"Penagarria izanen litzateke guri lekua egitearren zaharrek uztea".


2021eko uztailaren 16an
Estitxu Arozenak irabazi du aurten Nafarroako bertsolari txapelketa
"Penagarria izanen litzateke guri lekua egitearren zaharrek uztea".
Estitxu Arozenak Nafarroako txapela jantzi eta gero esandakoak
Esaerak dioen modura, hirugarrenean jaso du txapela. Aurreko bi edizioetan txapeldunari itzal eginez aritu ondoren, Estitxu Arozenak erreleboa hartu du Nafarroan, eztabaidari loturik berotu den aurtengo edizioan.
Ustegabean jaso al duzu txapela, edo saioan zehar antzematen zenuen zure burura joanen zela?
Saioan zehar ez naiz lasai ibili, baina uste dut erregulartasuna izan dela sekretua. Jende batek egundoko harramana lortu du ikusleekin bertso onak eginez, baina gero ez dute maila hori mantendu edo akatsak egin dituzte. Ni, berriz, maila berean aritu naiz.
Lehen emakume txapelduna izateak ezer berezirik esan nahi al du?
Niretzat ez. Emakumea naiz, baina bertsotan ari naiz. Kasualitatea izan da lehendabizikoa izatea, baina hori txapelketetan gabiltzala seinale da, normaltasun batera iristen ari garela adierazten du. Niri suertatu zait, baina edozeinek irabaz zezakeen lehen txapela.
Zer diozu aurtengoaren mailari buruz?
Nafarroan gaudela kontuan harturik, nahiko maila onekoa izan dela uste dut. Duela bost urtetik honakoak alderatuz gero, gora goaz.
Agurreko bertsoetan ia guztiek aipatu duzue eztabaidaren kontua. Hainbesterainokoa izan al da?
Finalaurrekoan epaimahaiarekin ez nengoela ados aipatu nuen, eta gaur berriro, eztabaida bertsolaritza bizirik dagoen adierazgarri dela esan dut. Ez ordea, aurretik esandakoak estaltzeko, funtsean hori antzematen dudalako baino, hau da, kontuak ez direla duela bost urte bezala; orduan inor ez zen Nafarroako txapelketaz enteratzen, eta orain bai. Eztabaida seinale ona ere bada, beraz.
Eztabaidaren harian denetarik entzun da. Nork dauka arrazoia?
Uste dut guk akatsak egiten ditugun bezala, epaimahaiak ere egiten dituela bereak, eta ez direla ez batzuenak ez besteenak bere onetik atera behar. Azken batean, iritzi subjetiboak daude tartean eta horiek eragiten dituzte desadostasunak.
Aingeru Epaltza epaimahaikideak erreleboa traumatikoa gertatzen ari dela aipatzen zigun.
Traumatikoa ari zaizkigu jartzen. Iñigo Olaetxeari finalaurrekoan egin ziotena ezin da egin. Subjetibotasunak ondorioak ditu, baina kasu honetan legez, gazteak atzean uztea ekartzen badu... horregatik gerta daiteke traumatikoa, eta ez gure jarreragatik, anitzek uste duen bezala.
Zerbait aldatu da aurreko txapelketatik hona?
Txapelketan zehar ez dut uste aldaketarik egon denik, txapeldunarena ez bada. Aurrekoa Bittor zen, hogeita hamar urtetik gora ditu, eta nik berriz ez, eta beraz, txapeldunaren adinean pauso handia eman da.
Gazteei aukerak eman beharraz mintzatu dira Manolo eta Alkat. Biak txapelketa uztekoak dira. Honek zer esan nahi du, gazteentzat soilik behar duela izan?
Ez. Gaia hagitz polarizatua dago, zaharrak alde batera eta gazteak bestera. Gazteengan dago etorkizuna eta horiek aitzinera deitzen saiatu behar da, baina ez zaharrak bidalita. Gazteok aitzinera atera behar dugu, gure lekua irabaziz eta inork ezer oparitu gabe. Penagarria izanen litzateke guri lekua egitearren zaharrek uztea. Zer lortuko genuke? Gutxiago izatea eta maila eskasagoan aritzea.
Txapelketak sona biltzen badu ere, gero urtean zehar oso moteltzen da nafar bertsolaritzaren oihartzuna. Egoera nola aldatu?
Ez da Nafarroako problema soilik, elite bat dago eta horrek estaltzen du Euskal Herria, eta bertakoek ez daukate aukerarik. Nafarroan, bestela, saio mordoa egiten da, ez bertako jendearekin ordea.
Bi izen berri hurbildu dira aurten. Zaila da ulertzen, urtean saiorik egin gabe, parte hartzera ausartzea, ez?
Txapelketa tranpolin bezala hartu, prestatu eta hortik aitzinera zerbait egiteko asmoz ausartu dira. Ez dakit baina, gero honek fruituak ematen dituen. Niri eman dizkit.
Iparraldea eta Hegoaldea hain urrun al daude bertsotan? Zertan da batetik besterako tartea?
Oso hurbil gaude kilometroz, baina urrun ditugu, ez bertsolaritzan bakarrik, kulturari dagokionez, hizkera ere ez diegu ongi ulertzen... Gero, hemen gazteak gero eta gehiago bagara ere, Iparraldean ez, alderantziz baina, eta hori ez da seinale ona. Ea hau guztia neutralizatzen dugun.
Nafarroan zu atera zara txapeldun eta Bizkaia-Arabakoan Unai Iturrriaga. Gipuzkoan gerta daitekeenaren zain, zer adierazten du txapela zuen buruetan egoteak?
Bertsolaritza ez dela jada aitonen kontua, gero eta gazteagoa antzematen dela mundu hau, eta hori, gazte baten ikuspegitik, positiboa da erabat. Unairen kasuan ez zen eztabaidarik izan bera txapelduna izan zitekeelako, eta izan zen, eta nik uste dut zaharrak erreleboaz jabetu direla eta ez dutela inolako kezkarik.
PETRIKORENA, J.J.
38-39

GaiezKulturaBertsolaritTxapelketakNafarroako
GaiezKulturaBertsolaritBertsolariaAROZENA7
PertsonaiazAROZENA7
EgileezPETRIKOREN1Kultura

Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Eguneraketa berriak daude