"Udalei autonomia kendu nahi zaie erakunde handiagotan sartuz"


2021eko uztailaren 19an
Jon Iñarra Oiartzungo alkatearekin elkarrizketa udalei buruz
"Udalei autonomia kendu nahi zaie erakunde handiagotan sartuz"
Jon Iñarra, Herri Batasunako Oiartzungo alkatea
Hirugarren agintealdia egingo du Jon Iñarra Herri Batasunako alkateak Oiartzunen. Gehiengo absolutua eman diote bigarren aldiz, Donostia inguruan Errenteria, itsasoa, Irun, Nafarroa eta Lapurdirekin mugak-loturak dituen herriko biztanleek.
HBk gehiengo absolutua lortzen duen herri batek, Oiartzunek, berezia izan behar duela dirudi.
Oiartzun herri abertzalea da, inguruko zenbait herritan abertzaletasuna galtzen joan arren hemen mantendu egin da. Alde horretatik berezia da, nahi baduzu. Mundu urbanoaren eta nekazari girokoaren tarte horretan kokatua dago Oiartzun, mendia eta eta itsasoaren arteko bailara batean dago. Lan munduan ere mistoa da, fabrikan eta baserrian egiten da lan. HBk gehiengo osoa lortzeaz gain zinegotzi guztiak dira alderdi abertzaleetakoak. Hori ez da leku askotan gertatzen.
Lehen EAJ izan zen boto gehien eskuratu zituena, baina azken urteotan Herri Batasunak gizartean txertatzen jakin du, elkarteetan, auzoetan, Oiartzungo bizitza osoan parte hartzen dute HBko militante eta aldekoek. Oiartzun auzo ttikitan banatua dago eta horietan HBk eragin handiagoa du beste alderdiek baino.
Herri honetan nola pasatzen dira zuen eta beste alderdien arteko harremanak?
Zinegotzien arteko harremanak oso onak ez dira, batez ere udala ulertzeko modu oso ezberdinak dauzkagulako. Baina herritar guztiekiko harremanak Oiartzunen oso onak dira, alderdi batekoekin bezala bestekoekin. Zinegotzien arteko iskanbila ttikiak normalean udaletxean gelditzen dira.
Hortik aparte, esan behar dut gobernu batzordean alderdi guztiei ematen diegula parte hartzeko aukera: beren ordezkari bat daukate. Batzordeetan ere parte hartzen dute. Eta edozein mozio aurkezten dela ere, 48-72 orduko tartean sartzen dugu. Galde ezazu hor barna, eta hori herri guztietan horrela ez dela azkar ohartuko zara.
Inguru honetan, Hernanin, Astigarragan, Oiartzunen... EAkoen eta zuen arteko harremanak oso txarrak dira, nabarmen.
Irudipena daukat EAk ez duela alderdi politiko bezala funtzionatzen: talde homogenoa ez dago, independente asko dituzte... EAJn gehiago funtzionatzen dute talde bezala. Eta gero hori udaletan ere nabaritzen da.
Oiartzunen EAkoek helburuei baino gehiago formei begiratzen diete, gauza batean gurekin helburuetan ados daudela dirudi eta forma aldetik oso «kiskiloso» bihurtzen dira. Eta nolabait gestioa paralizatu egiten dute. Gai bat ateratzen denean ez dira definitzen, alde daudela dirudi baina gero praktikan oztopoak jartzen dituzte.
Zuen inguruan Astigarragako alkatea HBkoa zen, Hernanikoa ere bai, Usurbilgoa, Lezokoa, lehen Errenteriakoa ere bai... Ez al zara bakarrik sentitzen orain?
Gure arteko harremanak mantentzen ditugu HBko hautetsiek, alkateak lortu ala ez. Baina eskualde bezala garatzen ari bagara, hor eragin pixka bat galduko dugu. Beste erakundeetan, Diputazioan-eta, egia esan, zangotrabak ipintzen dizkigute, baina hori alkate asko edo gutxi izan berdintsu da. Hori gertatzen da instituzio bezala funtzionatzen ikasi ez dugulako: alderdi bezala funtzionatzen da erakundeetan, eta hori ezinezkoa da, eta ez da demokratikoa. Oiartzungo alkatea alkate da, edozein koloretakoa dela ere. Eusko Jaurlaritzan eta diputazioetan askotan koloreari begiratzen diote erabakiak hartzeko garaian.
Erabaki garrantzizkoetan nozitu al duzu?
Baditugu kasu nabarmen batzuk, azpiegituretako inbertsioetan batipat, nahiz eta erabaki arruntagoetan beste edozein udal bezala errespetatuak garen. Praktikan, horretan okerrenak PSEkoak dira, eta EAJkoak gero. Horiek beren astoari egiten diote arre, beti.
Kiroldegia egiteko, adibidez, ez genuen arazorik izan. Baina alderantzizkoa saneamenduan gertatu zitzaigun. Kolektore berria egiteko proiektua egin genuen, ibaia garbitzeko, Madrilen MOPUren laguntza eskuratua geneukan _gurekin oso ongi portatu ziren, egia esan behar bada_ eta finantziazioaren erdia edo Añarbeko mankomunitateak edo Diputazioak eman behar zuen. Gu ginen hamahiru udaletan proiektua bukatuta eta Madrilen onartuta geneukan bakarrak, eta Donostiako alkateak Añarben botoen %60 daukatelako, PSEren erratzak baztertu egin gintuen.
Mankomunitateen planteamenduarekin ez al zaude ados?
Udalari autonomia kentzeko joera dago. Udalak historikoki _eta baita legez ere_ Euskal Herrian garrantzia berezia dauka. Mankomunitateen bidez udalei autonomia eta erabakitzeko ahalmena kendu nahi zaie, erakunde handiagoetan sartu eta alkateak public relations batzuk bihurtu. Oker bat da. Planeamendua elkarrekin egin behar dugu, baina bakoitzak gestionatu behar du berea.
Donostiako edo Oreretako auzo bat bihurtu nahi gaituzte, eta guk ez dugu onartuko. Uraren kasuan, Añarbeko urtegia eta horren azpiegiturak kudeatzeko mankomunitatea beharko da, baina ura Oiartzuna iristen denean, geuk gestionatu behar dugu. Ez orain nahi dutena: enpresa erraldoi bat antolatu eta udalak bere herrian gertatzen denaz prentsaren bidez enteratu beharra. Gauza bera parke naturalekin. Gu planteamendu horien kontra gaude, eta legez posible dugunez, uko egiten segiko dugu.
Datozen lau urteotan zer egin nahi du Oiartzungo Udalak?
Oiartzunen izaera portuaren eta industrian oinarrituta zegoen, eta garaiak aldatu egin dira: orain datozen enpresak komertzialak edo zerbitzuetakoak dira. Guk ere aldatu egin behar dugu estrategia, garai berriei egokitu. Bere nortasuna mantendu behar du Oiartzunek, herri euskaldun eta abertzale moduan. Nekazal-turismoa garatu nahi dugu, euskal kultura bultzatu eta horren inguruan herrian dinamika eta lanpostuak bultzatu. Ongizate mialan ditugun hutsuneak ere konpondu behar ditugu.
Oiartzunek etorkizun ona daukala ikusten da. Jendeak etorri nahi du Oiartzuna bizitzera, gehienbat naturagatik eta herri euskalduna delako. Espainol erradikal batentzat segur aski ez da gustuko tokia izango, baina abertzale batentzat bai.
Ertzaintzaren koartelak hainbat gorabehera piztu zuen Oiartzunen.
Udalaren borondatearen kontra egindako lehenengoa izango litzateke, baina legez posible dute egitea. Bi arazo nagusirengatik gaude aurka. Artistak, artisauak, merkatari ttikiak ekarri nahi ditugu herrira, eta poliziaren etxe batek gure plan estrategikoa hankaz gora botatzen du. Herria militarizatu egiten dugu, alderantzizkoa nahi dugunean.
Beste aldetik, hainbeste koartel dagoen herri honetan beste bat egitea astakeria da. Goardia Zibilak eta Polizia Nazionalak hemendik joan egin behar dutela esaten bada, badituzte horiek utzitako instalazioak.
HBren politikan zerbait aldatuko al zenuke?
Alde guztietatik baztertu nahi gaituzte. Hor dago gainera prentsaren eragina ere. Gizartearekin harremanetan egotean, batetik oztopoak ipintzen dizkigutelako eta gu ere oso trebeak ez garelako, ez dakigu iristen. Esfortzu eta aldaketa nabarmena egin behar dugu jendearengana iristeko. Horretarako lehenbizikoa jendeari entzutea da. Irekitasun handiagoz jokatu behar dugu.
Eta beste aldaketa bat: zenbait sektore kritikoren iritziak bideratzeko mekanismoak malguagotu egin behar dira. Ez da samurra, baina mekanismoak hobetu behar dira, erabaki bat hartzerakoan iritzi guztiak kontuan hartzeko.
ZUBIRIA, Pello
8-9,10,11

GaiezPolitikaEuskal HerrErakundeakUdalak
GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakHB
PertsonaiazIÑARRA1
EgileezUBIRIA2Politika

Azkenak
2025-01-20 | Julene Flamarique
Sunsundegiren aldeko manifestazioa: “Sakanan bizi eta lan egin nahi dugu”

Sunsundegik “produktua eta merkatua” dituela azpimarratu dute Altsasun eginiko manifestazioan. “Nafarroarentzat enpresa estrategikoa” izan daitekeela defendatu dute langileek, eta itxiera “aukera gisa ulertzen ez dutela” ziurtatu.


2025-01-20 | ARGIA
Nazioarteko eskuin muturrak inguratuta hartuko du presidente kargua Trumpek

Donald Trumpek asteleheneko 18:00etan (12:00ak Washingtonen) egingo dio zin AEBetako presidente izateari. Europako eta beste hainbat herrialdetako eskuin muturreko estatu buruak gonbidatu ditu inbestidura ekitaldira. Egun bakar bat lehenago emandako mitinean aurreratu duenez,... [+]


2025-01-20 | Leire Ibar
Su-etena indarrean, Israel eta Hamas hasi dira bahituak trukatzen

Igandetik indarrean da Hamasek eta Israelek nazioarteko bitartekaritzarekin adostutako su-etena. Lehen egunean 69 emakume eta 21 nerabe askatu ditu Israelek, horietako bederatzi adingabeak, eta Hamasek hiru israeldar. Gazara laguntza humanitarioko 630 kamioi ere sartu dira.


Joxe Mari Esparza: “Txikitik handira borrokatu behar dugu, egunerokoan gertu ditugun gauzak aldatuz”

Tafallan, nekazal giroko etxe batean sortu zen 1951. urtean. “Neolitikoan bezala bizi ginen, animaliez eta soroez inguratuta”. Nerabe zelarik, 'Luzuriaga’ lantegian hasi zen lanean. Bertan, hogei urtez aritu zen. Lantegian ekintzaile sindikala izan zen;... [+]


2025-01-20 | dantzan.eus
Martxora arte kalez kale eta etxez etxe ibiliko dira kaskarotak Lapurdin

Bi asteburu direla atera dira lehen kaskarotak: Beskoitzekoak. Eta martxora arte larunbatez eta igandez astero ibiliko dira herriko auzoetan etxez etxe dantzan eta festan. Goiztiarrenak eta irteera gehiena egiten dituztenak dira Beskoitzeko kaskarotak, baina ez bakarrak... [+]


2025-01-20 | Bertsozale.eus
Gasteizen aurkeztu da 2025eko Arabako Bertso Kuadrilla artekoa
Gasteizko Amaia Zentroan elkartu dira larunbatean Arabako Bertso Kuadrilla artekoan parte hartuko duten 14 taldeetako ordezkariak. Kuadrillartekoaren zortzigarren edizioa izango da aurtengoa.

2025-01-20 | Euskal Irratiak
%221ko gainpopulatzea, Baionako presondegian

Alarma jo du, beste urte batez, OIP Presondegien Nazioarteko Behatokiak. Abenduaren lehenean marka berri bat hautsi zen frantses estatuan, 80.792 pertsona atxiloturekin. Espetxe-administrazioaren aitzinikuspenen arabera, gainera, 86.000 baino gehiago izan litezke 2027an egungo... [+]


‘Goazen lagunok’: sare sozial toxikoetatik fedibertsora trantsizio kolektiboa

Trumpek AEBetako presidentetza hartuko duen eguna baliatuta, Goazen lagunok lelopean, multinazionalen jabetzako sare sozial "toxikoak" utzi eta fedibertsora trantsizio kolektiboa bultzatzeko kanpaina egiten ari dira eragile ugari. “Internet gizatiarrago batean... [+]


2025-01-20 | Garazi Zabaleta
Aleko
“Nekazaritza birsortzailerako eta proiektu kolektiboetarako test gunea da gurea”

Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]


2025-01-20 | Jakoba Errekondo
Euskal Herria banana errepublika

Sekula bananarik jan ez duten bi lagun ezagutzen ditut; nerau bat. Bananazalea da, ordea, jendea. Afrika eta Asia aldean sortutako landare generoa da banana (Musa x paradisiaca), baina gaur egun Ameriketan ere asko egiten da. Ekoizlerik handiena India da, eta esportatzaile... [+]


2025-01-20 | Iñaki Sanz-Azkue
Hotza maite duen igela

Arboletako hostoak eroriak dira eta basoko lurra estalia dute. Lurraren eta hosto gorrituen artean, alabaina, sortzen da geruza fin bat, arreta gutxi jasotzen duena, baina espezie askoren biziraupenerako garrantzi handia izan dezakeena. Hezetasuna mantentzen du, zomorroak... [+]


Eguneraketa berriak daude