"Horrela jarraitzen badu, prozesua lehertu egingo da".


2021eko uztailaren 19an
Gerry O'Hara (SF)-ri elkarrizketa Irlandako bake prozesuaz
"Horrela jarraitzen badu, prozesua lehertu egingo da".
Gerry O'Hara, Sinn Fein alderdiko bozeramailea Ipar Irlandako sei konterrietan
Sinn Feinen bere auzoko bulegoan harrapatu dugu, Derryn. Lanpetuta dago -elkarrizketan zehar telefonoak zaunka jardun du-, baina hartu egin gaitu. 41 urte eta azken zazpiak zinegotzi lanetan Derryn. IRAren su-etenaren azalpenak emateaz arduratu zenetako bat izan zen
Bederatzi hilabete su-etenean eta Sinn Fein ez da bildu ministro britainiarrekin.
Ezin gara pozik egon prozesuarekin: su-etena eman aurreko urtean guk argi ikusten genuen ingelesak arazoaren sustraietara zuzenduko zirela. Goi mailako funtzionariek, tartean Ipar Irlandarako ministroak, egoerak guztiz aldatuko zuela iragarri ziguten. Gero ikusi dugu ingelesek benetan gura dutena su-etena luzatzea dela, baina ez dute bake izpiriturik. Su-etena aldarrikatzean, elkarrizketak hiru hilabetera hasiko zirela iragarri ziguten; funtzionario soilekin berba egitea lau hilabete kostatu zitzaigun. Pasatu dira bederatzi hilabete eta oraindik ez dugu ministroarekin biltzea lortu.
Utziko al zaio Sinn Feini iragartzen ari den alderdi guztien arteko elkarrizketetan parte hartzen?
Gobernu britainiarrak bere ministroekin berba egiteko zein prozesuan parte hartzeko IRAk armak eman ditzala eskatzen du; eta gu ez gaude horretarako prest. Guk erroko aldaketa eta eskubide zibilak eskatzen ditugu. Bestalde, desmilitarizazioa izugarri geldo doa: orain arte 19.000 soldatutik 800 besterik ez dituzte erretiratu. Guk elkarrizketa horietan parte hartzea baimentzen zaien beste indar batzuk baino boto ordezkaritza handiagoa dugu; beraz, demokratikoki jokatuz gero guk parte hartzeko eskubide berdina dugu. Boto guztiei balio berdina eman behar zaie.
Eta Erresuma Batuko Gobernuarekin izandako elkarrizketetan zertan jardun duzue?
Gobernu ingelesak ez du aurretik adostutako agenda ukitu gura, IRAk armak entrega ditzala errepikatzen du behin eta berriro, baina guri ez digu uzten desmilitarizazioaren gaia mahai gainean jar dezagun. Funtsean, su-etena luzatuz britainiarrek nazionalisten arteko banaketa bilatzen ari dira. Honen aurrean, protesta eginez, Sinn Feinek jarrera gogorragoa hartuko du eta ingelesei aurre egingo die.
Giro errepublikarretan britainiarrek astebetera Sinn Feinekiko elkarrizketak iragarriko dituztela entzuten da.
Baina ez gaituzte gure herriaren etorkizunaz berba egitera gonbidatu, IRAk armak eman ditzan eta jarrerak neurtzeko gonbitea da. Bitartean, Major gainerako alderdiekin bilduko da.
Kalean entzuten denez, errepublikar asko ez dago ados su-etenarekin, «britainiarrak jolasean» ari ei dira.
Etsipen eta deskontentu maila handia dago, egia da, denbora aurrera doa eta ez da aurrerapenik ikusten. Gu jendeari eusten saiatzen gara baina prozesuak denbora luzean horrela jarraitzen badu, egoera lehertu egingo da.
Dena den, gobernu britainiarra prozesua luzatzen saiatzen bada, hain zuzen da jakin badakielako denbora gehiago pasatu ahala IRAri gaitzagoa izango zaiola armak hartzea.
Nik uste dut IRAk hori aurrikusia duela eta horretarako prestatua dagoela. Oraintsu adierazi duenez, Bazko Egunean, IRAk su-etenarekin aurrera jarraitzeko prestutasuna agertu du. Sinn Feinek eta IRAk garbi zuten prozesua luzea izango zela.
Izan liteke hori, akaso, Sinn Feinek eta IRAk badakitelako zer gertatzen den eta kaleko jendeak ondoegi ez dakielako?
Ez, diferentzia bakarra da IRAk eta Sinn Feinek prozesuaren luzapenaz ikuspegi errealistagoa daukagula; baina ez da ezer gordetzen.
Hego Irlandako Gobernuak presionatzen al du nahikoa britainiarra?
Daukazunarekin egin behar duzu lan. John Bruton ez da Reynolds bezain abertzalea, baina bake prozesuarekin konpromezu sendoa du. Nazionalisten blokean guk aurretik joan behar dugu, baina alde berean guztiok egin behar dugu aurrera elkarrekin.
Mugitzen al dira zerbait unionistak?
Oso gutxi. Belfasteko Shankill auzoko protestante langile talde batzuk prozesuaren alde agertu dira, baina ez dute oihartzunik. Unionistak Londrestik agintzen dietenean bakarrik mugituko dira.
Unionisten betoa hor dago oraindik; zein estrategia du Sinn Feinek berori apurtzeko?
Unionismoa desberdintasunean oinarritzen da, orduan britainiarrek unionistak Sinn Feinekin berdintasun mailan jartzera behartzen badute unionismoa, suntsitua geratuko litzateke.
Mugimendu errepublikarraren helburu nagusia Irlanda osoaren batasuna da. Ba al da alternatibarik?
Ez, baina funtsezkoena da irlandar guztiek mahai baten inguruan biltzea eta autodeterminazio eskubidea indarrean jartzea. Hortik ateratakoak izango du balioa.
Nazionalisten aliantzak eutsi ahal izango dio prozesu honetan izan daitezkeen tentsio une gogorrei?
Nazionalistontzat, gatazkari aurre egiteko modua berorren sustraietara begiratzea da, eta britainiarrak mugitzen ez badira, guztiok pentsatzen dugu gatazkara berritzuliko garela. Ahalik eta gehiena egingo dugu: britainiarrek jarraitzen ez badigute bakerako aukera ezin hobea galduko da.
LETONA, Xabier
18-19

GaiezPolitikaNazioarteaGerra/IraulIpar Irland
PertsonaiazO'HARA1
EgileezLETONA1Politika

Kanal honetatik interesatuko zaizu: Nazioartea
Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra

Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.


2025-01-03 | Gedar
Pertsona afroamerikar bat kolpeka erail dute kartzelariek AEBetako espetxe batean

Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.


Heldu-lekua eta kortsea

Arrazoi pedagogiko edo metodologikoengatik, historialariok joera dugu iraganeko aldi historikoak zatikatzeko eta epetan banatzeko. Badira den-denok ezagutzen ditugun aro tradizionalak (Historiaurrea, Antzinaroa, Erdia Aroa, Aro Modernoa eta Garaikidea); baina baita horien... [+]


2025-01-02 | Leire Ibar
AEBetako New Orleans eta Las Vegas hirietako gertaerak “eraso terrorista” gisa ikertzen ari dira

Agintariek ez dute baztertu bi gertaerak elkarren arteko loturarik izatea. New Orleansen, kamioneta baten gisari batek jendetzaren aurka egin du hamabost hildako eta 35 zauritu eraginda. Ordu batzuk geroago, Las Vegasen, Trump International Hotelaren parean auto bat lehertu da,... [+]


Al-Jazeera telebistaren Zisjordaniako egoitza itxi du Palestinako Aginte Nazionalak

"Sedizioa bultzatzen duelako" hartu du Al-Jazeeraren zabalpena eta lana "aldi baterako" debekatzeko erabakia Palestinako Aginte Nazionalak. PAN "Israelekin lerrokatu izana" deitoratu du komunikabideak, argi utzirik "mehatxuen eta intimidazioen... [+]


Europako ekialdea errusiar gasik gabe utzi du Ukrainak, Gazpromekin hautsita

Gazpromekin zuen kontratua ez du berritu Volodymyr Zelenskyren gobernuak eta, asteazken goizean, Europa ekialdea hornitzeko gasaren fluxua eten du errusiar konpainiak.


2024-12-31 | Leire Ibar
Kataluniako emakume kazetarien erdiak baino gehiagok jasaten du sexuagatiko diskriminazioa

Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.


Israelgo espetxerik ankerrenean atxiloturik dago Gazako azken ospitaleko zuzendaria

Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.


2024-12-31 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Obrak eta obrak, marra horia lausotzeko

Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]


2024-12-30 | Patxi Aznar
Hilketak, arma-eskalada eta ondorioak

Abenduaren 26an, aireko eraso batean, Israelgo armadak bost kazetari palestinar hil zituen. Haiekin 130 kazetari palestinar hil zituzten. Albiste horrek gauza pare bat gogorarazi dizkit, lehenengoa, benetako kazetariek jasaten duten jazarpena munduko edozein lekutan, adibidez,... [+]


2024-12-30 | Josu Jimenez Maia
Izenorde guztiak

Historikotzat nekez har daitekeen argazkiaren erdian agertzen den neskatoa idazten ari da, zer eta izenorde zerrenda bat: ni, zu, hura, gu, zuek, haiek. Beherantz begira egonik, neskatoaren begirada nolakoa den antzeman ezinik gelditu naiz ni.

Argazkilariaren lanari soraio,... [+]


2024-12-30 | Julene Flamarique
Gazan hil dituzten milaka haurren izen-abizenak irakurri dituzte 30 orduz jarraian Iruñean

Hondakinen artean oraindik identifikatu gabe dauden Palestinarrak ere ikusarazteko helburupean egin dute. Israelek Gazan 18.000 adingabe hil ditu urriaren 7az geroztik. BDZko Elisa Huarteren arabera, “zerrendetan oraindik ezezagunak diren izenak irudikatzen dituzten marra... [+]


2024-12-27 | Leire Ibar
AEBek eta aliatuek 260.000 milioi dolar eman dizkiote Ukrainari laguntza militarrerako

AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]


2024-12-27 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmarreko gerra zibila, laugarren urtera

Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.


2024-12-27 | Leire Ibar
Txanpainaren industriaren arrakastaren oinarrian eskulan esplotatua dago

The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.


Eguneraketa berriak daude