"Komunikatzeko beharra klabea da arte sorkuntzaren bidean".


2021eko uztailaren 16an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Antonio Lopez pintoreari elkarrizketa
"Komunikatzeko beharra klabea da arte sorkuntzaren bidean".
Espainiako errealismoaren figura gorenetariko den Antonio Lopez pin- toreak:
Espainian ospe handikoa, berriki Donostiara DV arte galeriaren inauguraziora egindako bisitan bere agenda betean tartetxoa eskaini zigun. Artegintza zentzurik zabalenean, horixe elkarrizketaren ardatza.
Artista ezaguna bilakatzea neke askoren ondorena izan ohi da beti.
Asko kostatzen da gure ibilbidea benetan zertan oinarritu den zehaztea. Hasiera hartatik denboran hurbilegi nagoela iruditzen zait askotan, bilakaera modu neutral batez ikusi ahal izateko. Gainetik begiratuta, bi etapa bereiztuko nituzke: formakuntzazkoa eta heldutasunezkoa. Antonio Lopez nire osabaren eragina, 40ko hamarkada hartan, erabatekoa izan zela uste dut. Geroago, 50etako Madrilek ikaragarri markatu ninduen. Geroztik lana nire bizitza izan da.
Artelanak bukatu ondoren, beraiekiko harremana nolakoa izaten da?
Ez daukat oso garbi lanak, zehazki, noiz bukatzen ditudan; besteentzat egiten dira, eta nork erosiko zain gelditzen gara askotan, eta hor betetzen dute beren benetako destinoa. Harreman hau, benetan, artelana burutuz doan bitartean gertatzen da.
Arte kritikak duen lekuari egoki al deritzozu?
Hor dago, eta elkarrekin bizi behar dugu. Normalean, nahiko determinantea izaten da sortzailearen bizitzarako. Azken batean, kritikariarena, jende askoren ahotsa izaten da; presentzia materiala duen ahotsa da gainera, beste asko materializatzen ez diren bezala, eta ados egon ala ez, ahots hori kontuan hartu beharra dago. Dena dela, ahots horrek gehiegi marka ez zaitzan saiatu behar duzu, itoa ez sentitzeko.
Berriki Txillidak esaten zuenez, artegintzan aritzeko askatasuna eta pertzepzioa dira behar-beharrezkoak. Beste zerbait gehituko al zenuke?
Oinarrian pertzepzioa da, baina norberak nahi duen bezala sentitu eta jokatzeko askatasuna ere beharrezkoa da. Zenbait gizartetan autokontrol eta autozentsura nabaria izaten da, eta hori ez da ona. Artistak adierazi nahi duena adierazteko libre izan behar du.
Pintatzerakoan zeintzuk dituzu iturri nagusiak?
Bizitza bera, dudarik gabe. Gaztetan agian beste artistengandik gehiago jasotzen duzu, gaur egun dagoeneko ez. Adin batetik aurrera zure esperientzia kontatu behar duzu, eta hori da, nagusia eta ia iturri bakarra. Nire kasuan beti izan da horrela.
Artista belaunaldi berriak oso berritzaileak ikusten al dituzu?
Beraiek bizi dutena kontatzen dute, ezinbestez. Betidanik da horrela. Dena dela, ez ditut gehiegi jarraitzen, baina sortuz doazen neurrian ezagutuz ere joaten zara.
Artelanaren sorkuntzaren bideak hain malkarrak al dira, zenbaitek dioten bezala?
Izan behar dutenak dira, ez gehiago ez gutxiago. Inpultsoa berdintsua da beti, eta horretan denborak ez du garrantzirik. Klabea, beti ere, zerbait komunikatzeko beharra izaten da. Hori baldin badago, artelana gauzatzea bide laua izaten da beti. Arazoak horrek huts egiten duenean izaten dira.
Abangoardiak zeresana eman ohi du. Zer deritzozu une honetako abangoardiari?
Abangoardiak beti berdintsuak izaten dira. Garai berrien ñabardurak adieraztea, horixe da abangoardia. Eta garai bakoitzak bere bereizgarria du. Arteak hori adierazten du, eta forma eta eduki berrien bidez egiten du, ñabardura berriez. Gizarteak uneoro bizitzen eta sentitzen duena adierazten du. Horri abangoardia deitzea banalizatzea iruditzen zait. Artea ez da ez abangoardia ez beste ezer. Hori artea gehiegi sinplifikatzea da. Kanpoko munduak sortutako sentimendua ahalik eta garbien adieraztea da erronka nagusia.
Ameriketatik ekarri eta promozionatzen ari den artea hain desberdina al da zure ustez?
Nik oso desberdina ikusten dut. Hala behar du gainera. Hala ere, zenbait gauzatan ez da hain desberdina. Zenbaitetan garai batzuk ñabardura batzuengatik izan dituzten izugarrizko istilu horiek, bi mende geroago ia ez ditugu jasotzen ahal. Urteetan aurrera, askotan bataila horiek ez dira ulertzen. Eta denak dira beharrezkoak, denek eman baitzuten zerbait. Baita marjinatuta gelditu zirenek ere.
Edozein modutara ere, nire ustez, Amerikak badu oso polita den zerbait, eta zera da: tradizio handirik ez edukitzeak ematen duen askatasunarekin lan egiten dute, eta hori, oro har, kultur manifestazio guztietan nabaritzen zaie. Abentura artistikoari europar jakintsuenak ere ez duen lotsagabekeria handienarekin ekiten diote.
Geroari begirako asmo berezirik ba al duzu?
Nire adinean dagoeneko dena poliki eta inolako ustekaberik gabe gertatuz doa. Nire lanek zerbait berria ekartzera doazeneko susmoa nabari dut. Baina ez dakit hitzez azal daitekeen ere!
Gugenheim bezalako arte proiektu erraldoiekiko iritzirik ba al duzu?
Egia esan, museo ikaragarri onak eta ez hain onak, denetik dago. Benetan artelan onak dituenean, horrek ez du preziorik. Horren alde borrokatu behar da beti. Gugenheim-en kasuan, ez daukat halako informazio argirik, eta denetik entzun dut. Edozein modutara ere, bertaratu beharrekoa, arte amerikarra baino ez balitz, nire ustez, ez luke merezi. Ez dakit merkeagoa litzatekeen arte horretan benetan interesa dutenak Ameriketara eramatea. Hori guztia baino zabalagoa izango dela espero dut.
SARRIEGI, Patxi
43-45

GaiezKulturaArteaPinturaPintoreakLOPEZ6
PertsonaiazLOPEZ6
EgileezSARRIEGI1Kultura

Azkenak
Gure gorputza gudu zelai bat da

Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]


“Irtenbidea Polizia kopurua handitzea balitz, arazoa jadanik konponduta legoke”

Albiste izan da Gasteizko Errota auzoa azken asteetan, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak burutzen baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]


2024-11-25 | ARGIA
A-25: mugimendu feministak gizonei dei egin die konplizitatea eta justifikazioa desagerrarazteko konpromisoa hartzera

Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]


Udazkena agurtzen negua besarkatzeko

Abenduak hostoen kolore marroia dauka: lurrean, intxaurrondo biluziaren azpian, geratu diren hostoena. Intxaurrondoak bukatu du bere zikloa. Atseden hartzera doa: zuztarrak indartuz, elikatuz, nutritzea du helburu. Barrura begira, barrenak osatzeko garaian dago, orain arte egin... [+]


2024-11-25 | Iñaki Sanz-Azkue
Sugandila bat “ezer ez dagoen lekuan”

Asko hitz egiten da basoaz azken aldian. Basoak berreskuratzeaz, basoak sortzeaz eta basoaren hedadura zabaltzeaz entzungo duzu sarri. Eta ekintza ona izan daiteke zalantzarik gabe, ekosistema moduan duen balioa handia delako. Baina, basoari jartzen diogun atentzio eta indar... [+]


2024-11-25 | Jakoba Errekondo
Birigarroak zirinetan heriotza

Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.


2024-11-25 | Garazi Zabaleta
Gaztaina feria basaburuan
Gaztainadiak eta gaztainaren kultura protagonista

Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]


Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


Eguneraketa berriak daude