz egin behar dutenak ETA eta Espainiako Estatua direla.
ETAk eta Espainiako Estatuak hitz egin dezakete, baina gai teknikoez: ETAko militanteen egoeraz esaterako. Ez besterik, ETAk zein ordezkatzen duen ez baitakigu. Beraiek euskal herri osoa ordezkatzen dutela diote, baina ni ez naute ordezkatzen.
Gure arazoak, eraikuntza nazionala eta baketzea barne, euskal herritarrok konpondu behar ditugu, potentzialitatea hemen baitaukagu, ez Madril edo Parisen.
Asko hitz egiten ari da presoez, hauen izaera politikoaz, sakabanaketaz...
Presoen giza eskubideak errespetatzeaz gain, babestu egin behar dira. EAk beti salatu izan du Estatua bere legalitatea, Espetxeetako Lege Orokorra eta Espetxeetako Araudia, ez dela betetzen ari. Hori presoei inolako auzitegik ezarri ez dizkien zigorrak ezartzea da.
MIKEL JAUREGI
JAUREGI, Mikel
8,9,10,11


GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakEA
GaiezPolitikaEuskal HerrErakundeakLegebiltzar
PertsonaiazLARREINA1
EgileezJAUREGI5Politika

Azkenak
2024-11-28 | Julene Flamarique
‘Feminizketak’ seriea eta ‘Ikusgela’ proiektua: aurtengo Rikardo Arregi Kazetaritza sarien irabazleak

Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]


Munstrok izaki beldurgarriak batzera eramango gaitu puzzle joko frenetikoan

Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.


Jakes Bortairu eta Dominika Dagerre militanteak atxilotu dituzte Baionan goizaldean, eta eguerdian askatu

Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]


2024-11-28 | Jon Torner Zabala
Gehiago Gara jaia egingo dute Antzuolan, hil diren haurrak “bizipozetik” gogoratzeko

Hil Argi elkarteak antolatuta, Bizipoza egitasmoaren laguntzarekin, Gehiago Gara jaia egingo dute abenduaren 15ean Antzuolan. Haurrak galdu dituzten familiak, lagunak, eskolako kideak eta, oro har, hil diren umeak "bizipozetik" gogoratu nahi dituzten herritar guztiak... [+]


Frantziak “immunitatea” aitortu dio Netanyahuri, Libanoko su-etenaren truk

Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]


2024-11-28 | Gedar
Zumaiako Balenciaga ontziolako langileek mobilizazioei ekingo diete, lanpostuen defentsan

Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.


Sindikalismo eraldatzaileaz eta lanaz eztabaidatzeko nazioarteko kongresua Leioan

Ostegun eta ostiral honetan 40 hizlari baino gehiago ariko dira EHUko Leioako campusean Lana eta sindikalismoa XXI. mendean Nazioarteko Lehen Biltzarrean. Lan munduaren eta sindikalismo eraldatzailearen erronkez eta estrategiez eztabaidatuko dute.


2024-11-28 | Irutxuloko Hitza
Mikel Zabalzaren omenezko plaka jarriko du Donostiako udalak larunbatean, Intxaurrondoko kuartelaren aurrean

Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]


Plastiko kutsadura mugatzeko negoziaketen azken fasea abiatu du NBEk

Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.


“Hezkuntzak izan behar du patxadatsua eta geldoa”

Eguneroko abiadura itogarritik atera eta eskola-proiektua amesteko, gogoetatzeko denbora hartzea aldarrikatu dute solaskideek, Superbotereak liburua aurkezteko mahai-inguruan. Patxadatsu aritu dira, hain justu, eraldatzeaz, inpotentziaz, ilusioaz, eskola bakoitzak egin beharreko... [+]


2024-11-27 | Julene Flamarique
"Euskara ez den hizkuntza bat” erabili du Barakaldoko Udalak kanpaina batean

Barakaldoko Udalak euskararen erabilera “umiliagarria” egin duela salatu du Sasiburu euskara elkarteak. Salaketa argitaratu ostean kanpainaren euskarazko bertsioa ezabatu du udalak. Halakorik berriz gerta ez dadin arduradunen barkamen publikoa eta behar diren... [+]


2024-11-27 | Leire Ibar
180 eragile baino gehiagok egin dute bat etxebizitzaren eskubidea bermatzearen aldeko mobilizazioarekin

Abenduaren 14an Bilbon etxebizitzaren negozioaren aurkako mobilizazio nazionala antolatu dute Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatuen Sareak. Ia 200 izan dira auziarekiko elkartasuna adierazi duten eragileak.


2024-11-27 | Julene Flamarique
Gutxienez 2027ra arte atzeratu dituzte berriro ere AHTren obrak EAEn

2024ko otsailean Astigarraga-Hernani tartea amaitu zutenean Abiadura Handiko Trena 2027an prest egongo zela aurreikusten zuen Eusko Jaurlaritzak. Orain Arkautiko lotunearen obren lizitazioari ekin dio Jaurlaritzak; Euskal Trenbide Sarea enpresaren esku utzi du, eta 2027an hasiko... [+]


Erretiroa hartuko du Benito Lertxundik

82 urteko abeslari oriotarrak azken disko bikoitza kaleratu du, Gernikan 2023ko azaroaren 11n eskainitako kontzertuaren zuzenekoa. Eta horrekin bere ibilbideari amaiera eman diola iragarri du.


Eguneraketa berriak daude