"Bertso kotuetan agian arinegi joan eta gauzak gehiegi zehaztu ditugu"
Bertso doinutegia» plazaratu berria du Joanito Dorronsorok. Ia 2.200 doinu bildu ditu, aurretik bertsolaritzaren ale ederrenak bilduz argitaratu «Bertsotan»i jarraipena emanez. Bere bizitzako hemezortzi urteko lanaren emaitza da. Eta berriak biltzen jarraitzen du.
Horrela hasi nintzen fitxategia antolatzen, eskuz bi fitxa eginez: batean izenburua eta sailkapena _zortziko txikia, handia..._ eta bestean doinu horretaz neukan informazio guztia: non aurkitu nuen, zeinen antza hartzen nion, partitura... Geroztik, ordenadorean sartu ditut.
Erreflexioa da aro honen ezaugarri bat. Lehen, bertsolari izatea gauza misteriotsua zen, dohaina, berezkotasuna. Ikasi ezin zena. 80tik aurrera ikasi eta irakatsi daiteke, sistema bat du, azter daiteke, eta irakaskuntzan sartu da. Bertsolari eskolak sortu dira, eskoletarako materialak ere bai, eskolarteko txapelketak antolatu... Teorizazio handia egin da, arte lan bat azter daitekeen moduan. Txapelketen eragina gero eta nabarmenagoa da eta _Basarriren garaietatik bazetorren_ idatziaren eragina handia.
Doinuaren zehaztasunak ere badu zerikusia, txapelketan batez ere: doinua justu-justu hainbeste silabakoa izatea nahi da. Zuk aipatzen duzun doinuan, adibidez, oso erraz egin daiteke zazpikoa bezala zortzikoa, eta epaimahaiak zigortu dezake. Arriskurik gabeko doinua erabili nahi dute.
Azkar egitearen grazia estimatzen zen lehen, eta orain ere badago halako erreakziotxo bat mantso kantatzea dela eta. Eskertzen da Lizasoren azkartasuna. Orain, zailagoa da hori txapelketan neurtzea. Eta jendea txapelketarako prestatzen da, txapelketak asko markatzen du. 1936a da horretan mugarria: hor hartu zen txapelketen bidea, Basarrik irabazi zituen hura eta ondorengoak... Zepai eta Txirritak ez zuten luzitzen.
Maior eta minorrean ere askotan gertatuko zaizu berdin. Erritmoari dagokionez gauza bera, Aita Donostiaren pentagrametan ohartzen zara askotan zailtasunak izan dituela.
Erritmo arlote samarrak erraz sartzen dira, baina pittin bat zailxeagoak, 5/8 eta beste, euskal doinuei berezitasuna ematen zienak, bazterrera gelditzen dira. Erritmo aldetik asko ari gara pobretzen. Oraintxe datorkit burura Peñagarikano eta Egañak amona-ilobak zirela eta erabilitako doinua, gero Negu Gorriak-ek ere erabilia: «Bertsotan» liburuan azaldu nuen, baina baita Nafarroako bigarren beste bertsioa ere, doinu bera erritmo diferentean, eta zaharragoa. Inork ez du inoiz erabili, konplikatuxeagoa delako.
Bertso eskoletan-eta urrats asko eman ditugu, nomenklatura bera geuk egin dugu, Xabier Amurizak, Joan Mari Lekuonak, neuk... Eta horrelako bidea hastea zaila izango da. Baina merezi luke Manuel Lekuonak proposatzen duena norbaitek serio aztertzea. Bertso eskoletan irakasten duguna errotik aldatuko luke.
Manuel Lekuonaren bidea aztertuz gero, iraultza gerta liteke. Erritmoa, doinuaren azentu haiek, doinua esaldiari ongi egokitzea... horiek baloratu beharko lirateke. Zer aztertu asko dago hor.
Kultura eta Hizkuntza Politikako sailak nagusiki gaztelania darabilten hedabideetan "euskarazko albisteak areagotzeagatik" diru-laguntzak banatu ditu beste urte batez. Ia milioi bat euro banatu dute Noticias, Gara eta Vocento hedabide taldeen artean, artikulu batzuk... [+]
Ertzaintzak ertzain bat atxilotu du, hiru pertsona hiltzen saiatzea egotzita. Agentea lan orduetatik kanpo zegoen, eta deklaratu zuen bere buruaren defentsan egin ziela tiro furgonetan zihoazen ustezko hiru lapurri. Ertzaintzaren ikerketaren arabera, gezurra da deklaratu duena.
Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.
Venezuelan dauden Askapena talde internazionalistaren brigadistekin hitz egin du ARGIAk, hauteskundeen osteko egoeraz eta etorkizunaz.
Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]
Larunbatean zeharkatuko ditu hiriko kaleak Donostiako Klasikoak, eta Gernika-Palestina herri ekimenak Israelek bertan duen presentzia salatu du, prentsaurreko batean. Adierazi dutenez, “genozidioa eteten ez duten bitartean” klasikoak ez luke Israel-Premier Tech... [+]
Israelek Hamas eta Hezbollahko buruzagiak hiltzeko helburua ez da erresistentzia ahultzea. Benetako asmoa da inteligentzian eta arlo militarrean bere nagusitasunaren irudia berrezartzea Israelgo iritzi publikoaren aurrean .
2017tik Bruselan dago Kataluniako presidente ohia, baina itzultzea erabaki du Generalitateko hurrengo presidentearen inbestidura eztabaidarako. “Normaltasun demokratikoko baldintzak ez” izatea salatu du, eta aipatu du itzultzeak suposatzen duen atxiloketa arriskua.
Udaletxe aurrean eginiko prentsaurreko jendetsuan, Donostian gertatzen ari diren jarrera arrazista, klasista eta faxistekin kezka adierazi dute hiriko eragile sozial eta politiko ugarik. Irakurketa bateratua eskaini dute 37 eragilek, besteren artean, Ernai, GKS, Bilgune... [+]
“Herriaren eta beren familien alde” jartzeko eskatu diete Edmundo Gonzálezek eta María Corina Machadok adierazpen bateratu baten bitartez. Maduroren gobernuak erantzun egin die, eta erabaki dute dokumentuaren sinatzaile biei “ikerketa penala... [+]
Palestine Action taldeak dio bere ekintzaileek astelehen goizean (abuztuak 6) Elbit-ek Bristolen duen fabrika "inbaditu" dutela. Ikerketa eta fabrikazio zentroa oso zainduta dago, eta espetxeko furgoneta bat erabili dute kanpoko perimetroa txikitzeko.
Osasun artak biltzen ari da Pablo Gonzalez Moskun une honetan. Joan den astean, Poloniako Radomgo segurtasun handiko espetxetik atera zen kazetaria bi urte eta bost hilabeteko preso egon ondoan. Poloniak leporatzen zion espioitza frogatu gabe libre atera da.