Honelako diskoa egitea autokritikaren emaitza da.


2021eko uztailaren 16an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
"Bidez bide" diskoa kaleratu du Guk taldeak ekain hasierarako
Honelako diskoa egitea autokritikaren emaitza da.
Sarasola-Borda izenak jasotzen du Guk taldearen sorrera. Beñat Sarasola eta Joanes Borda hasi baitziren kantuan gitarra soil baten babesean. Urteak igaro eta Pampi Lacarrieu eta Eneko Labeguerierekin laukotea esatua zen. Lau baita ere sorbaldan dituzten diskoak eta "Bidez bide" izenekoa amaitu dute orain. 25 urtetan urratutako ibilbideaz aritu gara Uztaritzera gerturatuta.
Noiz eta nork sortu zuen Guk?
Guk-en sorreran, 68-69 urteetan, Beñat Sarasola eta Joanes Borda ziren soilik eta abestiak egiten genituen. Baina ez ginen luzaz aritu biak bakarrik. Pampi Lacarrieu sartu zen eta gerora beste bi musikari, Pier Paul Baezaitz eta Davant. Orduan antzerki moduko emanaldiak eskaintzeari ekin genion. Era honetara, abestiei litura ematea lortu genuen, istorio bat pentsatuz: "Aita-seme-laborari" izena zeraman ikuskizun hark.
Nola gogoratzen duzue garai hura?
Abertzaletasuna hasten zen; iheslariak... giroa sortzen. Behin Errenterira kantaldia eskeintzera joan eta nahiko harrituta geratu ginen, jendeak txalo bizian hartu zituen gure kantuak. Iparraldetik Hegoaldera joan eta desberdintasuna nabaria zen. Bestalde, iheslariekin ere anitz gauza ikasi genituen Euskal Herriari buruz, eta abertzaletasunari buruz.
Egoerak kantari bezala konpromezu politikoa eskatzen al zizuten?
Garai hartan abertzale gazteak ginen. Enbatako hastapenak ziren. Baino abertzaleak beti multzo txikian egoten ziren. "Aita-seme-laborari" egitearekin batera, ordea, arazo soziala abertzale-politiko arazoari lotzea lortu zuen taldeak. Iparraldean urrats handia izan zen hori. Kontuan hartu hainbat laborari bestela ez zirela sekula kantaldietara etorriko. Izan ere, ordura artekoak abertzaleen kantaldiak ziren, mitinen antza hartzen zutenak. Bazen muga herri eta abertzale gazteen artean. Aldiz, antzerki horri esker laborariak bere burua arazoan barne ikusten zuen. Mugimendu sindikalista Iparraldean, ELB eta abar, antzerki horren ondotik sortuak dira.
Zer kontatzen zen "Aita-seme-laborari"n?
Etxealde bateko semak egun batean Parisera bizitzera joatea erabaki eta aitari esan dio: "Han badakit bizi ederra dela". Mutikoak aitarekin errieta izan baina azkenean aitak Parisera joatea utzi dio. Parisen bere buruari hainbat galdera egin ostean, "Zer ari naiz ni hemen?", berriz itzuliko da; aitari barkamena eskatu eta hitza eman lanean hasiko dela serioski.
Borda zen aita, Pampi semea eta Beñat txapelduna: diputatua. Honek aitari ez kezkatzeko esaten zion: "Arazorik baduzue etorri ni ikustera". Hori galdu egin da pixka bat baino garai hartan hiru pertsonai ziren garrantzitsuenak: medikua, alkatea eta apaiza, herriko buruak.
Ikuskizun hark deskribatzen zuen laborarien giroak eta egungoak ba al dute zerikusirik?
Bada desberdintasunik. Izan ere, gaur sumatzen da gazte anitzek etxaldearen segida hartzen dutela. Giro ekonomikoa aldatu egin da. Teknologia, aurrerakuntzak... Bada, ordea, orain nahikeria gazteriarengan herrian segitzeko. Abertzaletasunak eman du hori eta baita hirietan lan gutxiago egoteak ere.
Zenbat disko kaleratu dituzue?
Eneko Labeguerie sartzerako 45 itzuliko bi disko txiki. Ondoren, "langile laborari eta nagusi" bikoitza; eta "gerlarik ez"; "herria zain" eta "arrozten". Eta orain azkena, "bidez-bide". "Arrozten"ek esaten zuen nola abertzale gazteak arrotz sentitzen ziren bere herrian; politikari frantsesek zer egiten zuten gure ideiak eta esanak arrozteko.
"Bidez-bide" honetaraino zein ibilbide egin duzue?
Sekula ez dugu izan disko honetan erabilitako musika moldaketarik. Aurrekoetan askoz ere sintetikoagoa zen musika. Bestalde, "bidez-bide", musika aldetik aberatsagoa da. Gitarra, kontrabaxua eta bajoa erabiliak genituen aurrez, baina oraingo honetan horietaz gain, 11 instrumentu sartu ditugu: xirula, pianoa, kontrabaxua, trikitixa, txeloa, perkusioak. Gaur entzuten den musika moldeti hurbilago dago. Bestalde, kanpoko bi musikarik egin dituzte moldaketak: Joxerra Senperenak eta Jean Lou Corihonsek.
Lehenago, borrokako abestiak egiten genituen. Aldiz, honetan badira horietaz gain sentimentalak, taldeko abestiak; batzuk alaiagoak, besteak tristeagoak. Borroka borroka da, zure baitan duzu, baino ez duzu hori bakarrik. Hori baizik ez duena ez da osoa. Lehen ez ginen hortik ateratzen; beti har berari jarraitzen genion eta pentsatu genuen besterik ere bagenuela esateko.
Hitzak zuek eginal al dira disko honetan?
Badira bi poema Mixel Labegueriek eginak. Gordeta zeuden eta horiek hartu eta kopla batzuk gehituz eta beste batzuk kenduz idatzi ditugu bi abesti. Badira beste bi poema, "kateak" eta "ardi saldoa", Xanti Iparragirrerenak; horiek ere musikatu ditugu. Eta beste bi poema anonimoak dira: iheslari bat hemengo neska abertzale batekin ibiltzen zen eta egun batean neska espetxean gertatu da. Lagun horrek poemak bidaltzen zizkion hara. Espetxetik atera, eta behin, Baionan ostatu batean neska berak Enekok musikatu nahiez gero poemak hor zituela esan zuen. Poema horiek bildu eta bi musikatu ziren: "oroitzapen" eta "emakume". Gainontzeko sei kantuen hitzak gureak dira.
25 urte inguru berri kantari. Nola ikusten duzue kantagintza egun?
Publikoa galdu du. Jendea geroz eta gutxiago joaten da kantaldietara. Iparraldean, gainera, ez da entzule gehiegirik, hala ere irratirik ez zenean ere kantaldi arrakastatsuenak 600 lagun biltzen zituen hemen. Irratia ez zegoenean kantaldira joan beharra zegoen taldeak entzutera. Orain goizean gure kantekin hasten dira ardiak jezten.
Rock kontzertuek kendu al dizuete lekurik?
Gasteriaren gustuak aldatu egin dira: orain nahiago dute rocka. Rockak bere pubikoa badu eta egia da folk mailan edo kantu tradizional mailan entzuleak gutxitu direla. Ez da txarra hori. Orain jendea hurbilarazteko, kantaldiak onak behar bait du izan. Ez da pentsatu behar soilik rockaren errua denik. Kalitateari ere begiratu behar zaio. Kantaldia ona bada jendea etorriko da. Iparraldean, bestelade, arazo larria dugu areto gabeziarekin.
Zenbat kantaldi eskaintzen dituzue urtean?
20ren bat. Aurrekontua kontuan harturik ziur aurten gutxiago direla. Larrañera joan behar dugu eta han izugarrizko arazoa sortuko da. Larrañen 200 arima dira; kantaldia antolatzekotan, kanpotik jendeak etorri beharko du aretoak betetzeko. Aurrekontua, berriz, 11 mila liberakoa da gure buruak ordaindu gabe, soilik musikariak eta gainontzeko elementuak ordainduz. Eta noski, herri txiki batean ez dago hortik etekin ikaragarririk ateratzerik.
Zein etorkizun du euskal musikak?
Irratiek asko laguntzen dute horretan. Euskal musikaren egoera euskal kantariek egiten dutenetik dator. Euskaldun kantari bakoitzak autokritika egin behar du eta daramatzan urte horietan guztietan zein bide egin duen eta ea hobetu daitekeen.
Zuek egina duzue autokritika?
Honelako diskoa egin eta beste musikari batzuk onartzea da autokritikaren emaitza. Noski, gu ez gara profesionalak eta musika ondo egiteko denbora igaro behar da, baina Guk-en lehen diskoa eta orain aterako dena entzunez gero... honetan hutsak badira, baina hobetu da. Bakoitzak hori egiten badu kantagintzak ez du beldurrik ukanen.
Luzaroan izango al da Guk?
Bizarra zuritzen hasia zaigu bainan taldeak jarraitzen ez badu ere, gisa honetako talde batentzat sail horretan bada lekurik. Soilik taldearen onerako bada jarraituko du. Azken diskoaren modukoak egin ezkero bai. Historia egin? Eusko Jaurlaritzak atera duen entziklopedia bat ikusi dugu. Bertan, Guk taldeak geroztik sortutako hainbat talde aipatu arren, gutaz ez da hitz egiten. Eusko Jaurlaritzarekin ez dugu harreman honik. Hitzekin bada zeozer, ez dituzte gustukoak nonbait...
Maite Artola.
36-38


GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaMusika modeTaldeakGUK
EgileezARTOLA6Kultura

Azkenak
2025-03-21 | Iñaki Lasa Nuin
Ezegonkortasuna eta desoreka

Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]


2025-03-21 | Axier Lopez
‘Pikoletoak’ ere Euskal Herrian euskaraz

Guardia Zibilaren historia bat - Hemendik alde egiteko arrazoiak izenburupean, datorren astean argitaratuko dugun 305. LARRUN aldizkariaren pasarte batzuk dira ondorengoak, erakunde armatuaren sorrera garaietan girotutakoak.


Rosa Zarra Ertzaintzaren pilotakadak hil zuen

Rosa Zarra Ertzaintzaren pilotakada baten ondorioz hil zela da Eusko Jaurlaritzako Poliziaren Biktimen Balorazio Batzordeak atera duen ondorioa, Berria-k jakinarazi duenez. Orain arte, Ertzaintzak beti egin dio uko bertsio horri, eta Rosa Zarra berak zuen gaixotasunaren ondorioz... [+]


Oier Sanjurjo
“D eredua bultzatzen eta ikastolen nortasuna zabaltzen ahaleginduko naiz”

Nafarroako Ikastolen Elkarteak lehendakari berria du. Oier Sanjurjok hartu dio lekukoa Elena Zabaleta Andresenari.  Beste zazpi kide izanen ditu alboan Sanjurjok.


2025-03-21 | ARGIA
Ertzainen %20ak eta udaltzainen %30ak ez dute euskara-eskakizunik azken deialdian

ELA sindikatuak azaldu duenez, azken Lan Eskaintza Publikoaren oinarrien arabera, Ertzaintzarako eskainitako lanpostuen %20ak eta Udaltzaingoaren %30ak ez daukate euskara-eskakizunik. Gasteizen, adibidez, udaltzain-lanpostuen erdietan, 24tan, ez dago euskara-eskakizunik.


Donostiako Birunda gune autogestionatua “ilegalki” hustu dute

Ustez, lokalaren jabetza eskuratu dutenek bidali dituzte sarrailagileak sarraila aldatzera; Ertzaintzak babestuta aritu dira hori egiten. Birundak epaiketa bat irabazi du duela gutxi.


Inoren Ero Ni + Lisabö
Eta eromenaren lorratzetan dantzatu ginen

Inoren Ero Ni + Lisabö
Noiz: martxoaren 14an.
Non: Gasteizko Jimmy Jazz aretoan.

----------------------------------------------------

Izotz-arriskuaren seinalea autoko pantailatxoan. Urkiola, bere mendilerro eta baso. Kontzertuetara bideko ohiko errituala: Inoren... [+]


2025-03-21 | Euskal Irratiak
Iparraldeko euskalgintzak Senpereko Larraldea etxea galduko du

Euskalgintzak Senpereko Larraldea etxea faltan botako du. Uda gabe, Bertsularien lagunak, bertan gelditzen den azken elkarteak, lekuz aldatuko du eta etxea hetsiko dute. Euskararen, euskal kulturaren eta arteen ohantzea izan da Larraldea, urte luzetan Andoni Iturrioz mezenasak... [+]


Euskal Herriko Filosofia Zaleen Sarea eratzeko prozesua abian da

Txinparta izeneko prozesua Martxoaren 21ean hasiko da eta urte bete iraungo du. "Udaberriaren hasierarekin batera proiektu herritar berri bat" aurkeztu nahi dutela adierazi dute. 


Duero ibaitik gora otsoa berriz ehizatzea onartu du Espainiako Kongresuak

PP, Vox, Junts eta EAJren botoekin Espainiako Kongresuak onartu du otsoa espezie babestuen zerrendatik ateratzea eta, horren ondorioz, berriz ehizatu ahal izango dute Duero ibaitik iparrera.


2025-03-21 | Elhuyar
Autismoak: normaltasuna zabaltzeko aukera bat

Berrogei urte dira Euskal Herrian autismoaren inguruko lehen azterketak eta zerbitzuak hasi zirela. Urte hauetan asko aldatu da autismoaz dakiguna. Uste baino heterogeneoagoa da. Uste baino ohikoagoa. Normalagoa.


Eguneraketa berriak daude