"Falta ditugu gauzak, baina preziatuena askatasuna da".


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Dario Machado Kubako alderdi komunistaren kideari elkarrizketa
"Falta ditugu gauzak, baina preziatuena askatasuna da".
Dario Machado, Kubako Alderdi Komunistaren batzorde zentraleko kidea
Duela 48 urte Sagua La Granden (Villa Claran) jaiotako kubatarra dugu Machado, eta Alderdi Komunistaren zuzendaritzan egoteaz gain, Iritzi eta Ikerketa Soziopolitikoen Zentroko zuzendaria dugu. Euskal Herrian bisitari, bere herriaren egoeraren berri eskaini du.
Norantz doa Kuba?
Kubako iraultzaren proiektu sozialaren adierazleak sozialismorantz mantentzen dira. Kuba sozialismorantz doa, eta joango da, kubatar herriaren gehiengoak bide honetatik jarraitzeko borondatea baitu. Kubatar gizartea sozialismotik kapitalismotik baino hurbilago dago, eta ene ustetan, orain, duela zenbait urte baino esperientzia eta une bakoitzean behar duguna jakiteko gaitasun handiagoarekin jokatzen ari gara.
Ez al dago kontrajarria «sozialismoa edo heriotza» aldarrikatzea eta ekonomia mistorantz abiatzea?
Badakit Kubatik kanpo zaila dela «sozialismoa edo heriotza» esaera hori ulertzea, baina sozialismoa erabat baikorra izan da Kubako herriarentzat. Sozialismoa, kontzeptu sozialistak eta honen guztiaren atzetik dagoena, demokrazia partehartzailea bideratzeko oso tresna baliogarria izan da, eta beraz, Kuban «sozialismoa edo heriotza» esaten denean giza praktika batez ari gara, eta honi ez diogu uko egin nahi. Guretzat «sozialismoa edo heriotza» edota «aberria ala heriotza» edota «askatasuna edo heriotza» berdinak dira, zeren eta azken batean gure izaera, gure kultura eta gure herriarekin zerikusirik ez duen antolaketa eredua hartu edo inperialismoaren aurrean belaunikatzeko ez gaudela prest esaten ari baikara.
Gure herriak sozialismoarekin lortu zuen askatasuna, eta ondo daki kapitalismorantz abiatuz gero berriro ere zatituko ginatekeela, lehenago egon ginen bezala, eta gure interesei baino kanpokoei edota Estatu Batuetakoei erantzun beharko geniekeela.
Baina orduan, nola definituko zenuke ekonomia mistoaren eredu hori?
Nik jabego ereduen aniztasunaz eta jabegoa kudeatzeko eredu anitzekin dakusat. Hau da, beti egon behar du oinarrizko produkzio bitartekoen gaineko giza jabegoak, lurra, zerbitzu eta produkzio enpresak edo azukre lantegien gainekoak, herriaren iraupena bermatzeko; baina hortik aurrera eredu berriak har daitezke.
Ene iritziz hezkuntza, osasungintza eta giza babesak dohain jarraitu behar dute, paternalismorik gabe, eta eraginkortasuna bultzatuz, eraginkortasuna lortzea baita iraultzaren lanik garrantzitsuenetarikoa. Ekimena ere bultzatu behar da, herri honek sortzeko duen potentzialtasuna ahalik eta gehien erabili, ekoizpena eta merkatu arloko mekanismo malguak jarriz, eraginkortasunez lotzeko gaur egun zoritxarrez dagoen merkatu bakarrari, merkatu kapitalistari alegia.
Batasun politikoa mantenduko duen gizartea dakusat, eta era berean Kubako iraultzaren oinarrizko printzipioak mantenduko dituena, independentzia, anti-inperialismoa, burujabetza eta duintasuna.
Baina nola uler dezake hau guztia oinarrizko gauzak faltan dituenak?
Neuk ere faltan ditut beharrezkoak diren zenbait gauza, baina argi daukat gauzarik preziatuena askatasuna dela. Fidelek dio askatasunak ez duela zentzurik ogirik gabe, baina ogiak askatasunik gabe ere ez; beraz, gauza bien alde borrokatu behar da era berean. Gaur egun edozein kubatarrek du gabeziarik, baina gehienak duintasunaren alde daude, eta duintasuna eta borondatearekin sortuko dugu aberastasuna.
Dena den, kubatarren arteko ezberdintasunak nabariak dira: ez da berdina Centro Habanan edo Miramarren bizitzea.
Inolaz ere ez, argi dago. Iraultzak ez ditu arazo guztiak konpondu, eta ene ustetan ezin zaio horrelakorik eskatu ere. Kuban berdintasunerako urrats ikaragarriak eman dira, hezkuntzan, osasungintzan, giza babesean, baina hala ere ezberdintasunak daude, eta are gehiago, bazterkeria dago. Nik kubatar bazterkeria sozialista deitzen diot, zeren eta berezia baita.
Hau da, jendeak ez du gosez edota senda daitekeen gaixotasun batek jota hiltzeko beldurrik, baina Kubaren egoera ekonomikoa oso zaila da, eta 1994ra arte, ekonomiak beheranzko joera izan du, baina dagoeneko joera hori gelditzea lortu dugu, eta 1994an % 0,7ko igoera izan dugu Barne Produktu Gordinean. Eta era berean argi utzi nahi dut bost urte daramatzagula «garai berezia»n, blokeoak eragindakoa, eta inoiz ez dugu gure proiektua bere zabaltasun osoan garatzeko aukera izan, ezta ekialdeko herriekin harremana geneukanean ere.
Dena den, ez gara leku guztietara berdin heldu, baina 1993ko abenduan inkesta egin genuen Kuba osoan zera galdetzen: nola ikusten duzu zure bizi-maila, besteenarekin alderatuta? Herritarren % 67k parera ikusten zuen, % 23k besteena baino eskasagoa eta % 6k besteena baino hobea. Beste edonon egin eta ea non ateratzen diren datu hoiek!.
TELLLERIA, Josu
14-15

GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaKUBA
PertsonaiazMACHADO1
EgileezTELLERIA3Politika

Azkenak
Osakidetzako genero-identitateko unitatetik pasa diren pertsonen erdiak adin gabekoak dira

1.075 pertsona artatu ditu Barakaldoko ospitaleko genero-identitateko unitateak, 2016ean unitate hori martxan jarri zenetik. Erdiak baino gehiagok adin-nagusitasuna bete aurretik jaso zuen lehen arreta. Eta, kopuru osoaren herenak hamasei urte baino gutxiago zituen.

 


OCUk Bilboko BBK Live jaialdiaren enpresa antolatzailea salatu du

Erakunde salatzaileak hiru arrazoi zehaztu ditu, horien artean kanpoko janaria eta edaria Kobetamendiko esparruan sartzeko debekua, eta eskudirutan edo banku-txartelaren bitartez ordaintzeko ezintasuna. Facuak aurreko urtean egindako salaketan zehazturiko arazoak errepikatzen... [+]


Arrazakeria salaketen erdiak Polizia jotzen du “agente diskriminatzailetzat” Bizkaian

Diskriminazioaren ahotsak txostenak zenbakitan jasotzen ditu 2023an Bizkaiko SOS Arrazakeriaren Informazio eta Salaketa Bulegoan pertsona ugarik agertarazitako esperientziak, eta haietan "arrazoi arrazista eta xenofoboen aurkako indarkeria, eraso eta diskriminazioak”... [+]


Meaka-Irimo bizirik!

Enpresa batek Irimo mendian zentral eolikoa eraikitzeko asmoa zuela iragarri zigun aspaldi batean haize kolpe batek. Gehienek ezin zuten sinistu, inondik ere. Are gutxiago Irimo mendiaren orografia eta izaera harritsua ezagutzen dituztenek. "Baina ba al dakizu ze nolako... [+]


2024-07-12 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektua hasia da konponketa lanak, landaketak eta formazio saioak egiten

Zestoako Iraeta auzoan, Urola ibaiaren meandroan daude Amilibia baserria eta bere lurrak. Horiek modu kolektiboan erosteko dirua biltzen ari da Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkartea. 2025 bukaerarako dute hitzartua azken ordainketa, baina erosketa fasean egon arren,... [+]


Emakume alkateentzako jantzi erronkariarra diseinatu dute, Hiru Behien Zergan parte hartzeko

Larunbatean egingo dute San Martin Harriaren inguruan 600 urte baino gehiago dituen ohitura eta aurten emakume alkateentzako jantzi erronkariarrak prestatu dituzte, orain arte gizonezkoentzako baino ez baitzeuden.


2024-07-12 | Gedar
Pertsona bat atxilotu dute Gasteizen, faxista bati aurre egiteagatik

Orgullo Cazurro talde faxistako kide bati kontra egin zion atxilotuak, eta bideo batean jaso zuen hori. Guardia Zibilak atxiki du berriki, eta badirudi "gorroto-delitu bat" egotzi diola.


Donostian 300 pertsona baino gehiago “muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute

Donostian, 300 pertsona baino gehiago “pobrezia eta muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute Kaleko Afari Solidarioak (KAS) eta Hiritarron Harrera Sarea taldeek. “Michelin izarrak dituzten zortzi jatetxe dituen hirian eta Basque Culinary Center... [+]


2024-07-12 | Euskal Irratiak
Cyclopotes elkartea: Ikusmenik gabeko jendeen inklusioaren alde, bizikletaz ibiltzeko

Angeluko Cyclopotes elkarteak ikusmen-gabeko jendeer parada ematen die bizikletaz ibiltzeko. Tandem club des déficients visuels du zinezko izena elkarteak eta 2004ean sortu zen. Joan den astean Amikuze eta Oztibarren gaindi pasa dute aste osoa, egun guziez ibilbide... [+]


Kataluniara itzuli dira Tsunami auziko erbesteratuak

Ostiral goizean ekitaldi politiko bateratua egingo dute Gironan, Herrialde Katalanetan. Puigdemont faltako da, ezin baitu itzuli.


Maximo Aierbe hil da, Euskaldunon Egunkariaren sortzaileetakoa

Bere sorterri Ataunen hil da Maximo Aierbe Muxika, 74 urterekin. Euskaldunon Egunkariaren sortu aurreko eta ondoreneko urte malkartsuetako eginahaletan parte hartu zutenek gogoratuko dute proiektu berriaren akziodun bila hainbeste lan egindako gizon hura. Disziplina eta... [+]


2024-07-11 | Uriola.eus
Gentrifikazioaren aurka, pisu turistiko bat okupatu dute Bilbon

Bilboko AZET plataformak pisu turistiko bat okupatu zuen atzo, auzoaren turistifikazioa salatzeko.


Fronte Herritar Berria garaile atera da, eta hirugarren kokatu da eskuin muturra

20:00etan atera dira lehen datuak, harridura orokorra eraginez: zundaketa guziek lehen kokatzen zuten eskuin muturreko RN hirugarren atera da eta ezkerreko FHB Fronte Herritar Berria garaile. Gehiengoan edota gehiengo osoan ikusten zen RN Batasun Nazionalarentzat zaplaztekoa... [+]


Anibal direktiba
Urriaren 7an Israelgo Armadak bere soldaduak eta zibilak ere hil zituen, ‘Haaretz’-en arabera

Israelgo egunkari Haaretz-ek hilabeteetako ikerketa egin du Israelgo Armadak iragan urriaren 7an Hamaseko erasoari nola erantzun zion aztertzeko. Armadako soldadu eta ofizial ugarirekin hitz egin du eta ondorioa argia da: Israelek Anibal direktiba indarrean jarri zuen, aurretik... [+]


Eguneraketa berriak daude