Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
larunbata 2024ko abenduaren 28an
"Adierazpen askatasuna ilusio besterik ez da".
Hondarribiko bere etxean aurkitu dugu kataluniarra, maite dituen liburu artean. Errepresioaren aurka urteetan adoretsu aritu den emakume honek ilusioz hitz egin digu literaturaz, argitalpengintzaz eta, oro har, bere bizi ikuskeraz.
Kartzelan bi gauzaz konturatu nintzen. Batetik, lehenbailehen irten behar duzula, eta horretarako ihesten saiatu beharra dago. Bestetik, irteten ez zaren bitartean aktiboki iraun behar duzula, ateratzean sartutakoan baino indartsuago egoteko ideologikoki eta fisikoki. Ia ihes egin nuen eta horri buruz «El libro de la fuga» idatzi nuen, laster argitaratuko dudana. Ez nintzen joan, baina asko prestatu nintzen ateratzerako. Orduan asko idatzi nuen, idaztea defentsa baitzen.
1979an Parlamentuak Lege Antiterrorista onartu zuen. Preso politikoen figura desagertu zen, beren arriskuaren arabera mailakatuz. Oinarrian ez zen ezer ere aldatu, baina formalki guztia. Ondorioz, jendeak ez zuen sinesten torturatzen zela eta orain ere berdin gertatzen da. Tortura kasuak kasu bakanak direla uste dute eta ez dute onartzen tortura estatuko aparatuaren arma dela.
Arazo larriena da torturaren mezua nola zabaldu, komunikabideek sortzen duten egoerari aurre egiteko. Ez dute informaziorik ematen eta ematen dutena aldatuta ematen dute. Tortura, kartzeletako egoera gogorra, dispertsioa... estrategia beraren atalak dira, Mujika Herzogek berak dispertsioa hasi zutenean esan zuenean bezala, «bergizarteratzea edo heriotza».
Nazio Batuen salaketara itzuliz, nahiz oso eraginkorrak ez izan, Estatu espainiarrari min egiten dio. Dena den, egoera konpontzeko ez da gehiegi egiten, estatuen arteko konplizitatea medio.
Asko ikasi nuen. Borroka armatua asko desmitifikatzen zen batetik, bestetik proiektu serioa dela erakusten zuten... hori guztia oso aberasgarria izan zen niretzat. Gero Poliziak egindako miaketa batean liburua etxean aurkitu zutenean ETAko kideekin harremana izan nuela froga izan zuten. Komandoko inor atxilotu ez zutenez, kolaborazioz salatuta prozesatu ninduten.
Oraindik gertatzen da Carrerori buruz zerbait egin nahi dutelako komunikabide batzuk nigana etortzen direnean, eta baldintza bezala torturari buruzko beste erreportaia egiteko eskatzean, ez dutela nahi izaten.
Kartzelatik atera ginenean gure etxea militarrek prezintatua zegoen eta ezin ginen sartu. Etxea utzi zigutenean berriro ere elkartu ginen. Oso omenaldi polita egin zidaten, euskal hiritartasuna eman zidaten... eta hemen geratzea erabaki genuen.
Franco hil zenean, espainolak gustora geratu ziren demokraziaren fase berriarekin. Euskal Herrian, aldiz, nabaria zen ezer ez zela aldatu eta eskubiderik gabeko herria izaten jarraitzen zuen. Batzuek amore eman zuten, beste batzuek, aldiz ondorio guztiekin jo zuten aurrera.
Bidali zidanerako liburua aterea zegoen, baina argitalpen berrian atera nuen. Pertsona hauen giza-balioa erakusten du idatziak eta oso gustora argitaratu dut liburua lehendabizikoz atera eta hogei urtera.
Beste maila batzuetan, tortura neurtu egiten dute eta maila honetan plus bat dago emakumea torturatzeko orduan. Plus hau, torturatzaileak gizonak izatean datza. Beren ideologia patriarkal osoa emakumearengan proiektatzen dute. Beste kasu bat, emakume torturatzailearen figura izaten da. Hauek gizonezkoek baino hobeto jakiten dute zerk egiten dien min emakumeei.
Independentzia handiz jokatzen dugu. Arazoa ekonomikoa da. Dena den, gauza batzuk argi ditugu; ahal ditugun subentzio guztiak eskatuko ditugu baina ematen ez badizkigute ere aurrera egingo dugu, erritmo ezberdinean baino aurrera.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Asier Blas Mendoza
#3
Asier Blas Mendoza
#4
Danele Sarriugarte Mochales
Azkenak
2024-12-27
Julene Flamarique
EuskarAbentura 2025: izena emateko epea zabalik martxoaren 5era arte
EuskarAbentura 2025 espedizioak aukera emango die 127 gazteri zazpi lurraldeak oinez zeharkatzeko kulturan, historian eta paisaietan murgilduta. EuskarAbenturako parte-hartzaileen hautaketa ez da proiektuen kalitatean bakarrik oinarritzen, baita generoa,... [+]
.jpg)
2024-12-27
Leire Ibar
AEBek eta aliatuek 260.000 milioi dolar eman dizkiote Ukrainari laguntza militarrerako
AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]
2024-12-27
Julene Flamarique
Elkarte memorialistek manifestatzera deitu dute urtarrilaren 18an, Erorien Monumentua eraistea galdegiteko
Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]
2024-12-27
Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmarreko gerra zibila, laugarren urtera
Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.
-(1).jpg)
2024-12-27
Leire Ibar
Txanpainaren industriaren arrakastaren oinarrian eskulan esplotatua dago
The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.
2024-12-27
ARGIA
Gutxienez 5.212 eraso matxista salatu dituzte aurten EAEn, iaz baino %8 gehiago
2024ko azarora bitarte 683 sexu eraso salatu dituzte, iaz baino %16,7 gehiago, Emakunderen arabera. Familia barruko indarkeria salatu duten emakumeen kopurua ere handitu da (975 izan dira), baita bikotekide edo bikotekide ohiek egindakoa ere (3.554).
2024-12-27
Euskal Irratiak
Benito Lertxundi
“Zuzeneko emanaldietan beharrezko den xarma galtzen ari nintzela sentitzen nuen”
Benito Lertxundi 60 urte iraun duen kantugintza uzten zuela jakinarazi du Durangoko azoka aitzin. 2023an Gernikan grabatu zuen kontzertu baten diskoarekin bururatuko du bere ibilbide handia bezain aberatsa. Bazuen urtea hartua zuela erabakia, ez da erraza izan horren berri... [+]
2024-12-27
Gedar
Eguberrietan 110 osasun-zentrotan ezarri ditu murrizketak Osakidetzak
Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.
Ibai Ripodas: “Balorazio oso positiboa egiten dugu, orain gazteek sortu beharko dituzte presoei elkartasuna helarazteko bide berriak”
Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.
2024-12-27
ARGIA
“Euskaraz ez dakien pertsona bat” izendatu dute Eitb.eus-eko zuzendari, LABek salatu duenez
"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]
Eguneraketa berriak daude