"Kultura munduan zernahi kapera ttipi badugu, baina elizarik ez"


2021eko uztailaren 19an
Jean Baptiste Dinasarre idazleari egindako elkarrizketa
"Kultura munduan zernahi kapera ttipi badugu, baina elizarik ez"
Jean Baptiste Dinassarrek "Hegiko borda" bere lehen liburua kaleratu du Elkarrekin
Hamasei urtetan hasi zen berriketari lanetan «Herria» astekariarentzat. Bide beretik, «Sud Ouest» egunkariarentzat ere, Hazparneko berriak ematen. Geroztik, duela hilabete erretreta hartu zuen arte, mundu honetan aritu izan da. Euskaltzaindiko urgazle, Iparraldeko kultura mundua segitu du itzaletik. Liburu baten bidez bere sekretuak jakinen ditugu.
Nola hasi zinen garai hartan kazetari lanetan, «Herria»n eta «Sud Ouest»en?
Gaur egun euskaraz idazten baldin badakit Piarres Lartzabali zor diot zeren eta nire haur denboran hura baitzen bikari Hazparnen. Harekin ibilia naiz katiximan, eta mezan ere lagundu nuen. Eta berantago Piarres Xarritonekin ere. Bi Piarres izan ditut hor nolazbait aitatxi.
Hamasei urterekin hasi nintzen «Herria»n idazten. Hori gertatu zen batere funtsik gabe, berriketari bat behar zutela pilotaren saila egiteko. Pilotaren saila hasi nuen eta izenordetzat hartu nuen «Arraia». Gero «Basque Eclair»ek ere berriketari bat behar zuela eta, hor ere hasi nintzen. «Sud Ouest»entzat galdetu zidaten Hazparneko festei buruz berriak eginen nituenentz. Soldadu nintzelarik hasi nintzen bertan. Soldadutik landa «Basque Eclair»en sartu nintzen eta handik hamar urtera «Sud Ouest»en.
Zer diferentzia ezagutu dituzu komunikabide batetik bestera?
«Sud Ouest»en aritu naiz lehenik Baionan eta gero Donibane Lohizunen eta manatu lana egiten nuen, Donibane Lohizune eta inguru horretako berriak. Alta, «Herria»n idazten dut aise lanokiago zeren eta denen modu nahi dudana erraten dut. Ez dut erraten «Sud Ouest»en trabatua nintzela, baina mugatua nintzen, edo behar zuten espresuki galdatu eni beste toki batera joatea, bestenaz Donibane eta Ziburuko berriak eta horretarik kanpo ez. Aldiz, «Herria»n Errusiako gertakariak aipatu nahiez gero, aukera nuen.
Ez ote zen harrigarri euskaldunak agertzea kazetari lanetan?
Bai. Garazi alde hartara joan nintzen erreportaia bat egitera eta etxeko aitatxi zaharrarekin mintzatu nintzen euskaraz eta gizon hura harritu zen, nola izan nintekeen ni berriketari. Harentzat gauza arraroa zen, abantxu bertze mundu batekoa. Orai denborak aldatu dira.
Geroztikako aldaketa horiek nola ikusi dituzu?
Ikusten dut gauza anitz aldatu dela, orain zernahi lan bada, elkarte anitz baitira, ezin ukatua da. Eta irrati horiei esker eta telebistari esker, munta handia baitu bereziki telebistak geroari buruz. Nik daukat mintzaira bat ez dela salbatuko ez bada azkar sartua telebistan eta media berri horietan.
Tokiko berriek garrantzi handia hartzen dute. Horretan aritu zarenez nola ikusten dituzu orientabide horiek?
Hartzen baldin badituzu gerlatik landa agertu ziren «Sud Ouest» batzuk, frankotan orrialde bat bakarrik dute Baiona, Miarritze, Donibane Lohizune eta Euskal Herri barnearentzat. Orai badira sei, zortzi, zenbait aldiz gehiago.
Gero eta gehiago herriko berriak, tokikoak dituzte estimatzen, berri nagusiak denen buru telebistaren bidez badakizkite edo herri baten bidez. Kennedy hil delarik, nork ikasi du hori «Sud Ouest»etik? Hala herriko berri hurbilak munta handikoak dira.
Nola ikusiko zenuke Ipar Euskal Herriko prentsa geroari buruz?
Nahi nuke Euskal Telebista denetan sartzea Iparraldean, eta telebista horrek toki gehiago emanen balu Iparraldeari eta hemengo jendeen arrangurei. Badira emankizunak baina ez da aparantziarik ere.
Zer erranen zenuke kultura munduaz, Iparraldeari dagokiola?
Anitz gauza egiten da, gisa guziz bakoitza bere alde ari da, zernahi kapera ttipi badugu eta elizarik ez. Ez dut erraten denak eliza berean behar gintezkeela, baina sobera berduratuak ez ote garen. Badira gauza batzuk estimagarriak, hala-nola eginen duten Sara, Azkaine eta Zugarramurdi bildurik, Axularri buruz sail bat. Baina ororen buru nola hunki usaian hunkitzen ez direnak?
Agertzen duzun lehen liburu horretan euskara batua erabiltzen al duzu?
Euskara batu bat bada, hori sartu behar dugu baina ez presaka, eta nik agertzen dut liburu bat euskara batuan batere ez dena, hemengo euskaran dena, beste gai bat hartu banu beharbada euskara batuari hurbil nintekeen gehiago baina hor gaia dut ene haur denborari buruz.
Gogoan ditut beste bi liburu, eleberri bat eta gogoeta liburu bat. Orain arte besteen pentsamoldeak eman ditut, eneak aldiz ez ditut behin ere eman, noizbait horretaz lan bat egitea kalkulatua dut, ene ikusmoldea bizitzaren gauzei buruz.
«Sud Ouest» utzi duzunetik ba al da erredakzioan kazetari euskaldunik?
Ez da kazetaririk euskaraz idatz dezakeenik.
IXABEL ETXEBERRIA
ETXEBERRIA, Ixabel
40,41


GaiezKulturaLiteraturaIdazleakDIRASSAR1
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKomunikabidPrentsaEuskaraz pr
PertsonaiazDIRASSAR1
EgileezETXEBERRI11Kultura

Azkenak
2024-10-18 | ARGIA
Langile bat hil da Lizarran, biltegi batek eztanda egin ondoren

56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.


Beldurra espazio komun gisa

Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]


Puig Antich, Estatuak ez du inoiz barkamena eskatzen

Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]


Sinwarren hilketaren ondoren, gerrak bere horretan jarraitzen du

Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]


2024-10-18 | Ahotsa.info
Azken hiru urteetan altueratik erorita Nafarroan 10 langile hil direla salatu dute

LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.


Marcos Maceira, A Mesa pola Normalización Lingüísticaren presidentea
“Oso zaila izango da galiziera leheneratzea PPren hizkuntza politika ez bada zuzentzen”

Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]


2024-10-18 | Hala Bedi
Makroproiektuen aurkako manifestaziora deitu du Gasteizen Araba Bizirik!-ek, urriaren 26rako

“Araba ez dago salgai” eta “Makroproiekturik ez” lelopean egin dute deialdia. Urriaren 26an elkartuko dira 18:00etan “etekin pribatuak bermatzera” bideratuta dagoen eredu energetikoa eta “instituzioek jokatzen duten papera”... [+]


Zergatik daude Renfeko trenak inoiz baino grafiti gehiagorekin margotuta?

Garraio publikoaren zerbitzuaren gainbeheraren barruan, alde estetiko hutsa bada ere, ohikoa bilakatu da trenak margoturik ikustea eta, behingoagatik bada ere, ez da arrazoi ekonomiko hutsengatik, langileek azaldu dutenez.


2024-10-18 | Urumeako Kronika
‘Hariak’ zinemaldia erresistentzia istorioen lekuko, azaroaren 7tik 17ra Hernanin

Aurtengoa hirugarren edizioa izango da, eta memoriaren gaia hartuko da ardatz, Kulturarteko Plaza Feministan.


2024-10-18 | Uriola.eus
Bazter Fest ospatuko dute Bilbon azaroaren 9an, protagonistak emakumeak diren hip-hop jaialdia

Azaroaren 9an, emakumeak protagonista diren hip-hop jaialdia ospatuko dute, 17:30etatik aurrera. Jaialdiak urtez urte hip-hop eta rap estiloetan ibilbide ezaguna duten emakume artistak bildu izan ditu.


Xamarrek ‘Orhipean, Gure Herria ezagutzen’ liburuaren edizio berria aurkeztu du

Gaur Donostian Orhipean, Gure Herria ezagutzen liburuaren edizio berria aurkeztu dute. Bertan Izan da egilea Xamar eta berarekin batera Antton Luku, Isabel Isazelaia eta Lander Majuelo.


“Beti gainerakoei jartzen diegu oxigeno maskara, eta denbora badago, norberari”

Krisi egoeran idatzitako gogoetak eta lagungarri egin zaizkion tresnak jasotzen ditu Iratxe Etxebarria kazetariaren 7.300 miligramo eszitalopram liburuak.


Eguneraketa berriak daude