"Lotura egin beharko litzateke Euskara eta hemengo sustraiekin".
Tutera hiriko Erdi Aroan girotutako ipuin sorta dugu Xabier Urzanteren liburu hau. Luis Martorel eta Alberto Solaren irudiez hornituta, arabiar, judu eta kristauak elkarrekin bizi zireneko garaiak. Ereinek Argia Ikastolaren laguntzaz karrikaratu du «Adar bakoitzaren oinatza» liburua. Aurten Tuteran egingo den Nafarroa Oinez kultur aberastasun horren isla izanen delakoan.
Tuteran beti esan izan da garai hori urrezkoa zela; hain zuzen ere tolerantzia eta aniztasunaren garai bezala deskribatu izan da. Beraz, betidanik uste izan dut interesgarria izan daitekeela garai hori besteei ezagutaraztea, batez ere Nafarroan eta Euskal Herrian Tuterako berri ez dakitenei.
Ipuinekin giro bat sortu nahi izan dut. Seguraski historia ez da gertatu ipuinetan agertzen den bezala, ez da nire asmoa izan, baina egia da hemengo kultur erreferentziak, historikoak, beste muga batzuetara daramatzatela, beste garai batera. Juduak, musulmanak eta kristauak bizi izan dira hemen, elkarrekin, borrokan batzuetan, besteetan ez.
Beste ipuin batean alfonbra hegalariak agertzen dira, Aladino moduko jin miresgarriak, mila eta bat gauen giroan kokatutako zerbait. Beste ipuin batean zainzuriak nola aurkitu ziren azaltzen da, oso istorio interesgarria. Gaiak oso desberdinak izan arren, nolabaiteko haria segitzen da hasieratik bukaera arte.
Liburuak badarama eraskin bat eta hor hemengo gauza batzuk aipatzen dira. Jendeak oraindik aipatzen du Tuterako manta, eta hori ez da Tuterako istorioa bakarrik, Espainiako hiri askotan katedralean eta eliz nagusietan, zapi bat egoten zen, eta ustez juduak ziren abizenak azaltzen ziren. Errealitatean zertan mamitzen den hori, beharbada berezitasun sentimendu batean: hemen Erriberan bada Nafarroarekiko eta zer esanik ez Euskal Herriarekiko sentimendu berezia.
Erriberan Iruñean edota Donostian baino euskaltzaleagoak gara: Tuteran benetan ospatzen da Olentzero, eta norbaiti bururatu izan balitzaio behin hemen, Errege egunean, kabalkadan, Ikastolak gurdiren bat ateratzea, sekulako vade retro-a eragingo zukeen, ziur.
Ortodoxia da nagusi, eta alde batetik hori euskaldungoaren indarra da, horregatik izango ez balitz seguraski hainbat gauza ez lirateke egingo; baina, bestetik, jende arruntaren artean kontraerantzuna sortzen da: hori ez dela hemengoa. Nolabaiteko lotura egin beharko litzateke euskaltzaletasuna eta hemengo sustraiekin.
Lehen itzulitik bigarrenera, auzapezgotzara jauzi egin zuen Ramuntxo Labat-Aramendi abertzalearen zerrendak. Erdiespena "xinaurri lanari esker" egin zela uste du Labat-Aramendik. Ahetzen zerrendak bozen %44,39 lortu zuen urtarrilaren 12an eginiko behin betiko bozketan... [+]
Modu horretan, euskara eta euskal kultura hiriaren bihotzera eraman duen proiektuari egonkortasuna eta sendotasuna emanen diote.
Ehundaka langile elkartu ostegunean Bilbon egin den giza katean “Lan baldintzak hobetu, hemen eta orain erabakita” lelopean.
52 urteko altsasuar bat hil da ostegunean Arbizun lan istripua izan ostean, Nafarroako Foruzaingoak jakinarazi duenez. Urtea hasi zenetik Euskal Herrian lan istripu batean hildako laugarren langilea da. Ezbeharra herriko erdigunean dagoen etxebizitza bat zaharberritzeko lanetan... [+]
.jpg)
Ikasturtea hasi denetik hirugarren greba eguna izan da ostegunekoa Nafarroako Hezkuntza Publikoan eta goizeko mobilizazioen ondoren, LAB, Steilas, ELA eta CCOO –protestaren deitzaileak– pozik agertu dira. Euri jasak eta hotzak lagundu ditu etengabe irakasleak... [+]
Urtarrilaren 30 honetan abian jarri du Israelek Jerusalem ekialderako UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoaren debekua. Urtarrilaren 15ean adosturiko su-etenari segi, bahituen eta presoen hirugarren trukea dute ostegun honetan.
Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze gogoratzeko eta hondamendiaren erantzukizunak eskatzeko elkarretaratzea egingo dute igandean Zaldibarko Eitzaga auzoan. Luizia “enpresarien diru goseak” eragin zuela, eta Eusko Jaurlaritzak “ardura txikiena ere ez duela... [+]
EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiak ez duela "zirrikiturik utzi" dio SOS Talaimendi plataformak, eta "oraindik merezi duten legezko zehapena jaso ez duten zenbait erabaki arbitrario eta ia delituzko" geratzen direla adierazi du. Besteak beste, Zarauzko Udalak... [+]
.jpg)
Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak (OPA) manifestazioak deitu ditu otsailaren 1erako. Mobilizatzeko deia egin dute osasunaren pribatizazioari aurre egiteko, lehen arreta indartzeko, osasun arloko langileen baldintzak hobetzeko, prekaritateari aurre egiteko eta kudeaketa... [+]
Genero-indarkeriaren biktima den emakume bat eta haren bost seme-alabak, horietatik hiru hemezortzi urte beherakoak, etxetik bota nahi izan dituzte ostegunean. Erabakia aurrera eramateko baldintzarik ez zegoela argudiatuta ez dute kaleratzea burutu, baina beste data bat... [+]
Eusko Jaurlaritzak isunak kendu dizkie ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortuak izan ziren Donostiako herritarrei. Manex Ralla eta Amaia Abendaño dira herritar horiek, isunak kendu dizkietela baieztatu diote hedabide honi.
.jpg)
EITBko Euskara Batzordeak gaitzespena adierazi du azken hilabeteetan egindako zuzendaritza postuetarako hautaketa prozesuak direla eta. Salatu dutenez, euskarazko C1 maila ez duten hiru pertsona hautatu dituzte postu garrantzitsuetarako: EITB Mediaren zuzendaritzarako, Social... [+]
AHT Geldituk Nafarroako Abiadura Handiko Trenaren obretan lan esklabotza egoerak daudela salatzen duen lekukotza eskandalagarria jaso ondoren, obra horiek sustatzen dituen Adif sozietateak publikoki erantzun behar izan du: "Gezurra dira".
Ostegun honetako Udal Osoko Bilkuran eztabaidatu eta bozkatuko dira Amurrioko Udaleko 2025erako aurrekontuak eta, beste behin ere, Udal Gobernuak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen hitzarmen eta dirulaguntza berrezartzeari.
